1. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej jest naczelnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach gospodarowania wodami.
2. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej składa Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej co 2 lata, nie później niż do dnia 31 sierpnia, informację o gospodarowaniu wodami dotyczącą:
1) stanu zasobów wodnych państwa i stanu ich wykorzystywania;
2) realizacji planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy;
3) współpracy międzynarodowej na wodach granicznych oraz wykonywania umów w tym zakresie;
4) realizacji zadań w zakresie utrzymywania wód oraz pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną;
5) prowadzonych inwestycji;
6) realizacji planów zarządzania ryzykiem powodziowym oraz planu przeciwdziałania skutkom suszy;
7) stanu ochrony ludności i mienia przed powodzią oraz suszą.
1. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej kształtuje kierunki polityki wodnej państwa, uwzględniając kierunki rozwoju żeglugi śródlądowej.
2. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej koordynuje realizację zadań publicznych w gospodarce wodnej, w szczególności:
1) wydaje Prezesowi Wód Polskich wytyczne i polecenia dotyczące sposobu realizacji zadań oraz żąda przekazania informacji w tym zakresie, wskazując termin ich przekazania, nie dłuższy niż 3 miesiące i nie krótszy niż 14 dni od dnia przekazania żądania;
2) akceptuje przygotowane przez Prezesa Wód Polskich propozycje dotyczące sposobu realizacji zadań w zakresie inwestycji.
3. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej wykonuje obowiązki informacyjne i sprawozdawcze wobec Komisji Europejskiej w zakresie określonym w przepisach ustawy.
4. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej wykonuje obowiązki wynikające z umów międzynarodowych dotyczących gospodarki wodnej, których Rzeczpospolita Polska jest stroną.
1. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej, w celu zapewnienia sprawnej realizacji zadań, może tworzyć delegatury urzędu zapewniającego obsługę ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej.
2. Delegatury, o których mowa w ust. 1, mogą być tworzone w szczególności do prowadzenia spraw dotyczących zgód wodnoprawnych w przypadkach, w których wnioskodawcą są Wody Polskie, oraz wykonywania kontroli gospodarowania wodami wykonywanej w stosunku do Wód Polskich.
1. Z zastrzeżeniem art. 263 pobieranie pożytków z wód ust. 5, minister właściwy do spraw gospodarki wodnej nadzoruje Wody Polskie.
2. Nadzór, o którym mowa w ust. 1, polega w szczególności na:
1) dokonaniu oceny okresowej Prezesa Wód Polskich;
2) dokonywaniu rocznej oceny działalności Wód Polskich;
3) zatwierdzaniu planu finansowego oraz rocznych planów działalności;
4) zatwierdzaniu programów realizacji zadań związanych z utrzymywaniem wód oraz pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną oraz planowanych inwestycji w gospodarce wodnej i ich zmian;
5) zatwierdzaniu sprawozdań z działalności za rok poprzedni;
6) zatwierdzaniu planów kontroli:
a) w jednostkach organizacyjnych Wód Polskich,
b) gospodarowania wodami wykonywanej przez Wody Polskie;
7) polecaniu przeprowadzenia kontroli nieujętych w planie kontroli.
3. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej przeprowadza kontrolę w Wodach Polskich na zasadach i w trybie określonych w przepisach o kontroli w administracji rządowej.
Organy administracji żeglugi śródlądowej pełnią funkcje inwestora w zakresie budowy, przebudowy lub modernizacji śródlądowych dróg wodnych o szczególnym znaczeniu transportowym.
1. Rocznej oceny działalności Wód Polskich, zwanej dalej „roczną oceną”, dokonuje minister właściwy do spraw gospodarki wodnej w terminie do dnia 30 czerwca roku następującego po roku, którego dotyczy roczna ocena.
2. Rocznej oceny dokonuje się na podstawie:
1) analizy sprawozdania z działalności, o którym mowa w art. 240 zadania Wód Polskich ust. 14, oraz rocznego sprawozdania finansowego, o którym mowa w art. 252 gospodarka finansowa Wód Polskich ust. 13;
2) wyników bieżącego monitoringu realizacji zadań;
3) wyników kontroli resortowej oraz zewnętrznych organów kontroli;
4) okresowej oceny przyjmowania i załatwiania skarg.
3. Roczna ocena ma na celu w szczególności przekazanie informacji na temat skuteczności i jakości wykonywanych zadań oraz wskazanie oczekiwań dotyczących funkcjonowania Wód Polskich.
4. Roczna ocena może być pozytywna, pozytywna z zastrzeżeniami albo negatywna.
5. Rocznej oceny dokonuje się na piśmie.
6. Roczna ocena wymaga uzasadnienia.
7. Roczną ocenę przekazuje się Prezesowi Wód Polskich.
8. Prezes Wód Polskich może wnieść zastrzeżenia do rocznej oceny w terminie 14 dni od dnia jej otrzymania.
9. W przypadku uznania za zasadne zastrzeżeń Prezesa Wód Polskich do rocznej oceny, roczna ocena ulega zmianie.
1. Oceny okresowej Prezesa Wód Polskich, zwanej dalej „oceną okresową”, minister właściwy do spraw gospodarki wodnej dokonuje w terminie do dnia 30 września roku następującego po roku, którego dotyczy ocena okresowa.
