1. Wody Polskie wykonują zadania określone w przepisach ustawy.
2. Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej wykonuje następujące zadania Wód Polskich:
1) przedkłada ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wodnej sprawozdanie, o którym mowa w art. 91 sprawozdanie z realizacji krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych;
2) opracowuje projekt zestawu celów środowiskowych dla wód morskich, o którym mowa w art. 157 zestaw celów środowiskowych dla wód morskich, i jego aktualizacji;
3) opracowuje projekt programu ochrony wód morskich, o którym mowa w art. 161 program ochrony wód morskich, i jego aktualizacji;
4) współuczestniczy w zapewnieniu ochrony ludności i mienia przed powodzią i przeciwdziałaniu skutkom suszy, na poziomie obszarów dorzeczy;
5) przygotowuje projekt wstępnej oceny ryzyka powodziowego, o którym mowa w art. 168 opracowywanie wstępnej oceny ryzyka powodziowego, i jej aktualizacji;
6) sporządza mapy zagrożenia powodziowego, o których mowa w art. 169 mapy zagrożenia powodziowego, i ich aktualizacje oraz mapy ryzyka powodziowego, o których mowa w art. 170 mapy ryzyka powodziowego, i ich aktualizacje;
7) przygotowuje projekty planów zarządzania ryzykiem powodziowym, o których mowa w art. 173 opracowywanie planów zarządzania ryzykiem powodziowym, i ich aktualizacje;
8) przygotowuje projekt planu przeciwdziałania skutkom suszy, o którym mowa w art. 185 opracowywanie planu przeciwdziałania skutkom suszy, i jego aktualizacje;
9) prowadzi gospodarkę finansową oraz ewidencję księgową Wód Polskich;
10) opracowuje projekty planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy, o których mowa w art. 319 opracowywanie planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza ust. 1, i ich aktualizacje;
11) prowadzi system informacyjny gospodarowania wodami, o którym mowa w art. 329 system informacyjny gospodarowania wodami, oraz udostępnia zawarte w tym systemie zbiory danych przestrzennych;
12) tworzy i utrzymuje Hydroportal oraz centralny punkt dostępowy, o których mowa w art. 332 udostępnianie danych z systemu informacyjnego gospodarowania wodami ust. 3;
13) realizuje działania służące zrównoważonemu gospodarowaniu wodami, w tym osiągnięciu celów środowiskowych, o których mowa w art. 56 cel środowiskowy dla jednolitych części wód powierzchniowych, art. 57 cel środowiskowy dla sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych, art. 59 cel środowiskowy dla jednolitych części wód podziemnych oraz w art. 61 cel środowiskowy dla obszarów chronionych, na obszarach dorzeczy i współuczestniczy w ich realizacji;
14) nadzoruje planowanie i realizację zadań związanych z utrzymaniem wód i pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną, w tym obwałowań oraz obszaru międzywala;
15) nadzoruje planowanie i realizację przedsięwzięć związanych z odbudową ekosystemów zdegradowanych przez eksploatację zasobów wodnych;
16) udziela wsparcia finansowego i rzeczowego jednostkom samorządu terytorialnego w zakresie zapewnienia możliwości korzystania z zasobów wodnych na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi;
17) finansuje działalność służb państwowych, o których mowa w art 367–369;
18) realizuje zadania obronne oraz zadania z zakresu zarządzania kryzysowego przekazane przez ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej;
19) współuczestniczy z ministrem właściwym do spraw gospodarki wodnej w zakresie opracowywania krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych, o którym mowa w art. 88 krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych, i jego aktualizacji;
20) koordynuje zapewnienie odpowiedniej ilości i jakości wody dla ludności, przemysłu oraz rolnictwa;
21) sprawuje nadzór nad planowaniem inwestycji w gospodarce wodnej oraz ich realizacją, z wyłączeniem śródlądowych dróg wodnych o szczególnym znaczeniu transportowym;
22) ustala przebieg granic obszarów dorzeczy, granic regionów wodnych oraz granic zlewni, o których mowa w art. 13 obszary dorzeczy ust. 4;
23) wykonuje kontrolę gospodarowania wodami, o której mowa w art. 335 podmioty wykonujące kontrolę gospodarowania wodami ust. 1 pkt 1, oraz wydaje decyzje, o których mowa w art. 343 wezwanie do usunięcia zaniedbań w zakresie gospodarki wodnej ust. 2, 3 i 6;
24) dokonuje uzgodnienia list programów priorytetowych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w części dotyczącej gospodarki wodnej;
25) prowadzi sprawy, w których Prezes Wód Polskich pełni funkcję organu wyższego stopnia w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego;
26) realizuje zadania Krajowej Inspekcji Wodnej.
