Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

1. Inicjatywa ustawodawcza przysługuje posłom, Senatowi, Prezydentowi i Radzie Ministrów, a także grupie co najmniej 100.000 obywateli mających prawo wybierania do Sejmu.
2. Poselskie projekty ustaw mogą być wnoszone przez komisje sejmowe lub co najmniej 15 posłów podpisujących projekt.

Projekt uchwały Sejmu może być, z zastrzeżeniem art. 31c uchwała Sejmu o odwołanie członka Państwowej Komisji Wyborczej ust. 2, art. 148ca inicjatywa ustawodawcza Rady Europejskiej ust. 1, art. 148cb projekt uchwały o wyrażeniu sprzeciwu wobec wniosku ust. 1, art. 148cc projekt uchwały w sprawie uznania aktu ustawodawczego za niezgodny z zasadą pomocniczości ust. 1, art. 148cd projekt uchwały w sprawie wniesienia skargi na naruszenie zasady pomocniczości ust. 1, art. 148ce projekt uchwały w sprawie cofnięcia skargi ust. 1 i art. 203 zmiana uchwały w sprawie regulaminu Sejmu, wniesiony przez Prezydium Sejmu, komisję sejmową lub co najmniej 15 posłów podpisujących projekt.

1. Projekt uchwały w sprawie ustanowienia danego roku rokiem osoby albo wydarzenia może być wniesiony do dnia 30 kwietnia poprzedniego roku.
2. Projekt, o którym mowa w ust. 1, Marszałek Sejmu kieruje do pierwszego czytania do Komisji Kultury i Środków Przekazu.
3. Komisja Kultury i Środków Przekazu do dnia 31 maja przedstawia Sejmowi sprawozdania o projektach, o których mowa w ust. 1. Komisja może wnioskować o przyjęcie najwyżej pięciu projektów, o których mowa w ust. 1
4. W szczególnie uzasadnionych przypadkach Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu,
może:
1) wydłużyć terminy, o których mowa w ust. 1 i 3;
2) wyrazić zgodę na wystąpienie przez Komisję Kultury i Środków Przekazu z wnioskiem o przyjęcie dodatkowych, nie więcej niż dwóch, projektów, o których mowa w ust. 1.

1. Projekty ustaw i uchwał składa się w formie pisemnej na ręce Marszałka Sejmu; wnosząc projekt wnioskodawca wskazuje swego przedstawiciela upoważnionego do reprezentowania go w pracach nad tym projektem.
2. Do projektu ustawy dołącza się uzasadnienie, które powinno:
1) wyjaśniać potrzebę i cel wydania ustawy,
2) przedstawiać rzeczywisty stan w dziedzinie, która ma być unormowana,
3) wykazywać różnicę pomiędzy dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym,
4) przedstawiać przewidywane skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne,
5) wskazywać źródła finansowania, jeżeli projekt ustawy pociąga za sobą obciążenie budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego,
6) przedstawiać założenia projektów podstawowych aktów wykonawczych,
7) zawierać oświadczenie o zgodności projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej albo oświadczenie, że przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
2a. Uzasadnienie projektu ustawy określającej zasady podejmowania, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej powinno odpowiadać wymogom określonym w art. 66 czynności przed rozpoczęciem prac nad opracowaniem projektu aktu normatywnego z zakresu prawa gospodarczego ust. 2 i art. 68 tryb podjęcia uchwały o przeprowadzaniu referendum ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162 i 2105 oraz z 2022 r. poz. 24, 974 i 1570).
2b. Uzasadnienie projektu ustawy zawierającej przepisy regulacyjne lub przepisy określające wymogi dotyczące świadczenia usług transgranicznych w rozumieniu ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1646 oraz z 2022 r. poz. 1616), powinno odpowiadać wymogom określonym w art. 50f zgodność przepisów regulacyjnych z zasadą proporcjonalności , uzasadnionego i niedyskryminującego charakteru ust. 1 tej ustawy.
3. Uzasadnienie powinno przedstawiać również wyniki przeprowadzanych konsultacji oraz informować o przedstawionych wariantach i opiniach, w szczególności jeżeli obowiązek zasięgania takich opinii wynika z przepisów ustawy. W wypadku komisyjnych i poselskich projektów ustaw, w stosunku do których nie przeprowadzono konsultacji, Marszałek Sejmu przed skierowaniem do pierwszego czytania kieruje projekt do konsultacji w trybie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach.
4. Do uzasadnienia wniesionego przez Radę Ministrów projektu ustawy dołącza się projekty podstawowych aktów wykonawczych.
4a. Do uzasadnienia projektu ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej, o której mowa w art. 95a projekty ustaw wykonujących prawo Unii Europejskiej, wniesionego przez Radę Ministrów, dołącza się projekty aktów wykonawczych, których obowiązek wydania przewiduje projekt ustawy, a także tabelę zgodności projektowanych przepisów z przepisami prawa Unii Europejskiej.
4b. Rada Ministrów przesyła wraz z wniesionym przez siebie projektem ustawy zgłoszenia podmiotów, które zgłosiły zainteresowanie pracami nad projektem ustawy w trybie ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z 2009 r. Nr 42, poz. 337 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622 Nr 161, poz. 966), dołączając jednocześnie informację o kolejności wniesienia tych zgłoszeń.
4c. Do projektu uchwały w sprawie wyrażenia sprzeciwu wobec inicjatywy Rady Europejskiej w sprawie decyzji upoważniającej Radę do zmiany sposobu głosowania, o której mowa w art. 48 procedury zmian Traktatów ust. 7 Traktatu o Unii Europejskiej, dołącza się uzasadnienie.
4d. Do projektu uchwały w sprawie wyrażenia sprzeciwu wobec wniosku Komisji Europejskiej w sprawie środków dotyczących prawa rodzinnego mających skutki transgraniczne, o których mowa w art. 81 współpraca sądowa w sprawach cywilnych mających skutki transgraniczne ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, dołącza się uzasadnienie.
4e. Do projektu uchwały w sprawie uznania projektu aktu ustawodawczego Unii Europejskiej za niezgodny z zasadą pomocniczości, o której mowa w art. 5 granice kompetencji Unii ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, dołącza się projekt uzasadnionej opinii zawierającej powody, dla których Sejm uznaje, że projekt aktu ustawodawczego Unii Europejskiej nie jest zgodny z zasadą pomocniczości.
4f. Do projektu uchwały w sprawie wniesienia do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej skargi w sprawie naruszenia przez akt ustawodawczy Unii Europejskiej zasady pomocniczości, o której mowa w art. 5 granice kompetencji Unii ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, dołącza się uzasadnienie oraz projekt skargi.
4g. Do projektu uchwały w sprawie cofnięcia skargi w sprawie naruszenia przez akt ustawodawczy Unii Europejskiej zasady pomocniczości, o której mowa w art. 5 granice kompetencji Unii ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, dołącza się uzasadnienie.
5. (uchylony).
6. Marszałek Sejmu może zażądać dołączenia uzasadnienia do projektu uchwały, jeżeli nakłada ona na określone podmioty obowiązki.
7. Marszałek Sejmu może zwrócić wnioskodawcy projekt ustawy lub uchwały, jeżeli uzasadnienie dołączone do projektu nie odpowiada wymogom określonym w ust. 2–3.
7a. Marszałek Sejmu może zwrócić wnioskodawcy projekt uchwały, jeżeli projekt nie odpowiada wymogom określonym w ust. 4c-4g.
8. Projekty, co do których istnieje wątpliwość, czy nie są sprzeczne z prawem, w tym z prawem Unii Europejskiej lub podstawowymi zasadami techniki prawodawczej, Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, może skierować celem wyrażenia opinii do Komisji Ustawodawczej. Komisja może większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy członków Komisji zaopiniować projekt jako niedopuszczalny. Projektowi zaopiniowanemu jako niedopuszczalny Marszałek Sejmu może nie nadać dalszego biegu.
9. Marszałek Sejmu po otrzymaniu projektu ustawy, z wyjątkiem projektów wnoszonych przez Prezydenta oraz Radę Ministrów, przed skierowaniem projektu do pierwszego czytania zarządza sporządzenie przez ekspertów Kancelarii Sejmu opinii w sprawie zgodności wniesionego projektu z prawem Unii Europejskiej.
10. (uchylony).

1. Marszałek Sejmu zarządza drukowanie projektów ustaw, uchwał, kalendarza prac w Sejmie, o którym mowa w art. 148b dokumenty kierowane przez Marszałka do Komisji, ust. 2, a także opinii Komisji do Spraw Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem ust. 1a, oraz doręczenie ich posłom.
1a. Na wniosek Komisji do Spraw Unii Europejskiej Marszałek Sejmu zarządza drukowanie jej opinii uchwalonych na posiedzeniu zamkniętym.
2. Marszałek Sejmu przesyła wniesione projekty ustaw i uchwał Prezydentowi, Marszałkowi Senatu i Prezesowi Rady Ministrów.

1. Rozpatrywanie projektów ustaw odbywa się w trzech czytaniach, a uchwał - w dwóch czytaniach.
1a. Wnioskodawca, do czasu rozpoczęcia pierwszego czytania, może wnieść autopoprawkę do przedłożonego projektu. Tekst autopoprawki jest wprowadzany do przedłożonego projektu bez konieczności jej głosowania.
1b. Do autopoprawki stosuje się odpowiednio przepisy art. 34 elementy formalne projektu ustawy i uchwał,
1c. Autopoprawki nie można wnieść do projektu ustawy wniesionego na podstawie art. 118 skierowanie niezwłocznie zawiadomienia do Komisji Spraw Zagranicznych, ust. 2 Konstytucji.
2. Wnioskodawca do czasu zakończenia drugiego czytania może wycofać wniesiony przez siebie projekt.
3. Projekt poselski uważa się również za wycofany, jeżeli do czasu zakończenia drugiego czytania, na skutek cofnięcia poparcia, projekt popiera mniej niż 15 posłów spośród tych, którzy podpisali projekt przed jego wniesieniem.
4. Do czasu zakończenia drugiego czytania wnioskodawca może wnosić poprawki do zgłoszonego przez siebie projektu.
5. (uchylony).
6. Rozpatrywanie ustaw (uchwał), których przyjęcie może powodować zmiany w funkcjonowaniu samorządu terytorialnego, obejmuje zasięganie opinii organizacji samorządowych, tworzących stronę samorządową Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
7. Organizacje samorządowe, o których mowa w ust. 6, mają prawo, w ciągu 14 dni od otrzymania projektu ustawy (uchwały), do przedstawienia opinii.
8. Opinie przekazywane w terminie, o którym mowa w ust. 7, dostarcza się odpowiednio członkom komisji sejmowych bądź wszystkim posłom.
9. Przedstawiciele samorządów mają prawo do zaprezentowania opinii na posiedzeniu komisji sejmowych.

1. Pierwsze czytanie przeprowadza się na posiedzeniu Sejmu lub komisji.
2. Pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu przeprowadza się w odniesieniu do projektów ustaw: o zmianie Konstytucji, budżetowych, podatkowych, dotyczących wyboru Prezydenta, Sejmu i Senatu oraz organów samorządu terytorialnego, regulujących ustrój i właściwość władz publicznych, a także kodeksów.
3. Marszałek Sejmu może skierować do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu również inne niż określone w ust. 2 projekty ustaw, a także projekty uchwał Sejmu, jeżeli przemawiają za tym ważne względy.
4. Pierwsze czytanie może się odbyć nie wcześniej niż siódmego dnia od doręczenia posłom druku projektu, chyba że Sejm lub komisja postanowią inaczej.

O posiedzeniu komisji, na którym odbywać się ma pierwsze czytanie, zawiadamia się wszystkich posłów; każdy poseł może wziąć udział w tym posiedzeniu albo pisemnie zgłosić uwagi lub propozycje poprawek.

1. Pierwsze czytanie projektu ustawy (uchwały) obejmuje uzasadnienie projektu przez wnioskodawcę, debatę w sprawie ogólnych zasad projektu oraz pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawcy.
1a. Jeżeli pierwsze czytanie projektu jest przeprowadzane na posiedzeniu Sejmu, Prezydium Sejmu może określić limit pytań, o których mowa w ust. 1, przysługujących posłom wchodzącym w skład poszczególnych klubów i kół oraz posłom niezrzeszonym. Przy określaniu limitu pytań Prezydium Sejmu bierze pod uwagę liczebność klubu lub koła.
2. Pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu kończy się skierowaniem projektu do komisji, chyba że Sejm w związku ze zgłoszonym wnioskiem odrzuci projekt w całości.
3. Sejm, kierując projekt do komisji, może wyznaczyć im również termin przedstawienia sprawozdania.

1. Projekty ustaw (uchwał) kieruje się do właściwych komisji.
2. Komisje, do których skierowany został do rozpatrzenia projekt, obradują nad nim wspólnie; komisje te mogą zwrócić się do innych komisji sejmowych o wyrażenie opinii o projekcie lub jego części.
3. Komisje, na wniosek prezydiów, ustalają tok prac nad projektem.
4. W przypadku skierowanych do komisji projektów połączonych tematycznie i rozpatrywanych w tym samym postępowaniu komisja może podjąć uchwałę o ich wspólnym rozpatrzeniu; komisja sporządza wspólne sprawozdanie o tych projektach.

1. Do szczegółowego rozpatrzenia projektu komisje mogą powołać podkomisję.
1a. W skład podkomisji wchodzi co najmniej 5 posłów.
2. Podkomisja przedstawia komisjom sprawozdanie o rozpatrzonym projekcie.

1. Przy rozpatrywaniu projektów ustaw (uchwał) komisje i podkomisja biorą pod uwagę opinie przedstawione przez inne komisje sejmowe i posłów; komisje i podkomisja mogą wysłuchiwać także opinii zaproszonych ekspertów.
2. W posiedzeniach komisji i podkomisji jest obowiązany uczestniczyć upoważniony przedstawiciel wnioskodawcy.
2a. Poprawki po ich ustnym zgłoszeniu na posiedzeniu komisji lub podkomisji przedstawia się na piśmie przewodniczącemu komisji lub podkomisji. Poprawki powinny zawierać wynikające z nich konsekwencje dla tekstu projektu.
3. Komisje mogą przekazać sprawę redakcyjnego opracowania przyjętych poprawek prezydiom lub powołanemu w tym celu zespołowi poselskiemu, które przedstawiają komisji do zatwierdzenia wyniki swych prac.
4. W przypadku gdy istnieje wątpliwość, czy projekt ustawy nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej, komisje mogą wystąpić do ministra właściwego do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej o opinię w tym zakresie. Termin przedstawienia opinii określają komisje.
5. Marszałek Sejmu, na wniosek komisji, może zwrócić się do wnioskodawcy o przepracowanie projektu z rozważeniem zmian postulowanych przez komisje oraz przedstawienie skutków, zwłaszcza finansowych, tych zmian; wniesiony projekt Marszałek Sejmu kieruje wprost do komisji.

