§ 1. Organ egzekucyjny dokonuje zabezpieczenia należności pieniężnej lub wykonania obowiązku o charakterze niepieniężnym, jeżeli brak zabezpieczenia mógłby utrudnić lub udaremnić egzekucję, w szczególności jeżeli stwierdzono:
– brak płynności finansowej zobowiązanego,
– unikanie wykonania przez zobowiązanego obowiązku przez nieujawnianie zobowiązań powstających z mocy prawa lub nierzetelne prowadzenie ksiąg podatkowych,
– dokonywanie przez zobowiązanego wyprzedaży majątku,
– niezłożenie oświadczenia, o którym mowa w art. 39 wezwanie do złożenia oświadczenia o stanie majątku § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa, mimo wezwania do jego złożenia albo niewykazanie w złożonym oświadczeniu wszystkich rzeczy lub praw podlegających ujawnieniu.
§ 2. Zabezpieczenie może być dokonane także przed terminem płatności należności pieniężnej lub przed terminem wykonania obowiązku o charakterze niepieniężnym.
§ 3. Zabezpieczenie należności pieniężnych może dotyczyć również przyszłych powtarzających się świadczeń.
§ 4. Zajęcie zabezpieczające przekształca się w zajęcie egzekucyjne:
1) z dniem wystawienia tytułu wykonawczego, pod warunkiem że nastąpiło nie później niż przed upływem 2 miesięcy od dnia doręczenia ostatecznej decyzji lub innego orzeczenia podlegającego wykonaniu w sprawie, w której dokonano zabezpieczenia, bądź doręczenia postanowienia o nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności;
2) z dniem wygaśnięcia decyzji, o której mowa w art. 61 odesłanie do przepisów Ordynacji podatkowej ust. 3 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. – Prawo celne (Dz. U. z 2023 r. poz. 1590 i 1598) pod warunkiem wystawienia tytułu wykonawczego nie później niż przed upływem 14 dni od dnia jej wygaśnięcia;
3) z dniem podjęcia zawieszonego postępowania egzekucyjnego w przypadkach określonych w art. 32a zaskarżenie egzekwowanej należności § 2, art. 32c zbieg postępowania egzekucyjnego i procedury wzajemnego porozumiewania § 1 i art. 35 zgłoszenie zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej § 1, a także w przypadkach określonych w art. 79 ust. 5 ustawy o wzajemnej pomocy.
§ 5. W przypadku wniesienia skargi do sądu administracyjnego i wstrzymania wykonania decyzji, o której mowa w § 4 pkt 1, zajęcie zabezpieczające przekształca się w zajęcie egzekucyjne z dniem wystawienia tytułu wykonawczego, pod warunkiem że nastąpiło nie później niż przed upływem 2 miesięcy od dnia doręczenia odpisu prawomocnego orzeczenia o oddaleniu lub odrzuceniu skargi bądź umorzeniu postępowania sądowego.
§ 6. Zajęcie zabezpieczające nie przekształca się w zajęcie egzekucyjne w przypadku uchylenia przez organ odwoławczy lub sąd administracyjny decyzji stanowiącej podstawę do dokonania zabezpieczenia, o ile wydanie nowej decyzji nakładającej obowiązek podlegający wykonaniu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie nastąpi w terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia decyzji organu odwoławczego lub prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego organowi właściwemu do wydania decyzji.
§ 7. W dniu przekształcenia się zajęcia, o którym mowa w § 4 i 5, powstają skutki związane z zastosowaniem środka egzekucyjnego.
§ 8. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej lub organ egzekucyjny, na wniosek wierzyciela, nie postanowi inaczej, zabezpieczenie, o którym mowa w art. 164 sposoby dokonywania zabezpieczenia należności pieniężnej § 1 pkt 2–5, wygasa po upływie 2 miesięcy od dnia doręczenia decyzji lub innego orzeczenia podlegającego wykonaniu w sprawie, w której dokonano zabezpieczenia, albo doręczenia postanowienia o nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności, chyba że wierzyciel wystawił tytuł wykonawczy na zabezpieczoną należność pieniężną.
