1. Inicjatywa ustawodawcza przysługuje posłom, Senatowi, Prezydentowi i Radzie Ministrów, a także grupie co najmniej 100.000 obywateli mających prawo wybierania do Sejmu.
2. Poselskie projekty ustaw mogą być wnoszone przez komisje sejmowe lub co najmniej 15 posłów podpisujących projekt.
Projekt uchwały Sejmu może być, z zastrzeżeniem art. 31c uchwała Sejmu o odwołanie członka Państwowej Komisji Wyborczej ust. 2, art. 148ca inicjatywa ustawodawcza Rady Europejskiej ust. 1, art. 148cb projekt uchwały o wyrażeniu sprzeciwu wobec wniosku ust. 1, art. 148cc projekt uchwały w sprawie uznania aktu ustawodawczego za niezgodny z zasadą pomocniczości ust. 1, art. 148cd projekt uchwały w sprawie wniesienia skargi na naruszenie zasady pomocniczości ust. 1, art. 148ce projekt uchwały w sprawie cofnięcia skargi ust. 1 i art. 203 zmiana uchwały w sprawie regulaminu Sejmu, wniesiony przez Prezydium Sejmu, komisję sejmową lub co najmniej 15 posłów podpisujących projekt.
1. Projekt uchwały w sprawie ustanowienia danego roku rokiem osoby albo wydarzenia może być wniesiony do dnia 30 kwietnia poprzedniego roku.
2. Projekt, o którym mowa w ust. 1, Marszałek Sejmu kieruje do pierwszego czytania do Komisji Kultury i Środków Przekazu.
3. Komisja Kultury i Środków Przekazu do dnia 31 maja przedstawia Sejmowi sprawozdania o projektach, o których mowa w ust. 1. Komisja może wnioskować o przyjęcie najwyżej pięciu projektów, o których mowa w ust. 1
4. W szczególnie uzasadnionych przypadkach Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu,
może:
1) wydłużyć terminy, o których mowa w ust. 1 i 3;
2) wyrazić zgodę na wystąpienie przez Komisję Kultury i Środków Przekazu z wnioskiem o przyjęcie dodatkowych, nie więcej niż dwóch, projektów, o których mowa w ust. 1.
1. Projekty ustaw i uchwał składa się w formie pisemnej na ręce Marszałka Sejmu; wnosząc projekt wnioskodawca wskazuje swego przedstawiciela upoważnionego do reprezentowania go w pracach nad tym projektem.
2. Do projektu ustawy dołącza się uzasadnienie, które powinno:
1) wyjaśniać potrzebę i cel wydania ustawy,
2) przedstawiać rzeczywisty stan w dziedzinie, która ma być unormowana,
3) wykazywać różnicę pomiędzy dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym,
4) przedstawiać przewidywane skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne,
5) wskazywać źródła finansowania, jeżeli projekt ustawy pociąga za sobą obciążenie budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego,
6) przedstawiać założenia projektów podstawowych aktów wykonawczych,
7) zawierać oświadczenie o zgodności projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej albo oświadczenie, że przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
2a. Uzasadnienie projektu ustawy określającej zasady podejmowania, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej powinno odpowiadać wymogom określonym w art. 66 czynności przed rozpoczęciem prac nad opracowaniem projektu aktu normatywnego z zakresu prawa gospodarczego ust. 2 i art. 68 tryb podjęcia uchwały o przeprowadzaniu referendum ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162 i 2105 oraz z 2022 r. poz. 24, 974 i 1570).
2b. Uzasadnienie projektu ustawy zawierającej przepisy regulacyjne lub przepisy określające wymogi dotyczące świadczenia usług transgranicznych w rozumieniu ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1646 oraz z 2022 r. poz. 1616), powinno odpowiadać wymogom określonym w art. 50f zgodność przepisów regulacyjnych z zasadą proporcjonalności , uzasadnionego i niedyskryminującego charakteru ust. 1 tej ustawy.
3. Uzasadnienie powinno przedstawiać również wyniki przeprowadzanych konsultacji oraz informować o przedstawionych wariantach i opiniach, w szczególności jeżeli obowiązek zasięgania takich opinii wynika z przepisów ustawy. W wypadku komisyjnych i poselskich projektów ustaw, w stosunku do których nie przeprowadzono konsultacji, Marszałek Sejmu przed skierowaniem do pierwszego czytania kieruje projekt do konsultacji w trybie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach.
4. Do uzasadnienia wniesionego przez Radę Ministrów projektu ustawy dołącza się projekty podstawowych aktów wykonawczych.
4a. Do uzasadnienia projektu ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej, o której mowa w art. 95a projekty ustaw wykonujących prawo Unii Europejskiej, wniesionego przez Radę Ministrów, dołącza się projekty aktów wykonawczych, których obowiązek wydania przewiduje projekt ustawy, a także tabelę zgodności projektowanych przepisów z przepisami prawa Unii Europejskiej.