1. Komisje, do których skierowany został projekt ustawy (uchwały), przedstawiają Sejmowi wspólne sprawozdanie o tym projekcie; sprawozdanie określa stanowisko komisji w odniesieniu do projektu.
2. W sprawozdaniu komisje przedstawiają wniosek o:
1) przyjęcie projektu bez poprawek,
2) przyjęcie projektu z określonymi poprawkami w formie tekstu jednolitego projektu,
3) odrzucenie projektu.
3. Wnioski i propozycje poprawek odrzucone przez komisje, po ich zgłoszeniu w formie pisemnej, na żądanie wnioskodawcy, zamieszcza się w sprawozdaniu jako wnioski mniejszości; wniosek mniejszości dotyczący konkretnego przepisu lub jego części powinien zawierać wynikające z tego wniosku konsekwencje dla tekstu projektu; wnioski mniejszości są traktowane w głosowaniu jak inne poprawki. Do wniosków mniejszości stosuje się odpowiednio art. 42 zakres prac nad projektem w komisji i podkomisjach ust. 4.
4. Jeżeli komisje przedstawiają w sprawozdaniu wniosek o odrzucenie projektu, w sprawozdaniu nie zamieszcza się wniosków mniejszości i wniosków Komisji Ustawodawczej, o których mowa w art. 83 skierowanie stanowiska Komisji Ustawodawczej do komisji właściwych ust. 2.
5. Marszałek Sejmu zarządza drukowanie sprawozdań komisji oraz doręczenie ich posłom.
6. Na posiedzeniu Sejmu sprawozdanie komisji przedstawia wybrany z ich składu poseł sprawozdawca, który w szczególności informuje o proponowanych przez komisję i przez poszczególnych posłów zmianach w przedłożonym projekcie oraz o nieprzyjętych przez komisję opiniach innych komisji i posłów oraz motywach ich odrzucenia; sprawozdawca informuje także o wnioskach mniejszości.
7. Poseł sprawozdawca nie może w swoim sprawozdaniu przedstawiać innych wniosków niż zamieszczone w sprawozdaniu komisji.

1. Drugie czytanie obejmuje:
1) przedstawienie Sejmowi sprawozdania komisji o projekcie ustawy oraz w przypadku, o którym mowa w art. 47 skierowanie projektu do komisji w razie zgłoszenia poprawek w drugim czytaniu ust. 2 pkt 2, sprawozdania poprawionego,
2) przeprowadzenie debaty oraz zgłaszanie poprawek i wniosków, z zastrzeżeniem art. 46 skutek wniosku komisji o odrzucenie projektu.
2. Poprawki, o których mowa w ust. 1 pkt 2, po ustnym zgłoszeniu przedstawia się na piśmie Marszałkowi Sejmu. Poprawki powinny zawierać wynikające z nich konsekwencje dla tekstu projektu ustawy.
3. Drugie czytanie może się odbyć nie wcześniej niż siódmego dnia od doręczenia posłom sprawozdania komisji, chyba że Sejm postanowi inaczej.

1. Prawo wnoszenia poprawek do projektów ustaw w czasie drugiego czytania przysługuje wnioskodawcy, Komisji do Spraw Petycji, grupie co najmniej 15 posłów, przewodniczącemu klubu lub koła lub upoważnionemu przez niego wiceprzewodniczącemu - w imieniu klubu lub koła oraz Radzie Ministrów.
2. Do zgłoszenia w czasie drugiego czytania wniosku o odrzucenie projektu ustawy stosuje się odpowiednio ust. 1.

1. W przypadku, o którym mowa w art. 43 sprawozdanie komisji o projekcie, ust. 2 pkt 3, na posiedzeniu Sejmu przedstawiane jest sprawozdanie komisji o projekcie, a następnie przeprowadza się debatę bez prawa zgłaszania poprawek i wniosków.
2. Jeżeli Sejm odrzuci przedstawiony w sprawozdaniu komisji wniosek o odrzucenie projektu, projekt kieruje się do komisji, które rozpatrywały projekt, w celu ponownego rozpatrzenia. Przepisy art. 40 skierowanie projektu ustaw do komisji-43 stosuje się odpowiednio.

1. Projekt kieruje się ponownie do komisji, które go rozpatrywały, w razie zgłoszenia w drugim czytaniu nowych poprawek i wniosków, o ile Sejm nie postanowi inaczej, lub w celu sporządzenia poprawionego sprawozdania, o którym mowa w ust. 2 pkt 2.
1a. W przypadku gdy istnieje wątpliwość, czy zgłoszone poprawki lub wnioski nie są sprzeczne z prawem Unii Europejskiej, komisje mogą wystąpić do ministra właściwego do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej o opinię w tym zakresie. Termin przedstawienia opinii określają komisje.
2. Komisje:
1) po rozpatrzeniu z udziałem wnioskodawców zgłoszonych poprawek i wniosków, przedkładają Sejmowi dodatkowe sprawozdanie, w którym przedstawiają wniosek o ich przyjęcie lub odrzucenie; przepisy art. 43 sprawozdanie komisji o projekcie ust. 6 stosuje się odpowiednio, albo
2) kierując się przeprowadzoną dotychczas debatą, zgłoszonymi poprawkami i wnioskami, wnioskami Komisji Ustawodawczej, wnioskami mniejszości, przedkładają Sejmowi poprawione sprawozdanie w formie tekstu jednolitego projektu. Do poprawionego sprawozdania przepisy art. 43 sprawozdanie komisji o projekcie ust. 1, 3 i 5-7 stosuje się odpowiednio.
3. Poprawione sprawozdanie sporządza się w wyniku ponownego skierowania sprawozdania, o którym mowa w art. 43 sprawozdanie komisji o projekcie ust. 1, przez Prezydium Sejmu do komisji, które rozpatrywały projekt. Poprawione sprawozdanie może być również sporządzone na zaakceptowany przez Prezydium Sejmu wniosek komisji, do których projekt został skierowany w trybie ust. 1.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, komisja może nie rozpatrywać poprawki zgłoszonej przez wnioskodawcę w razie nieobecności wnioskodawcy lub jeżeli poprawka nie spełnia wymagań, o których mowa w art. 44 zakres drugiego czytania ust. 2.
5. Marszałek Sejmu zarządza drukowanie dodatkowego sprawozdania komisji.
6. Rozpatrzenie przez Sejm sprawozdania, o którym mowa w ust. 2, odbywa się po jego doręczeniu posłom.

Trzecie czytanie może się odbyć niezwłocznie, jeżeli w drugim czytaniu projekt nie został skierowany ponownie do komisji.

Trzecie czytanie projektu obejmuje:
1) przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji lub - jeżeli projekt nie został ponownie skierowany do komisji - przedstawienie przez posła sprawozdawcę poprawek i wniosków zgłoszonych podczas drugiego czytania,
2) głosowanie.

1. Porządek głosowania jest następujący:
1) głosowanie wniosku o odrzucenie projektu w całości, jeżeli wniosek taki został postawiony,
2) głosowanie poprawek do poszczególnych artykułów, przy czym w pierwszej kolejności głosuje się poprawki, których przyjęcie lub odrzucenie rozstrzyga o innych poprawkach,
3) głosowanie projektu w całości w brzmieniu zaproponowanym przez komisje, ze zmianami wynikającymi z przegłosowanych poprawek.
2. Marszałek Sejmu ustala porządek głosowania projektów uchwał i poprawek do nich.
3. Marszałek Sejmu może z własnej inicjatywy odmówić poddania pod głosowanie poprawki, która uprzednio nie była przedłożona komisji w formie pisemnej.
4. Marszałek Sejmu może odroczyć głosowanie nad całością projektu ustawy na czas potrzebny do stwierdzenia, czy wskutek przyjętych poprawek nie zachodzą sprzeczności pomiędzy poszczególnymi przepisami.
5. Marszałek Sejmu kieruje projekt, o którym mowa w ust. 4, do komisji, które go rozpatrywały, lub do Komisji Ustawodawczej w celu przedstawienia opinii, czy wskutek przyjętych poprawek nie zachodzą sprzeczności pomiędzy poszczególnymi przepisami. Opinia zawiera również stanowisko komisji w sprawie przyjęcia albo odrzucenia projektu ustawy przez Sejm.
6. Sejm może postanowić poddanie projektu ustawy pod głosowanie w całości, łącznie z poprawkami, jeżeli nie zgłoszono w tym zakresie sprzeciwu.

Sejm w szczególnie uzasadnionych wypadkach może skrócić postępowanie z projektami ustaw oraz uchwał przez:
1) przystąpienie do pierwszego czytania niezwłocznie po otrzymaniu przez posłów projektu,
2) przystąpienie do drugiego czytania niezwłocznie po zakończeniu pierwszego bez odsyłania projektu do komisji,
3) przystąpienie do drugiego czytania niezwłocznie po otrzymaniu przez posłów druku sprawozdania komisji.

1. Marszałek Sejmu przesyła niezwłocznie Marszałkowi Senatu i Prezydentowi potwierdzony swoim podpisem tekst uchwalonej przez Sejm ustawy.
2. Tekst ustawy, o którym mowa w ust. 1, dostarcza się posłom.

1. O powziętych przez Sejm uchwałach Marszałek Sejmu zawiadamia Prezydenta, Marszałka Senatu i Prezesa Rady Ministrów oraz przesyła im podpisane przez siebie teksty uchwał.
2. Prezes Rady Ministrów zarządza ogłoszenie uchwały Sejmu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", jeżeli Marszałek Sejmu tak postanowi.

1. Uchwałę Senatu zawierającą poprawki do ustawy uchwalonej przez Sejm albo odrzucającą ustawę w całości Marszałek Sejmu kieruje do rozpatrzenia przez komisje, które projekt ustawy rozpatrywały. Do poprawek Senatu stosuje się odpowiednio art. 42 zakres prac nad projektem w komisji i podkomisjach ust. 1.
2. Do udziału w posiedzeniu, na którym jest rozpatrywana uchwała Senatu, komisje zapraszają senatora sprawozdawcę reprezentującego komisje Senatu, które omawianą ustawę rozpatrywały. Przewodniczący posiedzenia udziela głosu senatorowi sprawozdawcy, na jego wniosek, poza kolejnością wystąpień. Nieobecność senatora sprawozdawcy nie wstrzymuje rozpatrzenia uchwały.
2a. W przypadku gdy istnieje wątpliwość, czy uchwała Senatu odrzucająca ustawę w całości albo poprawki zaproponowane w uchwale Senatu nie są sprzeczne z prawem Unii Europejskiej, komisje mogą wystąpić do ministra właściwego do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej o opinię w tym zakresie. Termin przedstawienia opinii określają komisje.
3. Komisje po rozpatrzeniu uchwały Senatu przedkładają Sejmowi sprawozdanie. W sprawozdaniu tym komisje przedstawiają wniosek o odrzucenie lub przyjęcie wszystkich albo niektórych poprawek zawartych w uchwale Senatu bądź o odrzucenie albo przyjęcie uchwały Senatu o odrzuceniu ustawy w całości.
4. Marszałek Sejmu zarządza drukowanie uchwały Senatu i sprawozdania komisji oraz doręczenie ich posłom.
5. Rozpatrzenie sprawozdania komisji przez Sejm może odbyć się nie wcześniej niż trzeciego dnia od doręczenia posłom tego sprawozdania, chyba że Sejm postanowi inaczej.
5a. Sejm rozpatruje sprawozdanie komisji wysłuchując jedynie sprawozdawcy. Nad sprawozdaniem tym nie przeprowadza się dyskusji, chyba że Sejm postanowi inaczej.
6. Marszałek Sejmu poddaje pod głosowanie wnioski o odrzucenie poszczególnych poprawek, chyba że ze sprawozdania komisji wynika celowość głosowania łącznego nad częścią lub całością poprawek zawartych w uchwale Senatu.
7. Uchwałę Senatu o odrzuceniu ustawy lub poprawkę zaproponowaną w uchwale Senatu uważa się za przyjętą, jeżeli Sejm nie odrzuci jej bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
8. Sejm, na wniosek Marszałka Sejmu, może rozpatrzyć poprawki zawarte w uchwale Senatu bez uprzedniego skierowania jej do komisji.

Marszałek Sejmu informuje Sejm o uchwałach Senatu przyjmujących bez zmian ustawę uchwaloną przez Sejm oraz o ustawach uchwalonych przez Sejm, co do których Senat nie podjął uchwały.

Niezwłocznie po ustaleniu tekstu ustawy w wyniku rozpatrzenia uchwały Senatu albo po uzyskaniu informacji o przyjęciu ustawy przez Senat bądź po bezskutecznym upływie terminu do podjęcia uchwały Senatu Marszałek Sejmu przesyła Prezydentowi tekst ustawy, potwierdzony swoim podpisem.

1. Wystąpienie Prezydenta o przedstawienie opinii w sprawie ustawy, której poszczególne przepisy Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z Konstytucją, Marszałek Sejmu kieruje do komisji, które rozpatrywały projekt ustawy przed uchwaleniem jej przez Sejm, przekazując im jednocześnie wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczący tej ustawy, wraz z uzasadnieniem.
2. Komisje, nie później niż w ciągu 14 dni od dnia skierowania pisma Prezydenta do komisji, przedstawiają Marszałkowi Sejmu stanowisko co do celowości zwrócenia ustawy Sejmowi albo podpisania jej przez Prezydenta z pominięciem przepisów uznanych za niezgodne z Konstytucją.
3. Marszałek Sejmu może ustalić krótszy termin przedstawienia stanowiska komisji.

1. Usunięciem niezgodności, w wypadku zwrócenia ustawy Sejmowi przez Prezydenta, jest uchwalenie tekstu odpowiednich zmian przepisów, które Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z Konstytucją, z zachowaniem ich dotychczasowego zakresu przedmiotowego.
2. Usunięcie niezgodności może dotyczyć również niezbędnych zmian redakcyjnych mających na celu dostosowanie innych przepisów ustawy do przepisów zmienionych z zachowaniem zakresu, o którym mowa w ust. 1.