3. Regionalne zarządy gospodarki wodnej wykonują następujące zadania Wód Polskich:
1) z uwzględnieniem przepisów art. 397 właściwość organów w sprawach zgód wodnoprawnych ust. 3 prowadzą sprawy dotyczące:
a) decyzji, o których mowa w art. 76 warunki dopuszczalności wprowadzania wód i ścieków ust. 2, art. 77 zakaz podejmowania niektórych działań na obszarach wód lub szczególnego zagrożenia powodzią ust. 3, 8, 11 i 14, art. 166 ochrona ludności i mienia przed powodzią ust. 5, art. 175 nakaz usunięcia drzew lub krzewów na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią ust. 1, art. 176 zakazy w celu zapewnienia szczelności i stabilności wałów przeciwpowodziowych ust. 4 i 9, art. 182 nakaz obniżenia piętrzenia wody lub opróżnienie zbiornika ust. 1, art. 199 wykonywanie urządzeń melioracji wodnych ust. 4, art. 201 ustalanie wysokości części opłaty melioracyjnej ust. 1, art. 202 korekta wysokości opłaty melioracyjnej ust. 1, art. 206 niewykonywanie obowiązku utrzymywania urządzeń melioracji wodnych oraz w art. 343 wezwanie do usunięcia zaniedbań w zakresie gospodarki wodnej ust. 2, 3 i 6,
b) zgód wodnoprawnych, o których mowa w art. 388 zgoda wodnoprawna ust. 1 pkt 1, 3 i 4;
2) opiniują projekty uchwał, o których mowa w art. 37 wykaz kąpielisk ust. 2;
3) weryfikują wpływ istniejących urządzeń wodnych i udzielonych zgód wodnoprawnych na warunki bytowania i wędrówki gatunków zwierząt wodnych o znaczeniu gospodarczym;
4) analizują sprawozdania, o których mowa w art. 89 sprawozdania gmin z realizacji krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych ust. 1, oraz przekazują gminom informacje o wynikach analizy;
4a) uzgadniają projekty uchwał, o których mowa w art. 87 wyznaczanie obszarów i granic aglomeracji ust. 1;
4b) wzywają gminy do podjęcia działań, o których mowa w art. 89 sprawozdania gmin z realizacji krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych ust. 1a, art. 90 analiza sprawozdań z realizacji krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych ust. 2–4 oraz art. 96a aktualizacja krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych ust. 2–4;
4c) prowadzą sprawy dotyczące administracyjnych kar pieniężnych, o których mowa w art. 472a czyny podlegające administracyjnej karze pieniężnej i jej wymierzanie;
5) uzgadniają projekty aktów prawa miejscowego, o których mowa w art. 135 właściwość organów w sprawach ustanowienia strefy ochronnej ust. 1 pkt 2 i ust. 2 oraz w art. 162 czasowe odstępstwo od podejmowania działań doraźnych;
5a) występują z wnioskiem o ustanowienie obszaru ochronnego, o którym mowa w art. 141 ustanawianie obszaru ochronnego ust. 1;
6) współuczestniczą w zapewnieniu ochrony ludności i mienia przed powodzią i przeciwdziałaniu skutkom suszy, na poziomie regionów wodnych;
7) uzgadniają projekty dokumentów oraz projekty decyzji, o których mowa w art. 166 ochrona ludności i mienia przed powodzią ust. 2;
8) koordynują realizację inwestycji w regionach wodnych, z wyłączeniem śródlądowych dróg wodnych o szczególnym znaczeniu transportowym;
9) wykonują prawa właścicielskie Skarbu Państwa w stosunku do śródlądowych wód płynących oraz gruntów pokrytych tymi wodami oraz zawierają porozumienia, o których mowa w art. 213 powierzenie nadleśniczemu wykonywanie praw właścicielskich Skarbu Państwa ust. 1 i 3;
10) zapewniają obsługę administracyjno-biurową komitetów konsultacyjnych, o których mowa w art. 250 komitety konsultacyjne;
