Na potrzeby naszej witryny używamy plików cookie w celu personalizacji treści i reklam, analizowania ruchu na stronie oraz udostępniania funkcji mediów społecznościowych.Korzystanie z portalu oznacza akceptację regulaminu.
Sprawdź też: politykę cookiespolitykę prywatności.

Akceptuję
ArsLege - testy z prawa

LexLege Pełny system informacji prawnej LexLege SPRAWDŹ

Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia


Dz.U.2022.0.1124 t.j. - Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia

Rozdział 5. Pokrzywdzony, oskarżyciel posiłkowy i pełnomocnicy

Art. 25. Pokrzywdzony w sprawach o wykroczenia

§ 1. Pokrzywdzonym jest ten, czyje dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez wykroczenie.
§ 2. W razie śmierci pokrzywdzonego prawa, które by mu przysługiwały, mogą wykonywać osoby najbliższe.
§ 3. Do pokrzywdzonego stosuje się odpowiednio art. 49 pojęcie pokrzywdzonego § 3 oraz art. 51 zastępstwo pokrzywdzonego nie będącego osobą fizyczną Kodeksu postępowania karnego.
§ 4. Pokrzywdzony może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego obok oskarżyciela publicznego lub zamiast niego.
§ 5. Do pokrzywdzonego, który złożył zawiadomienie o popełnieniu wykroczenia, stosuje się odpowiednio art. 304b potwierdzenie złożenia zawiadomienia o przestępstwie Kodeksu postępowania karnego.

Art. 26. Zawiadomienie pokrzywdzonego o przesłaniu wniosku o ukaranie i pouczenie o uprawnieniach

§ 1. O przesłaniu wniosku o ukaranie oskarżyciel publiczny zawiadamia ujawnionego pokrzywdzonego, wskazując sąd, do którego wniosek skierowano, i pouczając go o uprawnieniach, o których mowa w § 3.
§ 2. (uchylony)
§ 3. Pokrzywdzony może w terminie 7 dni od zawiadomienia, o którym mowa w § 1, oświadczyć, że będzie działać obok oskarżyciela publicznego jako oskarżyciel posiłkowy; po upływie tego terminu uprawnienie wygasa.
§ 4. (uchylony)
§ 5. Art. 54 oświadczenie o działaniu w charakterze oskarżyciela posiłkowego § 2 i art. 56 ograniczenie liczby oskarżycieli posiłkowych Kodeksu postępowania karnego stosuje się odpowiednio.

Art. 27. Uprawnienia pokrzywdzonego

§ 1. W sprawach o wykroczenia ścigane na żądanie pokrzywdzonego, pokrzywdzony może samodzielnie wnieść wniosek o ukaranie jako oskarżyciel posiłkowy.
§ 2. W sprawach o wykroczenia inne niż określone w § 1, pokrzywdzony może samodzielnie wnieść wniosek o ukaranie jako oskarżyciel posiłkowy, jeżeli w ciągu miesiąca od powiadomienia o wykroczeniu organu uprawnionego do występowania w tych sprawach w charakterze oskarżyciela publicznego nie zostanie powiadomiony o wniesieniu przez ten organ wniosku o ukaranie albo otrzyma zawiadomienie, o którym mowa w art. 54 czynności wyjaśniające § 2.
§ 3. Jeżeli pokrzywdzony złożył wniosek o ukaranie, pomimo że oskarżyciel publiczny także złożył taki wniosek, wniosek pokrzywdzonego traktuje się jako oświadczenie wskazane w art. 26 zawiadomienie pokrzywdzonego o przesłaniu wniosku o ukaranie i pouczenie o uprawnieniach § 3.
§ 4. Prezes sądu lub referendarz sądowy zawiadamia o wniesieniu wniosku o ukaranie, o którym mowa w § 1 i 2, właściwego oskarżyciela publicznego. Jeżeli oskarżyciel ten w ciągu 14 dni od otrzymania zawiadomienia wniesie w sprawie o ten sam czyn tej samej osoby publiczny wniosek o ukaranie, wniosek pokrzywdzonego traktuje się jak oświadczenie wskazane w art. 26 zawiadomienie pokrzywdzonego o przesłaniu wniosku o ukaranie i pouczenie o uprawnieniach § 3.
§ 5. Art. 55 subsydiarny akt oskarżenia § 3 Kodeksu postępowania karnego stosuje się.

