Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu

Instytucja obowiązana, która nie dopełnia obowiązku:
1) wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za wykonanie obowiązków określonych w ustawie, o którym mowa w art. 7 wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za wdrażanie obowiązków ustawy i art. 8 wyznaczenie pracownika odpowiedzialnego za zgodność z ustawą działalności instytucji obowiązanej,
2) sporządzania oceny ryzyka oraz jej aktualizacji, o którym mowa w art. 27 identyfikacja i ocena ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu ust. 3,
3) przekazania na żądanie Generalnego Inspektora oceny ryzyka oraz innych informacji mogących mieć wpływ na krajową ocenę ryzyka, o którym mowa w art. 28 przekazywanie Generalnemu Inspektorowi ocen ryzyka i innych informacji,
4) stosowania środków bezpieczeństwa finansowego, o których mowa w:
a) art. 33 stosowanie środków bezpieczeństwa finansowego,
b) art. 43 wzmożone środki bezpieczeństwa finansowego – w przypadkach wyższego ryzyka prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz w przypadkach, o których mowa w art 44–46,
5) dokumentowania zastosowanych środków bezpieczeństwa finansowego oraz wyników bieżącej analizy przeprowadzanych transakcji oraz wykazania na żądanie organów, o których mowa w art. 130 kontrola wykonywania obowiązków ustawowych przez instytucje obowiązane, zastosowania odpowiednich środków bezpieczeństwa, o których mowa w art. 34 zakres środków bezpieczeństwa finansowego ust. 3,
6) przechowywania dokumentacji, o którym mowa w art. 49 okres przechowywania dokumentów i informacji przez instytucje obowiązane ust. 1 i 2,
7) wprowadzenia wewnętrznej procedury instytucji obowiązanej, o którym mowa w art. 50 wewnętrzna procedura w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
8) wprowadzenia procedury grupowej, o którym mowa w art. 51 grupowa procedura w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
9) zapewnienia udziału osób wykonujących obowiązki związane z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu w programach szkoleniowych, o którym mowa w art. 52 programy szkoleniowe w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
10) wdrożenia wewnętrznej procedury anonimowego zgłaszania naruszeń przepisów z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, o którym mowa w art. 53 anonimowe zgłaszanie naruszeń przepisów z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
11) zachowania w tajemnicy faktu przekazania Generalnemu Inspektorowi lub innym właściwym organom informacji, o którym mowa w art. 54 obowiązek zachowania tajemnicy ust. 1,
12) przekazania lub udostępnienia informacji, o którym mowa w art. 72 informacje o transakcjach i transferach pieniężnych przekazywane Generalnemu Inspektorowi lub art. 76 przekazywanie informacji i dokumentów na żądanie Generalnego Inspektora,
13) przekazania zawiadomień, o którym mowa w art. 74 zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, art. 86 zawiadomienie Generalnego Inspektora o uzasadnionym podejrzeniu prania pieniędzy lub finansowaniu terroryzmu ust. 1 lub art. 90 zawiadomienie Generalnego Inspektora o przeprowadzeniu transakcji mogącej mieć związek z przestępstwem ust. 1,
14) zachowania w tajemnicy informacji o planowanym wszczęciu oraz o prowadzeniu analiz dotyczących prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, o którym mowa w art. 54 obowiązek zachowania tajemnicy ust. 1,
15) wykonania zaleceń pokontrolnych wydanych przez Generalnego Inspektora,
16) uzyskania zezwolenia na utworzenie oddziału lub przedstawicielstwa w państwie trzecim wysokiego ryzyka, zidentyfikowanym przez Komisję Europejską w akcie delegowanym przyjętym na podstawie art. 9 dyrektywy 2015/849, o którym mowa w art. 44b zezwolenie na utworzenie oddziału lub przedstawicielstwa w państwie trzecim wysokiego ryzyka ust. 1,
17) zastosowania się do decyzji Generalnego Inspektora albo KNF, o której mowa w art. 44b zezwolenie na utworzenie oddziału lub przedstawicielstwa w państwie trzecim wysokiego ryzyka ust. 4 i 5 oraz art. 44c decyzja nakazująca zmianę zakresu lub zakończenie relacji korespondenckich z instytucją będącą respondentem z siedzibą w państwie trzecim wysokiego ryzyka ust. 1,
18) nieprzeprowadzania transakcji, rozwiązania stosunków gospodarczych lub nienawiązywania stosunków gospodarczych, o którym mowa w art. 41 niemożność stosowania środków bezpieczeństwa finansowego ust. 1,
19) nieprzeprowadzania transakcji, o którym mowa w art. 86 zawiadomienie Generalnego Inspektora o uzasadnionym podejrzeniu prania pieniędzy lub finansowaniu terroryzmu ust. 4 lub art. 89 obowiązek zawiadomienia prokuratora o podejrzeniu popełnienia przestępstwa ust. 3,
20) wstrzymania transakcji lub blokady rachunku, o którym mowa w art. 86 zawiadomienie Generalnego Inspektora o uzasadnionym podejrzeniu prania pieniędzy lub finansowaniu terroryzmu ust. 5 lub art. 87 żądanie wstrzymania transakcji lub blokady rachunku ust. 2
– podlega karze administracyjnej.