Zabezpieczenie może być dokonane również przed ustaleniem albo określeniem kwoty należności pieniężnej lub obowiązku o charakterze niepieniężnym, jeżeli brak zabezpieczenia mógłby utrudnić lub udaremnić skuteczne przeprowadzenie egzekucji, a przepisy odrębne zezwalają na takie zabezpieczenie.
§ 1. Organ egzekucyjny dokonuje zabezpieczenia:
1) na wniosek wierzyciela i na podstawie wydanego przez niego zarządzenia zabezpieczenia;
2) na wniosek wierzyciela lub innego organu egzekucyjnego, który prowadzi postępowanie egzekucyjne, i na podstawie dalszego tytułu wykonawczego, w przypadkach określonych odpowiednio w art. 32a zaskarżenie egzekwowanej należności § 3 albo art. 35 zgłoszenie zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej § 2;
3) na wniosek państwa członkowskiego i na podstawie zarządzenia zabezpieczenia, zagranicznego tytułu wykonawczego, dokumentu zabezpieczenia albo jednolitego tytułu wykonawczego określonych w przepisach ustawy o wzajemnej pomocy, w zakresie należności pieniężnych, o których mowa w art. 2 obowiązki podlegające egzekucji administracyjnej § 1 pkt 8 lit. a–f;
4) na wniosek państwa członkowskiego lub państwa trzeciego i na podstawie zarządzenia zabezpieczenia albo zagranicznego tytułu wykonawczego wystawionych zgodnie z przepisami ustawy o wzajemnej pomocy, w zakresie należności, o których mowa w art. 2 obowiązki podlegające egzekucji administracyjnej § 1 pkt 9.
§ 1a. Organ egzekucyjny może z urzędu dokonać zabezpieczenia na podstawie tytułu wykonawczego, w przypadkach określonych w art. 32a zaskarżenie egzekwowanej należności § 3, art. 32c zbieg postępowania egzekucyjnego i procedury wzajemnego porozumiewania § 2 i art. 35 zgłoszenie zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej § 2 oraz w przypadkach określonych w art. 79 ust. 5 ustawy o wzajemnej pomocy.
§ 2. (uchylony)
§ 3. Jeżeli wniosek o zabezpieczenie jest zgłaszany po wszczęciu albo zakończeniu postępowania podatkowego lub kontrolnego, we wniosku tym wyszczególnia się składniki majątkowe zobowiązanego, które mogą być przedmiotem zabezpieczenia.
§ 1. Organ egzekucyjny lub egzekutor, przystępując do czynności zabezpieczających, doręcza zobowiązanemu odpowiednio:
1) odpis zarządzenia zabezpieczenia;
2) dokument zabezpieczenia;
3) odpis tytułu wykonawczego, o ile nie został wcześniej doręczony, wraz z zawiadomieniem o przystąpieniu do zabezpieczenia;
4) zawiadomienie o przystąpieniu do zabezpieczenia, jeżeli odpis tytułu wykonawczego został doręczony w egzekucji administracyjnej.
§ 1a. W przypadku gdy doręczenie odpisu zarządzenia po doręczeniu decyzji o zabezpieczeniu, o której mowa w art. 33 zabezpieczenie zobowiązania podatkowego przed terminem płatności ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, mogłoby utrudnić lub udaremnić dokonanie zabezpieczenia, organ egzekucyjny lub egzekutor wraz z odpisem zarządzenia zabezpieczenia doręcza zobowiązanemu tę decyzję o zabezpieczeniu.
§ 2. W przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 4, nie stosuje się przepisów art. 33 podstawy zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej i art. 34 rozpoznawanie zarzutu w sprawach prowadzenia egzekucji.