Art. 28. Odstąpienie oskarżyciela posiłkowego od oskarżenia

§ 1. Odstąpienie oskarżyciela posiłkowego, o którym mowa w art. 27 uprawnienia pokrzywdzonego § 1 i 2, od oskarżenia powoduje umorzenie postępowania. Postanowienie o umorzeniu postępowania może wydać także referendarz sądowy.
§ 2. Odstąpienie oskarżyciela posiłkowego, o którym mowa w art. 26 zawiadomienie pokrzywdzonego o przesłaniu wniosku o ukaranie i pouczenie o uprawnieniach § 3, od oskarżenia nie tamuje rozpoznania sprawy. Art. 57 odstąpienie oskarżyciela posiłkowego od oskarżenia § 1 Kodeksu postępowania karnego stosuje się odpowiednio.

Art. 29. Niestawiennictwo pokrzywdzonego i oskarżyciela posiłkowego na rozprawę lub posiedzenie

§ 1. Niestawiennictwo prawidłowo powiadomionego pokrzywdzonego i oskarżyciela posiłkowego na rozprawę lub posiedzenie nie tamuje toku sprawy, chyba że ustawa stanowi inaczej.
§ 2. Niestawiennictwo oskarżyciela posiłkowego, o którym mowa w art. 27 uprawnienia pokrzywdzonego § 1 i 2, bez usprawiedliwienia, uważa się za odstąpienie od oskarżenia; w takim przypadku sąd umarza postępowanie.

Art. 30. Pełnomocnik pokrzywdzonego i oskarżyciela posiłkowego

§ 1. Pokrzywdzony i oskarżyciel posiłkowy może korzystać z pomocy jednego pełnomocnika. Pełnomocnikiem może być adwokat, radca prawny, a w wypadku, gdy pokrzywdzonym jest instytucja państwowa, samorządowa lub społeczna, także pracownik tej instytucji lub jej organu nadrzędnego.
§ 2. Do pełnomocnika stosuje się odpowiednio przepisy art. 22 przesłanki wyznaczenia obrońcy z urzędu i art. 23 wyznaczanie obrońcy z urzędu niniejszego kodeksu oraz art. 83 zasady ustanawiania obrońcy, art. 84 uprawnienia i obowiązki obrońcy z urzędu, art. 86 obowiązek działania obrońcy na korzyść oskarżonego § 2 i art. 89 odesłanie do przepisów postępowania cywilnego o pełnomocnictwie Kodeksu postępowania karnego.

Art. 31. śmierć oskarżyciela posiłkowego w toku postępowania

§ 1. W razie śmierci oskarżyciela posiłkowego, o którym mowa w art. 27 uprawnienia pokrzywdzonego § 1 i 2, sąd lub referendarz sądowy zawiesza postępowanie, a osoby najbliższe mogą wstąpić w prawa zmarłego. Jeżeli w terminie zawitym miesiąca od dnia śmierci oskarżyciela osoba uprawniona nie wstąpi w prawa zmarłego, sąd lub referendarz sądowy umarza postępowanie.
§ 2. W razie śmierci oskarżyciela posiłkowego, wskazanego w art. 26 zawiadomienie pokrzywdzonego o przesłaniu wniosku o ukaranie i pouczenie o uprawnieniach § 3, osoby najbliższe mogą przystąpić do postępowania w każdym jego stadium.

Art. 32. Rodzaje i forma rozstrzygnięć w sprawach o wykroczenia oraz właściwość organów w tych sprawach

§ 1. Rozstrzygnięcia zapadają w postaci orzeczeń, zarządzeń albo mandatów karnych.
§ 2. Orzeczenie wydaje się w formie wyroku lub postanowienia. Postanowieniem rozstrzyga się, gdy ustawa nie wymaga wydania wyroku.
§ 3. Postanowienie wydaje sąd, prezes sądu i upoważniony sędzia, a w toku czynności wyjaśniających również organ prowadzący te czynności. W kwestii niewymagającej postanowienia wydaje się zarządzenie.
§ 3a. Postanowienia i zarządzenia, o których mowa w § 3, może wydawać także referendarz sądowy, gdy ustawa to przewiduje.
§ 4. W sprawach osób podlegających orzecznictwu sądów wojskowych przepis § 3 odnosi się także do prokuratora do spraw wojskowych.
§ 5. Przepisy art. 94 elementy postanowienia, art. 95 orzekanie sądu na rozprawie lub posiedzeniu i art. 97 sprawdzanie okoliczności faktycznych przed wydaniem orzeczenia Kodeksu postępowania karnego stosuje się odpowiednio.

