Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi

1. Za zezwoleniem Komisji bank z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może prowadzić rachunki papierów wartościowych, rachunki derywatów i rachunki zbiorcze (działalność powiernicza).
2. Prowadzenie przez bank rachunków papierów wartościowych, rachunków derywatów i rachunków zbiorczych na terytorium innego państwa członkowskiego wymaga zezwolenia, o którym mowa w ust. 1.
3. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, może być udzielone również w przypadku, gdy bank otrzymał już zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej. W takim przypadku prowadzenie rachunków papierów wartościowych, rachunków derywatów i rachunków zbiorczych odbywa się poza jednostką organizacyjną banku prowadzącą działalność maklerską.
4. Wniosek o udzielenie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) dane osobowe o członkach zarządu i rady nadzorczej banku, jak również innych osobach, które odpowiadają za rozpoczęcie działalności objętej wnioskiem lub będą nią kierować, ich kwalifikacje zawodowe oraz dotychczasowy przebieg pracy zawodowej;
2) w przypadku banku będącego spółką akcyjną - wskazanie akcjonariuszy posiadających co najmniej 10 % ogólnej liczby głosów lub co najmniej 10 % kapitału zakładowego;
3) informację o podmiotach dominujących i zależnych wobec wnioskodawcy;
4) informację o wysokości funduszy własnych;
5) informację o posiadanych urządzeniach telekomunikacyjnych i warunkach lokalowych niezbędnych do prowadzenia rachunków papierów wartościowych, rachunków derywatów i rachunków zbiorczych;
6) informację o planowanej organizacji prowadzenia rachunków papierów wartościowych, rachunków derywatów i rachunków zbiorczych;
7) oświadczenia osób, które będą kierować działalnością objętą wnioskiem, o nieuznaniu prawomocnym orzeczeniem za winne popełnienia przestępstwa skarbowego, przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, przestępstw lub wykroczeń określonych w art. 305 nieuprawnione używanie znaku towarowego, art. 307 bezprawne oznaczenie przedmiotów znakiem chronionym lub art. 308 znak towarowy niekorzystający z ochrony ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej, przestępstwa określonego w ustawach, o których mowa w art. 1 zakres regulacji ustawy ust. 2 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym, oraz że w okresie 3 lat poprzedzających dzień złożenia wniosku nie zostały ukarane w trybie administracyjnym przez właściwy organ nadzoru za naruszenie przepisów wdrażających dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi , zmieniającą dyrektywę 2002/87/WE i uchylającą dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE, przepisów rozporządzenia 575/2013, przepisów wdrażających dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2034 z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie nadzoru ostrożnościowego nad firmami inwestycyjnymi oraz zmieniającą dyrektywy 2002/87/WE, 2009/65/WE, 2011/61/UE, 2013/36/UE, 2014/59/UE i 2014/65/UE lub przepisów rozporządzenia 2019/2033.
5. Do wniosku załącza się:
1) statut banku i zaświadczenie albo oświadczenie o wpisie do właściwego rejestru;
2) regulamin prowadzenia rachunków papierów wartościowych, regulamin prowadzenia rachunków derywatów oraz regulamin prowadzenia rachunków zbiorczych;
3) regulamin ochrony przepływu informacji poufnych;
4) ostatnie roczne sprawozdanie finansowe wraz ze sprawozdaniem z tego badania;
5) opis systemu kontroli wewnętrznej i regulamin nadzoru zgodności działalności z prawem;
6) kopię umowy z Krajowym Depozytem o uczestnictwo w systemie rekompensat zawartej pod warunkiem uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności powierniczej.
5a. Oświadczenia, o których mowa w ust. 4 pkt 7 oraz w ust. 5 pkt 1, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
6. Działalnością banku polegającą na prowadzeniu rachunków papierów wartościowych, rachunków derywatów i rachunków zbiorczych powinny kierować co najmniej dwie osoby posiadające wykształcenie wyższe, co najmniej trzyletni staż pracy w instytucjach rynku finansowego oraz dobrą opinię w związku ze sprawowanymi funkcjami.
7. Kapitał założycielski banku powierniczego nie może być niższy niż wskazany w art. 32 kapitał założycielski banku ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe.
8. Bank powierniczy obowiązany jest posiadać centralę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
9. Za centralę banku powierniczego uważa się jednostkę organizacyjną banku, w której w sposób stały wykonują działalność osoby kierujące działalnością banku polegającą na prowadzeniu rachunków papierów wartościowych, rachunków derywatów i rachunków zbiorczych.
10. (uchylony)