§ 1. Zarządzenie zabezpieczenia zawiera:
1) oznaczenie wierzyciela;
2) dane zobowiązanego będącego:
a) osobą fizyczną:
– imię i nazwisko oraz adres jego miejsca zamieszkania,
– imię ojca i imię matki oraz datę urodzenia zobowiązanego, o ile są znane wierzycielowi,
– numer PESEL, NIP lub numer REGON, jeżeli zobowiązany taki numer posiada, albo inny numer identyfikacyjny ze wskazaniem jego rodzaju, o ile jest znany wierzycielowi,
b) osobą prawną lub jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną:
– nazwę i adres jego siedziby,
– NIP, numer REGON lub numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, jeżeli zobowiązany taki numer posiada, albo inny numer identyfikacyjny ze wskazaniem jego rodzaju, o ile jest znany wierzycielowi;
3) podanie treści obowiązku podlegającego zabezpieczeniu, podstawy prawnej tego obowiązku, a w przypadku zabezpieczania należności pieniężnej – także określenie jej wysokości i rodzaju;
4) wskazanie podstawy prawnej zabezpieczenia obowiązku;
5) wskazanie okoliczności świadczących o wystąpieniu możliwości utrudnienia bądź udaremnienia egzekucji;
6) datę wydania i numer zarządzenia zabezpieczenia;
6a) imię i nazwisko osoby upoważnionej do działania w imieniu wierzyciela, a także jej stanowisko służbowe, jeżeli sposób opatrzenia zarządzenia zabezpieczenia podpisem albo pieczęcią, o których mowa w art. 26e wymogi formalne pisma wierzyciela lub organu egzekucyjnego sporządzonego w postaci elektronicznej § 1, umożliwia podanie tego stanowiska;
6b) podpis osoby upoważnionej do działania w imieniu wierzyciela albo pieczęć, o której mowa w art. 26e wymogi formalne pisma wierzyciela lub organu egzekucyjnego sporządzonego w postaci elektronicznej § 1 pkt 4 albo 5;
6c) datę podpisania zarządzenia zabezpieczenia przez osobę upoważnioną do działania w imieniu wierzyciela, a jeżeli zarządzenie zabezpieczenia zostało opatrzone pieczęcią, o której mowa w art. 26e wymogi formalne pisma wierzyciela lub organu egzekucyjnego sporządzonego w postaci elektronicznej § 1 pkt 4 albo 5 – datę opatrzenia tą pieczęcią;
7) (uchylony)
8) pouczenie zobowiązanego o przysługującym mu prawie wniesienia do wierzyciela, za pośrednictwem organu egzekucyjnego, zarzutu w sprawie zabezpieczenia oraz o skutkach wniesienia zarzutu w terminie nie później niż 7 dni od dnia doręczenia zobowiązanemu odpisu zarządzenia zabezpieczenia i po upływie tego terminu;
8a) pouczenie zobowiązanego o skutkach niezawiadomienia organu egzekucyjnego o każdej zmianie adresu miejsca zamieszkania lub siedziby;
8b) pouczenie zobowiązanego o przysługującym jego małżonkowi prawie do wniesienia sprzeciwu w sprawie zabezpieczenia na majątku wspólnym;
9) sposób i zakres zabezpieczenia obowiązku o charakterze niepieniężnym.
§ 1a. W zarządzeniu zabezpieczenia wierzyciel wskazuje jako adres zobowiązanego ostatni znany mu adres miejsca zamieszkania lub siedziby zobowiązanego.
§ 2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzór:
1) zarządzenia zabezpieczenia, o którym mowa w § 1,
2) kolejnego zarządzenia zabezpieczenia, o którym mowa w art. 156a kolejne zarządzenie zabezpieczenia § 1
– mając na względzie jednoznaczną identyfikację odpowiednio zobowiązanego i małżonka zobowiązanego, możliwość elektronicznego przetwarzania danych zawartych w tym zarządzeniu oraz sprawne dokonanie zabezpieczenia.
§ 1. Wierzyciel wystawia kolejne zarządzenie zabezpieczenia w razie potrzeby zabezpieczenia na nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego – w przypadku gdy odpowiedzialność zobowiązanego za należność pieniężną i odsetki z tytułu niezapłacenia jej w terminie obejmuje majątek osobisty zobowiązanego i majątek wspólny.
§ 2. Kolejne zarządzenie zabezpieczenia zawiera dane i informacje, o których mowa w art. 156 elementy zarządzenia zabezpieczenia § 1 pkt 1–6 i 8–8b oraz § 1a, aktualne na dzień jego wystawienia, a także datę wystawienia i numer porządkowy kolejnego zarządzenia zabezpieczenia oraz oznaczenie celu, dla którego zostało wydane, oraz:
1) dane małżonka zobowiązanego;
2) imię i nazwisko osoby upoważnionej do działania w imieniu wierzyciela, a także jej stanowisko służbowe, jeżeli sposób opatrzenia kolejnego zarządzenia zabezpieczenia podpisem albo pieczęcią, o których mowa w art. 26e wymogi formalne pisma wierzyciela lub organu egzekucyjnego sporządzonego w postaci elektronicznej § 1, umożliwia podanie tego stanowiska;
2a) podpis osoby upoważnionej do działania w imieniu wierzyciela albo pieczęć, o której mowa w art. 26e wymogi formalne pisma wierzyciela lub organu egzekucyjnego sporządzonego w postaci elektronicznej § 1 pkt 4 albo 5;
2b) datę podpisania kolejnego zarządzenia zabezpieczenia przez osobę upoważnioną do działania w imieniu wierzyciela, a jeżeli kolejne zarządzenie zabezpieczenia zostało opatrzone pieczęcią, o której mowa w art. 26e wymogi formalne pisma wierzyciela lub organu egzekucyjnego sporządzonego w postaci elektronicznej § 1 pkt 4 albo 5 – datę opatrzenia tą pieczęcią.
3) (uchylony)
§ 3. Do kolejnego zarządzenia zabezpieczenia przepisy art. 26c dalszy tytuł wykonawczy § 4 i art. 26ca kolejny tytuł wykonawczy § 3 stosuje się odpowiednio.
§ 1. Jeżeli obowiązek, którego dotyczy zarządzenie zabezpieczenia, nie podlega zabezpieczeniu w trybie administracyjnym lub zarządzenie zabezpieczenia nie zawiera treści określonej w art. 156 elementy zarządzenia zabezpieczenia § 1, organ egzekucyjny nie przystępuje do zabezpieczenia. Na postanowienie organu egzekucyjnego odmawiające dokonania zabezpieczenia przysługuje wierzycielowi niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym zażalenie.
§ 2. Organ egzekucyjny może uzależnić przystąpienie do zabezpieczenia od złożenia przez wierzyciela kaucji na zabezpieczenie roszczeń zobowiązanego o naprawienie szkód spowodowanych wskutek wykonania zarządzenia zabezpieczenia.
Organ egzekucyjny może w każdym czasie uchylić lub zmienić sposób lub zakres zabezpieczenia. Na postanowienie w sprawie zmiany lub uchylenia zabezpieczenia służy zażalenie.
W przypadku potrzeby organ egzekucyjny może stosować kilka sposobów zabezpieczenia.
§ 1. Organ egzekucyjny na żądanie zobowiązanego uchyla zabezpieczenie obowiązku o charakterze niepieniężnym, jeżeli wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego nie został zgłoszony w terminie 3 miesięcy od dnia dokonania tego zabezpieczenia.
§ 1a. O uchyleniu zabezpieczenia organ egzekucyjny wydaje postanowienie. Na postanowienie to przysługuje zażalenie zobowiązanemu i wierzycielowi niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym.
§ 2. Termin określony w § 1 może być przez organ egzekucyjny przedłużony na wniosek wierzyciela o okres do 3 miesięcy, jeżeli z uzasadnionych przyczyn postępowanie egzekucyjne nie mogło być wszczęte.
§ 3. Na postanowienie organu egzekucyjnego w sprawie przedłużenia terminu określonego w § 1 lub odmowy przedłużenia tego terminu służy wierzycielowi i zobowiązanemu zażalenie.
§ 1. Zabezpieczenie nie może zmierzać do tego, aby stanowiło wykonanie obowiązku.
§ 2. W drodze zabezpieczenia nie można stosować przeciw zobowiązanemu przymusu bezpośredniego.
