Ustawa o partiach politycznych

1. Partia polityczna jest dobrowolną organizacją, występującą pod określoną nazwą, stawiającą sobie za cel udział w życiu publicznym poprzez wywieranie metodami demokratycznymi wpływu na kształtowanie polityki państwa lub sprawowanie władzy publicznej.
2. Partia polityczna może korzystać z praw wynikających z ustaw po uzyskaniu wpisu do ewidencji partii politycznych.

1. Członkami partii politycznych mogą być obywatele Rzeczypospolitej Polskiej, którzy ukończyli 18 lat.
2. Zakaz przynależności do partii politycznych określają odrębne ustawy.

Partia polityczna opiera swoją działalność na pracy społecznej członków; do prowadzenia swych spraw może zatrudniać pracowników.

Organy władzy publicznej są obowiązane do równego traktowania partii politycznych.

Partiom politycznym zapewnia się dostęp do publicznej radiofonii i telewizji na zasadach określonych w odrębnych ustawach.

Partie polityczne nie mogą wykonywać zadań zastrzeżonych w przepisach prawa dla organów władzy publicznej ani zastępować tych organów w wykonywaniu ich zadań.

Partia polityczna nie może posiadać jednostek organizacyjnych w zakładach pracy.

Partie polityczne kształtują swoje struktury oraz zasady działania zgodnie z zasadami demokracji, w szczególności przez zapewnienie jawności tych struktur, powoływania organów partii w drodze wyborów i podejmowania uchwał większością głosów.

1. Statut partii politycznej określa jej cele, strukturę i zasady działania, a w szczególności:
1) nazwę, skrót nazwy i siedzibę partii;
2) sposób nabywania i utraty członkostwa;
3) prawa i obowiązki członków;
4) organy partii, w tym organy reprezentujące partię na zewnątrz oraz uprawnione do zaciągania zobowiązań majątkowych, ich kompetencje oraz czas trwania ich kadencji;
5) tryb dokonywania wyboru organów partii i uzupełniania składów tych organów;
6) sposób zaciągania zobowiązań majątkowych, uzyskiwania środków finansowych oraz tryb sporządzania i zatwierdzania informacji o działalności finansowej partii;
7) zasady tworzenia i znoszenia terenowych jednostek organizacyjnych partii;
8) zasady dokonywania zmian statutu;
9) sposób rozwiązania się partii oraz tryb połączenia z inną partią lub innymi partiami.
2. Statut partii politycznej uchwala zgromadzenie ogólne członków partii lub zgromadzenie ich demokratycznie wybranych przedstawicieli.

Członek partii politycznej ma prawo do wystąpienia z niej.

1. Partię polityczną zgłasza się do ewidencji partii politycznych, zwanej dalej "ewidencją", prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Warszawie, zwany dalej "Sądem".
2. Zgłoszenie powinno zawierać nazwę, skrót nazwy i określenie adresu siedziby partii politycznej oraz imiona, nazwiska i adresy osób wchodzących w skład organów uprawnionych w statucie do reprezentowania partii na zewnątrz oraz do zaciągania zobowiązań majątkowych. Do zgłoszenia można załączyć wzorzec symbolu graficznego partii politycznej.
3. Do zgłoszenia należy załączyć:
1) statut partii politycznej;
2) wykaz zawierający imiona, nazwiska, adresy zamieszkania, numery ewidencyjne PESEL i własnoręczne podpisy popierających zgłoszenie co najmniej 1000 obywateli polskich, którzy ukończyli 18 lat i mają pełną zdolność do czynności prawnych; każda strona wykazu powinna być opatrzona adnotacją zawierającą nazwę partii politycznej zgłaszanej do ewidencji.
4. Do zbierania podpisów osób popierających zgłoszenie, o których mowa w ust. 3, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. – Prawo o zgromadzeniach (Dz. U. z 2022 r. poz. 1389).
5. Nazwa, skrót nazwy i symbol graficzny partii politycznej powinny odróżniać się wyraźnie od nazw, skrótów nazw i symboli graficznych partii już istniejących.
6. Zgłoszenia dokonują 3 osoby spośród osób, o których mowa w ust. 2, przyjmując odpowiedzialność za prawdziwość danych zawartych w zgłoszeniu.

1. Sąd dokonuje wpisu partii politycznej do ewidencji niezwłocznie, jeżeli zgłoszenie jest zgodne z przepisami prawa.
2. Przez wpis rozumie się także zmianę oraz wykreślenie wpisu.
3. Sprawy o wpis do ewidencji rozpoznaje się na posiedzeniu niejawnym; Sąd może zarządzić wyznaczenie rozprawy.
4. Sąd wydaje orzeczenie w formie postanowienia.
5. Od postanowienia w przedmiocie wpisu przysługuje apelacja, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej.

1. Jeżeli zgłoszenie partii politycznej do ewidencji zostało dokonane z naruszeniem przepisów art. 11 zgłoszenie partii do ewidencji partii politycznych, ust. 2-6, Sąd wzywa zgłaszających do usunięcia stwierdzonych wad w wyznaczonym przez siebie terminie, nie dłuższym niż 3 miesiące.
2. W przypadku nieusunięcia wad w terminie i w sposób wskazany przez Sąd, Sąd wydaje postanowienie o odmowie wpisu partii politycznej do ewidencji.
3. Postanowienie może być zaskarżone w terminie 14 dni od jego doręczenia lub ogłoszenia na posiedzeniu jawnym.

1. W razie powstania wątpliwości co do zgodności z Konstytucją celów lub zasad działania partii politycznej określonych w statucie zgodnie z art. 9 statut partii politycznej ust. 1, Sąd postanawia o zawieszeniu postępowania, o którym mowa w art. 12 wpis partii do ewidencji, i występuje do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem w sprawie zgodności statutu z Konstytucją.
2. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 1, zażalenie nie przysługuje.
3. Jeżeli Trybunał Konstytucyjny wyda orzeczenie o niezgodności z Konstytucją statutu lub jego części, Sąd odmawia wpisu partii do ewidencji.
4. Postanowienie Sądu, o którym mowa w ust. 3, nie podlega zaskarżeniu.

1. Prawomocne postanowienia Sądu w sprawach o wpis do ewidencji ogłasza się nieodpłatnie w „Monitorze Sądowym i Gospodarczym”.
2. Nieprawomocne i prawomocne postanowienia Sądu w sprawach, o których mowa w ust. 1, Sąd przekazuje Państwowej Komisji Wyborczej niezwłocznie po ich wydaniu oraz uprawomocnieniu się.

Partia polityczna nabywa osobowość prawną z chwilą wpisania do ewidencji.