Instytucja obowiązana, która nie dopełnia obowiązku:
1) zapewnienia, aby transferowi środków pieniężnych towarzyszyły informacje o płatniku lub odbiorcy, o którym mowa w art 4–6 rozporządzenia 2015/847,
2) wdrożenia skutecznych procedur pozwalających na wykrywanie brakujących informacji o płatniku lub odbiorcy, o których mowa w art. 7 wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za wdrażanie obowiązków ustawy, art. 8 wyznaczenie pracownika odpowiedzialnego za zgodność z ustawą działalności instytucji obowiązanej, art. 11 wymogi wobec Generalnego Inspektora Informacji Finansowej i art. 12 zadania Generalnego Inspektora rozporządzenia 2015/847,
3) informowania Generalnego Inspektora o nieprzekazywaniu wymaganych informacji o płatniku lub odbiorcy lub o podjętych działaniach, o którym mowa w art. 8 wyznaczenie pracownika odpowiedzialnego za zgodność z ustawą działalności instytucji obowiązanej rozporządzenia 2015/847,
4) zachowania wszystkich otrzymanych informacji o płatniku i odbiorcy, które towarzyszą transferowi, o którym mowa w art. 10 organy informacji finansowej rozporządzenia 2015/847,
5) udzielania Generalnemu Inspektorowi informacji, o którym mowa w art. 14 roczne sprawozdanie z działalności Generalnego Inspektora rozporządzenia 2015/847,
6) przechowywania dokumentacji, o którym mowa w art. 16 delegowanie pracowników i funkcjonariuszy na wniosek Generalnego Inspektora rozporządzenia 2015/847
– podlega karze administracyjnej.

Instytucja obowiązana, która:
1) nie dopełnia obowiązku stosowania szczególnych środków ograniczających, o których mowa w art. 117 szczególne środki ograniczające ust. 1, lub obowiązku przekazywania Generalnemu Inspektorowi posiadanych informacji związanych z ich stosowaniem,
2) nie dopełnia obowiązku zamrażania funduszy lub zasobów gospodarczych albo zakazu udostępnienia funduszy lub zasobów gospodarczych, określonego w art. 2 instytucje obowiązane ust. 1, 2 i 3 rozporządzenia 881/2002, art. 3 umowa ubezpieczenia i umowa o udostępnieniu skrzynki sejfowej ust. 1 i 2 rozporządzenia 753/2011 oraz art. 2 instytucje obowiązane ust. 1 rozporządzenia 2580/2001,
3) nie stosuje się do zakazu świadomego i celowego udziału w działaniach, których przedmiotem lub celem jest, bezpośrednio lub pośrednio, próba obejścia nakazu zamrożenia lub zakazu udostępnienia funduszy lub zasobów gospodarczych lub obowiązku informowania o obejściu tych nakazów i zakazów, określonego w art. 4 wyłączenie stosowania przepisów rozporządzenia ust. 1 i 2 rozporządzenia 881/2002, art. 3 umowa ubezpieczenia i umowa o udostępnieniu skrzynki sejfowej ust. 3 rozporządzenia 753/2011 oraz art. 3 umowa ubezpieczenia i umowa o udostępnieniu skrzynki sejfowej rozporządzenia 2580/2001,
4) nie dopełnia obowiązku niezwłocznego przekazania informacji, które ułatwiłyby zapewnienie zgodności z rozporządzeniem 881/2002, rozporządzeniem 753/2011 oraz rozporządzeniem 2580/2001, lub obowiązku współpracy z Generalnym Inspektorem w zakresie weryfikacji tych informacji, określonego w art. 5 przeliczenia kwot wyrażonych w ustawie w euro ust. 1 rozporządzenia 881/2002, art. 8 wyznaczenie pracownika odpowiedzialnego za zgodność z ustawą działalności instytucji obowiązanej ust. 1 rozporządzenia 753/2011 oraz art. 4 wyłączenie stosowania przepisów rozporządzenia ust. 1 rozporządzenia 2580/2001,
5) nie stosuje się do zakazu świadczenia usług finansowych określonego w art. 2 instytucje obowiązane ust. 2 rozporządzenia 2580/2001
– podlega karze administracyjnej.