11) reprezentują Skarb Państwa w stosunku do mienia, o którym mowa w art. 258 reprezentowanie Skarbu Państwa i wykonywanie jego praw właścicielskich przez Wody Polskie ust. 1, 5 oraz 7 i 8;
12) wykonują uprawnienia właściciela wód w zakresie rybactwa śródlądowego w stosunku do śródlądowych wód płynących stanowiących własność Skarbu Państwa;
13) sporządzają projekty dokumentacji planistycznych, o których mowa w art. 317 dokumentacje planistyczne dla planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy ust. 1 pkt 1–6 i 8;
14) wykonują kontrolę gospodarowania wodami, o której mowa w art. 335 podmioty wykonujące kontrolę gospodarowania wodami ust. 1 pkt 1;
15) realizują i współdziałają w realizacji działań służących prowadzeniu zrównoważonego gospodarowania wodami, w tym osiągnięciu celów, o których mowa w art. 56 cel środowiskowy dla jednolitych części wód powierzchniowych, art. 57 cel środowiskowy dla sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych, art. 59 cel środowiskowy dla jednolitych części wód podziemnych oraz w art. 61 cel środowiskowy dla obszarów chronionych, w regionach wodnych;
16) planują zadania związane z utrzymaniem wód i pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną, w tym obwałowań oraz obszaru międzywala;
17) planują przedsięwzięcia związane z odbudową ekosystemów zdegradowanych przez eksploatację zasobów wodnych;
18) nadzorują działania, o których mowa w ust. 4 pkt 12 i 13;
19) sporządzają, prowadzą, weryfikują i na bieżąco aktualizują wykazy obszarów chronionych, o których mowa w art. 317 dokumentacje planistyczne dla planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy ust. 4;
20) opiniują projekty wojewódzkich planów gospodarki odpadami, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, w zakresie ochrony zasobów wodnych;
21) opiniują, w odniesieniu do bezpośrednich zagrożeń szkodą w wodach oraz szkody w wodach, decyzje, o których mowa w art. 13 uzgodnienie warunków przeprowadzenia działań naprawczych ust. 3 oraz art. 15 decyzja nakładająca obowiązek przeprowadzenia badań zapobiegawczych lub naprawczych ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. z 2020 r. poz. 2187);
22) gromadzą, przetwarzają, udostępniają i przekazują informacje na potrzeby planowania przestrzennego i centrów zarządzania kryzysowego;
23) planują utrzymanie śródlądowych dróg wodnych;
24) współdziałają z wojewodami w zakresie opracowywania wojewódzkiego planu zarządzania kryzysowego;
25) podejmują działania mające na celu bilansowanie ilościowe i jakościowe wód powierzchniowych i podziemnych;
26) podejmują działania mające na celu zapewnienie na potrzeby ludności, przemysłu oraz rolnictwa wody w odpowiedniej ilości i jakości;
27) pełnią funkcję organu regulacyjnego, o którym mowa w art. 27a organ regulacyjny ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2024 r. poz. 757);
28) prowadzą system informacyjny gospodarowania wodami, o którym mowa w art. 329 system informacyjny gospodarowania wodami, oraz udostępniają gromadzone w tym systemie dane;
29) współpracują z Krajowym Zarządem Gospodarki Wodnej w zakresie opracowywania krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych i jego aktualizacji;
30) opiniują wieloletnie plany rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych, o których mowa w art. 21 plan rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków;
31) realizują zadania regionalnej inspekcji wodnej.