4b. Rada Ministrów przesyła wraz z wniesionym przez siebie projektem ustawy zgłoszenia podmiotów, które zgłosiły zainteresowanie pracami nad projektem ustawy w trybie ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z 2009 r. Nr 42, poz. 337 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622 Nr 161, poz. 966), dołączając jednocześnie informację o kolejności wniesienia tych zgłoszeń.
4c. Do projektu uchwały w sprawie wyrażenia sprzeciwu wobec inicjatywy Rady Europejskiej w sprawie decyzji upoważniającej Radę do zmiany sposobu głosowania, o której mowa w art. 48 procedury zmian Traktatów ust. 7 Traktatu o Unii Europejskiej, dołącza się uzasadnienie.
4d. Do projektu uchwały w sprawie wyrażenia sprzeciwu wobec wniosku Komisji Europejskiej w sprawie środków dotyczących prawa rodzinnego mających skutki transgraniczne, o których mowa w art. 81 współpraca sądowa w sprawach cywilnych mających skutki transgraniczne ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, dołącza się uzasadnienie.
4e. Do projektu uchwały w sprawie uznania projektu aktu ustawodawczego Unii Europejskiej za niezgodny z zasadą pomocniczości, o której mowa w art. 5 granice kompetencji Unii ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, dołącza się projekt uzasadnionej opinii zawierającej powody, dla których Sejm uznaje, że projekt aktu ustawodawczego Unii Europejskiej nie jest zgodny z zasadą pomocniczości.
4f. Do projektu uchwały w sprawie wniesienia do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej skargi w sprawie naruszenia przez akt ustawodawczy Unii Europejskiej zasady pomocniczości, o której mowa w art. 5 granice kompetencji Unii ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, dołącza się uzasadnienie oraz projekt skargi.
4g. Do projektu uchwały w sprawie cofnięcia skargi w sprawie naruszenia przez akt ustawodawczy Unii Europejskiej zasady pomocniczości, o której mowa w art. 5 granice kompetencji Unii ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, dołącza się uzasadnienie.
5. (uchylony).
6. Marszałek Sejmu może zażądać dołączenia uzasadnienia do projektu uchwały, jeżeli nakłada ona na określone podmioty obowiązki.
7. Marszałek Sejmu może zwrócić wnioskodawcy projekt ustawy lub uchwały, jeżeli uzasadnienie dołączone do projektu nie odpowiada wymogom określonym w ust. 2–3.
7a. Marszałek Sejmu może zwrócić wnioskodawcy projekt uchwały, jeżeli projekt nie odpowiada wymogom określonym w ust. 4c-4g.
8. Projekty, co do których istnieje wątpliwość, czy nie są sprzeczne z prawem, w tym z prawem Unii Europejskiej lub podstawowymi zasadami techniki prawodawczej, Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, może skierować celem wyrażenia opinii do Komisji Ustawodawczej. Komisja może większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy członków Komisji zaopiniować projekt jako niedopuszczalny. Projektowi zaopiniowanemu jako niedopuszczalny Marszałek Sejmu może nie nadać dalszego biegu.
9. Marszałek Sejmu po otrzymaniu projektu ustawy, z wyjątkiem projektów wnoszonych przez Prezydenta oraz Radę Ministrów, przed skierowaniem projektu do pierwszego czytania zarządza sporządzenie przez ekspertów Kancelarii Sejmu opinii w sprawie zgodności wniesionego projektu z prawem Unii Europejskiej.
10. (uchylony).
1. Marszałek Sejmu zarządza drukowanie projektów ustaw, uchwał, kalendarza prac w Sejmie, o którym mowa w art. 148b dokumenty kierowane przez Marszałka do Komisji, ust. 2, a także opinii Komisji do Spraw Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem ust. 1a, oraz doręczenie ich posłom.
1a. Na wniosek Komisji do Spraw Unii Europejskiej Marszałek Sejmu zarządza drukowanie jej opinii uchwalonych na posiedzeniu zamkniętym.
2. Marszałek Sejmu przesyła wniesione projekty ustaw i uchwał Prezydentowi, Marszałkowi Senatu i Prezesowi Rady Ministrów.
1. Rozpatrywanie projektów ustaw odbywa się w trzech czytaniach, a uchwał - w dwóch czytaniach.
1a. Wnioskodawca, do czasu rozpoczęcia pierwszego czytania, może wnieść autopoprawkę do przedłożonego projektu. Tekst autopoprawki jest wprowadzany do przedłożonego projektu bez konieczności jej głosowania.