1. Karami administracyjnymi są:
1) publikacja informacji o instytucji obowiązanej oraz zakresie naruszenia przepisów ustawy przez tę instytucję w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych;
2) nakaz zaprzestania podejmowania przez instytucję obowiązaną określonych czynności;
3) cofnięcie koncesji lub zezwolenia albo wykreślenie z rejestru działalności regulowanej;
4) zakaz pełnienia obowiązków na stanowisku kierowniczym przez osobę odpowiedzialną za naruszenie przez instytucję obowiązaną przepisów ustawy, przez okres nie dłuższy niż rok;
5) kara pieniężna.
2. Karę pieniężną nakłada się do wysokości dwukrotności kwoty korzyści osiągniętej lub straty unikniętej przez instytucję obowiązaną w wyniku naruszenia albo – w przypadku gdy nie jest możliwe ustalenie kwoty tej korzyści lub straty – do wysokości równowartości kwoty 1 000 000 euro.
3. Karę pieniężną nakłada się na instytucje obowiązane, o których mowa w art. 2 instytucje obowiązane ust. 1 pkt 1–5, 7–11, 24 i 25:
1) w przypadku osoby fizycznej – do wysokości 20 868 500 zł;
2) w przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej – do wysokości równowartości kwoty 5 000 000 euro albo do wysokości 10% obrotu wykazanego w ostatnim zatwierdzonym sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy lub w ostatnim skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy – w przypadku instytucji objętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym grupy kapitałowej.
4. Ustalając rodzaj kary administracyjnej oraz wysokość kary, uwzględnia się:
1) wagę naruszenia i czas jego trwania;
2) zakres odpowiedzialności instytucji obowiązanej;
3) możliwości finansowe instytucji obowiązanej;
4) skalę korzyści osiągniętych lub strat unikniętych przez instytucję obowiązaną, jeżeli można te korzyści lub straty ustalić;
5) straty poniesione przez osoby trzecie w związku z naruszeniem, jeżeli można je ustalić;
6) stopień współpracy instytucji obowiązanej z organami właściwymi w sprawach przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;
7) uprzednie naruszenia przepisów ustawy przez instytucję obowiązaną.
5. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy:
1) waga naruszenia przepisów ustawy jest znikoma, a instytucja obowiązana zaprzestała naruszania przepisów ustawy lub
2) za to samo zachowanie prawomocną decyzją na instytucję obowiązaną została uprzednio nałożona kara administracyjna przez inny uprawniony organ administracji publicznej lub instytucja obowiązana została prawomocnie ukarana za wykroczenie lub wykroczenie skarbowe lub prawomocnie skazana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe i uprzednia kara spełnia cele, dla których miałaby być nałożona kara administracyjna
– organy, o których mowa w art. 151 właściwość organów w sprawach nakładania kar administracyjnych ust. 1, mogą, w drodze decyzji, odstąpić od nałożenia kary administracyjnej.