1. Zwróconą ustawę Marszałek Sejmu kieruje do komisji, które rozpatrywały jej projekt przed uchwaleniem przez Sejm; Marszałek Sejmu może wyznaczyć komisjom termin przedstawienia sprawozdania.
2. Pierwsze posiedzenie komisji obejmuje przedstawienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego oraz wystąpienia Prezydenta w sprawie zwrócenia ustawy Sejmowi, a także debatę w sprawie założeń koniecznych zmian w ustawie; do udziału w tym posiedzeniu komisje zapraszają również przedstawiciela Prezydenta.
2a. W przypadku gdy istnieje wątpliwość, czy proponowane przez komisje zmiany w zwróconej ustawie nie są sprzeczne z prawem Unii Europejskiej, komisje mogą wystąpić do ministra właściwego do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej o opinię w tym zakresie. Termin przedstawienia opinii określają komisje.
3. Sprawozdanie komisji obejmuje propozycje tekstu zmian zwróconej ustawy oraz uzasadnienie konieczności ich wprowadzenia w rozumieniu art. 58 zasady usunięcia niezgodności w wypadku zwrócenia przez Prezydenta ustawy Sejmowi.
4. W sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy art. art. 38 zawiadomienie posłów o posiedzeniu na którym ma się odbyć pierwsze czytanie, art. 40 skierowanie projektu ustaw do komisji, art. 41 podkomisja do szczegółowego rozpatrzenia projektu, art. 42 zakres prac nad projektem w komisji i podkomisjach ust. 1 i 3 oraz art. 43 sprawozdanie komisji o projekcie.

1. W debacie nad sprawozdaniem komisji niedopuszczalne jest zgłaszanie poprawek wykraczających poza zakres, o którym mowa w art. 58 zasady usunięcia niezgodności w wypadku zwrócenia przez Prezydenta ustawy Sejmowi,
2. W sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy art. 44 zakres drugiego czytania-49.

1. Porządek głosowania jest następujący:
1) głosowanie poszczególnych poprawek do zmian,
2) głosowanie tekstu zmian w całości, z uwzględnieniem przyjętych poprawek.
2. Marszałek Sejmu odmawia poddania pod głosowanie poprawek wykraczających poza zakres określony w art. 58 zasady usunięcia niezgodności w wypadku zwrócenia przez Prezydenta ustawy Sejmowi,
3. Przed podjęciem decyzji, o której mowa w ust. 2, Marszałek Sejmu może zasięgnąć opinii Komisji Ustawodawczej.
4. W sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy art. 50 porządek głosowania, ust. 3-6.

1. Marszałek Sejmu przesyła Marszałkowi Senatu i Prezydentowi uchwałę Sejmu w sprawie usunięcia niezgodności w ustawie oraz uzasadnienie konieczności ich wprowadzenia w rozumieniu art. 58 zasady usunięcia niezgodności w wypadku zwrócenia przez Prezydenta ustawy Sejmowi.
2. W sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy art. 52 przesłanie projektu Marszałkowi Senatu i Prezydentowi, art. 54 praca nad projektem w Senacie i art. 55 poinformowanie Sejmu o uchwałach Senatu.

1. Marszałek Sejmu przesyła Prezydentowi tekst ustawy ze wskazaniem zmian wynikających z usunięcia niezgodności, ustalonych w wyniku rozpatrzenia jej przez Sejm i Senat, oraz uzasadnienie konieczności ich wprowadzenia w rozumieniu art. 58 zasady usunięcia niezgodności w wypadku zwrócenia przez Prezydenta ustawy Sejmowi,
2. W sprawach nieuregulowanych stosuje się przepis art. 56 przesłanie tekstu ustawy Prezydentowi,

1. Ustawę, której podpisania Prezydent odmówił, przekazując ją wraz z umotywowanym wnioskiem Sejmowi do ponownego rozpatrzenia, Marszałek Sejmu kieruje do komisji, które rozpatrywały projekt ustawy przed uchwaleniem jej przez Sejm.
2. Marszałek Sejmu zarządza drukowanie wniosku Prezydenta, o którym mowa w ust. 1, i doręczenie go posłom.
3. Po rozpatrzeniu wniosku Prezydenta komisje, do których wniosek ten został skierowany, przedkładają Sejmowi sprawozdanie. W sprawozdaniu tym komisje przedstawiają wniosek o ponowne uchwalenie ustawy w brzmieniu dotychczasowym bądź wniosek przeciwny.
4. Na posiedzeniu Sejmu przedstawiciel Prezydenta, w jego imieniu, przedstawia motywację wniosku o ponowne rozpatrzenie ustawy przez Sejm, a następnie poseł sprawozdawca przedstawia stanowisko komisji.
5. O ponownym uchwaleniu przez Sejm ustawy w brzmieniu dotychczasowym, większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, Marszałek Sejmu powiadamia niezwłocznie Prezydenta.
6. Jeżeli Sejm ponownie nie uchwali ustawy w brzmieniu dotychczasowym, postępowanie ustawodawcze ulega zamknięciu.

1. Sejm rozpatruje wniosek o przeprowadzenie referendum ogólnokrajowego przedstawiony przez podmioty wskazane w ustawie.
2. Wniosek o przeprowadzenie referendum przedstawiciel lub pełnomocnik wnioskodawcy składa na ręce Marszałka Sejmu.
3. Sejm może postanowić o poddaniu określonej sprawy pod referendum z własnej inicjatywy na wniosek złożony przez Prezydium Sejmu, komisję sejmową lub co najmniej 69 posłów; art. 34 elementy formalne projektu ustawy i uchwał, ust. 1 stosuje się odpowiednio; do wniosku dołącza się uzasadnienie.
4. Marszałek Sejmu kieruje wniosek na posiedzenie Sejmu; art. 37 pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu lub komisji, ust. 2 stosuje się odpowiednio.
5. Przedstawiciel lub pełnomocnik wnioskodawcy na posiedzeniu Sejmu uzasadnia wniosek i odpowiada na pytania posłów, a także ma prawo uczestniczenia w posiedzeniach komisji, o której mowa w art. 66 rozpatrzenie wniosku o przeprowadzenie referendum ogólnokrajowego, ust. 3.

1. Rozpatrzenie wniosku obejmuje jego uzasadnienie przez wnioskodawcę, pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawcy oraz debatę.
2. Po rozpatrzeniu wniosku Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów podejmuje uchwałę w sprawie jego przyjęcia; niepodjęcie uchwały w sprawie przyjęcia wniosku oznacza jego nieuwzględnienie.
3. W razie przyjęcia wniosku Sejm kieruje go do Komisji Ustawodawczej w celu przygotowania i przedstawienia projektu uchwały o przeprowadzeniu referendum.

1. Projekt uchwały opracowany przez komisję na podstawie wniosku, o którym mowa w art. 65 wniosek o przeprowadzenie referendum ogólnokrajowego, ust. 1, w części dotyczącej treści karty do głosowania nie może zmieniać zakresu przedmiotowego wniosku rozpatrzonego przez Sejm ani merytorycznej treści pytań lub wariantów rozwiązań.
2. W przypadkach określonych w ust. 1 Marszałek Sejmu nie poddaje pod głosowanie poprawek, w tym również pochodzących od wnioskodawcy, albo wniosków mniejszości, zmieniających zakres przedmiotowy wniosku lub merytoryczną treść pytań lub wariantów rozwiązań.

Sejm podejmuje uchwałę o przeprowadzeniu referendum bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

1. W trybie przewidzianym dla uchwał Sejm może podejmować:
1) rezolucje - zawierające wezwanie określonego organu państwowego do podjęcia wskazanego w rezolucji jednorazowego działania,
2) deklaracje - zawierające zobowiązanie do określonego postępowania.
2. Ponadto Sejm może podejmować:
1) apele - zawierające wezwanie do określonego zachowania się, podjęcia inicjatywy lub zadania,
2) oświadczenia - zawierające stanowisko w określonej sprawie.

1. W postępowaniu dotyczącym projektów ustaw i uchwał uczestniczy przedstawiciel służby prawnej Kancelarii Sejmu, przedstawiając wnioski lub uwagi w zakresie problematyki prawno-legislacyjnej, w tym w sprawie zgodności projektów ustaw z prawem Unii Europejskiej.
2. Marszałek Sejmu może zwrócić się do komisji o ustosunkowanie się do nieuwzględnionych wniosków lub uwag służby prawnej Kancelarii Sejmu dotyczących istotnych problemów legislacyjnych, a także zgodności z prawem Unii Europejskiej.

1. W odniesieniu do projektu ustawy może zostać przeprowadzone wysłuchanie publiczne.
2. Uchwała w sprawie przeprowadzenia wysłuchania publicznego podejmowana jest przez komisję, do której projekt został skierowany do rozpatrzenia.
3. Uchwała o przeprowadzeniu wysłuchania publicznego podejmowana jest na pisemny wniosek złożony komisji przez posła.
4. Uchwała o przeprowadzeniu wysłuchania publicznego może zostać podjęta po zakończeniu pierwszego czytania projektu, a przed rozpoczęciem jego szczegółowego rozpatrywania.
5. Uchwała o przeprowadzeniu wysłuchania publicznego zawiera w szczególności datę i godzinę przeprowadzenia wysłuchania publicznego. Uchwała oraz informacja dotycząca miejsca przeprowadzenia wysłuchania publicznego podlegają udostępnieniu w Systemie Informacyjnym Sejmu, co najmniej na 14 dni przed dniem wysłuchania publicznego, z zastrzeżeniem ust. 6.
6. W przypadku projektów, o których mowa w art. 71 kalendarz prac nad projektem pilnym, ust. 1 i art. 105 rozpatrywanie projektu ustawy budżetowej, sprawozdania z wykonania ustawy budżetowej i innych planów finansowych, pkt 1, uchwała oraz informacja dotycząca miejsca przeprowadzenia wysłuchania publicznego podlegają udostępnieniu w Systemie Informacyjnym Sejmu co najmniej na 3 dni przed dniem wysłuchania publicznego. Przepisu art. 70b prawo wzięcia udziału w wysłuchaniu publicznym, ust. 1 nie stosuje się.
7. W przypadku zgłoszenia wniosku o odrzucenie projektu ustawy wniosek ten zostaje rozstrzygnięty przed rozstrzygnięciem wniosku o przeprowadzenie wysłuchania publicznego. Wniosek o przeprowadzenie wysłuchania publicznego jest rozstrzygany jedynie w przypadku odrzucenia przez Sejm przedstawionego w sprawozdaniu komisji wniosku o odrzucenie projektu.

1. Prawo wzięcia udziału w wysłuchaniu publicznym dotyczącym projektu ustawy mają podmioty, które po ogłoszeniu projektu w formie druku w trybie określonym w art. 35 drukowanie projektów ustaw, uchwał, kalendarza prac w Sejmie, ust. 1 zgłosiły do Sejmu, co najmniej na 10 dni przed dniem wysłuchania publicznego, zainteresowanie pracami nad projektem ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Prawo wzięcia udziału w wysłuchaniu publicznym dotyczącym projektu ustawy mają również podmioty, które zgłosiły w trybie przewidzianym w ustawie z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa zainteresowanie pracami nad projektem ustawy.

1. Zgłoszenie, o którym mowa w art. 70b prawo wzięcia udziału w wysłuchaniu publicznym ust. 1, wnosi się do Marszałka Sejmu na urzędowym formularzu.
2. Zgłoszenie, o którym mowa w art. 70b prawo wzięcia udziału w wysłuchaniu publicznym ust. 1, podlega udostępnieniu w Systemie Informacyjnym Sejmu, z wyjątkiem adresu osoby fizycznej.
3. Podmiot dokonujący zgłoszenia, o którym mowa w art. 70b prawo wzięcia udziału w wysłuchaniu publicznym ust. 1, podaje w zgłoszeniu:
1) imię (imiona) i nazwisko oraz adres osoby uprawnionej do reprezentowania tego podmiotu w pracach nad projektem ustawy,
2) jeżeli występuje na rzecz osoby prawnej - nazwę i siedzibę tej osoby,
3) jeżeli występuje na rzecz podmiotu innego niż osoba prawna - odpowiednio, jego imię i nazwisko oraz adres albo jego nazwę i siedzibę,
4) interes, który w odniesieniu do danej regulacji zamierza chronić, oraz rozwiązanie prawne, o którego uwzględnienie będzie zabiegać.
4. Do zgłoszenia, o którym mowa w art. 70b prawo wzięcia udziału w wysłuchaniu publicznym ust. 1, załącza się:
1) w przypadku gdy podmiot dokonujący zgłoszenia występuje w ramach zawodowej działalności lobbingowej - zaświadczenie albo oświadczenie o wpisie do rejestru podmiotów wykonujących zawodową działalność lobbingową,
2) w przypadku gdy podmiot dokonujący zgłoszenia występuje na rzecz osoby prawnej zarejestrowanej w Krajowym Rejestrze Sądowym - wyciąg z Krajowego Rejestru Sądowego albo oświadczenie o wpisie do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, dotyczące tej osoby prawnej.
4a. Składający oświadczenie, o którym mowa w ust. 4 pkt 1 lub 2, jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
5. Podmioty, o których mowa w art. 70b prawo wzięcia udziału w wysłuchaniu publicznym ust. 1, które zgłosiły zainteresowanie pracami nad projektem ustawy, mają obowiązek poinformować niezwłocznie Marszałka Sejmu o zmianie danych, o których mowa w ust. 3 i 4. Zgłoszenia zmiany dokonuje się poprzez wypełnienie i wniesienie nowego formularza. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio.
6. Zgłoszenie, o którym mowa w art. 70b prawo wzięcia udziału w wysłuchaniu publicznym, ust. 1, które nie odpowiada warunkom określonym w ust. 3-4a, uznaje się za bezskuteczne i nie podlega ono udostępnieniu w trybie określonym w ust. 2.
7. Wzór urzędowego formularza, o którym mowa w ust. 1, określa Marszałek Sejmu w drodze zarządzenia. Wzór ten podlega udostępnieniu w Systemie Informacyjnym Sejmu.

1. Z przyczyn lokalowych lub technicznych prezydium komisji może ograniczyć liczbę podmiotów biorących udział w wysłuchaniu publicznym. Ograniczenie to powinno zostać dokonane w oparciu o uzasadnione kryterium zastosowane jednolicie wobec wszystkich podmiotów. Kryterium może stanowić w szczególności kolejność zgłoszeń.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, informacja o podmiotach dopuszczonych do udziału w wysłuchaniu publicznym podlega udostępnieniu w Systemie Informacyjnym Sejmu co najmniej na 2 dni przed dniem wysłuchania publicznego.