Zezwolenie, o którym mowa w art. 119 działalność powiernicza banku, ust. 1, zawiera firmę (nazwę) i siedzibę banku oraz termin rozpoczęcia działalności objętej zezwoleniem, nie dłuższy niż 12 miesięcy od dnia, w którym decyzja o udzieleniu zezwolenia stała się ostateczna.

1. Klient banku powierniczego może w umowie, której przedmiotem jest prowadzenie rachunku papierów wartościowych, zastrzec, że rozliczenie na rachunku klienta transakcji zawartej na podstawie zlecenia klienta nastąpi po dostarczeniu bankowi przez klienta potwierdzenia tej transakcji.
2. Papiery wartościowe nabyte w wyniku transakcji, o której mowa w ust. 1, zostają zapisane na rachunku papierów wartościowych:
1) firmy inwestycyjnej, zagranicznej firmy inwestycyjnej nieprowadzącej działalności maklerskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zagranicznej osoby prawnej nieprowadzącej działalności maklerskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o której mowa w art. 31 strony transakcji na rynku regulowanym ust. 1 pkt 2a, wykonujących bezpośrednio zlecenie na rynku regulowanym – w przypadku gdy zlecenie, o którym mowa w ust. 1, jest składane bezpośrednio w tej firmie inwestycyjnej, zagranicznej firmie inwestycyjnej nieprowadzącej działalności maklerskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zagranicznej osobie prawnej nieprowadzącej działalności maklerskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o której mowa w art. 31 strony transakcji na rynku regulowanym ust. 1 pkt 2a, albo
2) firmy inwestycyjnej, zagranicznej firmy inwestycyjnej nieprowadzącej działalności maklerskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zagranicznej osoby prawnej nieprowadzącej działalności maklerskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o której mowa w art. 31 strony transakcji na rynku regulowanym ust. 1 pkt 2a lub art. 115 forma działalności maklerskiej podmiotów zagranicznych na terytorium RP ust. 1 – w przypadku gdy podmiot ten pośredniczy w przekazywaniu zlecenia klienta do podmiotów wymienionych w pkt 1
- prowadzonym w celu ewidencjonowania papierów wartościowych nabywanych lub zbywanych na rzecz klientów, o których mowa w ust. 1.
3. Przeniesienie papierów wartościowych będących przedmiotem transakcji, o której mowa w ust. 1, pomiędzy rachunkiem papierów wartościowych podmiotu, o którym mowa w ust. 2, a rachunkiem papierów wartościowych klienta następuje po dostarczeniu zgodnych potwierdzeń tej transakcji przez klienta i ten podmiot przekazanych odpowiednio do banków prowadzących ich rachunki papierów wartościowych.
4. Papiery wartościowe zbyte w wyniku transakcji, o której mowa w ust. 1, pozostają zapisane na rachunku papierów wartościowych klienta do chwili wskazanej w dostarczonym przez niego potwierdzeniu transakcji.
5. W przypadku niedostarczenia zgodnych potwierdzeń transakcji, o której mowa w ust. 1, do dnia, w którym powinno nastąpić jej rozliczenie w depozycie papierów wartościowych, podmiot, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, odpowiada wobec podmiotu, który na rachunek klienta zawarł transakcję na rynku regulowanym, za zapłatę ceny oraz dostarczenie papierów wartościowych do rozliczenia. W przypadku gdy klient przekazuje zlecenie bezpośrednio podmiotowi, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, podmiot ten odpowiada za rozliczenie zawartej transakcji.
6. Przepisy ust. 1-5 nie mają zastosowania w przypadku, gdy przed rozliczeniem transakcji, o której mowa w ust. 1, w depozycie papierów wartościowych nastąpiło wygaśnięcie lub ustanie stosunku prawnego będącego podstawą świadczenia usług przez podmiot, o którym mowa w ust. 2, na rzecz klienta lub utrata przez ten podmiot uprawnień do prowadzenia działalności maklerskiej.
7. Przenoszenie papierów wartościowych w wyniku transakcji, o której mowa w ust. 1, oraz pożytków z tych papierów wartościowych pomiędzy rachunkami papierów wartościowych klienta banku powierniczego i podmiotu określonego w ust. 2 oraz pomiędzy rachunkami podmiotów, o których mowa w ust. 2, uważa się za dokonywane na rynku regulowanym.
8. Nabycie papierów wartościowych w wyniku transakcji, o której mowa w ust. 1, przez podmiot, o którym mowa w ust. 2, powoduje powstanie po stronie tego podmiotu obowiązków określonych w przepisach rozdziału 4 ustawy o ofercie publicznej wyłącznie w przypadku, gdy papiery te pozostają zapisane na jego rachunku papierów wartościowych, o którym mowa w ust. 2, w dniu następującym po dniu rozliczenia tej transakcji w depozycie papierów wartościowych.
9. Przepisy ust. 2-8 stosuje się odpowiednio do niebędących papierami wartościowymi instrumentów finansowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym, z wyłączeniem instrumentów pochodnych.
10. Przepisy ust. 1-9 stosuje się odpowiednio do klienta firmy inwestycyjnej prowadzącej na jego rzecz rachunek papierów wartościowych oraz do firmy inwestycyjnej.

