Ustawa o Narodowym Banku Polskim

W wykonaniu swoich zadań NBP współdziała z właściwymi organami państwa w kształtowaniu i realizacji polityki gospodarczej państwa, dążąc przy tym do zapewnienia należytej realizacji założeń polityki pieniężnej, a w szczególności:
1) przekazuje organom państwa założenia polityki pieniężnej oraz informacje dotyczące realizacji polityki pieniężnej i sytuacji w systemie bankowym;
2) współdziała z Ministrem Finansów w opracowaniu planów finansowych państwa;
3) opiniuje projekty aktów normatywnych z zakresu polityki gospodarczej;
4) opiniuje projekty aktów normatywnych dotyczących działalności banków i mających znaczenie dla systemu bankowego.

1. Prezes NBP może uczestniczyć w posiedzeniach Sejmu.
2. Prezes NBP i inni przedstawiciele organów NBP, o których mowa w art. 6 organy NBP, są obowiązani do przedstawienia informacji i udzielenia wyjaśnień dotyczących polityki pieniężnej i działalności NBP przed Sejmem i Senatem oraz ich komisjami.

Prezes NBP jest członkiem Komitetu Stabilności Finansowej.

1. Prezes NBP w imieniu Rady:
1) przedstawia Sejmowi i Radzie Ministrów:
a) kwartalne informacje o bilansie płatniczym,
b) roczne zestawienie międzynarodowej pozycji inwestycyjnej;
2) przekazuje Radzie Ministrów i Ministrowi Finansów projekty założeń polityki pieniężnej, opinie w sprawie projektu ustawy budżetowej, prognozy bilansu płatniczego oraz ustalenia Rady;
3) opracowuje okresowe informacje o wpłatach (wypłatach) z zysku.
2. Naczelne organy państwowe, organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego, banki i inne osoby prawne, jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi oraz inni przedsiębiorcy:
1) przekazują NBP dane niezbędne do ustalania polityki pieniężnej i okresowych ocen sytuacji pieniężnej państwa;
2) uczestniczący w obrotach z zagranicą – przekazują NBP dane niezbędne do sporządzenia bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej;
3) przekazują NBP, na jego żądanie, dane niezbędne do analiz ryzyka systemowego.
2a. Podmioty uczestniczące w rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych przekazują, na żądanie NBP, dane niezbędne do dokonywania ocen funkcjonowania rozliczeń pieniężnych i rozrachunków międzybankowych.
2b. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, po zasięgnięciu opinii Prezesa NBP, określa, w drodze rozporządzenia, sposób, zakres i terminy realizacji obowiązku, o którym mowa w ust. 2a, kierując się potrzebą zapewnienia NBP dostępu do informacji niezbędnych do wykonywania jego obowiązków wynikających z ustawy oraz odrębnych przepisów.
2c. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, po zasięgnięciu opinii Prezesa NBP i Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego, określi, w drodze rozporządzenia, sposób, szczegółowy zakres i terminy przekazywania przez podmioty, o których mowa w ust. 2, inne niż banki, danych niezbędnych do ustalania polityki pieniężnej, okresowych ocen sytuacji pieniężnej państwa oraz analiz ryzyka systemowego, uwzględniając pozycję, udział w rynku finansowym oraz znaczenie dla analizy zjawisk monetarnych działalności tych podmiotów oraz kierując się potrzebą zapewnienia NBP dostępu do informacji niezbędnych do wykonywania jego obowiązków wynikających z ustawy oraz zadań wynikających z uczestnictwa w Europejskim Systemie Banków Centralnych i Europejskiej Radzie do spraw Ryzyka Systemowego.
3. Banki przekazują ponadto na żądanie NBP dane niezbędne do oceny ich sytuacji finansowej oraz stabilności i ryzyka systemu bankowego.
3a. Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych oraz spółka, której Krajowy Depozyt przekazał wykonywanie czynności z zakresu swoich zadań, o których mowa w art. 48 zadania Krajowego Depozytu ust. 1 pkt 1–6 lub ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 1500 i 1488), izby rozliczeniowe oraz izby rozrachunkowe, o których mowa w art. 68a izba rozliczeniowa i izba rozrachunkowa tej ustawy, a także kontrahent centralny (CCP) w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji (Dz. Urz. UE L 201 z 27.07.2012, str. 1, z późn. zm.), przekazują, na żądanie Prezesa NBP, informacje niezbędne do wykonywania zadań, o których mowa w art. 3 cel działalności i zadania NBP ust. 2 pkt 6a i 6b, dotyczące uczestników w rozumieniu art. 45a zasady dokonywania czynności w systemie depozytowo-rozliczeniowym, pojęcie uczestnika ust. 2 tej ustawy, służące dokonywaniu oceny sytuacji finansowej tych uczestników oraz stabilności systemu finansowego i ryzyka systemu finansowego.