Nazwa, skrót nazwy i symbol graficzny partii politycznej zgłoszonej do ewidencji w sposób określony w art. 11 zgłoszenie partii do ewidencji partii politycznych korzystają z ochrony prawnej przewidzianej dla dóbr osobistych.

Ewidencja zawiera następujące informacje:
1) datę zgłoszenia partii do ewidencji;
2) nazwę, skrót nazwy oraz adres siedziby partii;
3) wzorzec symbolu graficznego partii;
4) imiona, nazwiska i adresy zamieszkania osób wchodzących w skład organów uprawnionych w statucie do reprezentowania partii na zewnątrz oraz do zaciągania zobowiązań majątkowych;
5) imiona, nazwiska i adresy zamieszkania osób zgłaszających partię do ewidencji;
6) datę wydania orzeczenia w przedmiocie wpisu partii do ewidencji;
7) datę, sygnaturę i sentencję orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego partii;
8) wzmiankę o podjęciu przez partię uchwały o samorozwiązaniu oraz imię i nazwisko wyznaczonego likwidatora;
9) datę wykreślenia partii z ewidencji.

1.Ewidencja wraz z tekstami statutów partii politycznych jest jawna, z wyłączeniem informacji o adresach zamieszkania osób fizycznych.
2. Każdemu przysługuje prawo otrzymywania od Sądu uwierzytelnionych odpisów i wyciągów z ewidencji i statutów partii politycznych.
3. Odpisy i wyciągi podlegają opłacie. Opłaty te stanowią dochód budżetu państwa.
3a. Jawne informacje zawarte w ewidencji podlegają udostępnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej Sądu.
4. (uchylony)

1. Partia polityczna jest obowiązana zawiadomić Sąd o:
1) zmianie statutu partii;
2) zmianie adresu siedziby partii;
3) zmianach w składzie organów uprawnionych w statucie do reprezentowania partii na zewnątrz oraz do zaciągania zobowiązań majątkowych.
2. Partia polityczna zawiadamia Sąd o zmianach określonych w ust. 1 niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia dokonania tych zmian.

1. W przypadku niespełnienia przez partię polityczną wymogów określonych w art. 19 obowiązek powiadamiania o zmianach w statucie, adresie, składzie organów partii, Sąd wzywa właściwy organ partii politycznej do złożenia wyjaśnień lub uzupełnienia brakujących danych w wyznaczonym przez siebie terminie, nie krótszym niż 3 miesiące. W razie powstania wątpliwości Sąd bada, czy dochowany został tryb dokonywania wyboru organów partii oraz uzupełniania składów tych organów, o których mowa w art. 9 statut partii politycznej, ust. 1 pkt 5.
2. W razie bezskutecznego upływu terminu, o którym mowa w ust. 1, Sąd wydaje postanowienie o wykreśleniu wpisu partii politycznej z ewidencji.

1. W razie powstania wątpliwości co do zgodności z Konstytucją celów lub zasad działania partii politycznej określonych w statucie, Sąd postanawia o zawieszeniu postępowania, o którym mowa w art. 12 wpis partii do ewidencji ust. 2, i występuje do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem w sprawie zgodności zmian statutu z Konstytucją.
2. Jeżeli Trybunał Konstytucyjny wyda orzeczenie o niezgodności z Konstytucją zmian statutu, Sąd odmawia wpisu tych zmian do ewidencji partii politycznych.
3. Przepisy art. 14 zawieszenie postępowania w sprawie wpisu partii do ewidencji ust. 2 i 4 stosuje się odpowiednio.

W sprawach o wpis partii politycznej do ewidencji stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy, z tym że kasacja przysługuje jedynie od postanowień sądu drugiej instancji w przedmiocie wpisu lub wykreślenia wpisu z ewidencji.

Minister Sprawiedliwości określa, w drodze rozporządzenia, wzór i sposób prowadzenia ewidencji partii politycznych oraz szczegółowe zasady wydawania odpisów i wyciągów, o których mowa w art. 18 jawność ewidencji partii politycznych,

Źródła finansowania partii politycznych są jawne.

1. Majątek partii politycznej powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, z dochodów z majątku oraz z określonych ustawami dotacji i subwencji.
2. Majątek partii politycznej może być przeznaczony tylko na cele statutowe lub charytatywne.
3. Partia polityczna nie może prowadzić działalności gospodarczej.
4. Partia polityczna może pozyskiwać dochody z majątku pochodzące jedynie:
1) z oprocentowania środków zgromadzonych na rachunkach bankowych i lokatach;
2) z obrotu obligacjami Skarbu Państwa i bonami skarbowymi Skarbu Państwa;
3) ze zbycia należących do niej składników majątkowych;
4) z działalności, o której mowa w art. 27 działalność własna partii a działalność gospodarcza,
5. Partia polityczna może użyczać posiadane przez siebie nieruchomości i lokale jedynie na biura poselskie, senatorskie oraz biura radnych gminy, powiatu albo województwa.
6. Partia polityczna nie może przeprowadzać zbiórek publicznych.
7. Partia polityczna może zaciągać kredyty bankowe na cele statutowe.
8. Partia polityczna może gromadzić środki finansowe jedynie na rachunkach bankowych, z zastrzeżeniem art. 26a zasady gromadzenia środków finansowych przez partię polityczną,

1. Partii politycznej mogą być przekazywane środki finansowe jedynie przez obywateli polskich mających stałe miejsce zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem przepisów art. 24 majątek partii politycznych ust. 4 i 7, art. 28 subwencja z budżetu państwa na działalność statutową partii ust. 1 oraz przepisów ustaw dotyczących wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyborów do Parlamentu Europejskiego w zakresie dotacji podmiotowej.
2. (uchylony)
3. (uchylony)
4. Łączna suma wpłat od osoby fizycznej na rzecz partii politycznej, z wyłączeniem składek członkowskich w kwocie nieprzekraczającej w jednym roku minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu poprzedzającym wpłatę, oraz wpłat na Fundusz Wyborczy partii politycznej, nie może przekraczać w jednym roku 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu poprzedzającym wpłatę.
4a. Przepisy ust. 1 i 4 stosuje się odpowiednio do wartości niepieniężnych.
5. Jednorazowa wpłata kwoty przekraczającej minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów, obowiązujące w dniu poprzedzającym wpłatę, może być dokonywana na rzecz partii politycznej jedynie czekiem rozrachunkowym, przelewem lub kartą płatniczą.
6. Partia polityczna jest obowiązana do prowadzenia i bieżącego aktualizowania rejestru wpłat. Rejestr wpłat jest zbiorczym zestawieniem informacji o środkach finansowych, o których mowa w ust. 1.
7. Rejestr wpłat prowadzi się w formie elektronicznej.
8. Partia polityczna udostępnia rejestr wpłat na swojej stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej.
9. W rejestrze wpłat zamieszcza się:
1) imię, nazwisko, imię ojca oraz miejsce zamieszkania osoby dokonującej wpłaty;
2) datę wpłaty;
3) wysokość wpłaty.
10. W rejestrze wpłat zamieszcza się informacje o wpłatach od osoby dokonującej wpłaty na rzecz partii politycznej, z wyłączeniem składek członkowskich, w kwocie przekraczającej w jednym roku 10 000 zł.
11. Informacje w rejestrze wpłat zamieszcza się bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania wpłaty.
12. Rejestr wpłat umożliwia wyszukiwanie wpłat według informacji, o których mowa w ust. 9.
13. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, w drodze rozporządzenia, wzór rejestru wpłat, mając na uwadze konieczność zapewnienia kompletności, jednolitości i przejrzystości informacji zamieszczanych w tym rejestrze oraz łatwości wyszukiwania tych informacji.