2. Ocena okresowa ma na celu w szczególności przekazanie Prezesowi Wód Polskich informacji na temat skuteczności, jakości i celowości podejmowanych przez niego działań, oczekiwań dotyczących efektów i jakości pracy oraz preferowanych kierunków rozwoju.
3. Ocena okresowa jest dokonywana w szczególności w oparciu o informacje zawarte w rocznej ocenie.
4. Oceny okresowej dokonuje się na piśmie.
5. Ocena okresowa może być pozytywna, pozytywna z zastrzeżeniami albo negatywna.
6. Ocena okresowa wymaga uzasadnienia.
7. Ocenę okresową przekazuje się Prezesowi Wód Polskich w celu zajęcia przez niego stanowiska.
8. Prezes Wód Polskich może przedstawić na piśmie ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wodnej swoje stanowisko, w tym zastrzeżenia do oceny okresowej, w terminie miesiąca od dnia jej otrzymania.
9. W przypadku uznania przez ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej za zasadne zastrzeżeń Prezesa Wód Polskich do oceny okresowej ocena okresowa ulega zmianie.
10. W przypadku przyznania Prezesowi Wód Polskich negatywnej oceny okresowej minister właściwy do spraw gospodarki wodnej odwołuje Prezesa Wód Polskich.
Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej sprawuje nadzór nad działalnością:
1) państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej;
2) (uchylony)
3) państwowej służby do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących.
Nadzór, o którym mowa w art. 360 nadzór ministra nad działalnością służb państwowych, polega w szczególności na:
1) zatwierdzaniu rocznych sprawozdań z realizacji przez państwową służbę hydrologiczno-meteorologiczną oraz państwową służbę do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących zadań określonych w przepisach ustawy;
2) kontroli efektywności i celowości wydatkowania środków publicznych, w tym wykorzystania środków przekazanych przez Wody Polskie, na realizację zadań przez państwową służbę hydrologiczno-meteorologiczną oraz państwową służbę do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących.
Państwowa Rada Gospodarki Wodnej, zwana dalej „Państwową Radą”, jest organem opiniodawczo-doradczym ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej.
1. Do zakresu działania Państwowej Rady należy opracowywanie dla ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej opinii, propozycji i wniosków w sprawach gospodarowania wodami, ochrony przed powodzią i skutkami suszy, w szczególności:
1) przedstawianie propozycji oraz wniosków dotyczących poprawy stanu zasobów wodnych oraz ochrony przed powodzią i skutkami suszy;
2) opiniowanie projektów dokumentów planistycznych, o których mowa w art. 315 dokumenty w planowaniu w gospodarowaniu wodami pkt 1–3, 6, 7 oraz 11 i 12;
3) opiniowanie projektów programów realizacji zadań związanych z utrzymywaniem wód oraz pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną oraz planowanych inwestycji w gospodarce wodnej, o których mowa w art. 240 zadania Wód Polskich ust. 9;
4) opiniowanie projektów aktów normatywnych regulujących sprawy gospodarki wodnej;
5) wyrażanie opinii w sprawach zleconych przez ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej.
2. W skład Państwowej Rady wchodzą:
1) Przewodniczący Państwowej Rady;
2) dwóch Zastępców Przewodniczącego Państwowej Rady;
3) Sekretarz Państwowej Rady;
4) członkowie Państwowej Rady w liczbie 30.
3. Przewodniczący Państwowej Rady, Zastępcy Przewodniczącego Państwowej Rady oraz członkowie Państwowej Rady są powoływani przez ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej spośród kandydatów zgłaszanych przez ogólnopolskie organizacje zrzeszające jednostki samorządu terytorialnego, podmioty, o których mowa w art. 7 system szkolnictwa wyższego i nauki ust. 1 pkt 1, 2 i 4–8 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2023 r. poz. 742, z późn. zm.), organizacje społeczne, gospodarcze oraz ekologiczne, związane z gospodarką wodną.
4. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej może odwołać Przewodniczącego Państwowej Rady, Zastępców Przewodniczącego Państwowej Rady lub członka Państwowej Rady przed upływem jej kadencji na wniosek jednostki samorządu terytorialnego, podmiotu, o którym mowa w art. 7 system szkolnictwa wyższego i nauki ust. 1 pkt 1, 2 i 4–8 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, lub organizacji, która zgłosiła jego kandydaturę.
5. W miejsce odwołanego Przewodniczącego Państwowej Rady, Zastępców Przewodniczącego Państwowej Rady lub członka Państwowej Rady minister właściwy do spraw gospodarki wodnej powołuje nowego Przewodniczącego Państwowej Rady, Zastępców Przewodniczącego Państwowej Rady lub członka Państwowej Rady. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.
6. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej powołuje Sekretarza Państwowej Rady spośród osób zatrudnionych w urzędzie zapewniającym jego obsługę. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej odwołuje Sekretarza Państwowej Rady.
7. Ta sama osoba może pełnić funkcję Przewodniczącego Państwowej Rady nie dłużej niż przez dwie kadencje.
8. Kadencja Państwowej Rady trwa 4 lata.
9. Przewodniczący Państwowej Rady kieruje pracami Państwowej Rady oraz reprezentuje Państwową Radę na zewnątrz.
1. Wydatki związane z działalnością Państwowej Rady pokrywa się ze środków budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw gospodarki wodnej.
2. Przewodniczącemu Państwowej Rady, Zastępcom Przewodniczącego Państwowej Rady, Sekretarzowi Państwowej Rady, członkom Państwowej Rady oraz zapraszanym na posiedzenie Państwowej Rady specjalistom, zamieszkałym poza miejscowością, w której odbywa się posiedzenie, i biorącym udział w posiedzeniu, przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży i noclegów na zasadach określonych w przepisach w sprawie zasad ustalania oraz wysokości należności przysługujących pracownikom z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.
3. Obsługę biurową i administracyjno-techniczną Państwowej Rady zapewnia urząd zapewniający obsługę ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej.
Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej określi, w drodze zarządzenia, szczegółowy sposób funkcjonowania Państwowej Rady, jej organizację, tryb pracy oraz częstotliwość zwoływania posiedzeń, kierując się potrzebą zapewnienia sprawnego jej działania.
Ilekroć w niniejszym rozdziale jest mowa o „służbach państwowych”, rozumie się przez to państwową służbę hydrologiczno-meteorologiczną, państwową służbę do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących oraz państwową służbę geologiczną.
1. Państwowa służba hydrologiczno-meteorologiczna wykonuje zadania państwa w zakresie osłony hydrologicznej i meteorologicznej społeczeństwa, środowiska, dziedzictwa kulturowego, gospodarki i rozpoznawania zagrożeń niebezpiecznymi zjawiskami zachodzącymi w atmosferze lub hydrosferze, a także na potrzeby rozpoznania i kształtowania oraz ochrony zasobów wodnych kraju.
2. Państwowa służba hydrologiczno-meteorologiczna przekazuje ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wodnej roczne sprawozdanie z realizacji zadań określonych w przepisach ustawy w terminie do dnia 30 czerwca roku następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie.
1. Państwowa służba do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących wykonuje zadania państwa w zakresie nadzoru nad stanem technicznym i stanem bezpieczeństwa budowli piętrzących.
2. Kompetencje państwowej służby do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących nie naruszają kompetencji organów nadzoru budowlanego, określonych w przepisach ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.
3. Państwowa służba do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących przekazuje ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wodnej roczne sprawozdanie z realizacji zadań określonych w przepisach ustawy w terminie do dnia 30 czerwca roku następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie.
1. Państwowa służba geologiczna wykonuje zadania państwa na potrzeby rozpoznawania, bilansowania i ochrony wód podziemnych w celu racjonalnego wykorzystania tych wód przez społeczeństwo oraz gospodarkę.
2. Państwowa służba geologiczna przekazuje ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wodnej oraz ministrowi właściwemu do spraw środowiska roczne sprawozdanie z realizacji zadań określonych w przepisach ustawy w terminie do dnia 30 czerwca roku następującego po roku, którego dotyczy to sprawozdanie.
Państwową służbę hydrologiczno-meteorologiczną oraz państwową służbę do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących pełni Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy.
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy posiada i utrzymuje bazę danych historycznych i bieżących z zakresu stanu technicznego oraz stanu bezpieczeństwa budowli piętrzących zaliczonych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane do XXVII kategorii, zgromadzoną w wyniku ujednoliconych metod określania stanu technicznego oraz stanu bezpieczeństwa tych budowli, stanowiącą jednolite źródło informacji dla organów administracji rządowej.
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy posiada i utrzymuje bazę danych historycznych z zakresu meteorologii, hydrologii i oceanologii, zgromadzoną w wyniku ujednoliconych metod określanych przez Światową Organizację Meteorologiczną, stanowiącą wyłączne źródło informacji hydrologicznych, meteorologicznych i oceanologicznych dla potrzeb rozpoznania i kształtowania oraz ochrony zasobów wodnych kraju, a także rozpoznania warunków meteorologicznych, klimatologicznych i oceanologicznych.
Państwową służbę geologiczną w zakresie realizacji zadań określonych w przepisach ustawy pełni Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy.
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy posiada i utrzymuje bazę danych historycznych z zakresu hydrogeologii.
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy oraz Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy są państwowymi instytutami badawczymi w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. z 2024 r. poz. 534).
