Ustawa o Narodowym Banku Polskim

Organami NBP są:
1) Prezes NBP;
2) Rada Polityki Pieniężnej;
3) Zarząd NBP.

1. NBP wykonuje zadania przez Centralę i inne jednostki organizacyjne.
2. Zarząd NBP w drodze uchwały:
1) powołuje, przekształca i likwiduje komórki organizacyjne Centrali NBP i inne jednostki organizacyjne;
2) określa zakres działalności oraz organizację wewnętrzną Centrali NBP i pozostałych jednostek organizacyjnych NBP.

Działalność jednostek organizacyjnych NBP podlega rewizji wewnętrznej, którą wykonuje komórka Centrali NBP podporządkowana Prezesowi NBP.

1. Prezes NBP jest powoływany i odwoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Kadencja Prezesa NBP wynosi 6 lat. Ta sama osoba nie może być Prezesem NBP dłużej niż przez dwie kolejne kadencje.
3. Prezes NBP obejmuje obowiązki po złożeniu wobec Sejmu przysięgi następującej treści:
„Obejmując obowiązki Prezesa Narodowego Banku Polskiego przysięgam uroczyście, że postanowień Konstytucji i innych ustaw będę ściśle przestrzegać oraz że we wszystkich swoich działaniach dążyć będę do rozwoju gospodarczego Ojczyzny i pomyślności obywateli”. Przysięga może być złożona z dodaniem słów „Tak mi dopomóż Bóg”.
4. Kadencja Prezesa NBP wygasa:
1) po upływie okresu sześcioletniego;
2) w razie śmierci;
3) w razie złożenia rezygnacji;
4) w razie odwołania.
5. Odwołanie Prezesa NBP może nastąpić, gdy:
1) nie wypełnia on swych obowiązków na skutek długotrwałej choroby;
2) został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za popełnione przestępstwo;
2a) złożył on niezgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne, stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu;
3) Trybunał Stanu orzekł wobec niego zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk lub pełnienia funkcji związanych ze szczególną odpowiedzialnością w organach państwowych.

1. Po wygaśnięciu kadencji Prezesa NBP z przyczyny określonej w art. 9 tryb powołania, kadencja i ślubowanie Prezesa NBP, ust. 4 pkt 1 Prezes NBP pełni obowiązki do czasu objęcia obowiązków przez nowego Prezesa NBP.
2. Po wygaśnięciu kadencji Prezesa NBP z przyczyn określonych w art. 9 tryb powołania, kadencja i ślubowanie Prezesa NBP, ust. 4 pkt 2-4 wiceprezes NBP – pierwszy zastępca Prezesa NBP pełni obowiązki Prezesa NBP do czasu objęcia obowiązków przez nowego Prezesa NBP.

1. Prezesa NBP w czasie jego nieobecności zastępuje wiceprezes NBP – pierwszy zastępca Prezesa NBP.
2. (uchylony)
3. Wiceprezesi NBP kierują wyznaczonymi przez Prezesa NBP działami pracy NBP.

1. Prezes NBP jest przełożonym wszystkich pracowników NBP. Prawa i obowiązki pracowników NBP określa Kodeks pracy i pragmatyka służbowa określona odrębną ustawą.
2. Prezes NBP przewodniczy Radzie Polityki Pieniężnej, Zarządowi NBP oraz reprezentuje NBP na zewnątrz.
2a. Prezes NBP ustala tryb działania i wykonywania funkcji przez organy NBP przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumienia się na odległość, w tym zwoływania i prowadzenia obrad Rady Polityki Pieniężnej i Zarządu NBP, w sytuacjach o których mowa w art. 2 status prawny i siedziba NBP ust. 5.
3. Prezes NBP reprezentuje interesy Rzeczypospolitej Polskiej w międzynarodowych instytucjach bankowych oraz, o ile Rada Ministrów nie postanowi inaczej, w międzynarodowych instytucjach finansowych.
4. Prezes NBP przy wydawaniu zarządzeń podlegających ogłoszeniu oraz decyzji administracyjnych ma prawo używania pieczęci z godłem państwowym.
5. Prezes NBP:
1) ustala, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, zasady przechowywania wartości
pieniężnych w bankach i przedsiębiorstwach produkujących znaki pieniężne oraz transportowania tych wartości
przez banki i te przedsiębiorstwa;
2) realizuje zadania wynikające z przepisów o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej.

1. Rada Polityki Pieniężnej, zwana dalej „Radą”, ustala corocznie założenia polityki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej. Rada składa Sejmowi sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego.
2.Kierując się założeniami polityki pieniężnej Rada w szczególności:
1) ustala wysokość stóp procentowych NBP;
2) ustala stopy rezerwy obowiązkowej banków oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych i wysokość
jej oprocentowania;
3) określa górne granice zobowiązań wynikających z zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów w zagranicznych
instytucjach bankowych i finansowych;
4) zatwierdza plan finansowy NBP oraz sprawozdanie z działalności NBP;
5) przyjmuje roczne sprawozdanie finansowe NBP;
6) ustala zasady operacji otwartego rynku.
3. Rada dokonuje ocen działalności Zarządu NBP w zakresie realizacji założeń polityki pieniężnej.
4. (uchylony)