1. Poręczycielem kredytu, o którym mowa w art. 24 majątek partii politycznych, ust. 7, może być wyłącznie obywatel polski mający miejsce stałego zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, z tym że zobowiązanie poręczyciela nie może być wyższe od wymienionej w art. 25 źródła i warunki finansowania partii politycznej, ust. 4 łącznej sumy wpłat od osoby fizycznej.
2. Poręczenie kredytu, o którym mowa w ust. 1, jest niezbywalne.

Obowiązek gromadzenia środków pieniężnych przez partię polityczną na rachunkach bankowych nie dotyczy kwot ze składek członkowskich w wysokości nieprzekraczającej od jednego członka w jednym roku minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu poprzedzającym wpłatę, pozostawionych w terenowych jednostkach organizacyjnych partii - z przeznaczeniem na pokrycie wydatków związanych z bieżącą działalnością.

Prowadzenie przez partię polityczną działalności własnej polegającej na sprzedaży tekstu statutu lub programu partii, a także przedmiotów symbolizujących partię i wydawnictw popularyzujących cele i działalność partii politycznej oraz na wykonywaniu odpłatnie drobnych usług na rzecz osób trzecich z wykorzystaniem posiadanego sprzętu biurowego nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu odrębnych przepisów.

1. Partia polityczna jest obowiązana do prowadzenia i bieżącego aktualizowania rejestru umów. Rejestr umów jest zbiorczym zestawieniem informacji o umowach zawartych przez partię polityczną.
2. Rejestr umów prowadzi się w formie elektronicznej.
3. Partia polityczna udostępnia rejestr umów na swojej stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej.
4. Informacje w rejestrze umów dotyczą umów, które mogą podlegać udostępnieniu na podstawie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2022 r. poz. 902). Przepisy art. 5 ograniczenia prawa do informacji publicznej ust. 1, 2 i 2a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej stosuje się odpowiednio.
5. W rejestrze umów zamieszcza się informacje o umowach zawartych w formie pisemnej, dokumentowej, elektronicznej albo innej formie szczególnej.
6. W rejestrze umów zamieszcza się:
1) numer umowy – o ile taki nadano;
2) datę i miejsce zawarcia umowy;
3) okres obowiązywania umowy;
4) oznaczenie stron umowy, w tym przedstawicieli stron;
5) określenie przedmiotu umowy;
6) wartość przedmiotu umowy;
7) tryb zawarcia umowy.
7. W rejestrze umów zamieszcza się informacje o uzupełnieniu lub zmianie umowy, rozwiązaniu za zgodą stron umowy, jak również informacje o odstąpieniu od umowy, jej wypowiedzeniu lub wygaśnięciu.
8. Informacje w rejestrze umów zamieszcza się bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy lub zaistnienia okoliczności określonej w ust. 7.
9. Rejestr umów umożliwia wyszukiwanie umów według informacji, o których mowa w ust. 6 i 7.
10. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, w drodze rozporządzenia, wzór rejestru umów, mając na uwadze konieczność zapewnienia kompletności, jednolitości i przejrzystości informacji zamieszczanych w tym rejestrze oraz łatwości wyszukiwania tych informacji.

W przypadku stwierdzenia, że obowiązek prowadzenia, aktualizacji lub udostępnienia rejestru wpłat, o którym mowa w art. 25 źródła i warunki finansowania partii politycznej ust. 6, lub rejestru umów, o którym mowa w art. 27a rejestr umów ust. 1, nie został zrealizowany, Państwowa Komisja Wyborcza wzywa partię polityczną do zrealizowania ciążącego na niej obowiązku – wyznaczając dodatkowy 7-dniowy termin.

1. Kto nie wykonuje lub nie dopuszcza do wykonania obowiązku prowadzenia, aktualizacji lub udostępnienia rejestru wpłat, o którym mowa w art. 25 źródła i warunki finansowania partii politycznej ust. 6, lub rejestru umów, o którym mowa w art. 27a rejestr umów ust. 1, albo podaje w nich nieprawdziwe dane,
podlega karze pieniężnej w wysokości stanowiącej 50% wysokości wpłat lub wartości przedmiotu umów, co do których nie wykonano lub nie dopuszczono do wykonania obowiązku prowadzenia, aktualizacji lub udostępnienia rejestru, jednakże nie niższej niż 1 000 zł i nie wyższej niż 30 000 zł.
2. Kara pieniężna, o której mowa w ust. 1, może być ponawiana. Przepis art. 27b naruszenie obowiązków w zakresie rejestru wpłat stosuje się w przypadku ponowienia tej kary.

1. Partia polityczna, która:
1) w wyborach do Sejmu samodzielnie tworząc komitet wyborczy otrzymała w skali kraju co najmniej 3% ważnie oddanych głosów na jej okręgowe listy kandydatów na posłów albo
2) w wyborach do Sejmu weszła w skład koalicji wyborczej, której okręgowe listy kandydatów na posłów otrzymały w skali kraju co najmniej 6% ważnie oddanych głosów,
ma prawo do otrzymywania przez okres kadencji Sejmu, w trybie i na zasadach określonych w niniejszej ustawie, subwencji z budżetu państwa na działalność statutową, zwanej dalej "subwencją".
2. Subwencja przysługująca koalicji wyborczej partii politycznych dzielona jest na rzecz partii wchodzących w jej skład w proporcjach określonych w umowie zawiązującej koalicję wyborczą. Proporcje określone w tej umowie nie mogą być zmienione.
3. Umowa zawiązująca koalicję wyborczą przedkładana jest do rejestracji w Państwowej Komisji Wyborczej pod rygorem nieważności.
4. Jeżeli partie polityczne wchodzące w skład koalicji wyborczej nie określiły w umowie zawiązującej koalicję wyborczą proporcji, o których mowa w ust. 2, subwencja nie przysługuje.
5. W przypadku rozwiązania się koalicji wyborczej po uzyskaniu prawa do subwencji, subwencja przysługuje partiom politycznym wchodzącym w skład koalicji wyborczej w proporcjach określonych w umowie zawiązującej koalicję wyborczą.
6. Subwencja, o której mowa w ust. 1, przysługuje poczynając od 1 stycznia roku następującego po roku, w którym odbyły się wybory. Subwencja wypłacana jest do końca roku, w którym odbywają się kolejne wybory, z zastrzeżeniem art. 32 skrócenie kadencji Sejmu a prawo partii do subwencji,