Do zadań państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej należy:
1) wykonywanie pomiarów i obserwacji hydrologicznych oraz meteorologicznych;
2) wykonywanie badań elementów hydrologicznych i morfologicznych wód powierzchniowych na potrzeby planowania w gospodarowaniu wodami, w szczególności sporządzania dokumentacji planistycznych, o których mowa w art. 317 dokumentacje planistyczne dla planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy ust. 1;
3) gromadzenie, przetwarzanie, archiwizowanie i udostępnianie informacji hydrologicznych oraz meteorologicznych;
4) wykonywanie bieżących analiz i ocen sytuacji hydrologicznej oraz meteorologicznej;
5) opracowywanie i przekazywanie prognoz meteorologicznych oraz hydrologicznych;
6) opracowywanie i przekazywanie organom administracji publicznej ostrzeżeń przed niebezpiecznymi zjawiskami zachodzącymi w atmosferze i hydrosferze;
7) realizowanie zadań wynikających z przynależności do organizacji międzynarodowych w zakresie dotyczącym meteorologii, hydrologii i oceanologii;
8) wykonywanie modelowania hydrologicznego i hydraulicznego w zakresie zagrożeń powodziowych oraz zjawiska suszy;
9) prowadzenie działań edukacyjnych w zakresie hydrologii, meteorologii i oceanologii;
10) współpraca z organami administracji publicznej w zakresie ograniczania skutków niebezpiecznych zjawisk zachodzących w atmosferze i hydrosferze;
11) przygotowywanie scenariuszy ekstremalnych zdarzeń hydrologicznych i meteorologicznych.
1. Do zadań państwowej służby do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących należy:
1) wykonywanie badań i pomiarów pozwalających na opracowanie oceny stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa:
a) budowli piętrzących stanowiących własność Skarbu Państwa, zaliczonych na podstawie przepisów w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie, wydanych na podstawie art. 7 przepisy techniczno-budowlane ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane – do I lub II klasy,
b) budowli piętrzących stanowiących własność Skarbu Państwa innych niż określone w lit. a, wskazanych przez ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej, które z uwagi na zły stan techniczny zagrażają lub mogą zagrażać bezpieczeństwu;
2) opracowywanie ocen stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa budowli piętrzących, o których mowa w pkt 1;
3) prowadzenie bazy danych dotyczących budowli piętrzących zaliczonych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane do XXVII kategorii, zawierającej dane techniczne oraz informacje o lokalizacji, stanie prawnym, stanie technicznym i stanie bezpieczeństwa tych budowli;
4) opracowywanie, w oparciu o wykonane oceny stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa budowli piętrzących, raportu o stanie bezpieczeństwa tych budowli;
5) analiza i weryfikacja wytycznych w zakresie wykonywania badań, pomiarów i ocen stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa budowli piętrzących w oparciu o aktualną wiedzę techniczną;
6) organizowanie szkoleń i seminariów dotyczących bezpieczeństwa budowli piętrzących.
2. Państwowa służba do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących przekazuje:
1) wyniki badań i pomiarów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, oraz oceny stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa budowli piętrzących Wodom Polskim niezwłocznie po ich opracowaniu;
2) raport, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wodnej, Wodom Polskim oraz Głównemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego nie później niż do dnia 30 kwietnia każdego roku.
1. Państwowa służba hydrologiczno-meteorologiczna posiada i utrzymuje:
1) podstawową sieć i specjalne sieci pomiarowo-obserwacyjne;
2) system gromadzenia, przetwarzania i wymiany danych;
3) biura prognoz meteorologicznych, biura prognoz hydrologicznych i centra modelowania powodziowego i suszy;
4) inne komórki organizacyjne, które:
a) organizują, nadzorują i eksploatują podstawową sieć i specjalne sieci pomiarowo-obserwacyjne oraz system gromadzenia, przetwarzania i wymiany danych,
b) opracowują oceny oraz analizy charakterystyk hydrologicznych i meteorologicznych dla potrzeb projektowych,
c) przygotowują dane i oceny dla potrzeb bilansowania zasobów wód powierzchniowych, rozpoznawania, kształtowania oraz ochrony zasobów wodnych kraju,
d) prowadzą prace rozwojowe i metodyczne w zakresie określonym w pkt 1–3.
2. Podstawową sieć pomiarowo-obserwacyjną stanowią:
1) stacje hydrologiczno-meteorologiczne i stacje hydrologiczne;
2) podstawowe stacje i posterunki pomiarowe hydrologiczne i meteorologiczne:
a) synoptyczne,
b) klimatologiczne,
c) opadowe,
d) wodowskazowe;
3) stacje pomiarów aerologicznych;
4) stacje radarów meteorologicznych;
5) stacje lokalizacji wyładowań atmosferycznych;
6) stacje odbioru danych z satelitów meteorologicznych.
3. Specjalne sieci pomiarowo-obserwacyjne stanowią:
1) stacje badań specjalnych;
2) specjalne posterunki i sieci pomiarowe;
3) punkty pomiarowe dla Morza Bałtyckiego oraz strefy brzegowej;
4) lotniskowe stacje meteorologiczne.
