1. Już na początkowym etapie postępowania przygotowawczego należy ustalać mienie stanowiące korzyść majątkową osiągniętą z popełnienia przestępstwa lub przestępstwa skarbowego, podlegające przepadkowi lub zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi.
2. Ustalenia, o których mowa w ust. 1, powinny dotyczyć również mienia, co do którego istnieją podstawy do zastosowania domniemań prawnych z art. 45 przepadek korzyści majątkowej lub jej równowartości § 2 i 3 k.k. i art. 33 przepadek korzyści majątkowej § 2–4 k.k.s.
3. W sprawach o przestępstwa i przestępstwa skarbowe, w związku z którymi mogą zostać wydane orzeczenia, o których mowa w art. 291 zabezpieczenie wykonania orzeczenia na mieniu § 1 i 3 k.p.k. lub art. 131 zabezpieczenie majątkowe § 1 i 3 k.k.s., należy na jak najwcześniejszym etapie postępowania przygotowawczego dążyć do ustalenia stanu majątkowego podmiotów, na których mieniu może zostać zastosowane zabezpieczenie majątkowe.
W razie potrzeby, gdy istnieją przesłanki do wydania postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym, prokurator może zarządzić sporządzenie przez komornika sądowego protokołu stanu faktycznego, o którym mowa w art. 3 zadania komornika ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 590 i 614), dotyczącego mienia podejrzanego.
1. Przed wydaniem postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym prokurator, w razie potrzeby, przesłuchuje podejrzanego lub inne osoby na okoliczności dotyczące mienia, które może być przedmiotem zabezpieczenia.
2. W protokole przesłuchania podejrzanego należy zamieścić informację o jego majątku osobistym, a jeżeli pozostaje on w związku małżeńskim – także o ustroju majątkowym oraz majątku wspólnym.
1. W postanowieniu o zabezpieczeniu majątkowym wymienia się wszystkie tytuły zabezpieczenia mające zastosowanie w sprawie, wskazuje się mienie podlegające zajęciu i sposób jego zajęcia oraz określa się kwotowo przedmiot, sposób i zakres zabezpieczenia, mając na uwadze wyłączenie, o którym mowa w art. 293 § 2 zdanie trzecie k.p.k.
2. W przypadku zastosowania domniemań z art. 45 przepadek korzyści majątkowej lub jej równowartości § 2 i 3 k.k. lub z art. 33 przepadek korzyści majątkowej § 2–4 k.k.s. w postanowieniu należy wskazać istotę domniemania.
3. W postanowieniu należy wskazać szacunkową wartość nieruchomości, ruchomości i praw majątkowych podlegających zabezpieczeniu, z wyjątkiem wierzytelności stanowiących stałe źródło przychodu.
4. W razie gdy określenie nawet szacunkowej wartości mienia, a w szczególności przedsiębiorstwa, przedmiotów o wartości artystycznej, historycznej lub naukowej, wymaga wiadomości specjalnych, jego zabezpieczenie powinno być poprzedzone uzyskaniem opinii biegłego, w której wartość tego mienia zostanie wskazana.
1. Odpis postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia majątkowego doręcza się podejrzanemu za zwrotnym pokwitowaniem odbioru, które załącza się do akt postępowania przygotowawczego. Podejrzanemu, wobec którego zastosowano tymczasowe aresztowanie, odpis postanowienia doręcza się podczas przesłuchania lub za pośrednictwem administracji aresztu śledczego. Podejrzanemu przebywającemu na wolności odpis postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym doręcza się za pośrednictwem organu egzekucyjnego, jeżeli składniki majątkowe, na których dokonano zabezpieczenia, nie zostały uprzednio zajęte lub w inny sposób zabezpieczone przed ich usunięciem lub ukryciem.
2. Przesyłając organowi egzekucyjnemu postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym do wykonania, prokurator w piśmie przewodnim wskazuje mienie podejrzanego ujawnione w toku postępowania przygotowawczego i miejsce, w którym ono się znajduje.