1. Wysokość rocznej subwencji, o której mowa w art. 28 subwencja z budżetu państwa na działalność statutową partii, dla danej partii politycznej albo koalicji wyborczej ustalana jest na zasadzie stopniowej degresji proporcjonalnie do łącznej liczby głosów ważnych oddanych na listy okręgowe kandydatów na posłów tej partii albo koalicji wyborczej, w rozbiciu na liczby głosów odpowiadające poszczególnym przedziałom określonym w procentach, według następującego wzoru:

S = W₁x M₁+ W₂x M₂+ W₃x M₃+ W₄x M₄+ W₅x M₅

gdzie poszczególne symbole oznaczają:
S - kwotę rocznej subwencji,
W^1-5 - liczby głosów kolejno obliczane dla każdego wiersza poniższej tabeli, podane odrębnie w wyniku rozbicia łącznej liczby głosów ważnych oddanych w skali kraju łącznie na listy okręgowe kandydatów na posłów danej partii politycznej albo koalicji wyborczej, odpowiednio do wyznaczonego w procentach przedziału,
M^1-5 - wysokość kwoty w złotych dla kolejnych wierszy poniższej tabeli :

Wiersz	Głosy ważne oddane w całym kraju łącznie na listy okręgowe kandydatów na posłów danej partii politycznej albo koalicji wyborczej w rozbiciu odpowiednio dla każdego przedziału		Wysokość kwoty za jeden głos (M)
	procent	liczba głosów (W)
1	do 5%		5 złotych 77 groszy
2	powyżej 5% do 10%		4 złote 61 groszy
3	powyżej 10% do 20%		4 złote 4 grosze
4	powyżej 20% do 30%		2 złote 31 groszy
5	powyżej 30%		87 groszy

2. Roczna subwencja, w kwocie ustalonej na podstawie ust. 1 i art. 28 subwencja z budżetu państwa na działalność statutową partii, jest każdego roku w okresie kadencji Sejmu wypłacana danej partii politycznej w czterech równych kwartalnych ratach, z zastrzeżeniem art. 32 skrócenie kadencji Sejmu a prawo partii do subwencji.
3. Podstawę wypłacenia subwencji stanowi złożenie przez organ partii politycznej statutowo uprawniony do jej reprezentowania na zewnątrz, w terminie do 31 marca każdego roku, wniosku o wypłacenie subwencji na dany rok, sporządzonego na urzędowym formularzu i potwierdzonego przez Państwową Komisję Wyborczą w przedmiocie uprawnienia do subwencji oraz jej wysokości.
4. Środki finansowe pochodzące z subwencji gromadzi się na osobnym subkoncie rachunku bankowego partii politycznej. Przekazania subwencji na wskazany przez partię polityczną rachunek bankowy dokonuje minister właściwy do spraw finansów publicznych.
5. Pierwsza kwartalna rata przysługującej partii politycznej subwencji wypłacona zostanie najpóźniej 30 dnia od dnia ogłoszenia przez Państwową Komisję Wyborczą w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" informacji o przyjętych i odrzuconych sprawozdaniach wyborczych komitetów wyborczych.
6. (uchylony)
7. (uchylony)

1. Partia polityczna tworzy Fundusz Ekspercki.
2. Środki finansowe gromadzone w ramach Funduszu Eksperckiego mogą pochodzić jedynie z wpłat własnych partii politycznej.
3. Partia polityczna, która otrzymuje subwencję, przekazuje od 5% do 15% subwencji na Fundusz Ekspercki.
4. Środki finansowe zgromadzone w ramach Funduszu Eksperckiego mogą być wykorzystane na finansowanie ekspertyz prawnych, politycznych, socjologicznych i społeczno-ekonomicznych oraz finansowanie działalności wydawniczo-edukacyjnej, związanych z działalnością statutową partii politycznej.
5. Środki finansowe Funduszu Eksperckiego gromadzi się na oddzielnym subkoncie rachunku bankowego partii politycznej.

1. W razie połączenia się partii politycznej z inną partią lub partiami subwencja, o której mowa w art. 28 subwencja z budżetu państwa na działalność statutową partii, przysługuje nowej partii w wysokości równej sumie subwencji ustalonych dla łączących się partii.
2. Subwencja jest wypłacana na podstawie wniosku złożonego przez właściwy organ nowej partii politycznej, począwszy od miesiąca, w którym Sąd dokonał odpowiedniego wpisu w ewidencji.
3. W przypadkach, o których mowa w art. 45 obligatoryjne przesłanki likwidacji partii, subwencja przysługująca partii politycznej nie jest wypłacana począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym partia polityczna rozwiązała się lub Sąd zarządził jej likwidację.

W razie skrócenia kadencji Sejmu prawo do subwencji przysługujących partiom politycznym wygasa z końcem kwartału, w którym zakończyła się kadencja Sejmu.

1. Wydatki związane z subwencją pokrywane są z budżetu państwa w części Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe.
2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określa, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowy tryb składania wniosku, o którym mowa w art. 29 wysokość rocznej subwencji dla partii lub koalicji wyborczej, ust. 3, oraz szczegółowe zasady wypłacania subwencji;
2) po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, wzór urzędowego formularza wniosku, o którym mowa w art. 29 wysokość rocznej subwencji dla partii lub koalicji wyborczej, ust. 3.

1. Partie polityczne sporządzają coroczną informację finansową o otrzymanej subwencji oraz o poniesionych z subwencji wydatkach, zwaną dalej "informacją".
2. Partie polityczne składają informację za rok kalendarzowy Państwowej Komisji Wyborczej w terminie do 31 marca następnego roku.
3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, określa, w drodze rozporządzenia:
1) wzór informacji, w tym również w wersji elektronicznej,
2) zakres danych zawartych w informacji i sposób ich prezentacji,
3) sposób sporządzenia informacji,
4) sposób składania informacji, w tym również drogą elektroniczną,
5) wykaz dokumentów, które należy dołączyć do informacji
– mając na względzie w szczególności przejrzystość i czytelność danych oraz zapewnienie możliwości rzetelnej weryfikacji danych dotyczących przeznaczenia pieniędzy z subwencji, w tym z Funduszu Eksperckiego.
4. Informacja składana jest wraz z załączonym sprawozdaniem biegłego rewidenta, którego wybiera Państwowa Komisja Wyborcza. Koszty sporządzenia sprawozdania przez biegłego rewidenta pokrywane są przez Krajowe Biuro Wyborcze.
4a. (uchylony)
5. Informację Państwowa Komisja Wyborcza ogłasza w Biuletynie Informacji Publicznej w terminie 30 dni od dnia upływu terminu określonego w art. 34 informacja finansowa o otrzymanej subwencji i poniesionych z subwencji wydatkach ust. 2.