4. Biura prognoz meteorologicznych oraz biura prognoz hydrologicznych:
1) opracowują i udostępniają krótkoterminowe oraz średnioterminowe, ogólne i specjalistyczne prognozy hydrologiczne i meteorologiczne;
2) udzielają informacji o aktualnych warunkach hydrologicznych i meteorologicznych;
3) opracowują i udostępniają ostrzeżenia przed żywiołowym działaniem sił przyrody oraz przed suszą;
4) prowadzą na bieżąco osłonę hydrologiczną i meteorologiczną społeczeństwa oraz gospodarki.
5. Państwowa służba hydrologiczno-meteorologiczna może wykorzystywać wyniki pomiarów meteorologicznych, hydrologicznych i oceanologicznych pochodzące z urządzeń i systemów pomiarowych będących własnością innych podmiotów, za ich zgodą.
Państwowa służba do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących posiada i utrzymuje:
1) specjalistyczny sprzęt niezbędny do prowadzenia badań i pomiarów stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa budowli piętrzących;
2) system gromadzenia, przetwarzania i wymiany danych;
3) komórki organizacyjne, które:
a) wykonują badania i pomiary niezbędne do sporządzania ocen stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa budowli piętrzących,
b) opracowują oceny stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa budowli piętrzących,
c) opracowują raport o stanie bezpieczeństwa budowli piętrzących na podstawie analizy oceny stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa budowli piętrzących, o której mowa w art. 377 zadania państwowej służby do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących ust. 1 pkt 1,
d) prowadzą prace rozwojowe i metodyczne w zakresie oceny stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa budowli piętrzących oraz w zakresie określonym w pkt 2 i w art. 377 zadania państwowej służby do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących ust. 1 pkt 1, 5 i 6.
Do zadań państwowej służby geologicznej należy:
1) wykonywanie pomiarów, obserwacji i badań hydrogeologicznych;
2) gromadzenie, przetwarzanie, archiwizowanie oraz udostępnianie zgromadzonych informacji dotyczących warunków hydrogeologicznych, wielkości zasobów, stanu chemicznego i ilościowego wód podziemnych;
3) prowadzenie i aktualizacja baz danych hydrogeologicznych, w szczególności:
a) wykazu wielkości zasobów wód podziemnych, w tym dostępnych zasobów wód podziemnych i zasobów eksploatacyjnych ujęć wód podziemnych,
b) bazy danych o obiektach hydrogeologicznych,
c) bazy danych mapy hydrogeologicznej kraju,
d) bazy danych monitoringu wód podziemnych,
e) bazy danych o poborze wód podziemnych,
f) bazy danych jednolitych części wód podziemnych,
g) bazy danych o obiektach związanych z działalnością człowieka oddziaływujących na stan wód podziemnych,
h) bazy danych zasięgów powodzi wywołanych przez wody gruntowe;
4) wykonywanie bieżących analiz i ocen sytuacji hydrogeologicznej;
5) opracowywanie oraz przekazywanie prognoz zmian wielkości zasobów wód podziemnych, w tym dostępnych zasobów wód podziemnych oraz stanu wód podziemnych, a także ich zagrożeń;
6) opracowywanie i przekazywanie organom administracji publicznej ostrzeżeń przed niebezpiecznymi zjawiskami zachodzącymi w strefach zasilania oraz poboru wód podziemnych;
6a) monitorowanie i bilansowanie transgranicznych jednolitych części wód podziemnych na obszarach szczególnie ważnych ze względu na interes publiczny;
7) udział w działaniach związanych z zapobieganiem skutkom nadzwyczajnych zagrożeń wywołanych w szczególności przez powodzie, o których mowa w pkt 3 lit. h, oraz susze, a także wyznaczanie zasięgów powodzi historycznych na podstawie danych geologicznych;
8) ocena wpływu i oddziaływań na stan chemiczny i ilościowy wód podziemnych;
9) wykonywanie badań hydrogeologicznych na potrzeby planowania w gospodarowaniu wodami;
10) prowadzenie działań edukacyjnych w zakresie hydrogeologii;
11) prowadzenie prac rozwojowych i metodycznych w zakresie zadań wymienionych w pkt 1–9.
1. Państwowa służba geologiczna posiada i utrzymuje sieć obserwacyjno-badawczą wód podziemnych oraz zespoły do spraw ocen i prognoz hydrogeologicznych.
2. Sieć obserwacyjno-badawczą wód podziemnych stanowią:
1) stacje hydrogeologiczne;
2) punkty obserwacyjne zwierciadła wód podziemnych;
3) punkty badawcze jakości wód podziemnych;
4) piezometry;
5) obudowane źródła.