1b. Do autopoprawki stosuje się odpowiednio przepisy art. 34 elementy formalne projektu ustawy i uchwał,
1c. Autopoprawki nie można wnieść do projektu ustawy wniesionego na podstawie art. 118 skierowanie niezwłocznie zawiadomienia do Komisji Spraw Zagranicznych, ust. 2 Konstytucji.
2. Wnioskodawca do czasu zakończenia drugiego czytania może wycofać wniesiony przez siebie projekt.
3. Projekt poselski uważa się również za wycofany, jeżeli do czasu zakończenia drugiego czytania, na skutek cofnięcia poparcia, projekt popiera mniej niż 15 posłów spośród tych, którzy podpisali projekt przed jego wniesieniem.
4. Do czasu zakończenia drugiego czytania wnioskodawca może wnosić poprawki do zgłoszonego przez siebie projektu.
5. (uchylony).
6. Rozpatrywanie ustaw (uchwał), których przyjęcie może powodować zmiany w funkcjonowaniu samorządu terytorialnego, obejmuje zasięganie opinii organizacji samorządowych, tworzących stronę samorządową Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
7. Organizacje samorządowe, o których mowa w ust. 6, mają prawo, w ciągu 14 dni od otrzymania projektu ustawy (uchwały), do przedstawienia opinii.
8. Opinie przekazywane w terminie, o którym mowa w ust. 7, dostarcza się odpowiednio członkom komisji sejmowych bądź wszystkim posłom.
9. Przedstawiciele samorządów mają prawo do zaprezentowania opinii na posiedzeniu komisji sejmowych.
1. Pierwsze czytanie przeprowadza się na posiedzeniu Sejmu lub komisji.
2. Pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu przeprowadza się w odniesieniu do projektów ustaw: o zmianie Konstytucji, budżetowych, podatkowych, dotyczących wyboru Prezydenta, Sejmu i Senatu oraz organów samorządu terytorialnego, regulujących ustrój i właściwość władz publicznych, a także kodeksów.
3. Marszałek Sejmu może skierować do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu również inne niż określone w ust. 2 projekty ustaw, a także projekty uchwał Sejmu, jeżeli przemawiają za tym ważne względy.
4. Pierwsze czytanie może się odbyć nie wcześniej niż siódmego dnia od doręczenia posłom druku projektu, chyba że Sejm lub komisja postanowią inaczej.
O posiedzeniu komisji, na którym odbywać się ma pierwsze czytanie, zawiadamia się wszystkich posłów; każdy poseł może wziąć udział w tym posiedzeniu albo pisemnie zgłosić uwagi lub propozycje poprawek.
1. Pierwsze czytanie projektu ustawy (uchwały) obejmuje uzasadnienie projektu przez wnioskodawcę, debatę w sprawie ogólnych zasad projektu oraz pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawcy.
1a. Jeżeli pierwsze czytanie projektu jest przeprowadzane na posiedzeniu Sejmu, Prezydium Sejmu może określić limit pytań, o których mowa w ust. 1, przysługujących posłom wchodzącym w skład poszczególnych klubów i kół oraz posłom niezrzeszonym. Przy określaniu limitu pytań Prezydium Sejmu bierze pod uwagę liczebność klubu lub koła.
2. Pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu kończy się skierowaniem projektu do komisji, chyba że Sejm w związku ze zgłoszonym wnioskiem odrzuci projekt w całości.
3. Sejm, kierując projekt do komisji, może wyznaczyć im również termin przedstawienia sprawozdania.
1. Projekty ustaw (uchwał) kieruje się do właściwych komisji.
2. Komisje, do których skierowany został do rozpatrzenia projekt, obradują nad nim wspólnie; komisje te mogą zwrócić się do innych komisji sejmowych o wyrażenie opinii o projekcie lub jego części.
3. Komisje, na wniosek prezydiów, ustalają tok prac nad projektem.
4. W przypadku skierowanych do komisji projektów połączonych tematycznie i rozpatrywanych w tym samym postępowaniu komisja może podjąć uchwałę o ich wspólnym rozpatrzeniu; komisja sporządza wspólne sprawozdanie o tych projektach.
1. Do szczegółowego rozpatrzenia projektu komisje mogą powołać podkomisję.
1a. W skład podkomisji wchodzi co najmniej 5 posłów.
2. Podkomisja przedstawia komisjom sprawozdanie o rozpatrzonym projekcie.
1. Przy rozpatrywaniu projektów ustaw (uchwał) komisje i podkomisja biorą pod uwagę opinie przedstawione przez inne komisje sejmowe i posłów; komisje i podkomisja mogą wysłuchiwać także opinii zaproszonych ekspertów.
2. W posiedzeniach komisji i podkomisji jest obowiązany uczestniczyć upoważniony przedstawiciel wnioskodawcy.
2a. Poprawki po ich ustnym zgłoszeniu na posiedzeniu komisji lub podkomisji przedstawia się na piśmie przewodniczącemu komisji lub podkomisji. Poprawki powinny zawierać wynikające z nich konsekwencje dla tekstu projektu.