1. Państwowa Komisja Wyborcza w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia informacji:
1) przyjmuje informację bez zastrzeżeń;
2) przyjmuje informację ze wskazaniem uchybień;
3) odrzuca informację.
1a. Odrzucenie informacji następuje w razie stwierdzenia wykorzystania przez partię polityczną środków z otrzymanej subwencji na cele niezwiązane z działalnością statutową.
2. W razie zaistnienia wątpliwości co do prawidłowości lub rzetelności informacji Państwowa Komisja Wyborcza może zwrócić się do danej partii politycznej o usunięcie wad informacji lub o udzielenie wyjaśnień w określonym terminie.
3. Państwowa Komisja Wyborcza, badając informację, może zlecać sporządzanie ekspertyz lub opinii.
4. Organy administracji publicznej udzielają Państwowej Komisji Wyborczej, na jej żądanie, pomocy niezbędnej w badaniu informacji.
4a. Organy kontroli, rewizji i inspekcji, działające w administracji rządowej i samorządzie terytorialnym, współpracują z Państwową Komisją Wyborczą i są obowiązane do udostępniania Państwowej Komisji Wyborczej, na jej wniosek, wyników postępowań kontrolnych prowadzonych przez te organy.
5. W terminie 30 dni od dnia ogłoszenia informacji, o którym mowa w art. 34 informacja finansowa o otrzymanej subwencji i poniesionych z subwencji wydatkach ust. 5:
1) partie polityczne,
2) stowarzyszenia i fundacje, które w swoich statutach przewidują działania związane z analizą finansowania partii politycznych
- mogą zgłaszać do Państwowej Komisji Wyborczej umotywowane pisemne zastrzeżenia co do informacji.
6. Państwowa Komisja Wyborcza w terminie 60 dni od zgłoszenia zastrzeżenia, o którym mowa w ust. 5, udziela pisemnej odpowiedzi na zastrzeżenie.

1. W przypadku odrzucenia informacji przez Państwową Komisję Wyborczą partia polityczna ma prawo, w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia o odrzuceniu informacji, wnieść do Sądu Najwyższego skargę na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej w przedmiocie odrzucenia informacji.
2. Rozpatrzenie skargi przez Sąd Najwyższy następuje w składzie 7 sędziów. Do rozpatrzenia skargi stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym.
3. Sąd Najwyższy rozpatruje skargę i wydaje w tej sprawie orzeczenie w terminie 60 dni od dnia doręczenia skargi. Od orzeczenia Sądu Najwyższego nie przysługuje środek prawny.
4. Jeżeli Sąd Najwyższy uzna skargę, o której mowa w ust. 1, za zasadną, Państwowa Komisja Wyborcza niezwłocznie wydaje postanowienie o przyjęciu informacji.

1. Partia polityczna traci przez rok prawo do otrzymania subwencji, jeżeli:
1) nie złoży informacji w terminie określonym w art. 34 informacja finansowa o otrzymanej subwencji i poniesionych z subwencji wydatkach, ust. 2 lub
2) informacja zostanie odrzucona przez Państwową Komisję Wyborczą albo
3) Sąd Najwyższy oddalił skargę, o której mowa w art. 34b skarga na postanowienie o odrzuceniu informacji finansowej, ust. 1.
2. Utrata przez partię polityczną prawa do subwencji następuje w następnym roku kalendarzowym po roku, w którym wystąpiło zdarzenie, o którym mowa w ust. 1.

1. Partia polityczna tworzy stały Fundusz Wyborczy w celu finansowania udziału partii politycznej w wyborach do Sejmu i do Senatu, w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, w wyborach do Parlamentu Europejskiego oraz w wyborach organów samorządu terytorialnego.
2. Wydatki partii politycznej na cel, o którym mowa w ust. 1, mogą być dokonywane tylko za pośrednictwem Funduszu Wyborczego od dnia rozpoczęcia kampanii wyborczej. W tym celu środki pieniężne przekazywane są na odrębny rachunek bankowy odpowiedniego komitetu wyborczego.
3. O utworzeniu Funduszu Wyborczego, a także o jego likwidacji partia polityczna zawiadamia Państwową Komisję Wyborczą.
4. Nazwa funduszu brzmi: "Fundusz Wyborczy ............ (nazwa partii)".

1. Za gospodarkę finansową Funduszu Wyborczego odpowiedzialny jest i prowadzi ją jego pełnomocnik finansowy.
2. Pełnomocnikiem finansowym nie może być:
1) kandydat na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, posła, senatora lub radnego;
2) funkcjonariusz publiczny, w rozumieniu art. 115 czyn zabroniony § 13 Kodeksu karnego.
3. Można być pełnomocnikiem tylko jednego Funduszu Wyborczego.

1. Środki finansowe gromadzone w ramach Funduszu Wyborczego mogą pochodzić z wpłat własnych partii politycznej oraz darowizn, spadków i zapisów.
2. (uchylony)
3. Środki finansowe Funduszu Wyborczego gromadzi się na oddzielnym rachunku bankowym.

1. Łączna suma wpłat osoby fizycznej na Fundusz Wyborczy danej partii politycznej w jednym roku nie może przekraczać 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu poprzedzającym wpłatę.
2. Jeżeli w danym roku kalendarzowym odbywają się więcej niż jedne wybory lub referenda ogólnokrajowe, łączne sumy wpłat na Fundusz Wyborczy, o których mowa w ust. 1, ulegają zwiększeniu do 25-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu poprzedzającym wpłatę. Przepis zdania pierwszego nie dotyczy wyborów uzupełniających do Senatu oraz wyborów uzupełniających, wyborów ponownych oraz wyborów przedterminowych i nowych wyborów do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego przypadających w toku kadencji.
3. Środki finansowe mogą być wpłacane na Fundusz Wyborczy jedynie czekiem, przelewem lub kartą płatniczą.