1. Jeżeli ze względów lokalowych lub technicznych, w szczególności ze względu na liczbę osób chętnych do wzięcia udziału w wysłuchaniu publicznym, nie jest możliwe zorganizowanie wysłuchania publicznego:
1) prezydium komisji może zmienić termin lub miejsce wysłuchania publicznego, podając w Systemie Informacyjnym Sejmu przyczyny tej zmiany oraz nowy termin lub miejsce wysłuchania publicznego,
2) komisja może odwołać wysłuchanie publiczne, podając w Systemie Informacyjnym Sejmu przyczyny odwołania.
2. Prawo wzięcia udziału w wysłuchaniu publicznym, którego termin został zmieniony, mają jedynie te podmioty, które uprzednio zgłosiły, na zasadach określonych w art. 70b prawo wzięcia udziału w wysłuchaniu publicznym, zainteresowanie pracami nad projektem ustawy.

1. Wysłuchanie publiczne odbywa się przed rozpoczęciem szczegółowego rozpatrywania projektu.
2. Wysłuchanie publiczne odbywa się tylko na jednym posiedzeniu komisji.
3. Porządek dzienny posiedzenia komisji, na którym przeprowadza się wysłuchanie publiczne, nie może obejmować innych punktów porządku dziennego.

1. Przewodniczący komisji ustala kolejność oraz czas wystąpień podmiotów, które biorą udział w wysłuchaniu publicznym.
2. Na posiedzeniu, na którym przeprowadza się wysłuchanie publiczne, podmiot, o którym mowa w ust. 1, może wystąpić tylko raz.
3. Przewodniczący komisji może przedłużyć czas wystąpienia podmiotu, o którym mowa w ust. 1.

1. W szczególnie uzasadnionych przypadkach przewodniczący komisji może przerwać posiedzenie, na którym przeprowadza się wysłuchanie publiczne.
2. O dacie, godzinie i miejscu wznowienia posiedzenia postanawia przewodniczący komisji.
3. Informację o terminie wznowienia posiedzenia podaje przewodniczący komisji na posiedzeniu komisji, o którym mowa w ust. 1, lub umieszcza się ją w Systemie Informacyjnym Sejmu.

1. Podmiot, który zgłosił zainteresowanie pracami nad projektem ustawy i bierze udział w wysłuchaniu publicznym, może na posiedzeniu, na którym przeprowadza się wysłuchanie publiczne, złożyć do protokołu tekst niewygłoszonego na posiedzeniu wystąpienia. Teksty niewygłoszone są oznakowane w protokole w sposób umożliwiający ich odróżnienie od tekstów wygłoszonych.
2. Przepis ust. 1 stosuje się do podmiotów, które zgłosiły zainteresowanie pracami nad projektem ustawy i nie wzięły udziału w wysłuchaniu publicznym, z tym że złożenie tekstu może nastąpić do dnia wysłuchania publicznego.

1. Marszałek Sejmu, nadając bieg projektowi ustawy wniesionemu do Sejmu przez Radę Ministrów w trybie art. 123 uznanie projektu ustawy za pilny, Konstytucji, zwanemu dalej "pilnym projektem ustawy", ustala jednocześnie orientacyjny kalendarz prac w Sejmie nad projektem.
2. Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, może zwrócić Radzie Ministrów pilny projekt ustawy w celu uzupełnienia, jeżeli uzasadnienie dołączone do projektu jest niekompletne. Art. 34 elementy formalne projektu ustawy i uchwał, stosuje się odpowiednio.

1. Marszałek Sejmu zarządza drukowanie pilnych projektów ustaw niezwłocznie po ich otrzymaniu.
2. Doręczenie projektu posłom może być - w uzasadnionych wypadkach - zastąpione podaniem do wiadomości, że druki projektu są wyłożone do odbioru w Kancelarii Sejmu. Art. 35 drukowanie projektów ustaw, uchwał, kalendarza prac w Sejmie, ust. 2 stosuje się odpowiednio.

1. Pierwsze czytanie pilnego projektu ustawy przeprowadza się na posiedzeniu Sejmu lub komisji. Marszałek Sejmu może zarządzić przeprowadzenie pierwszego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 37 pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu lub komisji ust. 4.
2. Marszałek Sejmu, kierując pilny projekt ustawy do komisji, ustala im jednocześnie termin przedstawienia sprawozdania, nie dłuższy jednak niż 30 dni.
2a. W odniesieniu do pilnego projektu ustawy można przeprowadzić wysłuchanie publiczne, o którym mowa w rozdziale 1a.
3. Przepisy art. 38 zawiadomienie posłów o posiedzeniu na którym ma się odbyć pierwsze czytanie, art. 39 zakres pierwszego czytania ust. 1 i 2 i art 40-43 stosuje się odpowiednio.

Pilny projekt ustawy Marszałek Sejmu wprowadza do porządku dziennego posiedzenia Sejmu, najbliższego po zakończeniu prac komisji.

Przed rozpoczęciem drugiego czytania Rada Ministrów może wycofać klauzulę pilności.

1. Drugie czytanie pilnego projektu ustawy obejmuje:
1) przedstawienie Sejmowi sprawozdania komisji o projekcie ustawy,
2) przeprowadzenie debaty i zgłaszanie poprawek.
2. Do trzeciego czytania pilnego projektu ustawy stosuje się odpowiednio przepisy art. 47 skierowanie projektu do komisji w razie zgłoszenia poprawek w drugim czytaniu-49.
3. Marszałek Sejmu odmawia poddania pod głosowanie poprawki dotyczącej pilnego projektu ustawy, która uprzednio nie była przedstawiona komisji w formie pisemnej.
4. Przepisy art. 44 zakres drugiego czytania, ust. 2 i art. 50 porządek głosowania, stosuje się odpowiednio.

Marszałek Sejmu przesyła niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni od dnia uchwalenia przez Sejm ustawy pilnej, Marszałkowi Senatu i Prezydentowi, potwierdzony swoim podpisem, tekst uchwalonej ustawy. Art. 52 przesłanie projektu Marszałkowi Senatu i Prezydentowi, ust. 2 stosuje się odpowiednio.

1. Uchwałę Senatu zawierającą propozycję dokonania określonych zmian w uchwalonej przez Sejm ustawie pilnej lub jej odrzucenia Sejm rozpatruje na posiedzeniu najbliższym po jej doręczeniu.
2. Marszałek Sejmu - ze względu na złożoność propozycji Senatu - może uprzednio skierować uchwałę Senatu do rozpatrzenia przez komisje, które pilny projekt ustawy rozpatrywały. Art. 54 praca nad projektem w Senacie, ust. 2-4 stosuje się odpowiednio.

Tekst ustawy pilnej, ustalony w wyniku rozpatrzenia propozycji Senatu, Marszałek Sejmu przesyła Prezydentowi niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni od dnia jej uchwalenia.

W postępowaniu w sprawie ustawy pilnej, której podpisania Prezydent odmówił, Prezydium Sejmu tak określa tok prac nad wnioskiem Prezydenta o ponowne rozpatrzenie ustawy pilnej, aby od dnia wpłynięcia wniosku Prezydenta do dnia ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy przez Sejm nie upłynęło więcej niż 7 dni. Art. 64 skutek przekazania przez Prezydenta ustawy do ponownego rozpatrzenia, stosuje się odpowiednio.

1. Jeżeli projekt ustawy nie zostanie skierowany do Komisji Ustawodawczej, Prezydium Komisji Ustawodawczej może wyznaczyć spośród członków Komisji Ustawodawczej przedstawicieli, którzy uczestniczą w posiedzeniach komisji, do których projekt został skierowany, zwanych dalej w niniejszym rozdziale "komisjami właściwymi".
2. Przepisy ust. 1 nie mają zastosowania do postępowania, o którym mowa w dziale II rozdział 4.
3. Przedstawiciele Komisji Ustawodawczej, uczestnicząc w posiedzeniach komisji właściwych, zgłaszają wnioski lub propozycje poprawek w imieniu Komisji Ustawodawczej, bez prawa udziału w głosowaniu.

1. Po rozpatrzeniu projektu przez komisje właściwe wnioski lub propozycje poprawek, zgłoszone przez przedstawicieli Komisji Ustawodawczej, o których mowa w art. 81 uczestnictwo członków Komisji Ustawodawczej, ust. 1, i nieuwzględnione przez komisje właściwe, mogą zostać przedłożone Prezydium Komisji Ustawodawczej przez przedstawicieli Komisji Ustawodawczej.
2. Jeżeli Prezydium Komisji Ustawodawczej uzna wnioski lub propozycje poprawek, o których mowa w ust. 1, za zasadne w całości lub w części, kieruje je na posiedzenie Komisji Ustawodawczej, która sporządza stanowisko zawierające wnioski lub propozycje poprawek do projektu. Jeżeli Prezydium Komisji Ustawodawczej nie uzna wniosków lub propozycji poprawek za zasadne, informuje o tym Marszałka Sejmu.
3. Komisja Ustawodawcza powiadamia przewodniczących komisji właściwych o posiedzeniu, którego przedmiotem jest rozpatrzenie wniosków lub propozycji poprawek, o których mowa w ust. 1. W posiedzeniu uczestniczą przedstawiciele komisji właściwych. Nieobecność przedstawicieli komisji nie wstrzymuje rozpatrzenia przez Komisję Ustawodawczą wniosków lub propozycji poprawek, o których mowa w ust. 1.

1. Stanowisko Komisji Ustawodawczej, o którym mowa w art. 82 przedłożenie wniosków i propozycji Prezydium Komisji Ustawodawczej, ust. 2, Marszałek Sejmu kieruje do komisji właściwych w celu ponownego rozpatrzenia projektu zawartego w sprawozdaniu w zakresie wniosków lub propozycji poprawek zawartych w stanowisku Komisji Ustawodawczej.
2. Wnioski lub propozycje poprawek zawarte w stanowisku Komisji Ustawodawczej, odrzucone przez komisje właściwe, zamieszcza się w sprawozdaniu jako wnioski Komisji Ustawodawczej. Do wniosków Komisji Ustawodawczej przepisy art. 43 sprawozdanie komisji o projekcie, ust. 3 stosuje się odpowiednio.

1. Jeżeli przedstawiciele Komisji Ustawodawczej uczestniczyli w postępowaniu, o którym mowa w art. 81 uczestnictwo członków Komisji Ustawodawczej-83, mogą uczestniczyć również w posiedzeniu komisji, do której projekt został skierowany w trybie art. 47 skierowanie projektu do komisji w razie zgłoszenia poprawek w drugim czytaniu, ust. 1.
2. Przedstawiciele Komisji Ustawodawczej mogą przedstawiać odrębne wnioski o przyjęcie lub odrzucenie poprawek i wniosków zgłoszonych w drugim czytaniu, z zastrzeżeniem ust. 5.
3. Wnioski, o których mowa w ust. 2, zgłoszone przez przedstawicieli Komisji Ustawodawczej i nieuwzględnione przez komisje właściwe są przedkładane Prezydium Komisji Ustawodawczej przez przedstawicieli Komisji Ustawodawczej.
4. Jeżeli Prezydium Komisji Ustawodawczej uzna wnioski, o których mowa w ust. 2, za zasadne w całości lub w części, kieruje je na posiedzenie Komisji Ustawodawczej, która sporządza stanowisko zawierające odrębne wnioski o przyjęcie lub odrzucenie poprawek i wniosków zgłoszonych w drugim czytaniu. Jeżeli Prezydium Komisji Ustawodawczej nie uzna wniosków za zasadne, informuje o tym Marszałka Sejmu. Przepisy art. 82 przedłożenie wniosków i propozycji Prezydium Komisji Ustawodawczej, ust. 3 stosuje się odpowiednio. Odrębne wnioski, o których mowa w zdaniu pierwszym, zamieszcza się w sprawozdaniu, o którym mowa w art. 47 skierowanie projektu do komisji w razie zgłoszenia poprawek w drugim czytaniu, ust. 2 pkt 1.
5. W przypadku, o którym mowa w art. 47 skierowanie projektu do komisji w razie zgłoszenia poprawek w drugim czytaniu, ust. 3, do udziału Komisji Ustawodawczej w pracach komisji właściwych przepisy art. 82 przedłożenie wniosków i propozycji Prezydium Komisji Ustawodawczej, i art. 83 skierowanie stanowiska Komisji Ustawodawczej do komisji właściwych, stosuje się odpowiednio.

Wnioski, o których mowa w art. 83 skierowanie stanowiska Komisji Ustawodawczej do komisji właściwych, ust. 2 i art. 84 uczestnictwo przedstawicieli Komisji Ustawodawczej w posiedzeniu komisji do której został skierowany projekt, ust. 4, przedstawia na posiedzeniu Sejmu poseł wskazany przez Prezydium Komisji Ustawodawczej spośród członków Komisji Ustawodawczej, który zabiera głos po sprawozdawcy.

Do postępowania z uchwałą Senatu zawierającą poprawki do ustawy uchwalonej przez Sejm albo odrzucającą ustawę w całości przepisy art. 84 uczestnictwo przedstawicieli Komisji Ustawodawczej w posiedzeniu komisji do której został skierowany projekt, i art. 85 przedstawienie wniosków przez posła wskazanego przez Prezydium Komisji Ustawodawczej, stosuje się odpowiednio.

Do postępowania z projektami ustaw o zmianie Konstytucji stosuje się przepisy działu II rozdziału 1, 1a i 14, chyba że przepisy niniejszego rozdziału stanowią inaczej.

1. Do rozpatrzenia projektu ustawy o zmianie Konstytucji Sejm może powołać Komisję Nadzwyczajną.
2. Skład Komisji Nadzwyczajnej powinien odzwierciedlać reprezentację w Sejmie klubów i kół poselskich.

Komisja, która rozpatruje projekt ustawy o zmianie Konstytucji, powołuje zespół stałych ekspertów, z których 1/3 wskazuje przedstawiciel wnioskodawcy projektu ustawy o zmianie Konstytucji.

W posiedzeniach Komisji, która rozpatruje projekt ustawy o zmianie Konstytucji, mogą uczestniczyć przedstawiciele Prezydenta, Rady Ministrów oraz Trybunału Konstytucyjnego.

Komisja, która rozpatruje projekt ustawy o zmianie Konstytucji, może wystąpić do Marszałka Sejmu z wnioskiem o debatę na temat wybranych zagadnień dotyczących projektu ustawy o zmianie Konstytucji. Sejm rozstrzyga o wprowadzeniu debaty jako punktu porządku dziennego obrad najbliższego, po złożeniu wniosku, posiedzenia Sejmu.