1. Urządzenia pomiarowe służb państwowych podlegają ochronie na warunkach określonych w przepisach ustawy.
2. Zakazuje się:
1) przemieszczania urządzeń pomiarowych służb państwowych przez osoby nieupoważnione;
2) wykonywania w pobliżu urządzeń pomiarowych służb państwowych czynności powodujących ich zniszczenie, uszkodzenie, zakłócenie prawidłowego funkcjonowania lub zmianę warunków obserwacji.
3. Właściciel gruntu jest obowiązany udostępnić grunt na potrzeby budowy oraz ustanowienia strefy ochronnej urządzeń pomiarowych służb państwowych.
4. W celu zapewnienia reprezentatywności dokonywanych pomiarów lub obserwacji mogą być ustanawiane strefy ochronne urządzeń pomiarowych służb państwowych stanowiące obszary, na których obowiązują zakazy, nakazy lub ograniczenia w zakresie użytkowania gruntów oraz korzystania z wód.
5. Na obszarach stref ochronnych urządzeń pomiarowych służb państwowych może być zakazane wznoszenie obiektów budowlanych oraz wykonywanie robót lub czynności, które mogą spowodować czasowe lub trwałe zaburzenie reprezentatywności pomiarów i obserwacji, a w szczególności:
1) w odległości 30 m od urządzeń pomiarowych – wznoszenie wszelkich obiektów budowlanych, sadzenie drzew lub krzewów oraz sztuczne zraszanie upraw;
2) w odległości od 30 do 500 m od urządzeń pomiarowych – wznoszenie zwartej zabudowy piętrowej oraz sadzenie drzew w zwartych zespołach.
6. Na obszarach stref ochronnych urządzeń pomiarowych służb państwowych może być nakazane usunięcie drzew lub krzewów.
7. Strefę ochronną urządzeń pomiarowych służb państwowych ustanawia, w drodze uchwały będącej aktem prawa miejscowego, rada powiatu na wniosek właściwej służby państwowej, określając zakazy, nakazy lub ograniczenia oraz obszary, na których obowiązują.
8. Wniosek, o którym mowa w ust. 7, zawiera propozycje granic strefy ochronnej urządzeń pomiarowych służb państwowych wraz z planem sytuacyjnym oraz propozycje dotyczące zakazów lub nakazów w zakresie użytkowania gruntów lub korzystania z wód.
9. Za szkody poniesione w związku z udostępnieniem gruntu na potrzeby budowy urządzeń pomiarowych służb państwowych oraz w związku z wprowadzeniem w strefie ochronnej urządzeń pomiarowych służb państwowych zakazów, nakazów lub ograniczeń w zakresie użytkowania gruntów lub korzystania z wód właścicielowi nieruchomości położonej w tej strefie przysługuje odszkodowanie od właściwej służby państwowej na zasadach określonych w art. 471 odszkodowanie przysługujące właścicielowi nieruchomości.
1. Osoby wykonujące badania, pomiary, obserwacje oraz prace kontrolne na potrzeby realizacji przez służby państwowe zadań, o których mowa w art. 376 zadania państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej, art. 377 zadania państwowej służby do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących ust. 1 oraz art. 380 zadania państwowej służby geologicznej, a także prace związane z wykonywaniem, obsługą lub utrzymaniem urządzeń pomiarowych służb państwowych, mają prawo do:
1) wstępu na grunt, do obiektów budowlanych, na wody powierzchniowe, dostępu do urządzeń wodnych zlokalizowanych na terenie nieruchomości oraz dokonywania niezbędnych czynności związanych z wykonywanymi pracami;
2) umieszczania na gruntach, obiektach budowlanych oraz w wodach powierzchniowych urządzeń pomiarowych służb państwowych;
3) usuwania drzew lub krzewów z obszaru strefy ochronnej oraz wykonywania niwelacji terenu.
2. Na terenach zamkniętych w rozumieniu art. 2 objaśnienie pojęć pkt 9 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne prace, o których mowa w ust. 1, mogą być wykonywane tylko za zgodą zarządzającego tym terenem.
3. W granicach parku narodowego prace, o których mowa w ust. 1, mogą być wykonywane za zgodą dyrektora parku narodowego.
4. Właściciel nieruchomości jest obowiązany umożliwić wykonanie prac, o których mowa w ust. 1, przez osoby upoważnione przez służby państwowe.
5. Osoby, o których mowa w ust. 1, będące pracownikami państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej i państwowej służby do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących są obowiązane do posiadania legitymacji służbowej pozwalającej zidentyfikować pracownika oraz określającej przysługujące im uprawnienia.
6. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej określi, w drodze rozporządzenia, wzór legitymacji służbowej, o której mowa w ust. 5, kierując się koniecznością zapewnienia identyfikacji państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej i państwowej służby do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących i osób wykonujących kontrolę.
1. Wobec pracowników inżynieryjno-technicznych zatrudnionych w ramach państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej wprowadza się rozkład czasu pracy:
1) zmianowy – na stanowiskach, na których jest to konieczne ze względu na szczególne warunki pracy lub warunki atmosferyczne;
2) podstawowy – na pozostałych stanowiskach.