Przepis art. 121 umowa o prowadzenie przez bank rachunku papierów wartościowych, stosuje się odpowiednio w przypadku zamieszczenia w umowie o prowadzenie rachunku zbiorczego zawartej z bankiem powierniczym lub z firmą inwestycyjną zastrzeżenia, że rozliczenie na rachunku zbiorczym transakcji, zawartej na podstawie zlecenia posiadacza rachunku zbiorczego, nastąpi po dostarczeniu, odpowiednio, bankowi powierniczemu lub firmie inwestycyjnej potwierdzenia tej transakcji.

1. Na żądanie Komisji lub jej upoważnionego przedstawiciela, osoby uprawnione do reprezentowania banku powierniczego lub wchodzące w skład jego statutowych organów albo zatrudnione w banku powierniczym są obowiązane do niezwłocznego sporządzenia i przekazania, na koszt tego banku powierniczego, kopii dokumentów i innych nośników informacji oraz do udzielenia pisemnych lub ustnych wyjaśnień dotyczących prowadzonej działalności powierniczej, w zakresie nadzoru sprawowanego przez Komisję nad zgodnością prowadzonej działalności z zasadami prowadzenia rachunków papierów wartościowych, rachunków derywatów lub rachunków zbiorczych, lub innej działalności, do której prowadzenia jest uprawniony ten bank w związku z posiadanym zezwoleniem na prowadzenie rachunków papierów wartościowych.
2. Na żądanie Komisji lub jej upoważnionego przedstawiciela bank powierniczy jest zobowiązany również do niezwłocznego przekazywania informacji dotyczących rejestrowanych na prowadzonych przez ten bank rachunkach bankowych środków pieniężnych stanowiących zabezpieczenia pożyczek instrumentów finansowych oraz środków pieniężnych stanowiących depozyt zabezpieczający w przypadku dokonywania transakcji instrumentami finansowymi, jeżeli z konstrukcji tego instrumentu wynika obowiązek posiadania depozytu zabezpieczającego.
3. W stosunku do oddziału banku powierniczego znajdującego się na terytorium innego państwa członkowskiego, Komisji przysługują w zakresie sprawowania nadzoru nad prowadzoną działalnością powierniczą uprawnienia określone w ust. 1. Wykonanie uprawnień następuje po uprzednim pisemnym poinformowaniu właściwego organu nadzoru w państwie, na którego terytorium znajduje się oddział banku powierniczego.