1. Poprawkę do projektu ustawy o zmianie Konstytucji może zgłosić w formie pisemnej, na posiedzeniu Komisji, która rozpatruje projekt ustawy o zmianie Konstytucji, grupa co najmniej 5 posłów.
2. Propozycje poprawek odrzucone przez Komisję, po ich zgłoszeniu w formie pisemnej, na żądanie co najmniej 5 wnioskodawców, zamieszcza się w sprawozdaniu jako wnioski mniejszości; wniosek mniejszości powinien zawierać wynikające z tego wniosku konsekwencje dla tekstu projektu ustawy; do wniosku mniejszości wnioskodawcy dołączają uzasadnienie, które powinno wskazywać potrzebę i cel zmiany oraz jej przewidywane skutki prawne i społeczne.

Poselski projekt ustawy o zmianie Konstytucji uważa się za wycofany, jeżeli do czasu zakończenia drugiego czytania, na skutek cofnięcia poparcia, projekt popiera mniej niż 92 posłów spośród tych, którzy podpisali projekt przed jego wniesieniem.

Przyjęcie sprawozdania przez Komisję, która rozpatruje projekt ustawy o zmianie Konstytucji, następuje większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy członków Komisji.

Drugie czytanie projektu ustawy o zmianie Konstytucji może odbyć się nie wcześniej niż czternastego dnia od dnia doręczenia posłom sprawozdania Komisji, która rozpatruje projekt ustawy o zmianie Konstytucji.

W razie zgłoszenia w drugim czytaniu poprawki lub wniosku projekt ustawy o zmianie Konstytucji kieruje się ponownie do Komisji, która rozpatrywała projekt ustawy o zmianie Konstytucji.

Przyjęcie poprawki albo wniosku mniejszości do projektu ustawy o zmianie Konstytucji następuje większością co najmniej 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

1. Do postępowania z projektami kodeksów, projektami zmian kodeksów oraz z projektami przepisów wprowadzających kodeksy i ich zmian stosuje się przepisy działu II rozdziału 1, 1a i 14, chyba że przepisy niniejszego rozdziału stanowią inaczej.
2. Marszałek Sejmu, nadając bieg projektowi, rozstrzyga ostatecznie, czy jest on jednym z projektów ustaw, o których mowa w ust. 1.

Projekty, o których mowa w art. 87 bieg projektu kodeksu, zmian kodeksu, ust. 1, wniesione łącznie i połączone tematycznie są rozpatrywane przez Sejm w tym samym postępowaniu legislacyjnym.

1. Pierwsze czytanie projektu kodeksu lub projektu przepisów wprowadzających kodeks może się odbyć nie wcześniej niż trzydziestego dnia od doręczenia posłom druku projektu.
2. Pierwsze czytanie projektu zmian kodeksu lub projektu zmian przepisów wprowadzających kodeks może się odbyć nie wcześniej niż czternastego dnia od doręczenia posłom druku projektu.

1. Do rozpatrzenia projektów, o których mowa w art. 87 bieg projektu kodeksu, zmian kodeksu, ust. 1, można powołać Komisję Nadzwyczajną.
2. Komisja Nadzwyczajna może zostać powołana przed pierwszym czytaniem projektów, o których mowa w ust. 1.
3. Komisja Nadzwyczajna może w każdym czasie wystąpić do Sejmu z wnioskiem o debatę na temat wybranych zagadnień dotyczących projektu kodeksu.

1. Komisja Nadzwyczajna może tworzyć podkomisje stałe do szczegółowego rozpatrzenia projektu oraz zespoły robocze, także w ramach podkomisji.
2. Członek Komisji Nadzwyczajnej może wchodzić w skład nie więcej niż dwóch jej podkomisji.
3. Podkomisje mogą odbywać posiedzenia wspólne.

1. Komisja Nadzwyczajna powołuje zespół stałych ekspertów, z których 1/3 wskazuje wnioskodawca projektu kodeksu.
2. Podkomisja może powołać zespół stałych ekspertów podkomisji.
3. Przewodniczący Komisji Nadzwyczajnej może powołać doraźnie ekspertów do opracowania poszczególnych zagadnień.

1. Komisja Nadzwyczajna może przedstawić Sejmowi sprawozdanie w formie zestawienia przyjętych przez nią poprawek odnoszących się do projektu wniesionego przez wnioskodawców.
2. Wnioski i propozycje poprawek odrzucone przez Komisję Nadzwyczajną mogą być zamieszczone w sprawozdaniu Komisji jako wnioski mniejszości, po ich zgłoszeniu w formie pisemnej, na żądanie co najmniej 5 posłów - członków Komisji Nadzwyczajnej.
3. Do wniosku mniejszości wnioskodawcy dołączają uzasadnienie, które powinno wskazać różnice między sprawozdaniem Komisji a proponowaną zmianą, a także jej cel oraz przewidywane skutki prawne i finansowe.
4. Komisja Nadzwyczajna poddaje analizie końcowej wnioski mniejszości pod względem ich wzajemnej zależności, wskazanych przez wnioskodawców skutków oraz konsekwencji dla tekstu projektu kodeksu, a także innych projektów oraz ustaw i kodeksów z nim związanych. Wniosku mniejszości niespełniającego wymogów zawartych w ust. 3 Komisja Nadzwyczajna może nie umieścić w sprawozdaniu.

1. Drugie czytanie projektu, o którym mowa w art. 87 bieg projektu kodeksu, zmian kodeksu, ust. 1, może odbyć się nie wcześniej niż czternastego dnia od dnia doręczenia posłom sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej.
2. W przypadku zgłoszenia w drugim czytaniu poprawki albo wniosku projekt kieruje się ponownie do Komisji Nadzwyczajnej.

1. Do postępowania z projektami ustaw mających na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej, zwanymi dalej "projektami ustaw wykonujących prawo Unii Europejskiej", stosuje się przepisy działu II rozdziału 1-3 i 14, chyba że przepisy niniejszego rozdziału stanowią inaczej.
2. Rada Ministrów, wnosząc projekt ustawy, deklaruje, czy jest to projekt ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej.
3. W przypadku innych projektów ustaw niż te, o których mowa w ust. 2, Marszałek Sejmu przed skierowaniem projektu do pierwszego czytania rozstrzyga, czy jest to projekt ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej.

Marszałek Sejmu, nadając bieg projektowi ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej, ustala jednocześnie kalendarz prac w Sejmie nad projektem, biorąc pod uwagę terminy wykonania prawa Unii Europejskiej.

1. Przed przystąpieniem do szczegółowego rozpatrzenia projektu ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej właściwa komisja ustala harmonogram prac nad tym projektem zgodny z kalendarzem prac w Sejmie, o którym mowa w art. 95b kalendarz prac w Sejmie nad projektem ustaw wykonujących prawo Unii Europejskiej,
2. Komisja przesyła harmonogram do wiadomości Marszałkowi Sejmu.

1. Poprawkę do projektu ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej może, na posiedzeniu komisji, zgłosić grupa co najmniej 3 posłów w formie pisemnej.
2. Propozycje poprawek odrzucone przez komisję, po ich zgłoszeniu w formie pisemnej, na żądanie co najmniej 3 wnioskodawców, zamieszcza się w sprawozdaniu jako wnioski mniejszości; wniosek mniejszości dotyczący konkretnego przepisu lub jego części powinien zawierać wynikające z tego wniosku konsekwencje dla tekstu projektu ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej.
3. Do zgłoszenia wniosku o odrzucenie projektu ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej stosuje się odpowiednio ust. 1 i 2; przyjęcie wniosku przez komisję następuje bezwzględną większością głosów.

Drugie czytanie projektu ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej odbywa się na posiedzeniu Sejmu najbliższym po doręczeniu posłom sprawozdania komisji, chyba że Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii prezydium komisji, ustali późniejszy termin drugiego czytania.

Rozpatrzenie poprawek Senatu następuje na posiedzeniu Sejmu najbliższym po doręczeniu sprawozdania komisji.

Sejm rozpatruje wniesione do Sejmu:
1) projekty ustawy budżetowej oraz inne plany finansowe Państwa - w trybie przewidzianym w rozdziale 1 i 1a,
2) sprawozdania z wykonania ustawy budżetowej i innych planów finansowych Państwa - w trybie przewidzianym w rozdziale 1
- z uwzględnieniem zmian wynikających z niniejszego rozdziału.

1. Projekty i plany, o których mowa w art. 105 rozpatrywanie projektu ustawy budżetowej, sprawozdania z wykonania ustawy budżetowej i innych planów finansowych pkt 1, Sejm kieruje do rozpatrzenia do Komisji Finansów Publicznych.
1a. Sprawozdania, o których mowa w art. 105 rozpatrywanie projektu ustawy budżetowej, sprawozdania z wykonania ustawy budżetowej i innych planów finansowych pkt 2, Marszałek Sejmu kieruje do rozpatrzenia do Komisji Finansów Publicznych.
2. Poszczególne części projektów i sprawozdań, o których mowa w art. 105 rozpatrywanie projektu ustawy budżetowej, sprawozdania z wykonania ustawy budżetowej i innych planów finansowych, rozpatrują także właściwe komisje sejmowe, które przekazują Komisji Finansów Publicznych stanowiska zawierające wnioski, opinie lub propozycje poprawek - wraz z uzasadnieniem.
3. Wnioski, opinie lub propozycje poprawek, odrzucone przez komisje, na żądanie wnioskodawców dołącza się do stanowiska komisji jako zdania odrębne.
4. Przedłożone przez Najwyższą Izbę Kontroli uwagi do sprawozdań z wykonania ustawy budżetowej i innych planów finansowych państwa Marszałek Sejmu kieruje odpowiednio do właściwych komisji sejmowych rozpatrujących poszczególne części sprawozdań.
5. Prezydium Sejmu, na wniosek Komisji Finansów Publicznych, określa tryb prac w komisjach sejmowych w sprawach projektów i sprawozdań, o których mowa w art. 105 rozpatrywanie projektu ustawy budżetowej, sprawozdania z wykonania ustawy budżetowej i innych planów finansowych.
6. W posiedzeniach właściwych komisji sejmowych, na których rozpatrywane są poszczególne części projektów i sprawozdań, o których mowa w art. 105 rozpatrywanie projektu ustawy budżetowej, sprawozdania z wykonania ustawy budżetowej i innych planów finansowych, uczestniczą przedstawiciele Komisji Finansów Publicznych.
7. Komisja Finansów Publicznych oraz komisje rozpatrujące części budżetowe mogą występować do właściwych komisji sejmowych o dodatkowe opinie, a także zwracać się do nich z pytaniami w celu uzyskania informacji w sprawie poszczególnych części projektów lub sprawozdań, o których mowa w art. 105 rozpatrywanie projektu ustawy budżetowej, sprawozdania z wykonania ustawy budżetowej i innych planów finansowych.

1. Na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych przedłożone stanowiska właściwych komisji sejmowych do poszczególnych części projektów i sprawozdań, o których mowa w art. 105 rozpatrywanie projektu ustawy budżetowej, sprawozdania z wykonania ustawy budżetowej i innych planów finansowych, przedstawiają przedstawiciele tych komisji. Nie mogą oni przedstawiać niezawartych w stanowiskach właściwych komisji wniosków, opinii i propozycji poprawek. Przedstawiciele Komisji Finansów Publicznych, którzy uczestniczyli w pracach właściwych komisji sejmowych, przedstawiają na piśmie opinie w sprawie przedłożonych przez te komisje stanowisk.
2. Poprawki do projektu ustawy budżetowej, zgłaszane na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych, wymagają formy pisemnej.

1. Komisja Finansów Publicznych, po rozpatrzeniu przy udziale przedstawicieli poszczególnych komisji sejmowych projektów oraz sprawozdań, o których mowa w art. 105 rozpatrywanie projektu ustawy budżetowej, sprawozdania z wykonania ustawy budżetowej i innych planów finansowych, a także stanowisk przekazanych przez komisje, przedstawia na posiedzeniu Sejmu sprawozdanie wraz z wnioskami:
1) w odniesieniu do projektów ustawy budżetowej i innych planów finansowych państwa - w sprawie ich przyjęcia bez poprawek lub przyjęcia z poprawkami,
2) w odniesieniu do sprawozdań z wykonania ustawy budżetowej i innych planów finansowych państwa - w sprawie ich przyjęcia lub odrzucenia oraz w przedmiocie absolutorium.
2. Komisja Finansów Publicznych przedkłada równocześnie Sejmowi informacje o nieuwzględnionych wnioskach poszczególnych komisji sejmowych.

W razie zaistnienia konieczności przedstawienia dodatkowego sprawozdania do projektu ustawy budżetowej, Sejm rozpatruje je na najbliższym posiedzeniu po zakończeniu prac Komisji Finansów Publicznych.

Zgłoszone Sejmowi przez Senat propozycje określonych zmian w ustawie budżetowej Marszałek Sejmu przekazuje do Komisji Finansów Publicznych, która przedstawia Sejmowi swoje sprawozdanie.

Uchwałę w przedmiocie absolutorium Sejm podejmuje po wysłuchaniu opinii Najwyższej Izby Kontroli przedstawionej przez jej Prezesa.

1. W debacie nad programem działania i wnioskiem o udzielenie wotum zaufania Radzie Ministrów powołanej przez Prezydenta w trybie art. 154 tryb powoływania Rady Ministrów, ust. 1 Konstytucji, przedstawionymi przez Prezesa Rady Ministrów, Marszałek Sejmu, poza kolejnością mówców zapisanych do głosu, udziela głosu wyłącznie Prezesowi Rady Ministrów; po wyczerpaniu listy mówców i zadaniu pytań głos może zabrać wyłącznie Prezes Rady Ministrów.
2. Marszałek Sejmu poddaje pod głosowanie wniosek Prezesa Rady Ministrów. Inne wnioski w tej sprawie są niedopuszczalne.
3. Wotum zaufania Sejm uchwala bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

1. W razie niepowołania Rady Ministrów przez Prezydenta w trybie art. 154 tryb powoływania Rady Ministrów, ust. 1 Konstytucji albo nieudzielenia przez Sejm powołanej Radzie Ministrów wotum zaufania w trybie art. 154 tryb powoływania Rady Ministrów, ust. 2 Konstytucji, kandydata na Prezesa Rady Ministrów może zgłosić co najmniej 46 posłów.
2. Termin zgłaszania kandydatur na Prezesa Rady Ministrów wyznacza Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów.
3. Sejm wybiera Prezesa Rady Ministrów w głosowaniu imiennym.
4. Prezes Rady Ministrów przedstawia Sejmowi na posiedzeniu program działania Rządu oraz proponowany przez niego skład Rady Ministrów.
5. Wniosek Prezesa Rady Ministrów w sprawie wyboru Rady Ministrów jest głosowany łącznie. Art. 112 udzielenie wotum zaufania Radzie Ministrów, ust. 2 stosuje się odpowiednio.
6. Sejm wybiera Prezesa Rady Ministrów oraz proponowanych przez niego członków Rady Ministrów bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
7. Uchwałę o wyborze Rady Ministrów Marszałek Sejmu przekazuje niezwłocznie Prezydentowi.