Art. 34. Podstawa orzeczenia

Podstawę orzeczenia może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w postępowaniu, mających znaczenie dla rozstrzygnięcia.

Art. 35. Doręczanie wyroku i jego uzasadnienia

§ 1. Wyrok sądu pierwszej instancji uzasadnia się i doręcza stronie wraz z uzasadnieniem jedynie na jej żądanie zgłoszone w zawitym terminie 7 dni od daty jego ogłoszenia, chyba że ustawa stanowi inaczej.
§ 2. Wyrok zaoczny doręcza się z urzędu obwinionemu i jego obrońcy, jeżeli został ustanowiony. Termin do żądania doręczenia uzasadnienia tego wyroku albo przekładu uzasadnienia wyroku zaocznego przedstawionego wyłącznie w formie ustnej, biegnie od daty doręczenia wyroku.
§ 3. (uchylony)

Art. 36. Uzasadnianie orzeczeń

§ 1. Postanowienie i zarządzenie uzasadnia się jedynie, gdy podlega ono zaskarżeniu. Uzasadnienie sporządza się wówczas z urzędu i doręcza się je wraz z rozstrzygnięciem osobom, którym przysługuje środek odwoławczy, jeżeli nie brały udziału w rozprawie lub posiedzeniu albo nie były obecne przy ogłoszeniu rozstrzygnięcia, chyba że oddaliły się samowolnie.
§ 2. Orzeczenie wydane w wyniku rozpoznania środka zaskarżenia uzasadnia się z urzędu, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Art. 37. Protokoły