4. Zarządy zlewni wykonują następujące zadania Wód Polskich:
1) z uwzględnieniem przepisów art. 397 właściwość organów w sprawach zgód wodnoprawnych ust. 3 prowadzą sprawy dotyczące:
a) decyzji, o których mowa w art. 80 warunki wprowadzania do wód lub ziemi niektórych wód lub ścieków, art. 132 obowiązek zlikwidowania nieczynnych studni na terenie ochrony pośredniej, art. 135 właściwość organów w sprawach ustanowienia strefy ochronnej ust. 1 pkt 1 i ust. 3, art. 226 utrzymywanie wód publicznych i tworzących brzeg wody budowli ust. 4, art. 237 obowiązki zakładu wynikające z pozwolenia na regulację wód ust. 3, art. 271 wysokość opłaty stałej za usługi wodne ust. 7, art. 272 wysokość opłaty zmiennej za usługi wodne ust. 19, art. 273 reklamacja w sprawie wysokości opłaty za usługi wodne ust. 6, art. 275 wysokość opłaty za pobór wód podziemnych na potrzeby chowu lub hodowli ryb oraz innych organizmów wodnych ust. 15 i 19, art. 310 ustalanie wysokości należności za korzystanie z dróg wodnych i urządzeń wodnych ust. 7 oraz art. 311 reklamacja wysokości należności za korzystanie z dróg wodnych i urządzeń wodnych ust. 6,
b) zgód wodnoprawnych, o których mowa w art. 388 zgoda wodnoprawna ust. 1 pkt 1;
2) współuczestniczą w zapewnieniu ochrony ludności i mienia przed powodzią i przeciwdziałaniu skutkom suszy, na poziomie zlewni;
3) prowadzą sprawy dotyczące:
a) opłat za usługi wodne, o których mowa w art. 268 opłaty za usługi wodne ust. 1 oraz w art. 269 opłaty za inne usługi wodne ust. 1 pkt 2,
b) (uchylona)
c) administracyjnych kar pieniężnych, o których mowa w art. 472aa naruszenia przepisów ustawy podlegające administracyjnej karze pieniężnej ust. 1;
4) zawierają porozumienia, o których mowa w art. 238 ponoszenie kosztów inwestycji oraz kosztów utrzymywania wód ust. 2;
5) ustalają wysokość należności, o których mowa w art. 306 należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i urządzeń wodnych ust. 1;
6) planują i prowadzą inwestycje z zakresu gospodarki wodnej, w tym pełnią funkcję inwestora albo inwestora zastępczego, w zakresie określonym w przepisach ustawy, z wyłączeniem śródlądowych dróg wodnych o szczególnym znaczeniu transportowym;
7) realizują i współdziałają w realizacji działań służących prowadzeniu zrównoważonego gospodarowania wodami, w tym osiągnięciu celów, o których mowa w art. 56 cel środowiskowy dla jednolitych części wód powierzchniowych, art. 57 cel środowiskowy dla sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych, art. 59 cel środowiskowy dla jednolitych części wód podziemnych oraz w art. 61 cel środowiskowy dla obszarów chronionych, w zlewniach;
8) realizują zadania związane z utrzymaniem wód i pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną, w tym obwałowań oraz obszaru międzywala;
9) realizują przedsięwzięcia związane z odbudową ekosystemów zdegradowanych przez eksploatację zasobów wodnych oraz współdziałają w tym zakresie z właściwymi organami i podmiotami;
10) współpracują z podmiotami korzystającymi z wód i wykonującymi urządzenia wodne, w tym z podmiotami planującymi budowę lub modernizację instalacji wykorzystujących hydroenergię do wytwarzania energii elektrycznej;
11) współpracują w zakresie utrzymania i rozwoju śródlądowych dróg wodnych z przedsiębiorcami prowadzącymi działalność żeglugową;
12) wykonują działania ochronne zgodnie z ustaleniami planów zadań ochronnych i planów ochrony dla obszarów Natura 2000, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, w odniesieniu do wód, do których prawa właścicielskie wykonują Wody Polskie lub podmioty, którym powierzono wykonywanie uprawnień właścicielskich na podstawie przepisów niniejszej ustawy;
13) utrzymują śródlądowe drogi wodne;
14) programują, planują i nadzorują wykonywanie urządzeń melioracji wodnych w trybie, o którym mowa w art. 199 wykonywanie urządzeń melioracji wodnych ust. 2;
15) prowadzą ewidencje, o których mowa w art. 194 żeglugowe wykorzystanie śluz i pochylni ust. 2, art. 196 ewidencja melioracji wodnych ust. 1 i art. 302 ewidencja prowadzona przez Wody Polskie ust. 1, oraz udostępniają dane zawarte w tych ewidencjach;
16) (uchylony)
17) dokonują uzgodnienia, o którym mowa w art. 53 rozporządzenie w sprawie oceny stanu jednolitych części wód podziemnych ust. 4 pkt 6 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2023 r. poz. 977, z późn. zm.), w zakresie melioracji wodnych;
18) prowadzą sprawy dotyczące powiadomień, o których mowa w art. 395a obowiązek powiadomienia przed wykonaniem robót, czynności lub urządzeń wodnych ust. 1 pkt 1, w przypadku robót, czynności lub urządzeń wodnych wykonywanych przez podmioty inne niż Wody Polskie.