3. Komisje mogą przekazać sprawę redakcyjnego opracowania przyjętych poprawek prezydiom lub powołanemu w tym celu zespołowi poselskiemu, które przedstawiają komisji do zatwierdzenia wyniki swych prac.
4. W przypadku gdy istnieje wątpliwość, czy projekt ustawy nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej, komisje mogą wystąpić do ministra właściwego do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej o opinię w tym zakresie. Termin przedstawienia opinii określają komisje.
5. Marszałek Sejmu, na wniosek komisji, może zwrócić się do wnioskodawcy o przepracowanie projektu z rozważeniem zmian postulowanych przez komisje oraz przedstawienie skutków, zwłaszcza finansowych, tych zmian; wniesiony projekt Marszałek Sejmu kieruje wprost do komisji.
1. Komisje, do których skierowany został projekt ustawy (uchwały), przedstawiają Sejmowi wspólne sprawozdanie o tym projekcie; sprawozdanie określa stanowisko komisji w odniesieniu do projektu.
2. W sprawozdaniu komisje przedstawiają wniosek o:
1) przyjęcie projektu bez poprawek,
2) przyjęcie projektu z określonymi poprawkami w formie tekstu jednolitego projektu,
3) odrzucenie projektu.
3. Wnioski i propozycje poprawek odrzucone przez komisje, po ich zgłoszeniu w formie pisemnej, na żądanie wnioskodawcy, zamieszcza się w sprawozdaniu jako wnioski mniejszości; wniosek mniejszości dotyczący konkretnego przepisu lub jego części powinien zawierać wynikające z tego wniosku konsekwencje dla tekstu projektu; wnioski mniejszości są traktowane w głosowaniu jak inne poprawki. Do wniosków mniejszości stosuje się odpowiednio art. 42 zakres prac nad projektem w komisji i podkomisjach ust. 4.
4. Jeżeli komisje przedstawiają w sprawozdaniu wniosek o odrzucenie projektu, w sprawozdaniu nie zamieszcza się wniosków mniejszości i wniosków Komisji Ustawodawczej, o których mowa w art. 83 skierowanie stanowiska Komisji Ustawodawczej do komisji właściwych ust. 2.
5. Marszałek Sejmu zarządza drukowanie sprawozdań komisji oraz doręczenie ich posłom.
6. Na posiedzeniu Sejmu sprawozdanie komisji przedstawia wybrany z ich składu poseł sprawozdawca, który w szczególności informuje o proponowanych przez komisję i przez poszczególnych posłów zmianach w przedłożonym projekcie oraz o nieprzyjętych przez komisję opiniach innych komisji i posłów oraz motywach ich odrzucenia; sprawozdawca informuje także o wnioskach mniejszości.
7. Poseł sprawozdawca nie może w swoim sprawozdaniu przedstawiać innych wniosków niż zamieszczone w sprawozdaniu komisji.
1. Drugie czytanie obejmuje:
1) przedstawienie Sejmowi sprawozdania komisji o projekcie ustawy oraz w przypadku, o którym mowa w art. 47 skierowanie projektu do komisji w razie zgłoszenia poprawek w drugim czytaniu ust. 2 pkt 2, sprawozdania poprawionego,
2) przeprowadzenie debaty oraz zgłaszanie poprawek i wniosków, z zastrzeżeniem art. 46 skutek wniosku komisji o odrzucenie projektu.
2. Poprawki, o których mowa w ust. 1 pkt 2, po ustnym zgłoszeniu przedstawia się na piśmie Marszałkowi Sejmu. Poprawki powinny zawierać wynikające z nich konsekwencje dla tekstu projektu ustawy.
3. Drugie czytanie może się odbyć nie wcześniej niż siódmego dnia od doręczenia posłom sprawozdania komisji, chyba że Sejm postanowi inaczej.
1. Prawo wnoszenia poprawek do projektów ustaw w czasie drugiego czytania przysługuje wnioskodawcy, Komisji do Spraw Petycji, grupie co najmniej 15 posłów, przewodniczącemu klubu lub koła lub upoważnionemu przez niego wiceprzewodniczącemu - w imieniu klubu lub koła oraz Radzie Ministrów.
2. Do zgłoszenia w czasie drugiego czytania wniosku o odrzucenie projektu ustawy stosuje się odpowiednio ust. 1.
1. W przypadku, o którym mowa w art. 43 sprawozdanie komisji o projekcie, ust. 2 pkt 3, na posiedzeniu Sejmu przedstawiane jest sprawozdanie komisji o projekcie, a następnie przeprowadza się debatę bez prawa zgłaszania poprawek i wniosków.