W wypadku powołania Rady Ministrów przez Prezydenta w trybie art. 155 skutek niepowołania Rady Ministrów, Konstytucji Sejm udziela wotum zaufania tak powołanej Radzie Ministrów większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Przepisy art. 112 udzielenie wotum zaufania Radzie Ministrów, ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio.

1. Wniosek o wyrażenie wotum nieufności Radzie Ministrów składa się w formie pisemnej na ręce Marszałka Sejmu.
2. Po złożeniu wniosku podpisy posłów popierających wniosek nie mogą być wycofane, a także nie mogą być pod nim składane dalsze podpisy.
3. O zgłoszeniu wniosku Marszałek Sejmu zawiadamia niezwłocznie Prezydenta i Prezesa Rady Ministrów.
4. Rozpatrzenie wniosku o wyrażenie wotum nieufności przez Sejm i poddanie go pod głosowanie następuje na najbliższym posiedzeniu Sejmu przypadającym po upływie 7 dni od dnia jego zgłoszenia i nie później niż na następnym posiedzeniu.
5. Jeżeli zgłoszono więcej niż jeden wniosek o wyrażenie wotum nieufności, są one rozpatrywane łącznie, jednak poddanie ich pod głosowanie następuje oddzielnie według kolejności zgłoszenia. W wypadku wyrażenia wotum nieufności na podstawie jednego wniosku, pozostałe wnioski nie podlegają głosowaniu.
5a. W debacie nad wnioskiem o wyrażenie wotum nieufności Marszałek Sejmu, poza kolejnością mówców zapisanych do głosu, udziela głosu wyłącznie Prezesowi Rady Ministrów.
6. W debacie nad wnioskiem o wyrażenie wotum nieufności, po wyczerpaniu listy mówców, głos może zabrać tylko Prezes Rady Ministrów.
7. Sejm wyraża Radzie Ministrów wotum nieufności większością ustawowej liczby posłów.
8. Uchwałę o wyrażeniu wotum nieufności Radzie Ministrów i wyborze nowego Prezesa Rady Ministrów Marszałek Sejmu przesyła niezwłocznie Prezydentowi i Prezesowi Rady Ministrów.

1. Sejm może wyrazić ministrowi wotum nieufności.
1a. W debacie nad wnioskiem o wyrażenie ministrowi wotum nieufności Marszałek Sejmu, poza kolejnością mówców zapisanych do głosu, udziela głosu wyłącznie Prezesowi Rady Ministrów oraz ministrowi, którego wniosek dotyczy.
2. Do wniosku o wyrażenie wotum nieufności ministrowi stosuje się odpowiednio przepis art. 115 wniosek o wyrażenie wotum nieufności Radzie Ministrów, z tym że wniosek kieruje się do odpowiednich komisji sejmowych.

1. Rozpatrzenie wniosku Prezesa Rady Ministrów o wyrażenie Radzie Ministrów wotum zaufania następuje na najbliższym posiedzeniu Sejmu, a w wypadku zgłoszenia wniosku w trakcie posiedzenia Sejmu - w czasie jego trwania.
2. Debata nad wnioskiem obejmuje wyłącznie zadawanie pytań Prezesowi Rady Ministrów i jego odpowiedzi na pytania.
3. Sejm wyraża Radzie Ministrów wotum zaufania większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
4. O uchwaleniu lub nieuchwaleniu wotum zaufania Radzie Ministrów Marszałek Sejmu niezwłocznie zawiadamia Prezydenta i Prezesa Rady Ministrów.

1. W razie zawiadomienia Sejmu przez Prezesa Rady Ministrów o zamiarze przedłożenia Prezydentowi do ratyfikacji umowy międzynarodowej, której ratyfikacja nie wymaga zgody wyrażonej w ustawie, Marszałek Sejmu zarządza drukowanie zawiadomienia wraz z tekstem umowy międzynarodowej oraz doręczenie ich posłom.
2. Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1, Marszałek Sejmu kieruje niezwłocznie do Komisji Spraw Zagranicznych celem zajęcia stanowiska co do zasadności wybranego przez Radę Ministrów trybu ratyfikacji umowy międzynarodowej, określając zarazem termin przedłożenia przez Komisję sprawozdania.

1. Poseł ma prawo zgłosić Komisji Spraw Zagranicznych, w terminie określonym przez Marszałka Sejmu, pisemne zastrzeżenie co do zasadności wybranego przez Radę Ministrów trybu ratyfikacji umowy międzynarodowej. Zastrzeżenie składa się wraz z pisemnym uzasadnieniem.
2. O terminie i miejscu posiedzenia Komisji poświęconego rozpatrzeniu zawiadomienia, o którym mowa w art. 118 skierowanie niezwłocznie zawiadomienia do Komisji Spraw Zagranicznych, zawiadamia się wszystkich posłów, którzy zgłosili zastrzeżenia.
3. Po rozpatrzeniu zawiadomienia oraz zastrzeżeń, o których mowa w ust. 1, Komisja Spraw Zagranicznych przedstawia sprawozdanie, które zawiera wniosek o:
1) przyjęcie zawiadomienia Prezesa Rady Ministrów bez zastrzeżeń albo
2) wyrażenie przez Sejm negatywnej opinii co do zasadności wybranego przez Radę Ministrów trybu ratyfikacji umowy międzynarodowej.
4. W wypadku, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, Komisja przedstawia równocześnie projekt odpowiedniej uchwały Sejmu.
5. Zastrzeżenie, o którym mowa w ust. 1, odrzucone przez Komisję, na wniosek składającego zastrzeżenie zamieszcza się w sprawozdaniu Komisji jako wniosek mniejszości. W takim wypadku zastrzeżenie to musi być sformułowane w postaci odpowiedniego projektu uchwały Sejmu.

1. W wypadkach, o których mowa w art. 119 zastrzeżenie co do zasadności wybranego przez Radę Ministrów trybu ratyfikacji umowy, ust. 3 pkt 2 lub ust. 5, Marszałek Sejmu wprowadza sprawę wybranego przez Radę Ministrów trybu ratyfikacji umowy międzynarodowej do porządku dziennego posiedzenia Sejmu najbliższego po przedłożeniu sprawozdania Komisji. Przepisy art. 43 sprawozdanie komisji o projekcie ust. 5-7 stosuje się odpowiednio. Przepisy art. 37 pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu lub komisji ust. 4 i art. 44 zakres drugiego czytania ust. 3 nie mają zastosowania.
2. Uchwałę Sejmu wyrażającą negatywną opinię o wybranym przez Radę Ministrów trybie ratyfikacji umowy międzynarodowej Marszałek Sejmu przekazuje niezwłocznie Prezesowi Rady Ministrów i Prezydentowi.
3. W razie niepodjęcia przez Sejm uchwały wyrażającej negatywną opinię co do zasadności wybranego przez Radę Ministrów trybu ratyfikacji umowy międzynarodowej uznaje się, że Sejm przyjął zawiadomienie, o którym mowa w art. 118 skierowanie niezwłocznie zawiadomienia do Komisji Spraw Zagranicznych, bez zastrzeżeń.
4. W wypadku, o którym mowa w art. 119 zastrzeżenie co do zasadności wybranego przez Radę Ministrów trybu ratyfikacji umowy ust. 3 pkt 1, jeżeli sprawozdanie Komisji nie zawiera wniosków mniejszości, Marszałek Sejmu informuje Sejm na najbliższym posiedzeniu o braku zastrzeżeń co do zasadności wybranego przez Radę Ministrów trybu ratyfikacji umowy międzynarodowej.

1. W postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie stwierdzenia zgodności ustawy z przepisami konstytucyjnymi Sejm jest reprezentowany przez przedstawiciela, którego wyznacza Marszałek Sejmu spośród posłów.
2. Komisja Ustawodawcza przed terminem rozprawy wydaje opinię o zawartych we wniosku o rozpatrzenie sprawy przez Trybunał Konstytucyjny zarzutach co do niezgodności ustawy z przepisami konstytucyjnymi. Poseł wyznaczony na przedstawiciela Sejmu ma obowiązek uczestniczyć w posiedzeniu Komisji.

Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego stwierdzające niezgodność z przepisami konstytucyjnymi aktu ustawodawczego oraz informacje o istotnych problemach wynikających z jego działalności i orzecznictwa Prezes Trybunału Konstytucyjnego przekazuje Prezydium Sejmu.

1. Sejm zapoznaje się z:
1) informacją Trybunału Konstytucyjnego o istotnych problemach wynikających z jego działalności i orzecznictwa oraz z uwagami Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzonych uchybieniach i lukach w prawie, których usunięcie jest niezbędne dla zapewnienia spójności systemu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej,
2) coroczną informacją Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego o działalności Sądu Najwyższego oraz o wynikających z niej istotnych problemach,
3) informacją Krajowej Rady Sądownictwa z jej rocznej działalności oraz z postulatami co do aktualnych problemów i potrzeb wymiaru sprawiedliwości,
4) coroczną informacją Rzecznika Praw Obywatelskich o jego działalności oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela,
5) coroczną informacją Rzecznika Praw Dziecka o jego działalności oraz z uwagami o stanie przestrzegania praw dziecka,
6) rocznym sprawozdaniem Prezesa Narodowego Banku Polskiego z działalności Narodowego Banku Polskiego.
2. Informacje, sprawozdania, uwagi i postulaty, o których mowa w ust. 1, doręcza się posłom.
3. Zapoznanie się przez Sejm z informacjami, sprawozdaniami, uwagami i postulatami, o których mowa w ust. 1, nie może nastąpić później niż w terminie 3 miesięcy od dnia ich doręczenia posłom.

1. Sejm rozpatruje:
1) przedstawione przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji sprawozdanie z jej działalności oraz informację o podstawowych problemach radiofonii i telewizji;
2) przedstawioną przez Radę Mediów Narodowych informację o jej działalności.
2. Sprawozdanie i informacje, o których mowa w ust. 1, doręcza się posłom.
3. Rozpatrzenie sprawozdania i informacji, o których mowa w ust. 1, nie może nastąpić później niż w terminie 3 miesięcy od dnia ich doręczenia posłom.
4. Sprawozdanie i informacje, o których mowa w ust. 1, przesyła się do komisji, która po ich rozpatrzeniu przedstawia Sejmowi:
1) projekt uchwały o przyjęciu lub odrzuceniu sprawozdania, o którym mowa w ust. 1 pkt 1;
2) projekt uchwały o przyjęciu lub odrzuceniu informacji, o której mowa w ust. 1 pkt 2.
4a. Projekt uchwały o odrzuceniu sprawozdania, o którym mowa w ust. 1pkt 1, zawiera uzasadnienie.
5. Sejm podejmuje:
1) uchwałę o przyjęciu lub odrzuceniu sprawozdania, o którym mowa w ust. 1 pkt 1;
2) uchwałę o przyjęciu lub odrzuceniu informacji, o której mowa w ust. 1 pkt 2.
5a. Uchwała o odrzuceniu sprawozdania, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, zawiera uzasadnienie.
6. Uchwały, o których mowa w ust. 5, mogą zawierać uwagi i zastrzeżenia.
7. Uchwałę, o której mowa w ust. 5 pkt 2, Marszałek Sejmu przesyła Przewodniczącemu Rady Mediów Narodowych.
8. Sejm rozstrzyga o sposobie wykorzystania wniosków wynikających ze sprawozdania i z informacji, o których mowa w ust. 1, a w razie potrzeby kieruje te wnioski do właściwych komisji.

1. Sejm rozpatruje informację Rady Ministrów o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej.
1a. Informacja zawiera w szczególności plan prac nad projektami ustaw wykonujących prawo Unii Europejskiej określający terminy ich wniesienia do Sejmu.
2. Informację doręcza się posłom.
3. Informację przesyła się do Komisji do Spraw Unii Europejskiej, która po jej rozpatrzeniu przedstawia Sejmowi projekt uchwały o jej przyjęciu lub odrzuceniu.
4. Sejm podejmuje uchwałę o przyjęciu lub odrzuceniu informacji Rady Ministrów. Uchwała Sejmu może zawierać ocenę informacji Rady Ministrów.

1. Przedkładane Sejmowi przez Najwyższą Izbę Kontroli:
1) uwagi do sprawozdania Rady Ministrów z wykonania ustawy budżetowej i innych planów finansowych państwa,
2) sprawozdania z wyników kontroli zleconych przez Sejm i jego organy (Marszałka Sejmu, Prezydium Sejmu, komisje sejmowe) oraz przeprowadzonych na wniosek Prezydenta i Prezesa Rady Ministrów, a także informacje o wynikach innych kontroli,
2a) analizy wykorzystania wynikających z kontroli wniosków dotyczących stanowienia lub stosowania prawa,
3) wnioski w sprawie rozpatrzenia przez Sejm lub jego organy określonych problemów społeczno-gospodarczych i organizacyjno-prawnych związanych z działalnością organów administracji państwowej
- Prezes Najwyższej Izby Kontroli przedstawia Prezydium Sejmu.
2. Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Komisji do Spraw Kontroli Państwowej, rozpatruje wnioski, o których mowa w ust. 1 pkt 3, i decyduje o nadaniu im dalszego biegu, a także rozpatruje przedkładany przez Prezesa Najwyższej Izby Kontroli roczny plan pracy Najwyższej Izby Kontroli.
3. Uwagi, sprawozdania, informacje i analizy określone w ust. 1 pkt 1-2a Marszałek Sejmu kieruje do Komisji do Spraw Kontroli Państwowej i do właściwych komisji sejmowych.
4. Przedkładane przez Prezesa Najwyższej Izby Kontroli coroczne sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli rozpatruje Sejm; przed rozpatrzeniem tego sprawozdania Prezydium Sejmu przesyła je do zaopiniowania Komisji do Spraw Kontroli Państwowej oraz może przesłać je do ustosunkowania się właściwym komisjom sejmowym.
5. Rozpatrzenie przez Sejm sprawozdania, o którym mowa w ust. 4, nie może nastąpić później niż w terminie 3 miesięcy od dnia jego doręczenia posłom.
6. Sprawozdanie z przeprowadzonego audytu zewnętrznego w zakresie wykonania budżetu oraz gospodarki finansowej Najwyższej Izby Kontroli wraz ze stanowiskiem Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, Marszałek Sejmu przesyła do Komisji do Spraw Kontroli Państwowej.

