1. Wody stanowią własność Skarbu Państwa, innych osób prawnych albo osób fizycznych.
2. Wody morza terytorialnego, morskie wody wewnętrzne, śródlądowe wody płynące oraz wody podziemne stanowią własność Skarbu Państwa.
3. Wody stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego są wodami publicznymi.
4. Śródlądowe wody płynące będące wodami publicznymi nie podlegają obrotowi cywilnoprawnemu, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie.
1. Prawa właścicielskie w stosunku do wód publicznych stanowiących własność Skarbu Państwa wykonują:
1) Wody Polskie – w stosunku do śródlądowych wód płynących oraz wód podziemnych;
2) minister właściwy do spraw gospodarki morskiej – w stosunku do wód morza terytorialnego oraz morskich wód wewnętrznych.
3) (uchylony)
2. Wody Polskie wykonują prawa właścicielskie w stosunku do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, znajdujących się w obrębie działki ewidencyjnej, która obejmuje także śródlądowe wody płynące będące własnością Skarbu Państwa.
3. (uchylony)
4. (uchylony)
1. Wody Polskie, po uzyskaniu zgody ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej, mogą powierzyć nadleśniczemu, w drodze porozumienia, na jego wniosek, wykonywanie praw właścicielskich Skarbu Państwa w stosunku do śródlądowych wód płynących znajdujących się w granicach nadleśnictwa.
2. W porozumieniu, o którym mowa w ust. 1, określa się zakres praw właścicielskich Skarbu Państwa powierzonych nadleśniczemu.
3. Wody Polskie, po uzyskaniu zgody ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej, mogą powierzyć jednostkom samorządu terytorialnego lub ich związkom, w drodze porozumienia, na ich wniosek, wykonywanie praw właścicielskich Skarbu Państwa w stosunku do śródlądowych wód płynących znajdujących się w granicach jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków.
4. W porozumieniu, o którym mowa w ust. 3, określa się zakres praw właścicielskich Skarbu Państwa powierzonych jednostkom samorządu terytorialnego lub ich związkom oraz zawiera się postanowienia dotyczące:
1) przekazywania jednostkom samorządu terytorialnego lub ich związkom środków finansowych na realizację powierzonego zadania, w tym zasad i terminów ich przekazywania;
2) środków przeznaczanych przez jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki na realizację powierzonego zadania.
5. Powierzenie wykonywania praw właścicielskich, o którym mowa w ust. 1 i 3, nie dotyczy śródlądowych dróg wodnych o szczególnym znaczeniu transportowym.
6. Porozumienia, o których mowa w ust. 1 i 3, nie obejmują uprawnień właściciela wód, o których mowa w art. 263 pobieranie pożytków z wód ust. 3.
Śródlądowe wody stojące, woda w rowie oraz woda w stawie, który nie jest napełniany w ramach usług wodnych, ale wyłącznie wodami opadowymi lub roztopowymi lub wodami gruntowymi, znajdujące się w granicach nieruchomości gruntowej stanowią własność właściciela tej nieruchomości.
1. Prawa właścicielskie Skarbu Państwa w stosunku do wód, o których mowa w art. 214 własność śródlądowych wód stojących w granicach nieruchomości gruntowej, znajdujących się na terenie nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa, wykonują podmioty reprezentujące Skarb Państwa w stosunku do tych nieruchomości na podstawie przepisów odrębnych.
2. Grunty pod śródlądowymi wodami stojącymi stanowiące własność Skarbu Państwa wchodzą w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa, o którym mowa w art. 20 rodzaje publicznych zasobów nieruchomości pkt 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2023 r. poz. 344, z późn. zm.).
1. Grunty pokryte śródlądowymi wodami płynącymi, wodami morza terytorialnego oraz morskimi wodami wewnętrznymi stanowią własność właściciela tych wód.
2. Grunty, o których mowa w ust. 1, nie podlegają obrotowi cywilnoprawnemu, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie.
3. Gospodarowanie gruntami, o których mowa w ust. 1, wykonują odpowiednio podmioty, o których mowa w art. 212 wykonywanie praw właścicielskich wobec wód publicznych stanowiących własność Skarbu Państwa ust. 1.
4. Gospodarowanie innym mieniem związanym z gospodarką wodną stanowiącym własność Skarbu Państwa wykonuje starosta realizujący zadanie z zakresu administracji rządowej lub podmioty, o których mowa w art. 212 wykonywanie praw właścicielskich wobec wód publicznych stanowiących własność Skarbu Państwa ust. 1, lub jednostki, którym to mienie zostało powierzone.
5. Urządzenia wodne lub ich części oraz budowle i ich części, znajdujące się na gruntach, o których mowa w ust. 1, stanowią odrębny od tych gruntów przedmiot własności.
6. Urządzenia wodne, które zostały wykonane albo są wykonywane przez Wody Polskie na gruntach pokrytych śródlądowymi wodami płynącymi lub na będących własnością Skarbu Państwa nieruchomościach niebędących gruntami pokrytymi śródlądowymi wodami płynącymi, stanowią własność Skarbu Państwa.