2. Jeżeli Sejm odrzuci przedstawiony w sprawozdaniu komisji wniosek o odrzucenie projektu, projekt kieruje się do komisji, które rozpatrywały projekt, w celu ponownego rozpatrzenia. Przepisy art. 40 skierowanie projektu ustaw do komisji-43 stosuje się odpowiednio.
1. Projekt kieruje się ponownie do komisji, które go rozpatrywały, w razie zgłoszenia w drugim czytaniu nowych poprawek i wniosków, o ile Sejm nie postanowi inaczej, lub w celu sporządzenia poprawionego sprawozdania, o którym mowa w ust. 2 pkt 2.
1a. W przypadku gdy istnieje wątpliwość, czy zgłoszone poprawki lub wnioski nie są sprzeczne z prawem Unii Europejskiej, komisje mogą wystąpić do ministra właściwego do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej o opinię w tym zakresie. Termin przedstawienia opinii określają komisje.
2. Komisje:
1) po rozpatrzeniu z udziałem wnioskodawców zgłoszonych poprawek i wniosków, przedkładają Sejmowi dodatkowe sprawozdanie, w którym przedstawiają wniosek o ich przyjęcie lub odrzucenie; przepisy art. 43 sprawozdanie komisji o projekcie ust. 6 stosuje się odpowiednio, albo
2) kierując się przeprowadzoną dotychczas debatą, zgłoszonymi poprawkami i wnioskami, wnioskami Komisji Ustawodawczej, wnioskami mniejszości, przedkładają Sejmowi poprawione sprawozdanie w formie tekstu jednolitego projektu. Do poprawionego sprawozdania przepisy art. 43 sprawozdanie komisji o projekcie ust. 1, 3 i 5-7 stosuje się odpowiednio.
3. Poprawione sprawozdanie sporządza się w wyniku ponownego skierowania sprawozdania, o którym mowa w art. 43 sprawozdanie komisji o projekcie ust. 1, przez Prezydium Sejmu do komisji, które rozpatrywały projekt. Poprawione sprawozdanie może być również sporządzone na zaakceptowany przez Prezydium Sejmu wniosek komisji, do których projekt został skierowany w trybie ust. 1.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, komisja może nie rozpatrywać poprawki zgłoszonej przez wnioskodawcę w razie nieobecności wnioskodawcy lub jeżeli poprawka nie spełnia wymagań, o których mowa w art. 44 zakres drugiego czytania ust. 2.
5. Marszałek Sejmu zarządza drukowanie dodatkowego sprawozdania komisji.
6. Rozpatrzenie przez Sejm sprawozdania, o którym mowa w ust. 2, odbywa się po jego doręczeniu posłom.
Trzecie czytanie może się odbyć niezwłocznie, jeżeli w drugim czytaniu projekt nie został skierowany ponownie do komisji.
Trzecie czytanie projektu obejmuje:
1) przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji lub - jeżeli projekt nie został ponownie skierowany do komisji - przedstawienie przez posła sprawozdawcę poprawek i wniosków zgłoszonych podczas drugiego czytania,
2) głosowanie.
1. Porządek głosowania jest następujący:
1) głosowanie wniosku o odrzucenie projektu w całości, jeżeli wniosek taki został postawiony,
2) głosowanie poprawek do poszczególnych artykułów, przy czym w pierwszej kolejności głosuje się poprawki, których przyjęcie lub odrzucenie rozstrzyga o innych poprawkach,
3) głosowanie projektu w całości w brzmieniu zaproponowanym przez komisje, ze zmianami wynikającymi z przegłosowanych poprawek.
2. Marszałek Sejmu ustala porządek głosowania projektów uchwał i poprawek do nich.
3. Marszałek Sejmu może z własnej inicjatywy odmówić poddania pod głosowanie poprawki, która uprzednio nie była przedłożona komisji w formie pisemnej.
4. Marszałek Sejmu może odroczyć głosowanie nad całością projektu ustawy na czas potrzebny do stwierdzenia, czy wskutek przyjętych poprawek nie zachodzą sprzeczności pomiędzy poszczególnymi przepisami.
5. Marszałek Sejmu kieruje projekt, o którym mowa w ust. 4, do komisji, które go rozpatrywały, lub do Komisji Ustawodawczej w celu przedstawienia opinii, czy wskutek przyjętych poprawek nie zachodzą sprzeczności pomiędzy poszczególnymi przepisami. Opinia zawiera również stanowisko komisji w sprawie przyjęcia albo odrzucenia projektu ustawy przez Sejm.
6. Sejm może postanowić poddanie projektu ustawy pod głosowanie w całości, łącznie z poprawkami, jeżeli nie zgłoszono w tym zakresie sprzeciwu.