1. Sejm może rozpatrzyć informacje, sprawozdania i raporty z działalności instytucji i organów władzy państwowej inne niż te, o których mowa w art. 124 informacje, sprawozdania, uwagi i postulaty-126, przedkładane na podstawie odrębnych przepisów.
2. Informacje, sprawozdania i raporty, o których mowa w ust. 1, doręcza się posłom.

W przypadku gdy informacje, sprawozdania lub raporty, o których mowa w art. 126a informacje, sprawozdania i raporty ust. 1, dotyczą czynności operacyjno-rozpoznawczych lub czynności i działań profilaktycznych podejmowanych przez instytucje i organy władzy państwowej, Marszałek Sejmu kieruje je do Komisji do Spraw Służb Specjalnych. Przepisu art. 126a informacje, sprawozdania i raporty ust. 2 nie stosuje się.

1. Petycję złożoną do Sejmu Marszałek Sejmu kieruje do Komisji do Spraw Petycji, zwanej dalej w niniejszym rozdziale "Komisją", w celu rozpatrzenia.
2. Marszałek Sejmu, w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach (Dz. U. poz. 1195), może zarządzić łączne rozpatrywanie petycji.
3. W przypadku gdy petycja nie spełnia wymogów określonych w art. 2 podmiot i przedmiot petycji lub art. 4 wymogi formalne petycji ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach, Marszałek Sejmu, w trybie i na zasadach określonych w tej ustawie, pozostawia petycję bez rozpoznania albo wzywa podmiot wnoszący petycję do uzupełnienia lub wyjaśnienia treści petycji.
4. Marszałek Sejmu, biorąc pod uwagę terminy określone w przepisach ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach, wyznacza Komisji termin rozpatrzenia petycji.

1. Rozpatrzenie petycji obejmuje przedstawienie petycji przez posła wyznaczonego przez prezydium Komisji, dyskusję oraz rozstrzygnięcie w sprawie sposobu załatwienia petycji.
2. Komisja może zwrócić się do innych komisji sejmowych o wyrażenie opinii o rozpatrywanej petycji.
3. Sposobem załatwienia petycji może być w szczególności:
1) wniesienie przez Komisję projektu ustawy lub uchwały,
2) wniesienie przez Komisję poprawki lub wniosku do projektu ustawy lub uchwały w czasie jego rozpatrywania przez inną komisję sejmową lub w czasie jego drugiego czytania,
3) przedstawienie przez Komisję innej komisji sejmowej opinii w sprawie rozpatrywanego przez nią projektu ustawy lub uchwały,
4) wystąpienie przez Komisję z wnioskiem, o którym mowa w art. 162a elementy wniosku o kontrolę przez NIK ust. 1,
5) nieuwzględnienie przez Komisję żądania będącego przedmiotem petycji.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, Komisja wskazuje swego przedstawiciela upoważnionego do wniesienia poprawki lub wniosku.

Komisja przekazuje Marszałkowi Sejmu informację o sposobie załatwienia petycji albo o zaistnieniu okoliczności, o których mowa w art. 12 pozostawienie petycji bez rozpatrzenia ust. 1 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach, wraz z uzasadnieniem.

Marszałek Sejmu zawiadamia podmiot wnoszący petycję o sposobie jej załatwienia, a w przypadku, o którym mowa w art. 12 pozostawienie petycji bez rozpatrzenia ust. 1 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach - o poprzednim sposobie jej załatwienia, wraz z uzasadnieniem.

Informacje, o których mowa w art. 8 informacja o petycji na stronie internetowej organu i art. 14 zbiorcza informacja o rozpatrzonych petycjach ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach, podlegają udostępnieniu w Systemie Informacyjnym Sejmu.

W przypadku gdy postępowanie w sprawie petycji nie zostanie zakończone przed upływem kadencji Sejmu, jest ono prowadzone przez Komisję w następnej kadencji Sejmu.

Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej rozpatruje wstępne wnioski o pociągnięcie do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu.

1. (uchylony).
2. Komisja, po wstępnym zapoznaniu się ze zgłoszonymi zarzutami oraz wyjaśnieniami i wnioskami osoby objętej zarzutami, określa zakres i sposób przeprowadzenia postępowania dowodowego.
3. Osoba objęta wstępnym wnioskiem oraz jej obrońca mogą brać udział w posiedzeniach Komisji, na których przeprowadza się postępowanie dowodowe, oraz w czynnościach podejmowanych z upoważnienia Komisji.

1. Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej wraz ze sprawozdaniem przedstawia Sejmowi wnioski w sprawie wyboru przez Sejm oskarżycieli.
2. Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej w przypadku, o którym mowa w art. 13a zmiana kadencji Sejmu ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o Trybunale Stanu (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 925, z późn. zm.), przedstawia Sejmowi wniosek w sprawie wyboru przez Sejm oskarżyciela.

Wnioski w sprawie wyrażenia zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności za przestępstwo lub wykroczenie albo aresztowanie bądź zatrzymanie osób pełniących funkcję:
1) Rzecznika Praw Obywatelskich,
2) Prezesa Najwyższej Izby Kontroli,
3) Rzecznika Praw Dziecka,
4) Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych,
5) Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
- rozpatruje Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych.

O terminie rozpatrzenia wniosku w sprawach, o których mowa w art. 130a rozpatrywanie wniosków w sprawie wyrażenia zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności za przestępstwo lub wykroczenie albo aresztowanie lub zatrzymanie, niezwłocznie zawiadamia się osobę, której dotyczy wniosek. Do zawiadamiania stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. poz. 555, z późn. zm.) dotyczące doręczania pism przeznaczonych dla uczestników postępowania.

W posiedzeniach Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych, na których rozpatrywane są sprawy, o których mowa w art. 130a rozpatrywanie wniosków w sprawie wyrażenia zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności za przestępstwo lub wykroczenie albo aresztowanie lub zatrzymanie, może uczestniczyć osoba, której dotyczy wniosek, lub może uczestniczyć jej pełnomocnik, o ile został ustanowiony.

Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawach, o których mowa w art. 130a rozpatrywanie wniosków w sprawie wyrażenia zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności za przestępstwo lub wykroczenie albo aresztowanie lub zatrzymanie, doręcza się niezwłocznie posłom.

Sejm rozpatruje sprawozdanie, o którym mowa w art. 130d sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych, wysłuchując jedynie sprawozdawcy. Prawo do zabrania głosu przysługuje również osobie, której dotyczy wniosek. Nad sprawozdaniem tym nie przeprowadza się dyskusji.

1. Sprawy posłów, którym zarzuca się naruszenie lub niedopełnienie obowiązków określonych w art 33-35 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, Prezydium Sejmu kieruje do rozpatrzenia przez Komisję Regulaminową, Spraw Poselskich i Immunitetowych.
2. Po rozpatrzeniu sprawy Komisja przedstawia Prezydium Sejmu sprawozdanie zawierające opinię w sprawie oraz ewentualnie projekt uchwały, o której mowa w art. 21 odpowiedzialność za niedopełnienie obowiązków wynikających z ustawy, albo wniosek o umorzenie postępowania w sprawie zarzutów.
3. W posiedzeniu Komisji, na którym następuje rozpatrzenie zarzutów, ma prawo brać udział poseł, którego zarzuty dotyczą; ma on też prawo do zabierania głosu poza kolejnością.

1. Sprawy posłów, w stosunku do których przedstawia się zarzut, że nie wykonują obowiązków poselskich, Prezydium Sejmu kieruje do rozpatrzenia przez Komisję Regulaminową, Spraw Poselskich i Immunitetowych.
2. Odwołanie od uchwały Komisji składa się za pośrednictwem przewodniczącego Komisji, który przedstawia je Prezydium Sejmu, dołączając materiały z posiedzenia (posiedzeń) Komisji w tej sprawie. Prezydium Sejmu może ponadto zasięgnąć opinii klubu albo koła, którego poseł jest członkiem.

1. Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych rozpatruje przekazane przez Marszałka Sejmu wnioski w sprawie wyrażenia zgody na pociągnięcie posła do odpowiedzialności za przestępstwo lub wykroczenie albo aresztowanie bądź zatrzymanie.
1a. W głosowaniu na posiedzeniu Komisji nad sprawozdaniem Komisji nie bierze udziału członek Komisji, którego dotyczy wniosek.
2. (uchylony).
3. (uchylony).
4. (uchylony).
5. Sprawozdanie Komisji doręcza się niezwłocznie posłom.
6. Sejm rozpatruje sprawozdanie Komisji wysłuchując jedynie sprawozdawcy. Prawo do zabrania głosu przysługuje również posłowi, którego wniosek dotyczy. Nad sprawozdaniem tym nie przeprowadza się dyskusji.
7. (uchylony).
8. (uchylony).
9. (uchylony).

W wypadku zgłoszenia przez uprawniony organ wniosku w sprawie wyrażenia zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła - członka Komisji do Spraw Służb Specjalnych za przestępstwo ujawnienia lub wykorzystania informacji niejawnej, Prezydium Sejmu wykonuje w stosunku do niego zadania Komisji Regulaminowej i, Spraw Poselskich i Immunitetowych, o których mowa w art. 133 wniosek o pociągnięcie posła do odpowiedzialności za przestępstwo lub wykroczenie albo aresztowanie bądź zatrzymanie.

Przepisy art. 134 wniosek w sprawie wyrażenia zgody na pociągnięcie posła do odpowiedzialności karnej, stosuje się odpowiednio do posła - członka Komisji Etyki Poselskiej w przypadku naruszenia przepisów o ochronie informacji niejawnej o klauzuli tajności "zastrzeżone" lub "poufne".

W sprawach, o których mowa w art. 132 rozpatrywanie przez Komisję Regulaminową i Spraw Poselskich spraw posłów którym zarzuca się niewykonywanie obowiązków poselskich-135, poseł może ustanowić swojego obrońcę spośród posłów.

1. Projekt uchwały w sprawie powołania komisji śledczej może być wniesiony przez Prezydium Sejmu lub co najmniej 46 posłów.
2. Do projektu dołącza się uzasadnienie wskazujące potrzebę i cel powołania komisji.

1. Pierwsze czytanie projektu uchwały, o której mowa w art. 136a projekt uchwały w sprawie powołania komisji śledczej, ust. 1, przeprowadza się na posiedzeniu Sejmu.
2. Projekt uchwały kieruje się do Komisji Ustawodawczej w celu rozpatrzenia; Sejm może skierować projekt uchwały także do innych komisji.

1. Po powołaniu komisji śledczej Sejm wybiera jej skład osobowy.
2. Kandydaci na członków komisji śledczej zgłaszani są Marszałkowi Sejmu przez przewodniczących klubów i kół wchodzących w skład Konwentu Seniorów.
3. Kandydatów zgłasza się w liczbie określonej przez Prezydium Sejmu wynikającej z zastosowania przepisu art. 2 powoływanie członków komisji, ust. 2 ustawy o sejmowej komisji śledczej; o liczbie tej Prezydium Sejmu informuje uprawnione podmioty.
4. Kandydatów zgłasza się w terminie określonym przez Prezydium Sejmu.
5. Po upływie terminu, o którym mowa w ust. 4, Prezydium Sejmu doręcza listę zgłoszonych kandydatów posłom.
6. W terminie określonym przez Prezydium Sejmu i podanym do wiadomości posłów wraz z doręczeniem listy, o której mowa w ust. 5, każdy poseł może na podstawie art. 4a przesłanki skreślenia posła z listy kandydatów, ustawy o sejmowej komisji śledczej złożyć wniosek do Prezydium Sejmu o dokonanie skreślenia kandydującego posła z listy kandydatów.
7. Jeżeli Prezydium Sejmu w związku z zaistnieniem okoliczności, o której mowa w art. 4 przesłanki wyłączenia posła ze składu komisji, ustawy o sejmowej komisji śledczej, stwierdzi, że poseł kandydujący do komisji, co do którego złożono wniosek, o którym mowa w ust. 6, nie może wchodzić w jej skład, podejmuje uchwałę o skreśleniu go z listy kandydatów.
8. Informację o uchwale, o której mowa w ust. 7, jak również o uchwale o odrzuceniu wniosku, o którym mowa w ust. 6, podaje się posłom do wiadomości.
9. W przypadku podjęcia uchwały o skreśleniu posła z listy kandydatów Prezydium Sejmu wyznacza uprawnionemu podmiotowi termin na zgłoszenie następnego kandydata. Do zgłoszenia tego kandydata przepisy ust. 5-8 oraz 10 i 11 stosuje się odpowiednio.
10. W razie niezgłoszenia w terminie, o którym mowa w ust. 4, kandydata lub zgłoszenia kandydatów w liczbie innej niż określona przez Prezydium Sejmu, miejsca przypadające danemu klubowi lub kołu przydzielane są innym uprawnionym podmiotom. Przy ponownym obliczeniu proporcjonalnego składu komisji nie bierze się pod uwagę klubu lub koła, które nie zgłosiły kandydatów lub zgłosiły ich w liczbie innej niż im przypadająca.
11. Po ustaleniu, w związku z ust. 10, nowej liczby miejsc przypadających uprawnionym podmiotom Prezydium Sejmu wyznacza tym podmiotom termin na zgłoszenie dodatkowych kandydatów. Przepisy ust. 2-10 stosuje się odpowiednio.
12. W trybie określonym w ust. 2-11 Sejm dokonuje wyboru uzupełniającego, o którym mowa w art. 5a wybór uzupełniający do składu komisji, ustawy o sejmowej komisji śledczej.

O terminie i porządku dziennym posiedzenia komisji śledczej zawiadamia się członków komisji oraz Prezydium Sejmu; do zasad i trybu tego zawiadomienia stosuje się odpowiednio przepisy art. 152 terminy posiedzeń komisji sejmowych, ust. 5.