1. Prawo do zbywania gruntów pod śródlądowymi wodami stojącymi stanowiącymi własność Skarbu Państwa przysługuje ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wodnej.
2. Prawo, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy gruntów pod śródlądowymi wodami stojącymi stanowiącymi własność Skarbu Państwa znajdujących się w granicach parku narodowego.
3. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej zbywa grunty, o których mowa w ust. 1, po cenie nie niższej niż ich wartość rynkowa, określona przy zastosowaniu sposobów jej ustalania przewidzianych w przepisach o gospodarce nieruchomościami.
4. Zbycie, o którym mowa w ust. 1, może nastąpić z inicjatywy ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej albo na wniosek właściwego starosty.
5. Grunty, o których mowa w ust. 1, są zbywane w drodze przetargu ustnego albo pisemnego. O formie przetargu decyduje minister właściwy do spraw gospodarki wodnej.
6. Przetarg przeprowadza komisja przetargowa powoływana odpowiednio przez ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej albo starostę.
7. Uczestnik przetargu może w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyniku przetargu ustnego albo doręczenia zawiadomienia o wyniku przetargu pisemnego zaskarżyć czynności związane z przeprowadzeniem przetargu odpowiednio do ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej albo do starosty.
8. Jeżeli osoba, której ofertę wybrano w przetargu, nie przystąpi bez usprawiedliwienia do zawarcia umowy w miejscu i terminie podanych w zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 15, można odstąpić od zawarcia umowy, a wpłacone wadium nie podlega zwrotowi. W zawiadomieniu zamieszcza się informację o tym uprawnieniu.
9. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej może zbyć grunty, o których mowa w ust. 1, w trybie bezprzetargowym na rzecz jednostek samorządu terytorialnego lub w przypadku wystąpienia przesłanki, o której mowa w art. 37 zbycie nieruchomości w drodze bezprzetargowej ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
10. Wniosek, o którym mowa w ust. 4, zawiera:
1) podstawę prawną wystąpienia;
2) przedmiot zbycia z wyszczególnieniem danych ewidencyjnych;
3) sposób zbycia obejmujący proponowaną formę przetargu;
4) uzasadnienie gospodarcze zamierzonej czynności prawnej z punktu widzenia interesu Skarbu Państwa;
5) wartość rynkową przedmiotu zbycia.
11. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej udziela staroście pełnomocnictwa do jego reprezentowania w czynnościach polegających na wszczęciu i przeprowadzeniu procedury przetargowej.
12. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej może udzielić staroście odrębnego pełnomocnictwa do zbycia gruntów, o których mowa w ust. 1.
13. Skarbowi Państwa przysługuje prawo pierwokupu w przypadku sprzedaży nieruchomości obejmującej grunt pod śródlądowymi wodami stojącymi. Prawo pierwokupu wykonuje starosta w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki wodnej.
14. Sprzedaż, o której mowa w ust. 13, może nastąpić, jeżeli starosta nie wykona prawa pierwokupu. Prawo pierwokupu może być wykonane w terminie miesiąca od dnia otrzymania przez starostę zawiadomienia o treści umowy sprzedaży.
15. Notariusz sporządzający umowę sprzedaży jest obowiązany do zawiadomienia starosty o treści tej umowy.
16. Starosta wykonuje prawo pierwokupu przez złożenie oświadczenia, w formie aktu notarialnego, u notariusza, o którym mowa w ust. 15. Jeżeli złożenie oświadczenia u tego notariusza jest niemożliwe lub napotyka poważne trudności, oświadczenie może być złożone u innego notariusza.
17. Z chwilą złożenia oświadczenia nieruchomość staje się własnością Skarbu Państwa. Starosta wysyła sprzedającemu oświadczenie w formie aktu notarialnego o wykonaniu prawa pierwokupu przesyłką poleconą nadaną za potwierdzeniem odbioru w placówce pocztowej operatora pocztowego w rozumieniu art. 3 objaśnienie pojęć ustawowych pkt 12 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe, a następnie publikuje na stronie podmiotowej w Biuletynie Informacji Publicznej starostwa powiatowego. Uważa się, że sprzedający zapoznał się z treścią oświadczenia starosty o wykonaniu prawa pierwokupu z chwilą jego publikacji na stronie podmiotowej w Biuletynie Informacji Publicznej starostwa powiatowego.
18. Prawo pierwokupu wykonuje się po cenie ustalonej między stronami w umowie sprzedaży.
19. Wpływy z tytułu zbywania gruntów, o których mowa w ust. 1, stanowią dochód budżetu państwa.
20. Starosta realizuje zadania, o których mowa w ust. 11–14, 16 i 17, jako zadania z zakresu administracji rządowej.
21. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:
1) sposób przeprowadzania przetargów na zbycie gruntów, o których mowa w ust. 1,
2) sposób określania wysokości wadium oraz terminy i formy jego wnoszenia i zwrotu,
3) sposób i terminy ogłaszania przetargu oraz treść ogłoszenia o przetargu,
4) sposób powoływania i działania komisji przetargowej,
5) sposób sporządzania oraz treść protokołu z przeprowadzonego przetargu,
6) sposób postępowania w przypadku zaskarżenia przetargu
– kierując się koniecznością zapewnienia jawności i jednolitości postępowania, równego dostępu do udziału w przetargu oraz uzyskania najkorzystniejszego wyniku przetargu.