Sejm w szczególnie uzasadnionych wypadkach może skrócić postępowanie z projektami ustaw oraz uchwał przez:
1) przystąpienie do pierwszego czytania niezwłocznie po otrzymaniu przez posłów projektu,
2) przystąpienie do drugiego czytania niezwłocznie po zakończeniu pierwszego bez odsyłania projektu do komisji,
3) przystąpienie do drugiego czytania niezwłocznie po otrzymaniu przez posłów druku sprawozdania komisji.
1. Marszałek Sejmu przesyła niezwłocznie Marszałkowi Senatu i Prezydentowi potwierdzony swoim podpisem tekst uchwalonej przez Sejm ustawy.
2. Tekst ustawy, o którym mowa w ust. 1, dostarcza się posłom.
1. O powziętych przez Sejm uchwałach Marszałek Sejmu zawiadamia Prezydenta, Marszałka Senatu i Prezesa Rady Ministrów oraz przesyła im podpisane przez siebie teksty uchwał.
2. Prezes Rady Ministrów zarządza ogłoszenie uchwały Sejmu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", jeżeli Marszałek Sejmu tak postanowi.
1. Uchwałę Senatu zawierającą poprawki do ustawy uchwalonej przez Sejm albo odrzucającą ustawę w całości Marszałek Sejmu kieruje do rozpatrzenia przez komisje, które projekt ustawy rozpatrywały. Do poprawek Senatu stosuje się odpowiednio art. 42 zakres prac nad projektem w komisji i podkomisjach ust. 1.
2. Do udziału w posiedzeniu, na którym jest rozpatrywana uchwała Senatu, komisje zapraszają senatora sprawozdawcę reprezentującego komisje Senatu, które omawianą ustawę rozpatrywały. Przewodniczący posiedzenia udziela głosu senatorowi sprawozdawcy, na jego wniosek, poza kolejnością wystąpień. Nieobecność senatora sprawozdawcy nie wstrzymuje rozpatrzenia uchwały.
2a. W przypadku gdy istnieje wątpliwość, czy uchwała Senatu odrzucająca ustawę w całości albo poprawki zaproponowane w uchwale Senatu nie są sprzeczne z prawem Unii Europejskiej, komisje mogą wystąpić do ministra właściwego do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej o opinię w tym zakresie. Termin przedstawienia opinii określają komisje.
3. Komisje po rozpatrzeniu uchwały Senatu przedkładają Sejmowi sprawozdanie. W sprawozdaniu tym komisje przedstawiają wniosek o odrzucenie lub przyjęcie wszystkich albo niektórych poprawek zawartych w uchwale Senatu bądź o odrzucenie albo przyjęcie uchwały Senatu o odrzuceniu ustawy w całości.
4. Marszałek Sejmu zarządza drukowanie uchwały Senatu i sprawozdania komisji oraz doręczenie ich posłom.
5. Rozpatrzenie sprawozdania komisji przez Sejm może odbyć się nie wcześniej niż trzeciego dnia od doręczenia posłom tego sprawozdania, chyba że Sejm postanowi inaczej.
5a. Sejm rozpatruje sprawozdanie komisji wysłuchując jedynie sprawozdawcy. Nad sprawozdaniem tym nie przeprowadza się dyskusji, chyba że Sejm postanowi inaczej.
6. Marszałek Sejmu poddaje pod głosowanie wnioski o odrzucenie poszczególnych poprawek, chyba że ze sprawozdania komisji wynika celowość głosowania łącznego nad częścią lub całością poprawek zawartych w uchwale Senatu.
7. Uchwałę Senatu o odrzuceniu ustawy lub poprawkę zaproponowaną w uchwale Senatu uważa się za przyjętą, jeżeli Sejm nie odrzuci jej bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
8. Sejm, na wniosek Marszałka Sejmu, może rozpatrzyć poprawki zawarte w uchwale Senatu bez uprzedniego skierowania jej do komisji.
Marszałek Sejmu informuje Sejm o uchwałach Senatu przyjmujących bez zmian ustawę uchwaloną przez Sejm oraz o ustawach uchwalonych przez Sejm, co do których Senat nie podjął uchwały.
Niezwłocznie po ustaleniu tekstu ustawy w wyniku rozpatrzenia uchwały Senatu albo po uzyskaniu informacji o przyjęciu ustawy przez Senat bądź po bezskutecznym upływie terminu do podjęcia uchwały Senatu Marszałek Sejmu przesyła Prezydentowi tekst ustawy, potwierdzony swoim podpisem.
1. Wystąpienie Prezydenta o przedstawienie opinii w sprawie ustawy, której poszczególne przepisy Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z Konstytucją, Marszałek Sejmu kieruje do komisji, które rozpatrywały projekt ustawy przed uchwaleniem jej przez Sejm, przekazując im jednocześnie wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczący tej ustawy, wraz z uzasadnieniem.