3. Organ egzekucyjny, któremu przesłano do wykonania postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym, zawiadamia się o zmianie lub uchyleniu tego postanowienia.
4. O wydaniu postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia majątkowego zawiadamia się za zwrotnym pokwitowaniem odbioru osobę, której mienie, w tym tymczasowo zajęte ruchomości, zostało oddane na przechowanie.
5. Jeżeli w sprawie, w której dokonano tymczasowego zajęcia, prokurator odstąpił od wydania postanowienia o zabezpieczeniu, o upadku tymczasowego zajęcia należy zawiadomić podejrzanego i osobę, której zajęte ruchomości oddano na przechowanie.
1. Zajęte ruchomości, z wyjątkiem kosztowności, książeczek oszczędnościowych, kart płatniczych, pieniędzy i papierów wartościowych, można oddać na przechowanie osobie godnej zaufania. Jedynie w wyjątkowych sytuacjach, usprawiedliwionych okolicznościami lub charakterem zajmowanych ruchomości, można je pozostawić u podejrzanego lub jego rodziny.
2. W toku postępowania prokurator powinien dokonywać bieżącej oceny, czy nie zachodzą okoliczności przewidziane w art. 232 sprzedaż przedmiotów zatrzymanych § 1 k.p.k. uzasadniające sprzedaż mienia będącego przedmiotem zabezpieczenia.
Przepis § 163 stosuje się odpowiednio do przedmiotu zabezpieczenia majątkowego.
1. Nadesłany przez organ egzekucyjny protokół dokonanego zajęcia mienia składa się do akt postępowania przygotowawczego, a jego kopię – do akt podręcznych. Jeżeli akta sprawy znajdują się już w sądzie, protokół należy przesłać sądowi w celu dołączenia do właściwych akt.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do protokołu stanu faktycznego, o którym mowa w art. 2 czynności, zadania i prawa komornika ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. z 2018 r. poz. 1309 i 1669), sporządzonego przez komornika sądowego.
1. W przypadku zabezpieczenia poprzez ustanowienie przymusowego zarządu przedsiębiorstwa i wyznaczenie zarządcy prokurator wydaje odrębne postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym odnoszące się wyłącznie do tego sposobu zabezpieczenia.
2. W postanowieniu, o którym mowa w ust. 1, oprócz danych, o których mowa w art. 292a zabezpieczenie wykonania orzeczenia przez ustanowienie przymusowego zarządu § 1 k.p.k., oraz wskazania tytułów zabezpieczenia umieszcza się także zobowiązanie zarządcy do składania sprawozdań z czynności zarządczych oraz podaje się terminy, w których te sprawozdania mają być składane.
3. W przypadku zabezpieczenia majątkowego, o którym mowa w ust. 1, wykonywanego na poczet orzeczeń określonych w art. 291 zabezpieczenie wykonania orzeczenia na mieniu § 1 k.p.k. lub art. 131 zabezpieczenie majątkowe § 1 i 3 k.k.s., następującego na dochodzie przedsiębiorstwa, prokurator powołuje biegłego w celu uzyskania opinii o zdolności przedsiębiorstwa do osiągania dochodów.
4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się do zabezpieczenia, którego przedmiotem pozostaje przedsiębiorstwo, ustanawianego wyłącznie na poczet przepadku przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 44a przepadek przedsiębiorstwa § 1 i 2 k.k., lub przepadku bądź zwrotu korzyści uzyskanej z popełnienia przestępstwa, o których mowa w art. 45 przepadek korzyści majątkowej lub jej równowartości § 1 i 2 k.k. Przepis § 204 ust. 4 stosuje się odpowiednio.
Prokurator na każdym etapie postępowania karnego ma obowiązek bieżącej oceny podstaw do zastosowania zabezpieczenia majątkowego oraz prawidłowości jego stosowania.