Środki finansowe Funduszu Wyborczego partii politycznej:
1) w przypadku połączenia się z inną partią lub innymi partiami przekazywane są na rzecz Funduszu Wyborczego nowej partii;
2) w razie podziału partii przekazywane są na rzecz Funduszu Wyborczego nowo powstałych partii w częściach równych, chyba że partia rozwiązując się ustanowi inne proporcje podziału;
3) w razie likwidacji partii przekazywane są na rzecz instytucji charytatywnej.

Wszelkie wezwania i informacje pisemne dostarczane przez partię polityczną, mające na celu uzyskanie środków:
1) na wybory - muszą zawierać informacje o treści przepisów art. 25 źródła i warunki finansowania partii politycznej, art. 36a ograniczenia wpłat na Fundusz Wyborczy, art. 49c naruszenie zasad finansowania partii pkt 3 oraz art. 49g naruszenie przepisów ustawy w zakresie gromadzenia środków finansowych Funduszu Wyborczego pkt 2;
2) na referendum - muszą zawierać informacje o treści przepisów art. 25 źródła i warunki finansowania partii politycznej i art. 49c naruszenie zasad finansowania partii pkt 3.

1. Partia polityczna składa Państwowej Komisji Wyborczej, nie później niż do 31 marca każdego roku, sprawozdanie o źródłach pozyskania środków finansowych, w tym o kredytach bankowych i warunkach ich uzyskania oraz o wydatkach poniesionych ze środków Funduszu Wyborczego w poprzednim roku kalendarzowym, zwane dalej "sprawozdaniem".
2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, określa, w drodze rozporządzenia:
1) wzór sprawozdania, w tym również w wersji elektronicznej,
2) zakres danych zawartych w sprawozdaniu i sposób ich prezentacji,
3) sposób sporządzenia sprawozdania, w tym wykazów, o których mowa w tym sprawozdaniu,
4) sposób składania sprawozdania, w tym również drogą elektroniczną,
5) wykaz dokumentów, które należy dołączyć do sprawozdania
– mając na względzie ich przejrzystość i czytelność; wzór powinien określać w szczególności sposób odrębnego rozliczenia środków Funduszu Wyborczego partii politycznej.
3. Do sprawozdania załącza się sprawozdanie biegłego rewidenta w zakresie wpływów na Fundusz Wyborczy partii politycznej. Biegłego rewidenta wybiera Państwowa Komisja Wyborcza, a koszty sporządzenia sprawozdania przez biegłego rewidenta pokrywane są przez Krajowe Biuro Wyborcze.
3a. (uchylony)
4. Państwowa Komisja Wyborcza ogłasza sprawozdanie wraz ze sprawozdaniem biegłego rewidenta, o którym mowa w ust. 3, w Biuletynie Informacji Publicznej, w terminie 30 dni od dnia upływu terminu określonego w art. 38 sprawozdanie o źródłach pozyskanych przez partię środków finansowych ust. 1.

1. Państwowa Komisja Wyborcza w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia sprawozdania:
1) przyjmuje sprawozdanie bez zastrzeżeń;
2) przyjmuje sprawozdanie ze wskazaniem uchybień, w szczególności w przypadku gdy:
a) pozyskane, przyjęte lub gromadzone z naruszeniem art. 24 majątek partii politycznych ust. 8, art. 25 źródła i warunki finansowania partii politycznej ust. 1, art. 25 źródła i warunki finansowania partii politycznej ust. 4a środki finansowe lub wartości niepieniężne nie przekraczają:
– 1% ogólnej kwoty przychodów partii politycznej – jeśli przychody partii w okresie sprawozdawczym nie przekroczyły 1 000 000 złotych, lub
– 0,1% ogólnej kwoty przychodów partii politycznej – jeśli przychody partii w okresie sprawozdawczym przekroczyły 1 000 000 złotych,
b) czynności skutkujące zmniejszeniem wartości zobowiązań partii politycznej przez inną osobę aniżeli wymieniona w art. 25 źródła i warunki finansowania partii politycznej ust. 1 i art. 25a poręczenie kredytu bankowego na cele statutowe ust. 1 lub dokonane z naruszeniem limitu wpłat, o którym mowa w art. 25 źródła i warunki finansowania partii politycznej ust. 4, nie przekraczają:
– 1% ogólnej kwoty przychodów partii politycznej – jeśli przychody partii w okresie sprawozdawczym nie przekroczyły 1 000 000 złotych, lub
– 0,1% ogólnej kwoty przychodów partii politycznej – jeśli przychody partii w okresie sprawozdawczym przekroczyły 1 000 000 złotych;
3) odrzuca sprawozdanie.
Przepisy art. 34a tryb postępowania PKW w sprawie informacji finansowej partii ust. 2-6 stosuje się odpowiednio.
2. Odrzucenie sprawozdania następuje w przypadku:
1) prowadzenia przez partię polityczną działalności gospodarczej;
2) pozyskiwania środków finansowych ze zbiórek publicznych;
3) gromadzenia środków finansowych poza rachunkiem bankowym z naruszeniem przepisów art. 24 majątek partii politycznych ust. 8;
4) przyjmowania lub pozyskiwania środków finansowych z innych źródeł niedozwolonych;
5) gromadzenia lub dokonywania wydatków na kampanie wyborcze z pominięciem Funduszu Wyborczego;
6) gromadzenia środków finansowych Funduszu Wyborczego poza oddzielnym rachunkiem bankowym z naruszeniem przepisu art. 36 zasady gromadzenia środków finansowych w ramach Funduszu Wyborczego ust. 3;
7) przyjmowania wartości niepieniężnych z naruszeniem przepisów art. 25 źródła i warunki finansowania partii politycznej ust. 4a;
8) finansowania komitetu wyborczego tworzonego przez partię polityczną lub komitetu wyborczego tworzonego przez koalicję partii politycznych, w skład której wchodziła partia, z naruszeniem przepisów, o których mowa w art. 144 badanie złożonego sprawozdania finansowego komitetu wyborczego i decyzje PKW w sprawie jego przyjęcia lub odrzucenia § 1 pkt 3 lit. b, c i e ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2022 r.
poz. 1277 i 2418 oraz z 2023 r. poz. 497).
3. Odrzucenie sprawozdania następuje również w przypadku poręczenia kredytu z naruszeniem przepisów art. 25a poręczenie kredytu bankowego na cele statutowe, a także dokonania czynności skutkującej zmniejszeniem wartości zobowiązań partii politycznej przez inną osobę aniżeli wymieniona w art. 25 źródła i warunki finansowania partii politycznej ust. 1 i art. 25a poręczenie kredytu bankowego na cele statutowe ust. 1 lub dokonanej z naruszeniem limitu wpłat, o którym mowa w art. 25 źródła i warunki finansowania partii politycznej ust. 4.