1. Grunty pokryte śródlądowymi wodami płynącymi stanowiącymi własność Skarbu Państwa są zasobem nieruchomości Skarbu Państwa.
2. Przejście do zasobu gruntów pokrytych śródlądowymi wodami płynącymi, o których mowa w ust. 1, oraz ich wykreślenie z zasobu stwierdza, w drodze decyzji, na wniosek właściwego podmiotu, o którym mowa w art. 212 wykonywanie praw właścicielskich wobec wód publicznych stanowiących własność Skarbu Państwa ust. 1, właściwy starosta realizujący zadanie z zakresu administracji rządowej.
3. Grunty zabudowane urządzeniami wodnymi znajdujące się poza linią brzegu oraz urządzenia wodne lub ich części, stanowiące własność Skarbu Państwa, wobec których prawa właścicielskie wykonują podmioty, o których mowa w art. 212 wykonywanie praw właścicielskich wobec wód publicznych stanowiących własność Skarbu Państwa ust. 1, są zasobem nieruchomości Skarbu Państwa.
4. Przejście do zasobu nieruchomości gruntów oraz urządzeń wodnych lub ich części, o których mowa w ust. 3, oraz ich wykreślenie z tego zasobu stwierdza, w drodze decyzji, na wniosek właściwego podmiotu, o którym mowa w art. 212 wykonywanie praw właścicielskich wobec wód publicznych stanowiących własność Skarbu Państwa ust. 1, albo starosty, właściwy starosta realizujący zadanie z zakresu administracji rządowej.
5. Do zasobów, o których mowa w ust. 1 i 3, nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
1. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej, w drodze decyzji, ustala charakter wód.
2. Decyzję, o której mowa w ust. 1, wydaje się na wniosek Wód Polskich, właściciela nieruchomości przyległej do wód lub właściciela nieruchomości znajdującej się pod wodą, której dotyczy wniosek o ustalenie charakteru wód.
2a. (uchylony)
2b. Strony postępowania w sprawie dotyczącej ustalenia charakteru wód, inne niż wnioskodawca oraz Wody Polskie, oraz adresy do doręczeń ustala się na podstawie danych z ewidencji gruntów i budynków.
2c. Jeżeli liczba stron postępowania w sprawie dotyczącej ustalenia charakteru wód przekracza 10, do stron innych niż wnioskodawca i Wody Polskie stosuje się przepis art. 49 zawiadamianie stron przez publiczne ogłoszenia ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. − Kodeks postępowania administracyjnego.
3. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, dołącza się:
1) część opisową obejmującą:
a) opis elementów hydromorfologicznych wód, w tym:
– reżimu hydrologicznego,
– ciągłości wód,
– warunków morfologicznych,
b) (uchylona)
c) (uchylona)
d) analizę historyczną przynależności tych wód do publicznych śródlądowych wód powierzchniowych,
e) imię i nazwisko oraz adres albo nazwę i siedzibę wnioskodawcy, a w przypadku gdy wnioskodawcą jest właściciel nieruchomości przyległej do wód lub nieruchomości znajdującej się pod wodami − dokumenty potwierdzające tytuł prawny wnioskodawcy do tej nieruchomości,
f) wykaz właścicieli nieruchomości przyległych do wód oraz nieruchomości znajdujących się pod wodami, których dotyczy wniosek o ustalenie charakteru wód, ujawnionych w ewidencji gruntów i budynków,
g) wypisy z ewidencji gruntów i budynków obejmujące nieruchomości przyległe do wód oraz nieruchomości znajdujące się pod wodami, których dotyczy wniosek o ustalenie charakteru wód;
2) część graficzną obejmującą mapę sytuacyjno-wysokościową pobraną z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego lub inną mapę uwierzytelnioną przez organ prowadzący ten zasób, obrazującą przebieg wód od źródeł do ujścia, w skali 1:500, 1:1000 lub 1:2000 oraz uwzględniające wyniki pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych.
4. Decyzja, o której mowa w ust. 1, stanowi podstawę do dokonania zmian w ewidencji gruntów i budynków.
5. W przypadku gdy w dniu wszczęcia postępowania w sprawie ustalenia charakteru wód ewidencja gruntów i budynków nie zawiera danych umożliwiających ustalenie stron postępowania lub w przypadku gdy dane te stały się nieaktualne na skutek śmierci jednej ze stron tego postępowania, nie stosuje się przepisów art. 97 przesłanki obligatoryjnego zawieszenia postępowania § 1 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego.
6. Nieuregulowany stan prawny nieruchomości, o których mowa w ust. 2, lub brak danych w ewidencji gruntów i budynków pozwalających na ustalenie właściciela nieruchomości nie stanowi przeszkody do wszczęcia postępowania w sprawie ustalenia charakteru wód, wydania i doręczenia decyzji ustalającej charakter wód oraz zawiadomienia o jej wydaniu.