1. Jeżeli do czasu zakończenia śledztwa lub dochodzenia prowadzonego przeciwko kilku podejrzanym, wobec jednego z nich zachodzi przeszkoda uzasadniająca zawieszenie postępowania, przed sporządzeniem aktu oskarżenia, wniosku o wydanie wyroku skazującego, wniosku o warunkowe umorzenie postępowania lub wniosku przewidzianego w art. 324 wniosek o umorzenie postępowania i zastosowanie środków zabezpieczających § 1 k.p.k. należy wyłączyć sprawę tego podejrzanego do odrębnego postępowania, chyba że wyłączenie ograniczyłoby w sposób znaczny możliwość wyjaśnienia okoliczności sprawy.
2. W przypadku gdy wobec podejrzanych działających wspólnie odrębne postępowanie istotnie ograniczyłoby możliwość wyjaśnienia okoliczności sprawy, przeszkoda, o której mowa w ust. 1, po stronie jednego z podejrzanych może być podstawą zawieszenia postępowania w całości.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się, jeżeli zawieszenie postępowania w całości rodziłoby duże prawdopodobieństwo niezakończenia postępowania prawomocnym orzeczeniem przed upływem terminu karalności czynu.
1. Przed zatwierdzeniem postanowienia o zawieszeniu postępowania prokurator bada, czy zostały zebrane i zabezpieczone w sprawie wszystkie dostępne materiały dowodowe i czy podjęto niezbędne czynności w celu wykrycia i ujęcia podejrzanego.
2. Jeżeli prokurator uzna zawieszenie postępowania za przedwczesne, poleca uzupełnienie postępowania we wskazanym przez siebie kierunku.
1. Zawieszając postępowanie z powodu nieujęcia podejrzanego, prokurator, w celu ustalenia miejsca jego pobytu, zarządza poszukiwania przez Policję lub inny uprawniony organ.
2. Zarządzenie o poszukiwaniu przesyła się do jednostki Policji lub organu właściwego ze względu na miejsce ostatniego zamieszkania lub pobytu podejrzanego.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w przypadku poszukiwania, o którym mowa w art. 278 zarządzenie poszukiwania oskarżonego lub podejrzanego k.p.k.
1. Zawieszając postępowanie z powodu nieujęcia podejrzanego albo niemożności udziału w nim podejrzanego z uwagi na jego chorobę psychiczną lub inną ciężką chorobę, prokurator niezwłocznie podejmuje decyzję w przedmiocie wystąpienia do sądu z wnioskiem o orzeczenie przepadku, o którym mowa w art. 45a przesłanki orzeczenia przepadku § 2 k.k. lub art. 43a orzeczenie przepadku bez wyroku skazującego k.k.s., w szczególności jeżeli wobec podejrzanego zastosowano zabezpieczenie majątkowe na poczet przepadku lub zwrotu korzyści pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi.
2. Jeżeli podejrzany nie ma obrońcy, a zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 79 przesłanki obligatoryjnej obrony oskarżonego § 1 lub 2 k.p.k., prokurator wraz z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, kieruje wniosek o wyznaczenie podejrzanemu obrońcy z urzędu.
W czasie zawieszenia postępowania przygotowawczego należy okresowo, nie rzadziej niż raz w ciągu 6 miesięcy, sprawdzać, czy przyczyny zawieszenia trwają nadal.
1. Po ustaniu przyczyn zawieszenia postępowania prokurator niezwłocznie wydaje postanowienie o jego podjęciu.
2. Jeżeli ustały przyczyny, które spowodowały zarządzenie poszukiwania, należy je niezwłocznie odwołać i zawiadomić o tym właściwy organ.
Czynności przewidziane w art. 321 zamknięcie śledztwa § 1 k.p.k. przeprowadza się, gdy istnieją podstawy do sporządzenia i wniesienia do sądu aktu oskarżenia, wniosku o wydanie wyroku skazującego lub wniosku o warunkowe umorzenie postępowania bądź skierowania sprawy do sądu z wnioskiem o umorzenie postępowania i zastosowanie środków zabezpieczających.