W przypadku odrzucenia sprawozdania przez Państwową Komisję Wyborczą partia polityczna ma prawo, w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia o odrzuceniu sprawozdania, wnieść do Sądu Najwyższego skargę na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej w przedmiocie odrzucenia sprawozdania. Przepisy art. 34b skarga na postanowienie o odrzuceniu informacji finansowej, ust. 2-4 stosuje się odpowiednio.

1. W przypadku niezłożenia przez partię polityczną sprawozdania w terminie określonym w art. 38 sprawozdanie o źródłach pozyskanych przez partię środków finansowych, ust. 1 Państwowa Komisja Wyborcza występuje do Sądu z wnioskiem o wykreślenie wpisu tej partii z ewidencji.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, Sąd po przeprowadzeniu rozprawy wydaje postanowienie o wykreśleniu wpisu partii politycznej z ewidencji.

W przypadku odrzucenia przez Państwową Komisję Wyborczą sprawozdania lub - w razie skargi na postanowienie o odrzuceniu sprawozdania - w przypadku oddalenia skargi przez Sąd Najwyższy partia polityczna traci prawo do otrzymania subwencji w następnych 3 latach, w których uprawniona jest do jej otrzymywania. Termin ten liczy się od początku kwartału następującego po kwartale, w którym nastąpiło odrzucenie sprawozdania, a w razie złożenia skargi na postanowienie o odrzuceniu sprawozdania termin ten liczy się od początku kwartału następującego po kwartale, w którym nastąpiło oddalenie skargi przez Sąd Najwyższy.

1. Korzyści majątkowe przekazane partii politycznej lub Funduszowi Wyborczemu z naruszeniem przepisów art. 24 majątek partii politycznych ust. 3, 6 i 8, art. 25 źródła i warunki finansowania partii politycznej, art. 36 zasady gromadzenia środków finansowych w ramach Funduszu Wyborczego ust. 1 i 3 lub art. 36a ograniczenia wpłat na Fundusz Wyborczy podlegają przepadkowi na rzecz Skarbu Państwa.
1a. Korzyścią majątkową, która podlega przepadkowi na rzecz Skarbu Państwa jest również wartość dokonanej czynności skutkującej zmniejszeniem wartości zobowiązań partii politycznej przez inną osobę aniżeli wymieniona w art. 25 źródła i warunki finansowania partii politycznej ust. 1 i art. 25a poręczenie kredytu bankowego na cele statutowe ust. 1 lub dokonanej z naruszeniem zasad, o których mowa w art. 25 źródła i warunki finansowania partii politycznej ust. 4 lub art. 25a poręczenie kredytu bankowego na cele statutowe.
2. Przepis ust. 1 nie dotyczy korzyści majątkowych przekazanych partii politycznej lub Funduszowi Wyborczemu z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy, których partia nie przyjęła lub zwróciła darczyńcy w nieprzekraczalnym terminie 30 dni od daty dokonania darowizny.
3. Jeżeli korzyść majątkowa została przyjęta, zużyta lub utracona, przepadkowi podlega jej równowartość. Przyjęcie korzyści majątkowej z naruszeniem przepisów ustawy stwierdza Państwowa Komisja Wyborcza w postanowieniu w sprawie sprawozdania o źródłach pozyskania środków finansowych, w tym o kredytach bankowych i warunkach ich uzyskania oraz o wydatkach poniesionych ze środków Funduszu Wyborczego w poprzednim roku kalendarzowym.
4. Partia polityczna, w terminie 60 dni od dnia wydania przez Państwową Komisję Wyborczą postanowienia, o którym mowa w ust. 3, może dobrowolnie dokonać wpłaty korzyści majątkowej uzyskanej w sposób sprzeczny z prawem na konto urzędu skarbowego, właściwego dla jej siedziby. Dowód przekazania środków na rzecz Skarbu Państwa partia polityczna przedstawia Państwowej Komisji Wyborczej.
5. W przypadku odmowy dobrowolnego wydania korzyści majątkowej na rzecz Skarbu Państwa, w terminie określonym w ust. 4, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej, występuje do Sądu Okręgowego w Warszawie o orzeczenie przepadku korzyści majątkowej.
6. Do postępowania w sprawie przepadku korzyści majątkowej stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym.
7. W postępowaniu sądowym w sprawach przepadku korzyści majątkowych oraz w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym tych spraw, Skarb Państwa reprezentuje naczelnik urzędu skarbowego właściwy miejscowo dla siedziby partii politycznej.

Do opodatkowania partii politycznych stosuje się przepisy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Minister właściwy do spraw finansów publicznych, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, określi, w drodze rozporządzenia, zasady prowadzenia rachunkowości przez partię polityczną, a w szczególności dokumentowania i ewidencji przychodów, wydatków, rozrachunków i składników majątkowych oraz sporządzania sprawozdań finansowych - w tym ewidencji i rozliczania otrzymanych środków publicznych.

W sprawach zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych właściwy jest Trybunał Konstytucyjny.

Tryb postępowania w sprawach, o których mowa w art. 42 właściwośc organu w sprawach zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych, określa ustawa z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 2393).

Jeżeli Trybunał Konstytucyjny wyda orzeczenie o niezgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznej, Sąd niezwłocznie wydaje postanowienie o wykreśleniu wpisu partii politycznej z ewidencji.

Partia polityczna podlega likwidacji wskutek:
1) rozwiązania mocą uchwały uprawnionego statutowego organu partii;
2) postanowienia Sądu o wykreśleniu wpisu partii z ewidencji z przyczyn, o których mowa w art. 20 tryb postępowania w razie niespełnienia przez partię obowiązku powiadamiania o zmianach w statucie, adresie, składzie organów, art. 21 wątpliwości co do zgodności z Konstytucją zmian w statucie partii, art. 39 uchylony i art. 44 postanowienie o wykreśleniu wpisu partii politycznej z ewidencji.

1. W razie rozwiązania się partii politycznej na podstawie własnej uchwały właściwy organ partii niezwłocznie przesyła Sądowi uchwałę o samorozwiązaniu partii oraz o wyznaczeniu jej likwidatora.
2. Jeżeli partia polityczna nie ustanowi, zgodnie z ust. 1, likwidatora, Sąd wyznacza likwidatora tej partii.
3. Sąd, po zakończeniu likwidacji, wydaje postanowienie o wykreśleniu wpisu partii politycznej z ewidencji. Postanowienie Sądu nie podlega zaskarżeniu.

Sąd po uprawomocnieniu się postanowienia, o którym mowa w art. 45 obligatoryjne przesłanki likwidacji partii, pkt 2, zarządza likwidację partii politycznej i wyznacza likwidatora tej partii.

Koszt likwidacji pokrywa się z majątku likwidowanej partii politycznej. Jeżeli majątek partii wystarcza jedynie na pokrycie części kosztów jej likwidacji, pozostałą część tych kosztów pokrywa Skarb Państwa.