2. Stanowiska, o których mowa w ust. 1, ustala dyrektor Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego.
3. Zmianowy rozkład czasu pracy pracowników, o których mowa w ust. 1 pkt 1, polega na wykonywaniu powierzonych im zadań nie dłużej niż przez 48 godzin, po których następuje co najmniej 48 godzin wolnych od pracy.
4. Podstawowy rozkład czasu pracy pracowników, o których mowa w ust. 1 pkt 2, polega na wykonywaniu powierzonych im zadań w dobowym wymiarze czasu pracy nieprzekraczającym 8 godzin w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 3 miesięcy.
5. Czas pracy pracowników, o których mowa w ust. 1, nie może przekraczać przeciętnie 40 godzin tygodniowo w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 6 miesięcy.
6. W szczególnie uzasadnionych przypadkach dyrektor Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego może ustalić indywidualny rozkład czasu pracy pracowników, o których mowa w ust. 1, w ramach normy czasu pracy, o której mowa w ust. 4.
1. Służby państwowe są finansowane ze środków budżetu państwa.
2. Ze środków budżetu państwa w części dotyczącej gospodarki wodnej będących w dyspozycji ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej finansuje się, w formie dotacji celowej, na zasadach określonych w art. 150 umowa o udzielenie dotacji celowej ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych:
1) utrzymywanie bieżącej działalności służb państwowych, z wyłączeniem bieżącej działalności państwowej służby geologicznej w zakresie realizacji zadań określonych w przepisach ustawy;
2) utrzymywanie, odbudowę, rozbudowę, przebudowę i rozbiórkę podstawowej sieci pomiarowo-obserwacyjnej państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej oraz system gromadzenia, przetwarzania i wymiany danych;
3) (uchylony)
4) utrzymywanie i rozwój komórek metodycznych;
5) opracowywanie danych oraz informacji hydrologiczno-meteorologicznych;
6) opracowywanie i publikowanie ostrzeżeń, ogólnych prognoz oraz komunikatów hydrologicznych i meteorologicznych, biuletynów, a także roczników hydrologicznych i meteorologicznych;
7) wykonywanie modelowania hydrologiczno-hydraulicznego, szczególnie w zakresie zagrożeń powodziowych i zjawiska suszy;
8) prowadzenie działań edukacyjnych w zakresie hydrologii, meteorologii i oceanologii;
9) współpracę z organami administracji publicznej w zakresie ograniczania skutków niebezpiecznych zjawisk zachodzących w atmosferze i hydrosferze;
10) wypłatę odszkodowań, o których mowa w art. 382 ochrona urządzeń pomiarowych służb państwowych ust. 9, z uwzględnieniem ust. 2a pkt 7.
2a. Ze środków budżetu państwa w części dotyczącej środowiska będących w dyspozycji ministra właściwego do spraw środowiska finansuje się, w formie dotacji celowej, na zasadach określonych w art. 150 wstępna ocena stanu środowiska wód morskich ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych:
1) utrzymywanie bieżącej działalności państwowej służby geologicznej w zakresie realizacji zadań określonych w przepisach ustawy;
2) utrzymywanie, odbudowę, rozbudowę, przebudowę i rozbiórkę hydrogeologicznych urządzeń pomiarowych państwowej służby geologicznej w zakresie dotyczącym realizacji zadań określonych w przepisach ustawy;
3) utrzymywanie i rozwój komórek metodycznych;
4) opracowywanie danych oraz informacji hydrogeologicznych;
5) opracowywanie i publikowanie ostrzeżeń, ogólnych prognoz, komunikatów, biuletynów, a także roczników hydrogeologicznych;
6) współpracę z organami administracji publicznej w zakresie ograniczania skutków niebezpiecznych zjawisk zachodzących w atmosferze i hydrosferze, w szczególności zjawiska suszy;
7) wypłatę odszkodowań, o których mowa w art. 382 ochrona urządzeń pomiarowych służb państwowych ust. 9, w zakresie wynikającym z działalności państwowej służby geologicznej.
3. Ze środków budżetu państwa będących w dyspozycji właściwych dysponentów części budżetu państwa finansuje się:
1) osłonę hydrologiczno-meteorologiczną żeglugi morskiej, rybołówstwa i żeglugi śródlądowej;
2) osłonę hydrologiczno-meteorologiczną rolnictwa;
3) badania elementów hydrologicznych i morfologicznych wód powierzchniowych na potrzeby planowania w gospodarowaniu wodami, w szczególności sporządzania dokumentacji planistycznych, o których mowa w art. 317 dokumentacje planistyczne dla planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy ust. 1;
4) badania wód podziemnych w zakresie elementów fizykochemicznych;
5) informacje przekazywane na potrzeby obronności państwa;
6) utrzymanie specjalnych sieci pomiarowo-obserwacyjnych.
4. Służby państwowe mogą być dofinansowywane ze środków publicznych innych niż środki, o których mowa w ust. 1 i 3, na zasadach dotyczących wykorzystania tych środków.