1. W drodze decyzji:
1) Generalny Inspektor – w zakresie naruszeń stwierdzonych w wyniku kontroli, o której mowa w art. 130 kontrola wykonywania obowiązków ustawowych przez instytucje obowiązane ust. 1 i ust. 2 pkt 1 lit. c–e oraz pkt 2 i 3, nakłada kary administracyjne, o których mowa w art. 150 rodzaje kar administracyjnych ust. 1 pkt 1, 2 i 5;
2) Prezes NBP – w zakresie naruszeń stwierdzonych w wyniku kontroli, o której mowa w art. 130 kontrola wykonywania obowiązków ustawowych przez instytucje obowiązane ust. 2 pkt 1 lit. a, nakłada kary administracyjne, o których mowa w art. 150 rodzaje kar administracyjnych ust. 1 pkt 1–3 i 5;
3) KNF – w zakresie naruszeń stwierdzonych w wyniku kontroli, o której mowa w art. 130 kontrola wykonywania obowiązków ustawowych przez instytucje obowiązane ust. 2 pkt 1 lit. b, nakłada kary administracyjne, o których mowa w art. 150 rodzaje kar administracyjnych ust. 1.
2. Karę administracyjną, o której mowa w art. 150 rodzaje kar administracyjnych ust. 1 pkt 3, na:
1) instytucje obowiązane, o których mowa w art. 2 instytucje obowiązane ust. 1 pkt 11, prowadzące działalność kantorową w rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. – Prawo dewizowe nakłada Prezes NBP;
2) instytucje obowiązane, o których mowa w art. 2 instytucje obowiązane ust. 1 pkt 20, nakłada minister właściwy do spraw finansów publicznych;
3) instytucje obowiązane objęte nadzorem, zgodnie z art. 1 zakres regulacji ustawy ust. 2 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym nakłada KNF.
3. Karę administracyjną, o której mowa w art. 150 rodzaje kar administracyjnych ust. 1 pkt 4, w zakresie sprawowanego nadzoru bankowego nakłada KNF.
4. Organy, o których mowa w ust. 1, mogą odstąpić od wszczęcia postępowania w sprawie nałożenia kar administracyjnych, w przypadku gdy naruszenie obowiązków, o których mowa w art. 147 niedopełnienie obowiązków podlegające karze administracyjnej lub art. 148 niedopełnienie obowiązków podlegające karze administracyjnej, nie ma charakteru poważnego, a instytucja obowiązana wykonała zalecenia pokontrolne.

1. Generalny Inspektor publikuje w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych informacje o:
1) wydaniu ostatecznej decyzji w sprawie nałożenia kary administracyjnej,
2) wniesieniu skargi na decyzję, o której mowa w pkt 1,
3) orzeczeniach zapadłych w wyniku rozpatrzenia skargi, o której mowa w pkt 2
– w tym dane identyfikacyjne instytucji obowiązanej, na którą nałożono karę administracyjną, rodzaj i charakter naruszenia przepisów ustawy oraz rodzaj lub wysokość nałożonej kary administracyjnej.
2. Dane identyfikacyjne instytucji obowiązanej, o których mowa w ust. 1, obejmują w przypadku:
1) osoby fizycznej – dane, o których mowa w art. 36 identyfikacja klienta ust. 1 pkt 1 lit. a–c i f;
2) osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej – dane, o których mowa w art. 36 identyfikacja klienta ust. 1 pkt 2 lit. a–d.
3. W przypadku uznania publikacji informacji, o których mowa w ust. 1, za nieproporcjonalną do naruszenia, zagrażającą stabilności rynków finansowych lub zagrażającą prowadzonemu postępowaniu:
1) odracza się publikację informacji do momentu, kiedy przyczyny odroczenia publikacji ustaną;
2) ogranicza się terminowo lub bezterminowo zakres publikowanej informacji, w szczególności w zakresie danych osobowych.
4. Generalny Inspektor nie publikuje informacji, o których mowa w ust. 1, w przypadku gdy odroczenie publikacji informacji lub ograniczenie zakresu publikacji informacji jest nieproporcjonalne do naruszenia lub niewystarczające do uniknięcia zagrożenia stabilności rynków finansowych.
5. Informacje, o których mowa w ust. 1, usuwa się z Biuletynu Informacji Publicznej po upływie 5 lat od dnia ich opublikowania, z tym że informacje, o których mowa w ust. 2 pkt 1, usuwa się z chwilą, gdy ich publikacja przestała być niezbędna, jednak nie później niż po upływie roku od dnia ich opublikowania.
6. Informacja o nałożonej karze administracyjnej jest przekazywana organowi sprawującemu nadzór nad działalnością instytucji obowiązanej.
7. Informacja o karze administracyjnej nałożonej na instytucje obowiązane, o których mowa w art. 2 instytucje obowiązane ust. 1 pkt 1–5, 7–11, 24 i 25, w zakresie wskazanym w ust. 1, jest przekazywana europejskim urzędom nadzoru.
8. Przepisy niniejszego artykułu stosuje się odpowiednio do kar administracyjnych nakładanych przez organy, o których mowa w art. 151 właściwość organów w sprawach nakładania kar administracyjnych ust. 1 pkt 2 i 3.