2. Komisje, nie później niż w ciągu 14 dni od dnia skierowania pisma Prezydenta do komisji, przedstawiają Marszałkowi Sejmu stanowisko co do celowości zwrócenia ustawy Sejmowi albo podpisania jej przez Prezydenta z pominięciem przepisów uznanych za niezgodne z Konstytucją.
3. Marszałek Sejmu może ustalić krótszy termin przedstawienia stanowiska komisji.
1. Usunięciem niezgodności, w wypadku zwrócenia ustawy Sejmowi przez Prezydenta, jest uchwalenie tekstu odpowiednich zmian przepisów, które Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z Konstytucją, z zachowaniem ich dotychczasowego zakresu przedmiotowego.
2. Usunięcie niezgodności może dotyczyć również niezbędnych zmian redakcyjnych mających na celu dostosowanie innych przepisów ustawy do przepisów zmienionych z zachowaniem zakresu, o którym mowa w ust. 1.
1. Zwróconą ustawę Marszałek Sejmu kieruje do komisji, które rozpatrywały jej projekt przed uchwaleniem przez Sejm; Marszałek Sejmu może wyznaczyć komisjom termin przedstawienia sprawozdania.
2. Pierwsze posiedzenie komisji obejmuje przedstawienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego oraz wystąpienia Prezydenta w sprawie zwrócenia ustawy Sejmowi, a także debatę w sprawie założeń koniecznych zmian w ustawie; do udziału w tym posiedzeniu komisje zapraszają również przedstawiciela Prezydenta.
2a. W przypadku gdy istnieje wątpliwość, czy proponowane przez komisje zmiany w zwróconej ustawie nie są sprzeczne z prawem Unii Europejskiej, komisje mogą wystąpić do ministra właściwego do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej o opinię w tym zakresie. Termin przedstawienia opinii określają komisje.
3. Sprawozdanie komisji obejmuje propozycje tekstu zmian zwróconej ustawy oraz uzasadnienie konieczności ich wprowadzenia w rozumieniu art. 58 zasady usunięcia niezgodności w wypadku zwrócenia przez Prezydenta ustawy Sejmowi.
4. W sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy art. art. 38 zawiadomienie posłów o posiedzeniu na którym ma się odbyć pierwsze czytanie, art. 40 skierowanie projektu ustaw do komisji, art. 41 podkomisja do szczegółowego rozpatrzenia projektu, art. 42 zakres prac nad projektem w komisji i podkomisjach ust. 1 i 3 oraz art. 43 sprawozdanie komisji o projekcie.
1. W debacie nad sprawozdaniem komisji niedopuszczalne jest zgłaszanie poprawek wykraczających poza zakres, o którym mowa w art. 58 zasady usunięcia niezgodności w wypadku zwrócenia przez Prezydenta ustawy Sejmowi,
2. W sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy art. 44 zakres drugiego czytania-49.
1. Porządek głosowania jest następujący:
1) głosowanie poszczególnych poprawek do zmian,
2) głosowanie tekstu zmian w całości, z uwzględnieniem przyjętych poprawek.
2. Marszałek Sejmu odmawia poddania pod głosowanie poprawek wykraczających poza zakres określony w art. 58 zasady usunięcia niezgodności w wypadku zwrócenia przez Prezydenta ustawy Sejmowi,
3. Przed podjęciem decyzji, o której mowa w ust. 2, Marszałek Sejmu może zasięgnąć opinii Komisji Ustawodawczej.
4. W sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy art. 50 porządek głosowania, ust. 3-6.
1. Marszałek Sejmu przesyła Marszałkowi Senatu i Prezydentowi uchwałę Sejmu w sprawie usunięcia niezgodności w ustawie oraz uzasadnienie konieczności ich wprowadzenia w rozumieniu art. 58 zasady usunięcia niezgodności w wypadku zwrócenia przez Prezydenta ustawy Sejmowi.
2. W sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy art. 52 przesłanie projektu Marszałkowi Senatu i Prezydentowi, art. 54 praca nad projektem w Senacie i art. 55 poinformowanie Sejmu o uchwałach Senatu.
1. Marszałek Sejmu przesyła Prezydentowi tekst ustawy ze wskazaniem zmian wynikających z usunięcia niezgodności, ustalonych w wyniku rozpatrzenia jej przez Sejm i Senat, oraz uzasadnienie konieczności ich wprowadzenia w rozumieniu art. 58 zasady usunięcia niezgodności w wypadku zwrócenia przez Prezydenta ustawy Sejmowi,
2. W sprawach nieuregulowanych stosuje się przepis art. 56 przesłanie tekstu ustawy Prezydentowi,
1. Ustawę, której podpisania Prezydent odmówił, przekazując ją wraz z umotywowanym wnioskiem Sejmowi do ponownego rozpatrzenia, Marszałek Sejmu kieruje do komisji, które rozpatrywały projekt ustawy przed uchwaleniem jej przez Sejm.
2. Marszałek Sejmu zarządza drukowanie wniosku Prezydenta, o którym mowa w ust. 1, i doręczenie go posłom.
3. Po rozpatrzeniu wniosku Prezydenta komisje, do których wniosek ten został skierowany, przedkładają Sejmowi sprawozdanie. W sprawozdaniu tym komisje przedstawiają wniosek o ponowne uchwalenie ustawy w brzmieniu dotychczasowym bądź wniosek przeciwny.
4. Na posiedzeniu Sejmu przedstawiciel Prezydenta, w jego imieniu, przedstawia motywację wniosku o ponowne rozpatrzenie ustawy przez Sejm, a następnie poseł sprawozdawca przedstawia stanowisko komisji.
5. O ponownym uchwaleniu przez Sejm ustawy w brzmieniu dotychczasowym, większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, Marszałek Sejmu powiadamia niezwłocznie Prezydenta.
6. Jeżeli Sejm ponownie nie uchwali ustawy w brzmieniu dotychczasowym, postępowanie ustawodawcze ulega zamknięciu.
1. Sejm rozpatruje wniosek o przeprowadzenie referendum ogólnokrajowego przedstawiony przez podmioty wskazane w ustawie.
2. Wniosek o przeprowadzenie referendum przedstawiciel lub pełnomocnik wnioskodawcy składa na ręce Marszałka Sejmu.
3. Sejm może postanowić o poddaniu określonej sprawy pod referendum z własnej inicjatywy na wniosek złożony przez Prezydium Sejmu, komisję sejmową lub co najmniej 69 posłów; art. 34 elementy formalne projektu ustawy i uchwał, ust. 1 stosuje się odpowiednio; do wniosku dołącza się uzasadnienie.
4. Marszałek Sejmu kieruje wniosek na posiedzenie Sejmu; art. 37 pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu lub komisji, ust. 2 stosuje się odpowiednio.
5. Przedstawiciel lub pełnomocnik wnioskodawcy na posiedzeniu Sejmu uzasadnia wniosek i odpowiada na pytania posłów, a także ma prawo uczestniczenia w posiedzeniach komisji, o której mowa w art. 66 rozpatrzenie wniosku o przeprowadzenie referendum ogólnokrajowego, ust. 3.
1. Rozpatrzenie wniosku obejmuje jego uzasadnienie przez wnioskodawcę, pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawcy oraz debatę.
2. Po rozpatrzeniu wniosku Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów podejmuje uchwałę w sprawie jego przyjęcia; niepodjęcie uchwały w sprawie przyjęcia wniosku oznacza jego nieuwzględnienie.
3. W razie przyjęcia wniosku Sejm kieruje go do Komisji Ustawodawczej w celu przygotowania i przedstawienia projektu uchwały o przeprowadzeniu referendum.
1. Projekt uchwały opracowany przez komisję na podstawie wniosku, o którym mowa w art. 65 wniosek o przeprowadzenie referendum ogólnokrajowego, ust. 1, w części dotyczącej treści karty do głosowania nie może zmieniać zakresu przedmiotowego wniosku rozpatrzonego przez Sejm ani merytorycznej treści pytań lub wariantów rozwiązań.
2. W przypadkach określonych w ust. 1 Marszałek Sejmu nie poddaje pod głosowanie poprawek, w tym również pochodzących od wnioskodawcy, albo wniosków mniejszości, zmieniających zakres przedmiotowy wniosku lub merytoryczną treść pytań lub wariantów rozwiązań.
Sejm podejmuje uchwałę o przeprowadzeniu referendum bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
1. W trybie przewidzianym dla uchwał Sejm może podejmować:
1) rezolucje - zawierające wezwanie określonego organu państwowego do podjęcia wskazanego w rezolucji jednorazowego działania,
2) deklaracje - zawierające zobowiązanie do określonego postępowania.
2. Ponadto Sejm może podejmować:
1) apele - zawierające wezwanie do określonego zachowania się, podjęcia inicjatywy lub zadania,
2) oświadczenia - zawierające stanowisko w określonej sprawie.
1. W postępowaniu dotyczącym projektów ustaw i uchwał uczestniczy przedstawiciel służby prawnej Kancelarii Sejmu, przedstawiając wnioski lub uwagi w zakresie problematyki prawno-legislacyjnej, w tym w sprawie zgodności projektów ustaw z prawem Unii Europejskiej.
2. Marszałek Sejmu może zwrócić się do komisji o ustosunkowanie się do nieuwzględnionych wniosków lub uwag służby prawnej Kancelarii Sejmu dotyczących istotnych problemów legislacyjnych, a także zgodności z prawem Unii Europejskiej.