W sprawach likwidacji partii politycznej, nieuregulowanych w ustawie, stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 5 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2020 r. poz. 2261).

Kto dokonuje zbiórek publicznych wbrew zakazowi, o którym mowa w art. 24 majątek partii politycznych, ust. 6,
podlega grzywnie.

Kto:
1) w imieniu partii politycznej użycza posiadane przez nią nieruchomości lub lokale z innym przeznaczeniem niż na biura poselskie, senatorskie lub biura radnych gminy, powiatu albo województwa,
2) narusza zasady określone w art. 24 majątek partii politycznych, ust. 8 dotyczące sposobu gromadzenia środków finansowych partii politycznej,
podlega karze grzywny.

Kto:
1) przeznacza majątek partii politycznej na cele inne niż określone w art. 24 majątek partii politycznych ust. 2,
2) w imieniu partii politycznej prowadzi działalność gospodarczą z naruszeniem przepisu art. 24 majątek partii politycznych ust. 3,
3) przekazuje partii politycznej albo przyjmuje w imieniu partii politycznej środki finansowe lub wartości niepieniężne z naruszeniem przepisów art. 25 źródła i warunki finansowania partii politycznej,
4) dokonuje czynności skutkującej zmniejszeniem wartości zobowiązań partii politycznej będąc osobą inną aniżeli wymieniona w art. 25 źródła i warunki finansowania partii politycznej ust. 1 i art. 25a poręczenie kredytu bankowego na cele statutowe ust. 1 lub z naruszeniem limitu wpłat, o którym mowa w art. 25 źródła i warunki finansowania partii politycznej ust. 4,
podlega grzywnie od 1.000 do 100.000 złotych.

Kto nie wykonuje lub nie dopuszcza do wykonania obowiązku sporządzenia i złożenia informacji, o której mowa w art. 34 informacja finansowa o otrzymanej subwencji i poniesionych z subwencji wydatkach, ust. 1, albo podaje w niej nieprawdziwe dane,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Kto przeznacza środki finansowe zgromadzone na Funduszu Wyborczym na cele inne niż określone w art. 35 Fundusz Wyborczy, ust. 1,
podlega grzywnie od 1.000 do 100.000 złotych.

Kto:
1) wydatkuje środki partii politycznej w celu finansowania kampanii wyborczych bez pośrednictwa Funduszu Wyborczego,
2) nie wykonuje lub nie dopuszcza do wykonania obowiązku sporządzenia i złożenia sprawozdania, o którym mowa w art. 38 sprawozdanie o źródłach pozyskanych przez partię środków finansowych, albo podaje w nim nieprawdziwe dane,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Kto:
1) narusza zasady określone w art. 36 zasady gromadzenia środków finansowych w ramach Funduszu Wyborczego, ust. 3 dotyczące sposobu gromadzenia środków finansowych Funduszu Wyborczego,
2) dokonuje wpłat na Fundusz Wyborczy w wysokości przekraczającej limity określone w art. 36a ograniczenia wpłat na Fundusz Wyborczy, ust. 1 lub 2,
3) nie wprowadza zastrzeżenia do umowy rachunku bankowego zawartej przez niego w imieniu Funduszu Wyborczego, że wpłaty na rzecz Funduszu Wyborczego mogą być dokonywane tylko w sposób określony w art. 36a ograniczenia wpłat na Fundusz Wyborczy, ust. 3,
podlega karze grzywny.

Do postępowania w sprawach, o których mowa w art. 49b użyczenie nieruchomości partii wbrew przepisom ustawy, naruszenie zasad gromadzenia środków finansowych partii oraz art. 49g naruszenie przepisów ustawy w zakresie gromadzenia środków finansowych Funduszu Wyborczego, stosuje się przepisy o postępowaniu w sprawach o wykroczenia.

W ustawie z dnia 8 czerwca 1972 r. o ustroju sądów wojskowych (Dz. U. poz. 166, z późn. zm.): (zmiany pominięte).

W ustawie z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. poz. 214, z późn. zm.): (zmiany pominięte).

W ustawie z dnia 20 września 1984 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. z 1994 r. poz. 48, z późn.zm.): (zmiany pominięte).

W ustawie z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 1994 r. poz. 25, z późn. zm.): (zmiany pominięte).

W ustawie z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz. U. z 1994 r. poz. 70 , z późn. zm.): (zmiany pominięte).

W ustawie z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. z 1991 r. poz. 470, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

W ustawie z dnia 10 maja 1991 r. - Ordynacja wyborcza do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1994 r. poz. 224 i z 1997 r. poz. 443): (zmiany pominięte).

W ustawie z dnia 28 maja 1993 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. poz. 205, z późn. zm.): (zmiany pominięte).

W ustawie z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (Dz. U. poz. 593 i z 1995 r. poz. 368): (zmiany pominięte).

W ustawie z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. poz. 350 i poz. 638 oraz z 1997 r. poz. 153): (zmiany pominięte).

1. Do dnia 31 grudnia 1997 r. partie polityczne zgłoszone lub wpisane, w dniu wejścia w życie ustawy, do ewidencji prowadzonej przez Sąd Wojewódzki w Warszawie przedstawią Sądowi dane wymagane przy zgłoszeniu o wpis do ewidencji stosownie do wymogów określonych w ustawie, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Partie polityczne, o których mowa w ust. 1, przedstawią Sądowi do dnia 31 grudnia 1998 r. zmiany w statutach dostosowane do wymogów określonych w ustawie.
3. Niespełnienie przez partię polityczną obowiązków, o których mowa w ust. 1 i 2, stanowi podstawę wykreślenia wpisu partii politycznej z ewidencji i postawienia jej w stan likwidacji.

1. Pierwsze roczne dotacje celowe z budżetu państwa na działalność statutową partii politycznych zostaną uwzględnione w ustawie budżetowej na rok 1998.
2. Przepisy art. 28 subwencja z budżetu państwa na działalność statutową partii-34 stosuje się do partii politycznych uczestniczących w wyborach do Sejmu i Senatu kadencji następujących po kadencji Sejmu wybranego w dniu 19 września 1993 r.

W sprawach o wpis do ewidencji partii politycznych rozpoczętych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.

Traci moc ustawa z dnia 28 lipca 1990 r. o partiach politycznych (Dz. U. poz. 312 oraz z 1997 r. poz. 643).

Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisu art. 58 zmiana ustawy o samorządowych kolegiach odwoławczych, który wchodzi w życie po upływie 4 miesięcy od dnia ogłoszenia.


----------
[Ustawa została ogłoszona 19.08.1997 r. - Dz.U. z 1997 r.r. poz. 604]