Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia

§ 1. Obwinionym jest osoba, przeciwko której wniesiono wniosek o ukaranie w sprawie o wykroczenie.
§ 2. Jeżeli obwiniony nie zna języka polskiego, wniosek o ukaranie oraz rozstrzygnięcia podlegające zaskarżeniu lub kończące postępowanie ogłasza się lub doręcza obwinionemu wraz z tłumaczeniem.
§ 3. Do obwinionego stosuje się odpowiednio art. 72 prawo do korzystania z pomocy tłumacza § 1 i 2, art. 74 prawa i obowiązki oskarżonego § 1 i 2, art. 75 obowiązek stawiennictwa oskarżonego, art. 76 przedstawiciel ustawowy nieletniego lub ubezwłasnowolnionego i art. 175 prawa oskarżonego w zakresie składania wyjaśnień Kodeksu postępowania karnego.

§ 1. W postępowaniu w sprawie o wykroczenia obwiniony musi mieć obrońcę przed sądem, jeżeli:
1) jest głuchy, niemy lub niewidomy;
2) zachodzi uzasadniona wątpliwość co do jego poczytalności.
§ 2. W wypadku, o którym mowa w § 1 pkt 2, obowiązek korzystania z pomocy obrońcy ustaje, jeżeli sąd uznaje za uzasadnioną opinię biegłego psychiatry, że czyn obwinionego nie został popełniony w warunkach wyłączenia lub znacznego ograniczenia zdolności rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania swoim postępowaniem i że stan psychiczny obwinionego pozwala na udział w postępowaniu i prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny. Sąd zwalnia wówczas obrońcę z jego obowiązków.
§ 3. W wypadkach, o których mowa w § 1, udział obrońcy w rozprawie jest obowiązkowy, a w posiedzeniu, jeżeli ustawa tak stanowi.
§ 4. Jeżeli w wypadkach, o których mowa w § 1, obwiniony nie ma obrońcy z wyboru, wyznacza mu się obrońcę z urzędu.

Gdy wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości, obwinionemu, który nie ma obrońcy z wyboru, wyznacza się na jego wniosek obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez poważnego uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Podstawą odmowy wyznaczenia obrońcy z urzędu nie może być skorzystanie przez obwinionego z nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, o których mowa w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 945). Przepis art. 78 żądanie wyznaczenia obrońcy z urzędu § 2 Kodeksu postępowania karnego stosuje się.

§ 1. Obrońcę z urzędu wyznacza prezes lub referendarz sądowy sądu właściwego do rozpoznania sprawy. Na zarządzenie prezesa o odmowie wyznaczenia obrońcy przysługuje zażalenie do sądu właściwego do rozpoznania sprawy.
§ 1a. Ponowny wniosek o wyznaczenie obrońcy, oparty na tych samych okolicznościach, pozostawia się bez rozpoznania.
§ 2. Przepis art. 81a tryb wyznaczania obrońcy z urzędu Kodeksu postępowania karnego stosuje się odpowiednio.

§ 1. Obrońcą w sprawach o wykroczenia może być adwokat albo radca prawny.
§ 2. Do obrońcy obwinionego stosuje się odpowiednio przepisy art 83-86 Kodeksu postępowania karnego.
§ 3. Ilekroć w przepisach Kodeksu postępowania karnego stosowanych na podstawie art. 1 przepisy regulujące postępowanie w sprawach o wykroczenia§ 2 mówi się o obrońcy albo o adwokacie, rozumie się przez to także radcę prawnego.