§ 1. Protokół sporządza się z każdej czynności mającej istotne znaczenie dla sprawy, a w szczególności z rozprawy, a także z dokonanych poza rozprawą czynności dowodowych, chyba że ustawa stanowi inaczej.
§ 2. Z rozprawy sporządza się:
1) protokół utrwalający przebieg rozprawy za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk oraz
2) protokół pisemny.
§ 3. O utrwalaniu przebiegu rozprawy za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk należy uprzedzić osoby uczestniczące w rozprawie.
§ 4. Protokół, o którym mowa w § 2 pkt 1, podpisuje protokolant podpisem elektronicznym gwarantującym identyfikację osoby protokolanta oraz rozpoznawalność jakiejkolwiek późniejszej zmiany protokołu. Protokół ten nie podlega sprostowaniu.
§ 5. Protokół pisemny, o którym mowa w § 2 pkt 2, jest jednobrzmiący z zapisem tekstowym i jest sporządzany przy użyciu systemu teleinformatycznego służącego do utrwalania przebiegu rozprawy za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk oraz powinien zawierać:
1) oznaczenie rozpoznawanej sprawy, sądu, czasu i miejsca rozprawy oraz – w zakresie niezbędnym ze względu na cele postępowania lub określonym przez przepisy szczególne – osób w niej uczestniczących;
2) wzmiankę co do jawności rozprawy i trybu postępowania;
3) wydane na rozprawie postanowienia i zarządzenia, a jeżeli postanowienie lub zarządzenie sporządzono osobno – wzmiankę o jego wydaniu;
4) wniesione ustnie na rozprawie zażalenia;
5) wzmiankę o złożeniu lub cofnięciu żądania ścigania wykroczenia, o odstąpieniu oskarżyciela od oskarżenia, o wstąpieniu prokuratora do postępowania, o złożeniu przez obwinionego wniosku o skazanie go w określony sposób bez przeprowadzania postępowania dowodowego, o prowadzeniu sprawy w trybie przyspieszonym i godzinie doprowadzenia obwinionego albo o odstąpieniu od jego przymusowego doprowadzenia, o złożeniu przez stronę w trybie przyspieszonym wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku, a także o cofnięciu środka zaskarżenia.
§ 6. Jeżeli jest to niezbędne dla zapewnienia prawidłowego orzekania w sprawie, prezes sądu może zarządzić sporządzenie przekładu odpowiedniej części protokołu, o którym mowa w § 2 pkt 1. Przekład stanowi załącznik do protokołu. Przepis § 10 stosuje się odpowiednio.
§ 7. Jeżeli ze względów technicznych utrwalenie przebiegu rozprawy za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk nie jest możliwe, sporządza się wyłącznie protokół pisemny.
§ 8. Protokół rozprawy sporządza pracownik sekretariatu albo inna osoba upoważniona przez prezesa sądu.
§ 9. Przebieg także innych niż rozprawa czynności protokołowanych może być ponadto utrwalony za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk, o czym należy uprzedzić osoby uczestniczące w czynności. Zapis taki i jego przekład, jeżeli został sporządzony, są załącznikami do protokołu.
§ 10. Strony i osoby mające w tym interes prawny mogą złożyć wniosek o sprostowanie protokołu pisemnego rozprawy lub posiedzenia, wskazując na nieścisłości lub opuszczenia. W przedmiocie sprostowania protokołu rozstrzyga, po wysłuchaniu protokolanta, sędzia, który prowadził czynność. Jeżeli przebieg rozprawy lub posiedzenia został utrwalony za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk, sędzia przed rozstrzygnięciem w przedmiocie sprostowania zapoznaje się również z odpowiednim fragmentem tego zapisu.
§ 11. Do protokołu pisemnego stosuje się odpowiednio przepisy art. 144 protokolant § 2 i 3, art. 146 wyłączenie protokolanta i stenografa, art. 149 podpisywanie protokołu rozprawy i posiedzenia § 1, art. 150 podpisywanie protokołu z czynności, art. 151 skreślenia i poprawki w protokole, art. 153 rozstrzyganie w przedmiocie wniosku o sprostowanie protokołu rozprawy i posiedzenia lub przekładu zapisu dźwięku § 3 i 4, art. 154 sprostowanie omyłek pisarskich lub rachunkowych w protokole lub przekładzie zapisu dźwięku oraz art. 155 zawiadomienie o treści sprostowania protokołu Kodeksu postępowania karnego, a w przypadku:
1) protokołu pisemnego innego niż ten, o którym mowa w § 2 pkt 2, stosuje się odpowiednio także przepisy art. 145 stenogram , art. 148 elementy protokołu § 1, 2, 3 i 4 i art. 149 podpisywanie protokołu rozprawy i posiedzenia § 2 Kodeksu postępowania karnego;
2) protokołu z posiedzenia lub z dokonanych poza rozprawą czynności dowodowych stosuje się odpowiednio także przepis art. 147 utrwalanie czynności za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk lub obraz § 3 i przepisy wydane na podstawie art. 147 utrwalanie czynności za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk lub obraz § 5 Kodeksu postępowania karnego.
§ 12. Czynności, z których nie sporządza się protokołu, a także inne zdarzenia, które mają znaczenie dla postępowania, utrwala się w aktach w formie notatki urzędowej podpisanej przez osobę, która dokonała tych czynności.
§ 13. Na wniosek pokrzywdzonego lub świadka stosuje się odpowiednio przepisy art. 148a dane pokrzywdzonych i świadków zamieszczane w protokole z czynności oraz art. 156a udostępnianie danych lub oryginałów dokumentów z załącznika adresowego Kodeksu postępowania karnego, chyba że utrudni to postępowanie lub sprzeciwia się temu ważny interes jego uczestnika. O prawie tym należy pokrzywdzonego i świadka pouczyć.

Art. 37a. Delegacja ustawowa

Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje urządzeń i środków technicznych służących do utrwalania dźwięku albo obrazu i dźwięku, sposób i tryb sporządzania zapisów dźwięku albo obrazu i dźwięku, identyfikacji osób je sporządzających, sposób użycia systemu teleinformatycznego służącego do utrwalania przebiegu rozprawy za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk do sporządzania protokołu pisemnego, o którym mowa w art. 37 protokoły § 2 pkt 2, jak również sposób przechowywania tych zapisów oraz warunki i sposób wprowadzenia
zmiany wymaganej względami technicznymi lub zakresem czynności, z której sporządza się protokół, mając na uwadze konieczność:
1) właściwego zabezpieczenia zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku przed ich utratą, zniekształceniem, nieuprawnionym dostępem, usunięciem lub inną nieuprawnioną zmianą, a także rozpoznawalność wprowadzenia zmiany wymaganej względami technicznymi i identyfikacji osoby dokonującej tych czynności;
2) zmiany formatu zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku lub przeniesienia na inny informatyczny nośnik danych w celu ponownego odtworzenia zapisu;
3) zapewnienia możliwości użycia systemu teleinformatycznego służącego do utrwalania przebiegu rozprawy za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk do sporządzania protokołu pisemnego, o którym mowa w art. 37 protokoły § 2 pkt 2, w sposób umożliwiający wewnętrzną synchronizację obu funkcji systemu oraz właściwe zabezpieczenie
zapisu tekstowego na nośniku elektronicznym przed jego utratą, zniekształceniem, nieuprawnionym dostępem, usunięciem lub inną nieuprawnioną zmianą;
4) zapewnienia możliwości przekazania zapisów dźwięku albo obrazu i dźwięku oraz zapisu tekstowego, stanowiących materiały archiwalne, do archiwów państwowych w sposób uporządkowany, określony w przepisach o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach.