W zakresie nieuregulowanym w niniejszym oddziale do banku powierniczego oraz do wykonywania nadzoru nad takim bankiem stosuje się odpowiednio przepisy art. 83a obowiązki firmy inwestycyjnej w zakresie prowadzonej działalności ust. 4 i 4a, art. 85 przesłanki odmowy udzielenia zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej, art. 86 obowiązki informacyjne firmy inwestycyjnej i banku państwowego prowadzącego działalność maklerską wobec KNF, art. 89 wygaśnięcie zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej, art. 90 postępowanie z dokumentami firmy inwestycyjnej po zaprzestaniu działalności, art. 92 izba gospodarcza i art. 104 prowadzenie działalności maklerskiej na terytorium innego państwa członkowskiego.

1. Za zezwoleniem Komisji bank powierniczy może wykonywać czynności określone w art. 69 działalność maklerska ust. 2 pkt 1 i 2 w zakresie pośrednictwa w zawieraniu transakcji pożyczek papierów wartościowych w rozumieniu art. 3 pkt 7 rozporządzenia 2015/2365 dla klientów, przez przyjmowanie i przekazywanie zleceń dotyczących pożyczek papierów wartościowych, zawieranie transakcji pożyczek papierów wartościowych w imieniu własnym i na rzecz dającego zlecenie albo w imieniu i na rzecz dającego zlecenie (pośrednictwo w pożyczkach papierów wartościowych).
2. Wniosek o udzielenie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) dane osobowe członków zarządu banku powierniczego, którzy odpowiadają za rozpoczęcie wykonywania czynności objętej wnioskiem lub będą nią kierować;
2) informacje, o których mowa w art. 4 rozporządzenia 2017/1943, z wyłączeniem informacji dotyczących członków zarządu i rady nadzorczej banku powierniczego;
3) oświadczenia osób, które odpowiadają za rozpoczęcie wykonywania czynności objętej wnioskiem lub będą nią kierować, o nieuznaniu prawomocnym orzeczeniem za winne popełnienia przestępstwa skarbowego, przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, przestępstw lub wykroczeń określonych w art. 305 nieuprawnione używanie znaku towarowego, art. 307 bezprawne oznaczenie przedmiotów znakiem chronionym lub art. 308 znak towarowy niekorzystający z ochrony ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej, przestępstwa określonego w ustawach, o których mowa w art. 1 zakres regulacji ustawy ust. 2 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym, oraz że w okresie 3 lat poprzedzających dzień złożenia wniosku nie zostały ukarane w trybie administracyjnym przez właściwy organ nadzoru za naruszenie przepisów wdrażających dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniającą dyrektywę 2002/87/WE i uchylającą dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE lub przepisów rozporządzenia 575/2013;
4) informacje, o których mowa w art. 6 lit. c, e, f oraz h–l rozporządzenia 2017/1943.
3. Do wniosku o udzielenie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, załącza się:
1) statut banku powierniczego i zaświadczenie albo oświadczenie o wpisie do właściwego rejestru;
2) projekt regulaminu prowadzenia rachunków papierów wartościowych, rachunków derywatów i rachunków zbiorczych obejmujący wykonywanie czynności pośrednictwa w pożyczkach papierów wartościowych;
3) projekt regulaminu ochrony przepływu informacji poufnych oraz stanowiących tajemnicę zawodową;
4) projekt procedur oraz opis rozwiązań i systemów, o których mowa w art. 16 zapobieganie nadużyciom na rynku i ich wykrywanie ust. 2 rozporządzenia 596/2014;
5) kopię umowy z Krajowym Depozytem o uczestnictwo w systemie rekompensat zawartej pod warunkiem uzyskania zezwolenia na wykonywanie czynności objętej wnioskiem.
4. Oświadczenia, o których mowa w ust. 2 pkt 3, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli o następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.". Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