5. Podmioty, które dla potrzeb działalności gospodarczej lub dla realizacji zadań, o których mowa w ust. 3, korzystają z informacji uzyskanych z:
1) podstawowej sieci pomiarowo-obserwacyjnej, systemu gromadzenia, przetwarzania i wymiany danych oraz biur prognoz hydrologicznych i biur prognoz meteorologicznych państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej,
2) sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych państwowej służby geologicznej
– ponoszą koszty utrzymywania, odbudowy, rozbudowy i przebudowy tych sieci, systemów i biur lub koszty wykonania tych badań, pomiarów i ocen, na zasadach uzgodnionych przez strony w umowie.
6. Przepisu ust. 5 nie stosuje się do informacji stanowiących dane o wysokiej wartości, o których mowa w art. 26 udostępnianie danych o wysokiej wartości wymienionych w aktach prawnych Komisji Europejskiej w celu ponownego wykorzystywania ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1524).
1. Skarb Państwa jest właścicielem wszystkich informacji zbieranych i przetwarzanych przez służby państwowe.
2. W imieniu Skarbu Państwa informacjami, o których mowa w ust. 1, rozporządzają odpowiednio Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy oraz Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy.
3. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy oraz Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy przekazują nieodpłatnie w celu ponownego wykorzystywania informacje zbierane i przetwarzane odpowiednio przez państwową służbę hydrologiczno-meteorologiczną oraz państwową służbę geologiczną na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego.
1. Państwowa służba hydrologiczno-meteorologiczna i państwowa służba geologiczna publikują informacje zebrane i przetworzone w ostrzeżeniach, prognozach, komunikatach, biuletynach lub rocznikach.
2. Państwowa służba hydrologiczno-meteorologiczna i państwowa służba geologiczna nieodpłatnie przekazują ostrzeżenia, prognozy, komunikaty, biuletyny lub roczniki podmiotom określonym w przepisach wydanych na podstawie ust. 3.
2a. Państwowa służba hydrologiczno-meteorologiczna opracowuje i przekazuje zakładom odprowadzającym ścieki o zwiększonym zasoleniu ostrzeżenia przed suszą hydrologiczną dla obszaru lokalizacji zrzutu chlorków i siarczanów dokonywanego przez zakład, a także prognozy hydrologiczne dotyczące suszy hydrologicznej, jeżeli posiada takie informacje.
3. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia:
1) podmioty, którym państwowa służba hydrologiczno-meteorologiczna i państwowa służba geologiczna są obowiązane przekazywać ostrzeżenia, prognozy, komunikaty, biuletyny lub roczniki, z wyjątkiem podmiotów, o których mowa w ust. 2a;
2) sposób i częstotliwość opracowywania oraz przekazywania ostrzeżeń, prognoz, komunikatów, biuletynów lub roczników;
3) sposób opracowywania oraz przekazywania ostrzeżeń przed suszą hydrologiczną i prognoz hydrologicznych dotyczących suszy hydrologicznej zakładom odprowadzającym ścieki o zwiększonym zasoleniu;
4) sposoby uzyskiwania potwierdzenia przekazania ostrzeżeń;
5) charakterystykę stanu hydrologicznego, meteorologicznego oraz hydrogeologicznego.
4. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 3, minister właściwy do spraw gospodarki wodnej kieruje się względami bezpieczeństwa państwa, bezpieczeństwa ludzi i mienia oraz uwzględnia konieczność sprawnego przekazywania ostrzeżeń, prognoz, komunikatów i biuletynów w zależności od aktualnego lub prognozowanego stanu hydrologicznego, meteorologicznego lub hydrogeologicznego.
5. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy jest obowiązany udostępniać nieodpłatnie informacje o stanie atmosfery i hydrosfery organom władzy publicznej oraz właścicielom wód lub działającym w ich imieniu zarządcom, a także uczelniom, instytutom badawczym, Centrum Łukasiewicz, instytutom działającym w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz oraz jednostkom naukowym Polskiej Akademii Nauk.
6. Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy jest obowiązany udostępniać nieodpłatnie zebrane informacje o stanie zasobów wód podziemnych organom władzy publicznej, a także uczelniom, instytutom badawczym, Centrum Łukasiewicz, instytutom działającym w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz oraz jednostkom naukowym Polskiej Akademii Nauk.
7. Informacje, o których mowa w ust. 5 i 6, udostępnia się:
1) organom władzy publicznej, właścicielom wód lub działającym w ich imieniu zarządcom na potrzeby wykonywania zadań ustawowych;
2) uczelniom, instytutom badawczym oraz jednostkom naukowym Polskiej Akademii Nauk na potrzeby badań naukowych i działalności dydaktycznej;
3) Centrum Łukasiewicz i instytutom działającym w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz na potrzeby badań naukowych.
8. Informacje, o których mowa w ust. 5 i 6, udostępnia się na wniosek.