Art. 37b. Udostępnianie zapisu dźwięku lub obrazu i dźwięku

§ 1. Strony, obrońcy, pełnomocnicy i przedstawiciele ustawowi mają prawo do zapoznania się z zapisem dźwięku albo obrazu i dźwięku z rozprawy w siedzibie sądu, a obwiniony pozbawiony wolności – w administracji odpowiedniego zakładu, oraz do bezpłatnego otrzymania z akt sprawy, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, zapisu dźwięku z rozprawy, chyba że został sporządzony wyłącznie protokół pisemny, o którym mowa w art. 37 protokoły § 7. Przepis art. 156 udostępnianie akt sprawy § 4 Kodeksu postępowania karnego stosuje się odpowiednio.
§ 2. Wydanie na wniosek zapisu dźwięku z rozprawy na informatycznym nośniku danych następuje odpłatnie.
§ 3. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb udostępniania stronom, obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku z rozprawy w siedzibie sądu, a obwinionemu pozbawionemu wolności – w administracji odpowiedniego zakładu, oraz przekazywania im z akt sprawy zapisu dźwięku z rozprawy, jak też wysokość opłaty za wydanie zapisu dźwięku z rozprawy na informatycznym nośniku danych, mając na uwadze konieczność niezwłocznego i szerokiego, w tym bezpłatnego, dostępu uczestników postępowania do tego zapisu oraz niezwłocznego uzyskania z akt sprawy zapisu dźwięku z rozprawy, a także zapewnienia, by wysokość opłaty odpowiadała kosztom jego wydania.

Art. 38. Odesłanie do przepisów Kodeksu postępowania karnego

§ 1. Do czynności procesowych prowadzonych w postępowaniu w sprawach o wykroczenia stosuje się odpowiednio także przepisy art. 95 orzekanie sądu na rozprawie lub posiedzeniu, art. 100 ogłaszanie i doręczanie orzeczeń i zarządzeń § 1 i 8, art. 105 prostowanie orzeczenia, zarządzenia lub uzasadnienia, art. 107 nadanie orzeczeniu i ugodzie klauzuli wykonalności, art. 108 narada i głosowanie nad orzeczeniem, art 116–134, art 136–142, art. 143 obowiązek spisania protokołu § 1 pkt 10, art. 156 udostępnianie akt sprawy § 1–5 i 6, art. 157 wydawanie odpisów orzeczeń, sporządzanie odpisów protokołów, art. 158 uprawnienia prokuratora do przeglądania akt sprawy sądowej, art 160–166 Kodeksu postępowania karnego, a gdy sąd orzeka jednoosobowo, również przepisy art 109–115 Kodeksu postępowania karnego.
§ 1a. Na odmowę udostępnienia akt osobie, o której mowa w art. 4 prawo do obrony § 2, przysługuje zażalenie do sądu.
§ 2. Przy pierwszym wysłuchaniu oraz w wypadku, o którym mowa w art. 54 czynności wyjaśniające § 7, osoba podejrzana o popełnienie wykroczenia ma obowiązek wskazać adres dla doręczeń w kraju; w razie nieuczynienia tego pismo wysłane pod ostatnio znanym adresem w kraju albo jeżeli adresu tego nie ma, załączone do akt sprawy, uważa się za doręczone, o czym należy ją pouczyć. Pouczenie to odnotowuje się w protokole, o którym mowa w art. 54 czynności wyjaśniające § 6, lub w notatce wskazanej w art. 54 czynności wyjaśniające § 7.
Wykrzyknik

Kliknij "Lubię to!", aby otrzymywać informacje o promocjach, rabatach, aktualnościach.