4. Tryb i szczegółowe zasady przekazywania danych, o których mowa w ust. 2 i 3, określa Zarząd NBP w drodze uchwały.
4a. Obowiązek przekazywania do NBP danych niezbędnych do wykonywania zadań NBP wynikających z ustawy oraz uczestnictwa w Europejskim Systemie Banków Centralnych, obejmuje również dane objęte ochroną na podstawie odrębnych ustaw, w tym informacje objęte tajemnicą bankową.
5. Dane jednostkowe, o których mowa w ust. 2, 2a i 3, mogą być wykorzystywane wyłącznie do sporządzania zestawień statystycznych, opracowań, ocen i bilansów oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej i, z zastrzeżeniem ust. 6–8 i 10, nie mogą być udostępniane osobom trzecim.
6. Zestawienia statystyczne, opracowania i oceny zawierające dane jednostkowe, o których mowa w ust. 2, 2a, 3 i 3a, umożliwiające powiązanie ich z konkretnym podmiotem lub zidentyfikowanie konkretnego podmiotu, w szczególności jeżeli do sporządzenia zestawienia, opracowania i oceny wykorzystano dane dotyczące mniej niż trzech podmiotów lub gdy udział danych dotyczących jednego podmiotu, wykorzystanych w zestawieniu, opracowaniu lub ocenie jest większy niż trzy czwarte całości – nie mogą być udostępniane osobom trzecim.
7. Dane jednostkowe, o których mowa w ust. 2, 2a, 3 i 3a, oraz zestawienia statystyczne, opracowania i oceny, o których mowa w ust. 6, NBP udostępnia:
1) Europejskiemu Bankowi Centralnemu - w wykonaniu obowiązków związanych z uczestnictwem NBP w Europejskim Systemie Banków Centralnych;
2) innym podmiotom zagranicznym - w wykonaniu zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej;
3) innym podmiotom, niż wymienione w pkt 1 i 2 - na podstawie odrębnych przepisów.
8. Dane jednostkowe, o których mowa w ust. 3, mogą być udostępniane Ministrowi Finansów i Komisji Nadzoru Finansowego w zakresie niezbędnym dla realizacji celu działalności i zadań Komitetu Stabilności Finansowej.
8a. Dane jednostkowe, o których mowa w ust. 3 i 3a, oraz zestawienia statystyczne, opracowania i oceny, o których mowa w ust. 6, NBP udostępnia Komitetowi Stabilności Finansowej, o którym mowa w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym, w zakresie niezbędnym dla realizacji zadań Komitetu.
9. Przepisy ust. 8 i 8a stosuje się odpowiednio do danych zawierających informacje objęte ochroną na podstawie odrębnych ustaw, w tym informacji objętych tajemnicą bankową.
10. Wymiana między Narodowym Bankiem Polskim i Głównym Urzędem Statystycznym zebranych danych jednostkowych nieidentyfikowalnych, a w szczególnych przypadkach wynikających z uczestnictwa w Europejskim Systemie Banków Centralnych (ESBC) i Europejskim Systemie Statystycznym (ESS) danych jednostkowych identyfikowalnych podmiotów gospodarki narodowej, oraz wyników agregacji tych danych odbywa się nieodpłatnie, na zasadzie wzajemności, w zakresie niezbędnym do wykonywania ustawowo określonych zadań, z zachowaniem tajemnic ustawowo chronionych.
11. Szczegółowy zakres i tryb przekazywania danych, o których mowa w ust. 10, określa umowa o wymianie informacji zawarta między Prezesem NBP i Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego.

1. Dane niezbędne do:
1) sporządzania bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej,
2) ustalania polityki pieniężnej i okresowych ocen sytuacji pieniężnej państwa,
3) oceny sytuacji finansowej banków i ryzyka sektora bankowego,
4) numeracji banków i ich jednostek organizacyjnych
– są przekazywane do NBP w postaci elektronicznej.
2. Dane w postaci elektronicznej są przekazywane z wykorzystaniem odpowiednich certyfikatów wydanych przez NBP lub innych form uwierzytelniania stosowanych przez NBP.
3. Przekazanie danych w sposób niezgodny z wymogami wskazanymi w ust. 1 i 2 jest równoznaczne z nieprzekazaniem tych danych.

1. NBP realizuje politykę walutową ustaloną przez Radę Ministrów w porozumieniu z Radą.
2. Zasady ustalania kursu złotego w stosunku do walut obcych ustala Rada Ministrów w porozumieniu z Radą.
3. NBP ogłasza bieżące kursy walut obcych oraz kursy innych wartości dewizowych.