5. Nadzory wodne, z uwzględnieniem przepisów art. 397 właściwość organów w sprawach zgód wodnoprawnych ust. 3, wykonują następujące zadania Wód Polskich:
1) prowadzą sprawy dotyczące decyzji, o których mowa w art. 232 zakaz grodzenia nieruchomości przyległych do wód ust. 4, art. 394 obowiązek uzyskania zgłoszenia wodnoprawnego ust. 2 oraz w art. 424 ustalanie warunków działań wymagających zgłoszenia wodnoprawnego ust. 1;
2) współuczestniczą w zapewnieniu ochrony ludności i mienia przed powodzią i przeciwdziałaniu skutkom suszy, na poziomie zlewni;
3) prowadzą sprawy dotyczące zgłoszeń wodnoprawnych;
4) przyjmują wnioski o wydanie zgód wodnoprawnych oraz innych decyzji przewidzianych w ustawie;
5) realizują i współdziałają w realizacji działań służących prowadzeniu zrównoważonego gospodarowania wodami, w tym osiągnięciu celów, o których mowa w art. 56 cel środowiskowy dla jednolitych części wód powierzchniowych, art. 57 cel środowiskowy dla sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych, art. 59 cel środowiskowy dla jednolitych części wód podziemnych oraz w art. 61 cel środowiskowy dla obszarów chronionych, w zlewniach;
6) utrzymują i eksploatują urządzenia wodne będące własnością Skarbu Państwa;
7) zapewniają sygnalizację o zagrożeniach w sytuacji wystąpienia ekstremalnych zjawisk hydrologicznych;
8) zapewniają oznakowanie szlaków żeglownych na śródlądowych drogach wodnych;
9) zapewniają należyty stan techniczny, obsługi i bezpieczeństwa budowli hydrotechnicznych będących własnością Skarbu Państwa;
10) dokonują odczytu wskazań przyrządów pomiarowych, stosownie do art. 272 wysokość opłaty zmiennej za usługi wodne ust. 14 i art. 275 wysokość opłaty za pobór wód podziemnych na potrzeby chowu lub hodowli ryb oraz innych organizmów wodnych ust. 10.
6. Wody Polskie mogą wykonywać działalność gospodarczą na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, polegającą na wykonywaniu działań w zakresie gospodarki wodnej obejmujących:
1) projektowanie, wykonywanie, utrzymywanie i eksploatację urządzeń wodnych;
2) wytwarzanie energii elektrycznej w instalacjach odnawialnych źródeł energii, o których mowa w art. 2 pkt 13 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii;
3) prowadzenie działalności edukacyjnej i turystycznej związanej z gospodarką wodną;
4) świadczenie usług w zakresie towarowego i pasażerskiego transportu wodnego;
5) inną działalność związaną z gospodarką wodną, z wyłączeniem działalności gospodarczej w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków.
7. W celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 2–5, Wody Polskie są uprawnione do wykorzystywania danych zgromadzonych w systemie ewidencji producentów oraz ewidencji gospodarstw rolnych, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.
8. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa udostępnia nieodpłatnie Wodom Polskim dane, o których mowa w ust. 7.
9. Wody Polskie sporządzają programy:
1) realizacji zadań związanych z utrzymywaniem wód oraz pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną;
2) planowanych inwestycji w gospodarce wodnej.
10. Programy, o których mowa w ust. 9 pkt 2, podlegają uzgodnieniu z właściwymi wojewodami.
11. Programy, o których mowa w ust. 9, w zakresie śródlądowych dróg wodnych podlegają uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw żeglugi śródlądowej.
12. Programy, o których mowa w ust. 9, dotyczące planowanych inwestycji w gospodarce wodnej podlegają zaopiniowaniu przez ministra właściwego do spraw żeglugi śródlądowej.
13. Wody Polskie sporządzają roczny plan działania i przekazują ten plan do zatwierdzenia ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wodnej w terminie do dnia 31 lipca roku poprzedzającego rok, którego dotyczy plan.
14. Wody Polskie sporządzają sprawozdanie z działalności za rok poprzedni i przekazują je do zatwierdzenia ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wodnej w terminie do dnia 30 czerwca roku następnego.