6a. W przypadku, o którym mowa w ust. 6, stosuje się przepis art. 49 rozporządzenie w sprawie ewidencji kąpielisk i miejscu okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. − Kodeks postępowania administracyjnego, przy czym zawiadomienie o wszczęciu postępowania oraz o wydaniu decyzji uważa się za dokonane po upływie 30 dni od dnia, w którym nastąpiło publiczne obwieszczenie, inne publiczne ogłoszenie lub udostępnienie pisma w Biuletynie Informacji Publicznej.
7. Przez nieruchomość o nieuregulowanym stanie prawnym rozumie się nieruchomość o nieuregulowanym stanie prawnym w rozumieniu art. 113 zasady wywłaszczenia nieruchomości ust. 6 i 7 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
1. Linię brzegu dla cieków naturalnych, jezior oraz innych naturalnych zbiorników wodnych stanowi krawędź brzegu lub linia stałego porostu traw albo linia, którą ustala się według średniego stanu wody z okresu co najmniej ostatnich 10 lat.
2. Jeżeli krawędź brzegu jest wyraźna, linia brzegu biegnie tą krawędzią.
3. Jeżeli krawędź brzegu nie jest wyraźna, linia brzegu biegnie granicą stałego porostu traw, a jeżeli granica stałego porostu traw leży powyżej stanu wody, o którym mowa w ust. 1 – linią przecięcia się zwierciadła wody przy tym stanie z gruntem przyległym.
4. Jeżeli brzegi wód są uregulowane, linia brzegu biegnie linią łączącą zewnętrzne krawędzie budowli regulacyjnych, a przy plantacjach wikliny na gruntach uzyskanych w wyniku regulacji – granicą plantacji od strony lądu.
5. Linię brzegu ustala, w drodze decyzji, na wniosek podmiotu mającego interes prawny lub faktyczny:
1) właściwy terenowy organ administracji morskiej – dla morskich wód wewnętrznych oraz wód morza terytorialnego;
2) minister właściwy do spraw gospodarki wodnej – dla cieków naturalnych, jezior oraz innych naturalnych zbiorników wodnych o ciągłym albo okresowym naturalnym odpływie wód powierzchniowych.
6. Podstawę ustalenia linii brzegu stanowi dostarczony przez wnioskodawcę projekt rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami od gruntów przyległych, który zawiera:
1) opis uwzględniający oznaczenie wnioskodawcy, ze wskazaniem jego siedziby i adresu, przyjęty sposób ustalenia projektowanej linii brzegu, ustalenie stanu prawnego nieruchomości objętych projektem z oznaczeniem właścicieli wraz ze wskazaniem ich siedziby i adresu oraz sposób zagospodarowania gruntów przyległych do projektowanej linii brzegu,
2) odpowiednią:
a) zaktualizowaną kopię mapy zasadniczej w skali 1:500, 1:1000, 1:2000 albo 1:5000,
b) mapę inwentaryzacji powykonawczej budowli regulacyjnych w skali, w jakiej jest sporządzony projekt regulacji wód śródlądowych, a w przypadku jej braku – inne dostępne materiały
– z wykazaniem projektowanej linii brzegu oraz elementów istotnych dla przyjętego sposobu ustalenia tej linii.
7. Projekt rozgraniczenia gruntów, o którym mowa w ust. 6, sporządza osoba posiadająca uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii, o których mowa w art. 43 zakresy nadawanych uprawnień zawodowych pkt 1, 2 lub 5 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne.
8. Decyzję w sprawie ustalenia linii brzegu doręcza się wnioskodawcy oraz ujawnionym w ewidencji gruntów i budynków właścicielom lub innym podmiotom władającym gruntami przyległymi.
8a. Siedziby i adresy stron innych niż wnioskodawca i podmiot wykonujący uprawnienia właścicielskie Skarbu Państwa w stosunku do wód płynących i stojących oraz gruntów pokrytych tymi wodami ustala się na podstawie danych z ewidencji gruntów i budynków.
9. W przypadku gdy ujawniony w ewidencji gruntów i budynków właściciel lub inny podmiot władający gruntem przyległym nie żyje, a jego spadkobiercy nie wykazali prawa do spadku, lub nie jest znany adres miejsca zamieszkania lub siedziby albo adres tych podmiotów lub brak jest w ewidencji gruntów i budynków oznaczenia tych podmiotów, organ, o którym mowa w ust. 5, zawiadamia o wydaniu decyzji w sprawie ustalenia linii brzegu w drodze obwieszczenia zamieszczonego przez okres 60 dni na tablicy ogłoszeń urzędów gmin właściwych ze względu na miejsce położenia nieruchomości, a także na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej urzędu obsługującego ten organ.
10. W obwieszczeniu, o którym mowa w ust. 9, zamieszcza się informacje o oznaczeniu decyzji i dacie jej wydania, położeniu i oznaczeniu gruntów objętych decyzją oraz miejscu, gdzie strony mogą się zapoznać z treścią decyzji.
11. Z dniem upływu okresu, o którym mowa w ust. 9, decyzję w sprawie ustalenia linii brzegu uważa się za doręczoną stronom postępowania.