1. W skład Rady wchodzą:
1) Przewodniczący Rady, którym jest Prezes NBP;
2) 9 członków powoływanych w równej liczbie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Sejm i Senat, spośród specjalistów z zakresu finansów.
2. Kadencja członka Rady wynosi 6 lat. Funkcję członka Rady można pełnić tylko jedną kadencję.
3. Powołanie nowych członków Rady powinno nastąpić najpóźniej do dnia wygaśnięcia kadencji poprzednich.
4. Członek Rady przed objęciem obowiązków w Radzie składa przed organem powołującym przysięgę następującej treści:
„Obejmując obowiązki członka Rady Polityki Pieniężnej przysięgam uroczyście, że będę działać z pełną bezstronnością, posiadaną wiedzą i doświadczeniem w zakresie polityki pieniężnej, zgodnie z celami działalności Narodowego Banku Polskiego.” Przysięga może być złożona z dodaniem słów „Tak mi dopomóż Bóg”.
5. Organy uprawnione do powołania członka Rady odwołują go wyłącznie w przypadku:
1) zrzeczenia się swej funkcji;
2) choroby trwale uniemożliwiającej sprawowanie funkcji;
3) skazania prawomocnym wyrokiem sądu za popełnienie przestępstwa;
3a) złożenia niezgodnego z prawdą oświadczenia lustracyjnego, stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu;
4) przyczyn, o których mowa w art. 14 ograniczenia działalności zawodowej, politycznej i związkowej członków Rady
ust. 2.
6. W razie śmierci członka Rady, organ powołujący stwierdza wygaśnięcie jego mandatu.
7. Uzupełnienia składu Rady na miejsce opróżnione z przyczyn określonych w ust. 5 i 6 organy powołujące dokonują nie później niż w okresie 3 miesięcy od odwołania lub stwierdzenia wygaśnięcia mandatu członka Rady.
8. (uchylony)

1. W okresie kadencji członek Rady nie może zajmować żadnych innych stanowisk i podejmować działalności zarobkowej lub publicznej poza pracą naukową, dydaktyczną lub twórczością autorską, a za zgodą Rady wyrażoną w drodze uchwały (bez udziału zainteresowanego) – dopuszczalna jest działalność w organizacjach międzynarodowych.
2. Członek Rady będący członkiem partii politycznej lub związku zawodowego obowiązany jest na okres kadencji w Radzie zawiesić działalność w tej partii lub w tym związku, pod rygorem odwołania z Rady.
3. Członkom Rady przysługuje wynagrodzenie w wysokości równej wynagrodzeniu wiceprezesów NBP. Wynagrodzenie to przysługuje również w ciągu 3 miesięcy od daty wygaśnięcia kadencji, z wyjątkiem, gdy powodem odwołania jest skazanie prawomocnym wyrokiem sądu za popełnienie przestępstwa.

W posiedzeniach Rady uczestniczą wiceprezesi NBP bez prawa udziału w głosowaniu.

1. Posiedzenia Rady zwołuje Przewodniczący co najmniej raz w miesiącu. Posiedzenie Rady może być zwołane również na pisemny wniosek co najmniej 3 członków Rady.
1a. W czasie nieobecności Przewodniczącego posiedzeniu przewodniczy jeden z członków Rady.
2. Tryb działania Rady oraz wyboru członka, który przewodniczy obradom podczas nieobecności Przewodniczącego Rady, określa regulamin uchwalony przez Radę większością głosów.
3. Ustalenia Rady podejmowane są w formie uchwał większością głosów przy obecności co najmniej 5 członków, w tym Przewodniczącego Rady. W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos Przewodniczącego Rady.
4. Stanowiska zajęte przez członków Rady w głosowaniu podlegają ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym po upływie 6 tygodni, ale nie później niż 3 miesięcy od daty podjęcia uchwały.

1. Działalnością NBP kieruje Zarząd.
2. W skład Zarządu NBP wchodzą: Prezes NBP – jako przewodniczący oraz 6–8 członków Zarządu, w tym 2 wiceprezesów NBP.
2a. Członków Zarządu NBP powołuje i odwołuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Prezesa NBP.
2b. Członkowie Zarządu NBP są powoływani na okres 6 lat. Przepisy art. 9 tryb powołania, kadencja i ślubowanie Prezesa NBP ust. 2, art. 13 skład i kadencja Rady Polityki Pieniężnej, ślubowanie członków Rady ust. 3 i ust. 5–7 stosuje się odpowiednio.
3. Zarząd NBP:
1) realizuje uchwały Rady;
2) podejmuje uchwały w sprawach niezastrzeżonych w ustawie do wyłącznej kompetencji innych organów NBP.
4. Do zakresu działania Zarządu NBP należy w szczególności:
1) (uchylony)
2) realizowanie zadań z zakresu polityki kursowej;
3) okresowa ocena obiegu pieniężnego i rozliczeń pieniężnych oraz obrotu dewizowego;
4) nadzorowanie operacji otwartego rynku;
5) ocena funkcjonowania systemu bankowego;
5a) analiza stabilności krajowego systemu finansowego;
6) uchwalanie planu działalności i planu finansowego NBP;
7) uchwalanie prowizji i opłat bankowych stosowanych przez NBP oraz ustalanie ich wysokości;
8) określanie zasad gospodarowania funduszami NBP;
9) określanie zasad organizacji i podziału zadań w NBP;
10) określanie zasad polityki kadrowej i płacowej w NBP;
11) uchwalanie rocznego sprawozdania z działalności NBP;
12) sporządzanie rocznego sprawozdania finansowego NBP;
13) opracowywanie bilansów obrotów płatniczych państwa z zagranicą;
14) przygotowywanie i rozpatrywanie projektów uchwał i innych materiałów kierowanych do Rady.

Członek Zarządu NBP nie może zajmować żadnych innych stanowisk i podejmować działalności zarobkowej lub publicznej poza pracą naukową, dydaktyczną lub twórczością autorską. Przepis art. 14 ograniczenia działalności zawodowej, politycznej i związkowej członków Rady
, ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Uchwały Zarządu NBP zapadają większością bezwzględną głosów, a w przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos Prezesa NBP.

Szczegółowy tryb działania Zarządu NBP określa regulamin uchwalony przez Zarząd.