1. Bank z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który składa wniosek o udzielenie zezwolenia, o którym mowa w art. 119 działalność powiernicza banku ust. 1, może jednocześnie złożyć wniosek o udzielenie zezwolenia, o którym mowa w art. 123a zezwolenie na pośrednictwo w pożyczkach papierów wartościowych ust. 1.
2. Zezwolenie, o którym mowa w art. 123a zezwolenie na pośrednictwo w pożyczkach papierów wartościowych ust. 1, nie może być udzielone wyłącznie na wykonywanie pośrednictwa w pożyczkach papierów wartościowych.

Wykonywanie przez bank powierniczy, zgodnie z art. 123a zezwolenie na pośrednictwo w pożyczkach papierów wartościowych, czynności, o których mowa w art. 69 działalność maklerska ust. 2 pkt 1 i 2, nie stanowi działalności maklerskiej.

1. Do banku powierniczego wykonującego czynności pośrednictwa w pożyczkach papierów wartościowych stosuje się odpowiednio przepisy art. 3a uznanie podmiotu za klienta profesjonalnego na jego żądanie, art. 73 wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych ust. 1, 5j–5o i 6a, art. 73a obowiązki firmy inwestycyjnej wykonującej zlecenia nabycia lub zbycia instrumentów finansowych w celu uzyskania najlepszych wyników dla klienta ust. 1–5 i 9, art 73b–73d, art. 74b umowa o przyjmowanie i przekazywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, art. 74c czynności nie stanowiące działalności maklerskiej, art 79–81a, art. 81c odpowiedzialność przedsiębiorcy wobec firmy inwestycyjnej, art. 81d obowiązki informacyjne firmy inwestycyjnej w zakresie umowy o powierzenie przedsiębiorcy wykonywania czynności, art. 81f powierzenie czynności w ramach dalszego powierzenia, art. 82a wymogi wobec osób zatrudnianych przez firmę inwestycyjną, art. 83a obowiązki firmy inwestycyjnej w zakresie prowadzonej działalności ust. 1–5, art. 83b rozwiązania techniczne i organizacyjne w świadczeniu usług maklerskich, art. 83c obowiązek działania w najlepiej pojętym interesie klientów ust. 1–4, art. 83d ograniczenia w przyjmowaniu i przekazywaniu świadczeń pieniężnych w związku z usługami maklerskimi ust. 1 i 6, art. 83e zasady wynagradzania i oceny pracy świadczonej na rzecz firmy inwestycyjnej, art. 83f obowiązki informacyjne firmy inwestycyjnej przed zawarciem umowy z klientem, art. 83h ocena odpowiedniości do klienta usługi lub instrumentu finansowego, art. 83i korzystanie przez firmę inwestycyjną z pośrednictwa innej firmy inwestycyjnej, art. 83j obowiązek przekazywania klientowi regularnych sprawozdań ust. 1, 2 i 4, art. 83ja wyłączenie stosowania niektórych przepisów ustawy, art. 83k zwolnienie firm inwestycyjnych z wykonywania niektórych obowiązków oraz art. 88 uprawnienia nadzorcze KNF wobec firmy inwestycyjnej.
2. Do banku powierniczego wykonującego czynności pośrednictwa w pożyczkach papierów wartościowych stosuje się bezpośrednio obowiązujące przepisy prawa Unii Europejskiej odnoszące się do wykonywania czynności, o których mowa w art. 69 działalność maklerska ust. 2 pkt 1 i 2 oraz art. 119 działalność powiernicza banku ust. 1, a w zakresie nieuregulowanym w tych przepisach odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe.