1. Organami administracji rządowej właściwymi w sprawach przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, zwanymi dalej „organami informacji finansowej”, są:
1) minister właściwy do spraw finansów publicznych jako naczelny organ informacji finansowej;
2) Generalny Inspektor Informacji Finansowej, zwany dalej „Generalnym Inspektorem”.
2. Generalnego Inspektora powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw finansów publicznych po zasięgnięciu opinii ministra – członka Rady Ministrów właściwego do spraw koordynowania działalności służb specjalnych, jeżeli został wyznaczony przez Prezesa Rady Ministrów.
3. (uchylony)
1. Generalnym Inspektorem może być osoba, która:
1) posiada wyłącznie obywatelstwo polskie;
2) korzysta z pełni praw publicznych;
3) wykazuje nieskazitelną postawę moralną, obywatelską i patriotyczną;
4) nie była skazana za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;
5) spełnia wymagania określone w przepisach o ochronie informacji niejawnych w zakresie dostępu do informacji niejawnych o klauzuli „ściśle tajne”;
6) posiada tytuł zawodowy magistra lub tytuł równorzędny w zakresie prawa, ekonomii lub finansów;
7) posiada wiedzę z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;
8) nie pełniła służby zawodowej ani nie pracowała w organach bezpieczeństwa państwa wymienionych w art. 2 pojęcie organów bezpieczeństwa państwa ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2023 r. poz. 342 i 497), ani nie była ich współpracownikiem.
2. Generalny Inspektor nie może należeć do partii politycznej.
1. Kadencja Generalnego Inspektora trwa 6 lat.
2. Kadencja Generalnego Inspektora rozpoczyna się z dniem jego powołania.
3. Ta sama osoba nie może być Generalnym Inspektorem dłużej niż przez dwie kolejne kadencje.
4. Kadencja Generalnego Inspektora wygasa w razie jego śmierci.
Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw finansów publicznych, może odwołać Generalnego Inspektora przed upływem kadencji w przypadku:
1) niewykonywania przez niego zadań na skutek długotrwałej choroby trwającej co najmniej 6 miesięcy;
2) zaprzestania spełniania warunków, o których mowa w art. 11 wymogi wobec Generalnego Inspektora Informacji Finansowej ust. 1 pkt 1, 2 i 4 i ust. 2;
3) złożenia rezygnacji.
1. Po upływie kadencji Generalny Inspektor wykonuje swoje zadania do czasu powołania nowego Generalnego Inspektora, nie dłużej jednak niż przez 3 miesiące po upływie kadencji.
2. W przypadku:
1) wygaśnięcia kadencji Generalnego Inspektora,
2) odwołania Generalnego Inspektora przed upływem kadencji
– zadania Generalnego Inspektora do czasu powołania nowego Generalnego Inspektora wykonuje osoba kierująca komórką organizacyjną, o której mowa w art. 12 zadania Generalnego Inspektora ust. 2, nie dłużej jednak niż przez 3 miesiące.
Po upływie kadencji Generalnego Inspektora albo odwołania z tego stanowiska osoba je zajmująca ma prawo powrócić na stanowisko zajmowane przed powołaniem na stanowisko Generalnego Inspektora lub otrzymać stanowisko równorzędne z zajmowanym przed powołaniem na stanowisko Generalnego Inspektora.
Do Generalnego Inspektora stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1110 oraz z 2023 r. poz. 497), z tym że oświadczenie o stanie majątkowym Generalny Inspektor składa Prezesowi Rady Ministrów.
1. Prezes Rady Ministrów ustala wynagrodzenie zasadnicze Generalnemu Inspektorowi na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, z tym że wynagrodzenie to nie może przekroczyć najwyższej kwoty miesięcznego wynagrodzenia ustalanej na podstawie ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2136).
2. Do Generalnego Inspektora stosuje się odpowiednio przepisy art. 4 zasady wynagradzania osób zajmujących kierownicze stanowisko państwowe, art. 5 prawo do wynagrodzenia po odwołaniu z kierowniczych stanowisk państwowych i art. 5b uprawnienie do lokalu na czas zajmowania stanowiska ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 624), a także art. 22 dodatek za wieloletnią pracę, art. 23 nagrody jubileuszowe, art. 26 uprawnienia urzędnika delegowanego i art. 28 odprawa emerytalna i odprawa rentowa ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2290 oraz z 2023 r. poz. 181) oraz przepisy wydane na podstawie art. 24 zakładowy fundusz nagród ust. 2 tej ustawy.
1. Generalny Inspektor może być sekretarzem stanu albo podsekretarzem stanu w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Zakres czynności sekretarza stanu albo podsekretarza stanu ustalony zgodnie z art. 37 sekretarze i podsekretarze stanu, gabinetu politycznego ministra i dyrektora generalnego urzędu ust. 2 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2022 r. poz. 1188) nie obejmuje zadań Generalnego Inspektora wykonywanych na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
2. W przypadku odwołania ze stanowiska sekretarza stanu albo podsekretarza stanu przepis art. 11f wynagrodzenie Generalnego Inspektora ust. 1 stosuje się.
1. Do zadań Generalnego Inspektora należy podejmowanie działań w celu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, w szczególności:
1) analizowanie informacji dotyczących wartości majątkowych, co do których Generalny Inspektor powziął podejrzenie, że mają one związek z przestępstwem prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu;
2) przeprowadzanie procedury wstrzymania transakcji lub blokady rachunku;
3) żądanie przekazania informacji o transakcjach i ich udostępnianie;
4) przekazywanie uprawnionym organom informacji i dokumentów uzasadniających podejrzenie popełnienia przestępstwa;
5) wymiana informacji z jednostkami współpracującymi;
6) sporządzanie krajowej oceny ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu oraz strategii przeciwdziałania tym przestępstwom we współpracy z jednostkami współpracującymi i instytucjami obowiązanymi;
7) sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;
8) wydawanie decyzji w sprawach wpisu na listę osób i podmiotów, wobec których stosuje się szczególne środki ograniczające, o których mowa w art. 117 szczególne środki ograniczające, lub skreślenia z niej oraz prowadzenie tej listy;
9) współpraca z właściwymi organami innych państw, a także zagranicznymi instytucjami i międzynarodowymi organizacjami zajmującymi się przeciwdziałaniem praniu pieniędzy lub finansowaniu terroryzmu;
9a) wymiana informacji z zagranicznymi jednostkami analityki finansowej, w tym prowadzenie punktu kontaktowego na potrzeby tej wymiany;
10) nakładanie kar administracyjnych, o których mowa w ustawie;
11) udostępnianie wiedzy i informacji z zakresu przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych;
12) przetwarzanie informacji w trybie określonym w ustawie;
13) inicjowanie innych działań w celu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
2. Generalny Inspektor wykonuje swoje zadania w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych przy pomocy komórki organizacyjnej wyodrębnionej w tym urzędzie w celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań Generalnego Inspektora.
3. W celu skutecznego i efektywnego wykonywania zadań Generalny Inspektor może wydać, z zachowaniem wymogów dotyczących ochrony informacji niejawnych, instrukcję dotyczącą sposobu realizacji zadań przez komórkę organizacyjną, o której mowa w ust. 2, w zakresie gromadzenia, przetwarzania i analizy informacji w trybie ustawy.
4. Generalny Inspektor jest administratorem systemu teleinformatycznego służącego przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
5. Generalny Inspektor realizuje zadania jednostki analityki finansowej w rozumieniu dyrektywy 2015/849.
W przypadku wyznaczenia organu Krajowej Administracji Skarbowej do wykonywania zadań ministra właściwego do spraw finansów publicznych określonych w ustawie przepis art. 127 odwołania od decyzji wydanej w pierwszej instancji § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2000 i 2185) stosuje się odpowiednio, przy czym wyznaczony organ jest właściwy do rozpatrzenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy załatwionej przez ten organ.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych zapewnia siedzibę, obsługę prawną i organizacyjno-techniczną Generalnego Inspektora, a także ponosi wydatki finansowane z budżetu państwa związane z jego funkcjonowaniem i wypłatą wynagrodzenia.
1. W celu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu izby rozliczeniowe utworzone na podstawie art. 67 izby rozliczeniowe ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe oraz instytucje utworzone na podstawie art. 105 udzielanie przez bank informacji stanowiących tajemnicę bankową ust. 4 tej ustawy przekazują Generalnemu Inspektorowi, na jego żądanie, informacje oraz dokumenty objęte tym żądaniem.
2. Żądania, informacje oraz dokumenty, o których mowa w ust. 1, mogą być przekazywane przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego.
1. Generalny Inspektor przedstawia Prezesowi Rady Ministrów, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw finansów publicznych, roczne sprawozdanie ze swojej działalności w terminie 3 miesięcy od zakończenia roku, za który jest składane sprawozdanie.
2. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególności informacje o:
1) poszczególnych kategoriach instytucji obowiązanych i znaczeniu gospodarczym sektorów rynku, do których należą, według stanu na dzień 31 grudnia tego roku, za który jest składane sprawozdanie;
2) liczbie przekazanych przez instytucje obowiązane informacji w trybie przewidzianym w ustawie;
3) liczbie przekazanych przez jednostki współpracujące informacji w trybie przewidzianym w ustawie;
4) działaniach podjętych przez Generalnego Inspektora na podstawie przekazanych informacji, o których mowa w pkt 2 i 3, wraz z opisem tych działań;
5) liczbie postępowań karnych wszczętych i zakończonych w sprawach dotyczących prania pieniędzy i liczbie postępowań karnych wszczętych i zakończonych w sprawach dotyczących finansowania terroryzmu;
6) liczbie osób, którym przedstawiono zarzut prania pieniędzy, i liczbie osób, którym przedstawiono zarzut finansowania terroryzmu;
7) liczbie osób prawomocnie skazanych za pranie pieniędzy i liczbie osób prawomocnie skazanych za finansowanie terroryzmu;
8) rodzajach przestępstw bazowych, o których mowa w art. 1 zakres regulacji ustawy lit. e Konwencji Rady Europy o praniu, ujawnianiu, zajmowaniu i konfiskacie dochodów pochodzących z przestępstwa oraz o finansowaniu terroryzmu, sporządzonej w Warszawie dnia 16 maja 2005 r. (Dz. U. z 2008 r. poz. 1028 oraz z 2018 r. poz. 1328), do których odnoszą się informacje wskazane w pkt 5–7;
9) wartościach majątkowych, w stosunku do których dokonano zamrożenia, wstrzymania transakcji i blokady lub orzeczono zajęcie, zabezpieczenie majątkowe lub przepadek;
10) danych statystycznych dotyczących informacji od instytucji obowiązanych i jednostek współpracujących, przekazanych przez Generalnego Inspektora do prokuratury i innych organów oraz jednostek administracji publicznej w trybie przewidzianym w ustawie;
11) danych statystycznych dotyczących informacji, o których mowa w pkt 10, w wyniku których prokurator, inny organ lub jednostka administracji publicznej podjęły dalsze czynności, w tym dotyczących przekazania innemu organowi lub jednostce administracji publicznej, a w przypadku czynności podjętych przez prokuratora – wszczęcia postępowania przygotowawczego, postawienia zarzutu popełnienia przestępstwa, dokonania blokady rachunku albo wstrzymania transakcji, wydania postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym;
12) liczbie wniosków o udzielenie informacji, które zostały przekazane przez zagraniczne jednostki analityki finansowej, w tym wniosków rozpatrzonych przez Generalnego Inspektora, wraz z informacją o sposobie ich rozpatrzenia, w podziale na państwa, z których wnioski zostały przekazane;
12a) liczbie wniosków o udzielenie informacji skierowanych przez Generalnego Inspektora do zagranicznych jednostek analityki finansowej, wraz z informacją o sposobie ich rozpatrzenia, w podziale na państwa, do których wnioski zostały skierowane;
13) liczbie kontroli instytucji obowiązanych przeprowadzonych na podstawie przepisów ustawy oraz liczbie stwierdzonych nieprawidłowości;
14) karach administracyjnych nałożonych na instytucje obowiązane na podstawie przepisów ustawy;
15) działalności Komitetu Bezpieczeństwa Finansowego;
16) działalności Generalnego Inspektora oraz podmiotów, o których mowa w art. 130 kontrola wykonywania obowiązków ustawowych przez instytucje obowiązane ust. 2, w zakresie zadań związanych z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, w szczególności z uwzględnieniem danych na temat zasobów ludzkich i finansowych zaangażowanych w realizację tych zadań.
3. Minister Sprawiedliwości przekazuje Generalnemu Inspektorowi informacje, o których mowa w ust. 2 pkt 5–9, w terminie miesiąca od zakończenia roku, za który są przekazywane informacje.
4. Podmioty, o których mowa w art. 130 kontrola wykonywania obowiązków ustawowych przez instytucje obowiązane ust. 2, w zakresie swoich właściwości przekazują Generalnemu Inspektorowi posiadane informacje, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 16, w terminie miesiąca od zakończenia roku, za który są przekazywane informacje.
5. Podmioty, o których mowa w art. 105 podmioty uprawnione do dostępu informacji posiadanych przez Generalnego Inspektora ust. 1–4, przekazują Generalnemu Inspektorowi informacje, o których mowa w ust. 2 pkt 11, w terminie miesiąca od zakończenia roku, za który są przekazywane informacje.
6. Minister Sprawiedliwości oraz podmioty, o których mowa w art. 105 podmioty uprawnione do dostępu informacji posiadanych przez Generalnego Inspektora ust. 1–4 i art. 130 kontrola wykonywania obowiązków ustawowych przez instytucje obowiązane ust. 2, przekazują informacje w trybie i formacie uzgodnionych z Generalnym Inspektorem.
7. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, po przekazaniu go Prezesowi Rady Ministrów, Generalny Inspektor udostępnia w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz przekazuje Komisji Europejskiej.
1. Generalny Inspektor oraz pracownicy komórki organizacyjnej, o której mowa w art. 12 zadania Generalnego Inspektora ust. 2, podlegają wyłączeniu od wykonywania zadań, o których mowa w art. 12 zadania Generalnego Inspektora ust. 1 pkt 1–5 i 7–10, w przypadku wystąpienia okoliczności mogącej wywołać wątpliwość co do ich bezstronności, w tym w przypadku spraw dotyczących ich praw lub obowiązków albo praw lub obowiązków ich małżonka lub osoby pozostającej z nimi we wspólnym pożyciu, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia albo osób związanych z nimi z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli. Powody wyłączenia trwają mimo ustania małżeństwa, wspólnego pożycia, przysposobienia, opieki lub kurateli.
2. O wyłączeniu, o którym mowa w ust. 1, rozstrzyga z urzędu lub na wniosek:
1) minister właściwy do spraw finansów publicznych – w przypadku Generalnego Inspektora;
2) Generalny Inspektor – w przypadku kierownika komórki organizacyjnej, o której mowa w art. 12 zadania Generalnego Inspektora ust. 2;
3) bezpośredni przełożony – w przypadku innych pracowników komórki organizacyjnej, o której mowa w art. 12 zadania Generalnego Inspektora ust. 2.
3. W przypadku wyłączenia:
1) Generalnego Inspektora – jego zadania wykonuje minister właściwy do spraw finansów publicznych;
2) kierownika lub pracownika komórki organizacyjnej, o której mowa w art. 12 zadania Generalnego Inspektora ust. 2 – ich zadania wykonuje pracownik tej komórki wyznaczony odpowiednio przez Generalnego Inspektora albo bezpośredniego przełożonego.
1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, Szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, na wniosek Generalnego Inspektora mogą delegować pracowników lub funkcjonariuszy jednostek i organów im podległych lub przez nich nadzorowanych do pracy lub służby w komórce organizacyjnej, o której mowa w art. 12 zadania Generalnego Inspektora ust. 2.
2. Szczegółowe warunki i tryb delegowania pracowników lub funkcjonariuszy jednostek i organów, o których mowa w ust. 1, regulują odrębne przepisy określające sposób działania tych jednostek i organów.
3. Minister Obrony Narodowej w przypadku uzgodnienia z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych obsady stanowiska w komórce organizacyjnej, o której mowa w art. 12 zadania Generalnego Inspektora ust. 2, może oddelegować żołnierza zawodowego do pełnienia obowiązków służbowych w trybie art. 209 oddelegowanie żołnierza zawodowego przez Ministra Obrony Narodowej do pełnienia obowiązków służbowych w instytucji krajowej lub zagranicznej ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. poz. 2305 oraz z 2023 r. poz. 347 i 641) w celu wyznaczenia go przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych do pełnienia zawodowej służby wojskowej w tej komórce.
1. Generalny Inspektor może zawierać porozumienia z podmiotami innymi niż instytucje obowiązane w zakresie gromadzenia informacji istotnych dla realizacji jego zadań. W porozumieniu określa się zakres, formę i tryb przekazania informacji.
2. Generalny Inspektor może przetwarzać informacje, o których mowa w ust. 1.
W przypadku prowadzenia postępowania kontrolnego w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o Najwyższej Izbie Kontroli Generalny Inspektor udostępnia kontrolerom informacje uzyskane w wyniku realizacji zadań, o których mowa w art. 12 zadania Generalnego Inspektora ust. 1, na podstawie odrębnego upoważnienia Prezesa NIK. Przepis art. 101 zakaz ujawniania faktu przekazania Generalnemu Inspektorowi informacji w trybie ustawy ust. 1 stosuje się.