12. Przepisy ust. 8–11 stosuje się odpowiednio do zawiadomień o wszczęciu postępowania w sprawie ustalenia linii brzegu oraz innych czynności podejmowanych w tym postępowaniu, z tym że okres zamieszczenia obwieszczenia wynosi 30 dni.
13. Decyzja w sprawie ustalenia linii brzegu obejmuje swoim zakresem odcinek i brzegi cieku naturalnego objęte projektem regulacji wód śródlądowych.
14. Jeżeli ustalenie linii brzegu jest konieczne w związku z wykonaniem urządzeń wodnych lub kształtowaniem nowych koryt cieków naturalnych, postępowanie w sprawie ustalenia linii brzegu przeprowadza się łącznie z postępowaniem w sprawie zgody wodnoprawnej.
15. Decyzja o ustaleniu linii brzegu może być wydana po uzyskaniu przez zakład pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie niecierpiących zwłoki budowli regulacyjnych.
16. Organem właściwym w sprawach, o których mowa w ust. 14 i 15, jest organ właściwy do wydania pozwolenia wodnoprawnego.
17. Organ właściwy do wydania pozwolenia wodnoprawnego zawiesza postępowanie w sprawie wydania tego pozwolenia do czasu, kiedy decyzja o ustaleniu linii brzegu stanie się ostateczna.
18. W przypadku zmiany linii brzegu decyzja o ustaleniu linii brzegu może być zmieniona w trybie i na zasadach właściwych dla jej wydania.
19. Jeżeli ustalenie linii brzegu następuje w związku z trwałym zajęciem przez śródlądowe wody płynące, wody morza terytorialnego lub morskie wody wewnętrzne, w sposób naturalny, gruntu niestanowiącego własności właściciela wód, koszty projektu rozgraniczenia gruntów, o którym mowa w ust. 6, ponosi właściciel wód.
20. Decyzja o ustaleniu linii brzegu stanowi podstawę do dokonania wpisu w ewidencji gruntów i budynków.
21. Przepisy ust. 8–12 stosuje się odpowiednio do postępowań dotyczących ustalenia linii brzegu wszczętych na podstawie przepisów działu II rozdziału 12 i 13 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego.
22. W postępowaniach dotyczących udzielania zgód wodnoprawnych związanych z usuwaniem skutków powodzi nie stosuje się przepisów ust. 14, 16 i 17.
23. W postępowaniach dotyczących udzielania zgód wodnoprawnych związanych z usuwaniem skutków powodzi, dla wskazania przebiegu granic działek ewidencyjnych między gruntami tworzącymi dna i brzegi cieków naturalnych, jezior oraz innych naturalnych zbiorników wodnych a gruntami przyległymi stosuje się procedury określone w przepisach wydanych na podstawie art. 26 rozporządzenie w sprawie klasyfikacji gruntów ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne.
1. Rozgraniczenia gruntów, które były pokryte wodami przed wykonaniem urządzenia wodnego, od pozostałych gruntów dokonuje, na wniosek podmiotu mającego interes prawny lub faktyczny, w drodze decyzji, właściwy organ, o którym mowa w art. 220 ustalanie linii brzegu ust. 5.
2. Dokonując rozgraniczenia, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy art. 220 ustalanie linii brzegu, z tym że podstawą rozgraniczenia jest dokumentacja sporządzona na potrzeby wykonania urządzenia wodnego, a w przypadku jej braku – dostępne materiały.
3. W przypadku braku dokumentacji umożliwiającej dokonanie rozgraniczenia, o którym mowa w ust. 1, jako grunt pokryty wodami powierzchniowymi w granicach urządzenia wodnego wyznacza się obszar niezbędny dla zachowania ciągłości cieku w przypadku likwidacji tego urządzenia, przyjmując parametry koryta cieku powyżej i poniżej urządzenia, a w przypadku jezior podpiętrzonych – rzędne wody sprzed piętrzenia.
1. Właściciel wód nie nabywa praw do gruntów zalanych przez wodę podczas powodzi.
2. Właścicielowi gruntów zalanych podczas powodzi nie przysługuje z tego tytułu odszkodowanie od właściciela wód.
3. Właścicielowi gruntów zalanych podczas powodzi w wyniku nieprzestrzegania przepisów ustawy przez właściciela wód lub właściciela urządzenia wodnego przysługuje odszkodowanie na warunkach określonych w art. 472 odesłanie do przepisów ustawy – Kodeks cywilny.
4. Właścicielowi posiadającemu grunty leżące w granicach polderu przeciwpowodziowego zalanego podczas powodzi przysługuje od właściciela wód odszkodowanie na warunkach określonych w art. 469 dochodzenie roszczeń za szkody.
1. Jeżeli śródlądowe wody płynące lub wody morza terytorialnego albo morskie wody wewnętrzne zajmą trwale, w sposób naturalny, grunt niestanowiący własności właściciela wód, grunt ten z chwilą zajęcia staje się z mocy prawa własnością właściciela wód.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, dotychczasowemu właścicielowi gruntu przysługuje odszkodowanie od właściciela wód na warunkach określonych w art. 472 odesłanie do przepisów ustawy – Kodeks cywilny.
Wyspy, przymuliska oraz odsypy żwirowe, powstałe w sposób naturalny na gruntach pokrytych wodami powierzchniowymi, stanowią własność właściciela tych gruntów.
1. Starorzecza oraz grunty powstałe w wyniku wykonania budowli regulacyjnych pozostają własnością dotychczasowego właściciela wód.
2. Grunt powstały na skutek trwałego, naturalnego lub sztucznego odkładu na obszarach wód morza terytorialnego lub morskich wód wewnętrznych pozostaje własnością Skarbu Państwa.
3. Grunty, o których mowa w ust. 1 i 2, z wyłączeniem starorzeczy, mogą podlegać obrotowi cywilnoprawnemu na warunkach określonych w przepisach ustawy oraz przepisach ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
4. Grunty, o których mowa w ust. 2, znajdujące się poza obszarami, dla których jest prowadzona ewidencja gruntów i budynków, włącza się w granice jednostki ewidencyjnej sąsiadującej z gruntem powstałym na skutek trwałego, naturalnego lub sztucznego odkładu na obszarach wód morza terytorialnego lub morskich wód wewnętrznych.
1. Właściciel wód utrzymuje wody z uwzględnieniem konieczności osiągnięcia celów środowiskowych, o których mowa w art. 56 cel środowiskowy dla jednolitych części wód powierzchniowych, art. 57 cel środowiskowy dla sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych, art. 59 cel środowiskowy dla jednolitych części wód podziemnych oraz w art. 61 cel środowiskowy dla obszarów chronionych.
2. Utrzymywanie wód publicznych obejmuje działania:
1) wynikające z planu utrzymania wód;
2) niewynikające z planu utrzymania wód, jeżeli nie wywierają one istotnego wpływu na osiągnięcie celów środowiskowych, o których mowa w art. 56 cel środowiskowy dla jednolitych części wód powierzchniowych, art. 57 cel środowiskowy dla sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych, art. 59 cel środowiskowy dla jednolitych części wód podziemnych oraz w art. 61 cel środowiskowy dla obszarów chronionych;
3) niewynikające z planu utrzymania wód, jeżeli zachodzi pilna i uzasadniona konieczność realizacji tych działań z uwagi na zapewnienie ochrony przed powodzią lub suszą oraz w związku z koniecznością usunięcia skutków powodzi lub suszy.
3. Obowiązek utrzymywania tworzących brzeg wody budowli lub murów niebędących urządzeniami wodnymi należy do ich właścicieli, a w kosztach utrzymania tych budowli lub murów właściciel wód uczestniczy proporcjonalnie do odnoszonych korzyści.
4. Podziału kosztów oraz ustalenia odnoszonych korzyści dokonuje, na wniosek właściciela budowli, w tym murów, o których mowa w ust. 3, w drodze decyzji, właściwy organ Wód Polskich.
5. We wniosku, o którym mowa w ust. 4, właściciel budowli, w tym murów, o których mowa w ust. 3, wskazuje podmioty odnoszące korzyści, określa zakres odnoszonych korzyści oraz proponowaną wielkość udziału w kosztach.
1. Utrzymywanie publicznych śródlądowych wód powierzchniowych oraz morskich wód wewnętrznych polega także na zachowaniu stanu dna lub brzegów oraz na remoncie lub konserwacji istniejących budowli regulacyjnych.
2. Utrzymywanie wód, o których mowa w ust. 1, ma na celu zapewnienie:
1) ochrony przed powodzią lub usuwania skutków powodzi,
2) spływu lodu oraz przeciwdziałania powstawaniu niekorzystnych zjawisk lodowych,
3) warunków umożliwiających korzystanie z wód, w tym utrzymywania zwierciadła wody na poziomie umożliwiającym funkcjonowanie urządzeń wodnych, obiektów mostowych, rurociągów, linii energetycznych, linii telekomunikacyjnych oraz innych urządzeń,
4) warunków eksploatacyjnych śródlądowych dróg wodnych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 42 klasyfikacja śródlądowych dróg wodnych ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej,
5) działania urządzeń wodnych, w szczególności ich odpowiedniego stanu technicznego i funkcjonalnego
– i nie powinno uniemożliwić osiągnięcia celów środowiskowych określonych w art. 56 cel środowiskowy dla jednolitych części wód powierzchniowych, art. 57 cel środowiskowy dla sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych, art. 59 cel środowiskowy dla jednolitych części wód podziemnych oraz w art. 61 cel środowiskowy dla obszarów chronionych, przy uwzględnieniu dopuszczalności nieosiągnięcia celów środowiskowych, o której mowa w art. 66 dopuszczalność nieosiągnięcia dobrego stanu ekologicznego lub dobrego potencjału ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych.
3. Utrzymywanie wód, o których mowa w ust. 1, jest realizowane przez:
1) wykaszanie roślin z dna oraz brzegów śródlądowych wód powierzchniowych;
2) usuwanie roślin pływających i korzeniących się w dnie śródlądowych wód powierzchniowych;
3) usuwanie drzew i krzewów porastających dno oraz brzegi śródlądowych wód powierzchniowych;
4) usuwanie ze śródlądowych wód powierzchniowych przeszkód naturalnych oraz wynikających z działalności człowieka;
5) zasypywanie wyrw w brzegach i dnie śródlądowych wód powierzchniowych oraz ich zabudowę biologiczną;
6) udrażnianie śródlądowych wód powierzchniowych przez usuwanie zatorów utrudniających swobodny przepływ wód oraz usuwanie namułów i rumoszu;
7) remont lub konserwację stanowiących własność właściciela wód:
a) ubezpieczeń w obrębie urządzeń wodnych,
b) budowli regulacyjnych;
8) rozbiórkę lub modyfikację tam bobrowych oraz zasypywanie nor bobrów lub nor innych zwierząt w brzegach śródlądowych wód powierzchniowych.
4. Zakłady, które przez wprowadzanie ścieków do wód albo w inny sposób przyczyniają się do wzrostu kosztów utrzymania tych wód, ponoszą taką część kosztów, w jakiej nastąpił ten wzrost.
5. Podziału kosztów, na wniosek właściciela wód, dokonuje, w drodze decyzji, minister właściwy do spraw gospodarki wodnej. Wniosek zawiera uzasadnienie wzrostu kosztów.
6. We wniosku, o którym mowa w ust. 5, właściciel wód wskazuje zakłady przyczyniające się do wzrostu kosztów oraz określa zakres odnoszonych korzyści i proponowaną wielkość udziału w kosztach.
7. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej, w drodze decyzji, stwierdza wygaśnięcie decyzji, o której mowa w ust. 5, jeżeli stwierdzi trwałe ustanie przyczyny wzrostu kosztów utrzymania wód.
Utrzymywanie brzegu morskiego polega na budowie, utrzymywaniu i ochronie umocnień brzegowych oraz utrzymywaniu wydm i zalesień ochronnych w obrębie pasa technicznego.
Utrzymywanie śródlądowych wód powierzchniowych oraz morskich wód wewnętrznych i brzegu morskiego nie może naruszać celów środowiskowych, istniejącego dobrego stanu tych wód oraz warunków wynikających z ochrony wód.
Zakazuje się niszczenia lub uszkadzania brzegów śródlądowych wód powierzchniowych, brzegów wód morskich oraz budowli, w tym murów, niebędących urządzeniami wodnymi, tworzących brzeg, a także gruntów pokrytych śródlądowymi wodami powierzchniowymi.
Właściciel śródlądowych wód powierzchniowych:
1) zapewnia osiągnięcie celów środowiskowych, o których mowa w art. 56 cel środowiskowy dla jednolitych części wód powierzchniowych, art. 57 cel środowiskowy dla sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych, art. 59 cel środowiskowy dla jednolitych części wód podziemnych oraz w art. 61 cel środowiskowy dla obszarów chronionych;
2) utrzymuje w należytym stanie technicznym koryta cieków naturalnych oraz kanały, będące w jego władaniu;
3) zapewnia swobodny spływ wód powodziowych oraz lodów;
4) współuczestniczy w odbudowywaniu ekosystemów zdegradowanych przez niewłaściwą eksploatację zasobów wodnych;
5) umożliwia wykonywanie obserwacji i pomiarów hydrologiczno-meteorologicznych oraz hydrogeologicznych.
1. Zakazuje się grodzenia nieruchomości przyległych do publicznych śródlądowych wód powierzchniowych oraz do brzegu wód morskich i morza terytorialnego w odległości mniejszej niż 1,5 m od linii brzegu, a także zakazywania lub uniemożliwiania przechodzenia przez ten obszar.
2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy grodzenia terenów ochrony bezpośredniej stref ochronnych ustanowionych na podstawie przepisów ustawy oraz obrębów hodowlanych ustanowionych na podstawie przepisów ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 883).
3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się na terenach zamkniętych w rozumieniu art. 2 objaśnienie pojęć pkt 9 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne.
4. Właściwy organ Wód Polskich, a na obszarze pasa technicznego dyrektor urzędu morskiego, mogą, w drodze decyzji, zwolnić z zakazu, o którym mowa w ust. 1, jeżeli jest to niezbędne dla obronności państwa lub bezpieczeństwa publicznego.
1. Właściciel nieruchomości przyległej do publicznych śródlądowych wód powierzchniowych jest obowiązany umożliwić dostęp do wód na potrzeby wykonywania robót związanych z utrzymywaniem wód oraz dla ustawiania znaków żeglugowych lub hydrologiczno-meteorologicznych urządzeń pomiarowych.
2. Właściciel nieruchomości przyległej do wód objętych powszechnym korzystaniem jest obowiązany zapewnić dostęp do wód w sposób umożliwiający to korzystanie. Części nieruchomości umożliwiające dostęp do wód wyznacza wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w drodze decyzji.
3. Właścicielowi nieruchomości, o którym mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie odpowiednio od właściciela wód albo właściciela hydrologiczno-meteorologicznych urządzeń pomiarowych, a właścicielowi nieruchomości, o którym mowa w ust. 2 – z budżetu gminy, na warunkach określonych w art. 469 dochodzenie roszczeń za szkody.
1. Właściciel gruntu, o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej, nie może:
1) zmieniać kierunku i natężenia odpływu znajdujących się na jego gruncie wód opadowych lub roztopowych ani kierunku odpływu wód ze źródeł – ze szkodą dla gruntów sąsiednich;
2) odprowadzać wód oraz wprowadzać ścieków na grunty sąsiednie.
2. Na właścicielu gruntu ciąży obowiązek usunięcia przeszkód oraz zmian w odpływie wody, powstałych na jego gruncie na skutek przypadku lub działania osób trzecich, ze szkodą dla gruntów sąsiednich.
3. Jeżeli spowodowane przez właściciela gruntu zmiany stanu wody na gruncie szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, z urzędu lub na wniosek, w drodze decyzji, nakazuje właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom, ustalając termin wykonania tych czynności.
4. Nakaz, o którym mowa w ust. 3, nie zwalnia z obowiązku uzyskania pozwolenia wodnoprawnego albo dokonania zgłoszenia wodnoprawnego, jeżeli są wymagane.
5. Postępowania w sprawie decyzji, o której mowa w ust. 3, nie wszczyna się, jeżeli upłynęło 5 lat od dnia, w którym właściciel gruntu sąsiedniego dowiedział się o szkodliwym oddziaływaniu na jego grunt.
1. Właściciele gruntów mogą, w drodze pisemnej ugody, ustalić zmiany stanu wody na gruntach, jeżeli zmiany te nie wpłyną szkodliwie na inne nieruchomości lub na gospodarkę wodną. Ugoda nie może dotyczyć wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi.
2. Ugodę wykonuje się po jej zatwierdzeniu, w drodze decyzji, przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.
3. Z wnioskiem o zatwierdzenie ugody występują umawiający się właściciele gruntów.
4. Ugoda niezatwierdzona nie podlega wykonaniu.
5. Ugoda podlega wykonaniu w trybie określonym w przepisach ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
1. Regulacja koryt cieków naturalnych, zwana dalej „regulacją wód”, służy poprawie warunków korzystania z wód i ochronie przeciwpowodziowej lub ochronie przed suszą.
2. Regulacja wód polega na podejmowaniu przedsięwzięć dotyczących kształtowania przekroju podłużnego i poprzecznego oraz układu poziomego koryta cieku naturalnego. Regulację wód stanowią w szczególności działania niebędące działaniami związanymi z utrzymywaniem wód, o których mowa w art. 227 utrzymywanie publicznych śródlądowych wód powierzchniowych oraz morskich wód wewnętrznych ust. 3.
3. Regulacja wód powinna zapewnić dynamiczną równowagę koryta cieku naturalnego.
4. Regulacja wód powinna uwzględniać konieczność osiągnięcia dobrego stanu wód oraz osiągnięcia celów środowiskowych, o których mowa w art. 56 cel środowiskowy dla jednolitych części wód powierzchniowych, art. 57 cel środowiskowy dla sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych, art. 59 cel środowiskowy dla jednolitych części wód podziemnych oraz w art. 61 cel środowiskowy dla obszarów chronionych, przy uwzględnieniu dopuszczalności nieosiągnięcia celów środowiskowych, o której mowa w art. 66 dopuszczalność nieosiągnięcia dobrego stanu ekologicznego lub dobrego potencjału ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych.
1. Zakład, który otrzymał pozwolenie na regulację wód, ponosi także koszt rozbudowy lub przebudowy urządzeń wodnych, a właściciel tych urządzeń uczestniczy w kosztach stosownie do uzyskanych korzyści.
2. Zakład, o którym mowa w ust. 1, ponosi także koszty ograniczenia lub cofnięcia pozwolenia wodnoprawnego posiadanego przez inny zakład, jeżeli jest to niezbędne do wykonania regulacji wód.
3. Ustalenia i podziału kosztów, o których mowa w ust. 1 i 2, dokonuje, na wniosek zakładu, w drodze decyzji, organ właściwy w sprawie pozwoleń wodnoprawnych na wykonywanie urządzeń wodnych.
4. We wniosku, o którym mowa w ust. 3, wskazuje się właściciela wód oraz określa się proponowaną wielkość udziału w kosztach, o których mowa w ust. 1 lub 2.
5. Przepisy ust. 1–4 oraz art. 236 regulacja wód stosuje się odpowiednio do zabudowy potoków górskich, kształtowania nowych koryt cieków naturalnych oraz do wykonywania polderów przeciwpowodziowych.
1. Jednostki samorządu terytorialnego mogą ponosić koszty inwestycji prowadzonych na wodach stanowiących własność Skarbu Państwa, koszty inwestycji w zakresie urządzeń wodnych oraz koszty utrzymania tych wód lub urządzeń wodnych.
2. Wysokość kosztów inwestycji oraz kosztów utrzymania wód lub urządzeń wodnych, ponoszonych przez jednostki samorządu terytorialnego określa się w porozumieniu, do zawarcia którego są upoważnione właściwe jednostki samorządu terytorialnego oraz Wody Polskie.