Zajęte w celu zabezpieczenia ruchomości, o których mowa w art. 104 zasady sprzedaży zajętych ruchomości § 2 pkt 1 i 2, albo które mogą stracić na wartości w przypadku ich przechowywania, mogą być sprzedane bezpośrednio po ich zajęciu. Zajęte w celu zabezpieczenia inne ruchomości mogą być sprzedane w drodze egzekucji administracyjnej, jeżeli w razie niesprzedania straciłyby znacznie na wartości albo jeżeli dozór zajętych przedmiotów powoduje znaczne koszty. Dotyczy to również zajętego w celu zabezpieczenia inwentarza żywego, w razie gdy dłużnik odmawia przyjęcia go pod dozór. Uzyskana ze sprzedaży kwota podlega złożeniu do depozytu organu egzekucyjnego.
W przypadku zbiegu zabezpieczeń administracyjnych lub zabezpieczenia administracyjnego i sądowego do tej samej rzeczy albo prawa majątkowego przepisy art 62–63a, art. 69a zbieg egzekucji do tej samej rzeczy albo prawa gdy zajęte kwoty nie wystarczają na pokrycie należności i art. 89a zajęcie wierzytelności z tytułu nadpłaty i zwrotu podatku § 2a–2c stosuje się odpowiednio.
§ 1. W przypadku zbiegu egzekucji administracyjnej i zabezpieczenia administracyjnego, egzekucji administracyjnej i zabezpieczenia sądowego lub zabezpieczenia administracyjnego i egzekucji sądowej do tej samej rzeczy albo prawa majątkowego prowadzenie łącznie egzekucji i zabezpieczenia do tej rzeczy albo prawa majątkowego przejmuje organ, który prowadzi egzekucję. Jeżeli egzekucja lub zabezpieczenie dotyczą należności, o których mowa w art. 2 obowiązki podlegające egzekucji administracyjnej § 1 pkt 8 lit. a–f i pkt 9, lub świadczeń, o których mowa w art. 62 zbieg egzekucji administracyjnej i sądowej do tej samej nieruchomości albo prawa majątkowego § 3, prowadzenie łącznie egzekucji i zabezpieczenia do rzeczy albo prawa majątkowego, do których nastąpił zbieg, przejmuje organ, który prowadzi egzekucję, wskazany odpowiednio w art. 62 zbieg egzekucji administracyjnej i sądowej do tej samej nieruchomości albo prawa majątkowego § 2, 3 lub 4.
§ 2. Do zbiegu egzekucji i zabezpieczenia do tej samej rzeczy albo prawa majątkowego przepisy art 62a–63a, art. 89a zajęcie wierzytelności z tytułu nadpłaty i zwrotu podatku § 2a–2c, art. 115 kolejność i zasady zaspokajania kosztów i należności z kwoty uzyskanej w egzekucji i art. 115a podział kwoty uzyskanej z egzekucji stosuje się odpowiednio.
§ 1. Przepisy art. 64 opłaty za czynności w egzekucji należności pieniężnych § 10 i 12, art 64a–64ce oraz art 64e–65a stosuje się odpowiednio do opłat za czynności zabezpieczające i wydatków związanych z postępowaniem zabezpieczającym, jeżeli postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte.
§ 2. Organ egzekucyjny obciąża wierzyciela opłatami za czynności zabezpieczające oraz wydatkami związanymi z zabezpieczeniem, jeżeli postępowanie egzekucyjne nie zostało wszczęte wskutek braku wniosku, o którym mowa w art. 159 uchylenie zabezpieczenia na żądanie zobowiązanego § 2, lub wniosek ten nie został uwzględniony, a jeżeli nie zostało wszczęte z innych powodów – wydatkami związanymi z postępowaniem zabezpieczającym. Przepisy art. 64c koszty egzekucyjne § 5, 6 i § 9 pkt 2 oraz § 10 i 11 stosuje się odpowiednio.
§ 2a. (uchylony)
§ 3. Organ egzekucyjny może zażądać od wierzyciela wpłaty zaliczki na pokrycie wydatków związanych z postępowaniem zabezpieczającym i uzależnić zabezpieczenie od wpłacenia tej zaliczki.
§ 4. Przepisy art. 65 rozporządzenie w sprawie ustalania i dokumentowania wydatków egzekucyjnych stosuje się również do wydatków postępowania zabezpieczającego.