Organy, o których mowa w art. 130 kontrola wykonywania obowiązków ustawowych przez instytucje obowiązane ust. 1 i 2 pkt 1 lit. a i b, przekazują Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Bankowego informacje o niedociągnięciach stwierdzonych w ramach sprawowanej kontroli lub nadzoru, oraz środkach podejmowanych w ramach sprawowanej kontroli lub nadzoru w odpowiedzi na istotne niedociągnięcia, o których mowa w art. 9a ust. 1 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), zmiany decyzji nr 716/2009/WE oraz uchylenia decyzji Komisji 2009/78/WE, (Dz. Urz. UE L 331 z 15.12.2010, str. 12, z późn. zm.).

1. Podmioty wymienione w art. 58 obowiązek zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych pkt 1–5 i 7–13 lub powiernik lub osoba zajmująca stanowisko równoważne w podmiocie, o którym mowa w art. 58 obowiązek zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych pkt 6, które nie dopełniły obowiązku zgłoszenia lub aktualizacji informacji, o których mowa w art. 59 zakres informacji podlegających zgłoszeniu do Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych, w terminie wskazanym w ustawie lub podały informacje niezgodne ze stanem faktycznym, podlegają karze pieniężnej do wysokości 1 000 000 zł.
2. (uchylony)
3. Beneficjent rzeczywisty, który nie dopełnił obowiązku, o którym mowa w art. 60a obowiązki informacyjne beneficjenta rzeczywistego, wskutek czego podmiot wymieniony w art. 58 obowiązek zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych pkt 1–5 i 7–13 lub powiernik, lub osoba zajmująca stanowisko równoważne w podmiocie, o którym mowa w art. 58 obowiązek zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych pkt 6, nie dokonały zgłoszenia lub aktualizacji informacji, o których mowa w art. 59 zakres informacji podlegających zgłoszeniu do Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych, w terminie wskazanym w ustawie lub podały informacje niezgodne ze stanem faktycznym, podlega karze pieniężnej do wysokości 50 000 zł.

Podmiot prowadzący działalność na rzecz spółek lub trustów, który wykonuje tę działalność bez uzyskania wpisu do rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów, podlega karze pieniężnej do wysokości 100 000 zł.

Podmiot prowadzący działalność w zakresie walut wirtualnych, który wykonuje tę działalność bez uzyskania wpisu do rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych, podlega karze pieniężnej do wysokości 100 000 zł.

1. W przypadku stwierdzenia naruszenia przez instytucję obowiązaną obowiązków, o których mowa w art. 147 niedopełnienie obowiązków podlegające karze administracyjnej lub art. 148 niedopełnienie obowiązków podlegające karze administracyjnej, organy, o których mowa w art. 151 właściwość organów w sprawach nakładania kar administracyjnych ust. 1, mogą nałożyć na osobę, o której mowa w art. 6 wyznaczenie kadry odpowiedzialnej za wykonywanie obowiązków ustawy–8, odpowiedzialną za wykonanie obowiązków określonych w ustawie w czasie, w którym naruszono te przepisy, karę pieniężną do wysokości 1 000 000 zł.
2. Do nakładania kary, o której mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy art. 150 rodzaje kar administracyjnych ust. 4 i 5 oraz art. 152 informacje publikowane w BIP dotyczące nałożenia kar administracyjnych.

Wpływy z kar pieniężnych stanowią dochód budżetu państwa.