Komisji śledczej nie przysługuje inicjatywa ustawodawcza i uchwałodawcza, w rozumieniu przepisów art. 32 inicjatywa ustawodawcza, i art. 33 projekt uchwały - tryb wniesienia,

Jeżeli komisja śledcza wystąpi ze wstępnym wnioskiem o pociągnięcie określonej osoby do odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu, komisję reprezentuje w tej sprawie, w dalszym postępowaniu przed organami Sejmu, poseł wybrany spośród członków komisji śledczej.

1. Komisja przekazuje Marszałkowi Sejmu sprawozdanie ze swojej działalności.
2. Marszałek Sejmu zarządza drukowanie i doręczenie posłom sprawozdania komisji śledczej.

Jeżeli w sprawozdaniu komisji śledczej znajdują się wiadomości stanowiące tajemnicę prawnie chronioną, Marszałek Sejmu określa tryb jego udostępnienia posłom oraz sposób rozpatrywania go przez Sejm.

Z uwzględnieniem zmian wynikających z przepisów niniejszego rozdziału, do komisji śledczej i posłów wybranych do komisji stosuje się odpowiednio przepisy regulaminu Sejmu.

1. W skład Komisji do Spraw Służb Specjalnych wchodzi nie więcej niż 7 posłów.
2. Sejm, na wniosek Prezydium Sejmu, w drodze uchwały, ustala liczbę członków Komisji do Spraw Służb Specjalnych.
3. Zgłoszenia kandydatów na członków Komisji dokonują przewodniczący klubów poselskich lub grupy co najmniej 35 posłów. Zgłoszenie składa się Marszałkowi Sejmu.
4. Sejm, na wniosek Prezydium Sejmu zgłoszony po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, wybiera skład osobowy Komisji w głosowaniu łącznym.

1. Pierwsze posiedzenie Komisji do Spraw Służb Specjalnych zwołuje i prowadzi Marszałek Sejmu. Na posiedzeniu tym Komisja wybiera ze swego grona prezydium komisji w składzie: przewodniczący i do dwóch zastępców.
1a. (uchylony).
1b. Funkcję przewodniczącego Komisji i zastępców przewodniczącego pełnią kolejno, po 6 miesięcy, członkowie tej Komisji.
2. Uchwały Komisji zapadają bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy liczby członków Komisji.
3. (uchylony).
4. Dostęp członków Komisji do informacji niejawnych o klauzuli tajności "tajne" lub "ściśle tajne" określają przepisy ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 182, poz. 1228).

1. Posiedzenia Komisji do Spraw Służb Specjalnych są zamknięte. Przepisu art. 154 uczestniczenie posłów w posiedzeniach komisji ust. 1 nie stosuje się.
2. Posiedzenia wspólne odbywane z innymi komisjami mogą być jawne.
2a. W przypadku posiedzeń wspólnych odbywanych z innymi komisjami stosuje się art. 163 wspólne posiedzenia komisji ust. 2.
2b. W przypadku zamkniętych posiedzeń wspólnych odbywanych z innymi komisjami przepisu art. 154 uczestniczenie posłów w posiedzeniach komisji ust. 1 nie stosuje się.
3. Przewodniczący Komisji zaprasza osoby inne niż określone w art. 153 sprawozdania, informacje, uczestniczenie na żądanie prezydium komisji ust. 1 do wzięcia udziału w pracach Komisji za pośrednictwem albo po powiadomieniu Marszałka Sejmu oraz w razie potrzeby Prezesa Rady Ministrów, Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefa Agencji Wywiadu, Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Szefa Służby Wywiadu Wojskowego, Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz ministra powołanego w celu sprawowania nadzoru nad działalnością służb specjalnych.

Komisja uczestniczy, w sprawach dotyczących służb specjalnych, w postępowaniu z projektami ustaw budżetowych i innymi planami finansowymi państwa oraz w rozpatrywaniu sprawozdań z ich wykonania, przedstawiając opinię właściwym komisjom.

1. Przewodniczący Komisji przyznaje klauzulę tajności dokumentom zawierającym informacje niejawne wytworzonym w wyniku działalności Komisji.
2. (uchylony).
3. Komisja może ustalić dla prasy, radia i telewizji komunikat z posiedzenia Komisji, w miarę potrzeby konsultując jego treść z Ministrem Obrony Narodowej, ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefem Agencji Wywiadu, Szefem Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Szefem Służby Wywiadu Wojskowego, Szefem Centralnego Biura Antykorupcyjnego lub ministrem powołanym w celu sprawowania nadzoru nad działalnością służb specjalnych.

1. Komisja do Spraw Służb Specjalnych uchwala projekt regulaminu Komisji określającego szczegółowy tryb działania i pracy Komisji oraz podejmowania przez nią rozstrzygnięć, w szczególności zasady sprawowania funkcji przewodniczącego Komisji i jego zastępcy.
2. Projekt regulaminu Komisji podlega zatwierdzeniu przez Marszałka Sejmu. Marszałek Sejmu zatwierdza albo odmawia zatwierdzenia projektu w całości.
3. Komisja uchwala zatwierdzony projekt regulaminu Komisji.
4. Regulamin Komisji podlega udostępnieniu w Systemie Informacyjnym Sejmu.
5. Do zmian regulaminu Komisji stosuje się przepisy ust. 1-4.

1. Z uwzględnieniem zmian wynikających z przepisów niniejszego rozdziału, do Komisji do Spraw Służb Specjalnych i posłów do niej wybranych stosuje się odpowiednio przepisy Regulaminu Sejmu.
2. Służbami specjalnymi w rozumieniu niniejszego Regulaminu są: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu, Służba Kontrwywiadu Wojskowego, Służba Wywiadu Wojskowego oraz Centralne Biuro Antykorupcyjne.

1. W skład Komisji Etyki Poselskiej wchodzą posłowie reprezentujący wszystkie kluby poselskie po jednym członku z każdego klubu, z zastrzeżeniem ust. 12.
2. Kandydatów na członków Komisji zgłaszają przewodniczący klubów.
3. Na kandydata na członka Komisji proponuje się osobę o nieposzlakowanej opinii i wysokim autorytecie moralnym. Kandydatem na członka Komisji nie może być w szczególności poseł, wobec którego w okresie 6 miesięcy poprzedzających zgłoszenie, o którym mowa w ust. 2, podjęto uchwałę albo wydano zarządzenie, o których mowa w art. 21 odpowiedzialność za niedopełnienie obowiązków wynikających z ustawy ust. 1, art. 22 odpowiedzialność za niewykonywanie obowiązków poselskich ust. 1, art. 25 obniżenie uposażenia lub diety na skutek wykluczenia z posiedzenia ust. 1 i 2 lub art. 147 decyzje Komisji w przypadku stwierdzenia naruszenia zasad etyki ust. 1, od których w terminie nie wniesiono środka odwoławczego albo które w wyniku rozpatrzenia takiego środka utrzymano w mocy.
4. Kandydat na członka Komisji lub członek Komisji może wnieść do Marszałka Sejmu umotywowane zastrzeżenie dotyczące członkostwa w Komisji innego kandydata. Zastrzeżenie takie wstrzymuje dokonanie wyboru Komisji przez Sejm.
5. Kandydat, w stosunku do którego wniesiono zastrzeżenie, lub klub poselski zgłaszający tego kandydata, w terminie 7 dni od dnia przekazania zastrzeżenia, może złożyć do Marszałka Sejmu wyjaśnienie w sprawie wniesionego zastrzeżenia.
6. Prezydium Sejmu po zapoznaniu się z zastrzeżeniem i wyjaśnieniem, w drodze uchwały, może uznać zastrzeżenie:
1) za zasadne,
2) za niezasadne.
7. W przypadku, o którym mowa w ust. 6 pkt 1, Prezydium Sejmu zwraca się do uprawnionych o niezwłoczne zgłoszenie nowej kandydatury na członka Komisji.
8. W przypadku, o którym mowa w ust. 6 pkt 2, Prezydium Sejmu przedstawia wnoszącemu zastrzeżenie swoje stanowisko i wzywa go do wycofania zastrzeżenia. W przypadku podtrzymania zastrzeżenia, wnoszący je, w terminie 7 dni, informuje o tym Marszałka Sejmu.
9. Jeżeli w terminie określonym w ust. 8 nie wpłynie ponowne zastrzeżenie, Prezydium Sejmu przedkłada Sejmowi wniosek w sprawie wyboru na członków Komisji kandydatów, o których mowa w ust. 2.
10. Prezydium Sejmu, pomimo wpłynięcia w terminie ponownego zastrzeżenia, może przedłożyć Sejmowi wniosek w sprawie wyboru Komisji, z uwzględnieniem zastrzeżonej kandydatury. Jeżeli Sejm nie dokona wyboru Komisji, uprawnieni ponownie zgłaszają, na podstawie ust. 2, kandydatów na jej członków.
11. Wybór Komisji następuje, jeżeli nie ma zastrzeżeń do kandydatów, z zastrzeżeniem ust. 10 i ust. 12. Sejm dokonuje wyboru członków Komisji w głosowaniu łącznym.
12. Jeżeli uprawnieni nie zgłoszą nowej kandydatury, o której mowa w ust. 7, Prezydium Sejmu wyznacza termin na jej zgłoszenie. Po bezskutecznym upływie tego terminu Prezydium Sejmu może przedstawić Sejmowi wniosek zawierający skład Komisji, z pominięciem kandydata, wobec którego zgłoszono zastrzeżenia.
13. W przypadku wycofania zastrzeżenia lub zgłoszenia na podstawie ust. 2, po upływie terminu, o którym mowa w ust. 12, nowego kandydata na miejsce kandydata, wobec którego zgłoszono zastrzeżenie, Sejm dokonuje wyboru uzupełniającego, z uwzględnieniem ust. 4.
14. W przypadku utraty przez posła - członka Komisji członkostwa w klubie jego członkostwo w Komisji wygasa.
15. W przypadku gdy wobec członka Komisji podjęto uchwałę albo wydano zarządzenie, o których mowa w art. 21 odpowiedzialność za niedopełnienie obowiązków wynikających z ustawy ust. 1, art. 22 odpowiedzialność za niewykonywanie obowiązków poselskich ust. 1, art. 25 obniżenie uposażenia lub diety na skutek wykluczenia z posiedzenia ust. 1 i 2 lub art. 147 decyzje Komisji w przypadku stwierdzenia naruszenia zasad etyki ust. 1, od których w terminie nie wniesiono środka odwoławczego albo które w wyniku rozpatrzenia takiego środka utrzymano w mocy, traci on członkostwo w Komisji. W takim przypadku przepisy ust. 1-13 stosuje się odpowiednio.

1. Posiedzenia Komisji Etyki Poselskiej, na których rozpatruje się sprawy wynikające z majątkowych oświadczeń poselskich, są zamknięte. Przepisu art. 154 uczestniczenie posłów w posiedzeniach komisji ust. 1 nie stosuje się.
1a. Uchwały Komisji w sprawach, o których mowa w ust. 1, zapadają bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy liczby członków Komisji.
2. (uchylony).

1. Komisja w sprawach posłów, którzy zachowują się w sposób nieodpowiadający godności posła, wydaje rozstrzygnięcia na podstawie "Zasad etyki poselskiej".
2. "Zasady etyki poselskiej" podlegają zatwierdzeniu przez Sejm. Sejm w uchwale przyjmuje lub odrzuca w całości projekt "Zasad etyki poselskiej" przedstawiony przez Komisję.
3. Pracami Komisji kieruje przewodniczący, a w czasie jego nieobecności zastępca przewodniczącego. Funkcję przewodniczącego Komisji i zastępcy przewodniczącego pełnią kolejno, po 6 miesięcy, członkowie Komisji.
4. Komisja rozpatruje sprawy, które należą do jej właściwości, z własnej inicjatywy.
5. W posiedzeniu Komisji nie bierze udziału członek Komisji, którego sprawa jest rozpatrywana, z zastrzeżeniem art. 146 wezwanie posła do wyjaśnienia wątpliwości,

Komisja może wezwać posła do wyjaśnienia wątpliwości powstałych w toku postępowania.

1. Komisja, po rozpatrzeniu sprawy i stwierdzeniu naruszenia przez posła "Zasad etyki poselskiej", może w drodze uchwały:
1) zwrócić posłowi uwagę,
2) udzielić posłowi upomnienia,
3) udzielić posłowi nagany.
2. Uchwały Komisji podaje się do wiadomości publicznej.
3. Uchwałę, o której mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, Komisja podejmuje bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy jej członków.
4. Od uchwały, o której mowa w ust. 1, służą posłowi środki przewidziane w art. 132 rozpatrywanie przez Komisję Regulaminową i Spraw Poselskich spraw posłów którym zarzuca się niewykonywanie obowiązków poselskich, ust. 2 Regulaminu Sejmu. Wniesienie przez posła odwołania wstrzymuje podanie treści uchwały do wiadomości publicznej.

1. Komisja Etyki Poselskiej uchwala projekt regulaminu Komisji określającego szczegółowy tryb działania i pracy Komisji oraz podejmowania przez nią rozstrzygnięć, w szczególności zasady sprawowania funkcji przewodniczącego Komisji i jego zastępcy oraz podawania do wiadomości publicznej uchwał Komisji, o których mowa w art. 147 decyzje Komisji w przypadku stwierdzenia naruszenia zasad etyki, ust. 1.
2. Projekt regulaminu Komisji podlega zatwierdzeniu przez Marszałka Sejmu. Marszałek Sejmu zatwierdza albo odmawia zatwierdzenia projektu w całości.
3. Komisja uchwala zatwierdzony projekt regulaminu Komisji.
4. Regulamin Komisji podlega udostępnieniu w Systemie Informacyjnym Sejmu.
5. Do zmian regulaminu Komisji stosuje się przepisy ust. 1-4.

Z uwzględnieniem zmian wynikających z przepisów niniejszego rozdziału, do Komisji Etyki Poselskiej i posłów do niej wybranych stosuje się odpowiednio przepisy Regulaminu Sejmu.

1. (uchylony).
2. Skład Komisji do Spraw Unii Europejskiej, zwanej dalej w niniejszym rozdziale "Komisją", powinien odzwierciedlać proporcjonalnie reprezentację w Sejmie klubów i porozumień liczących co najmniej 15 posłów, z zastrzeżeniem ust. 7.
3. Prezydium Sejmu ustala liczbę członków klubu lub porozumienia wchodzących w skład Komisji według następujących zasad:
1) obliczając współczynnik jako iloraz liczby członków klubu lub porozumienia i liczby 460, z dokładnością do trzeciego miejsca po przecinku,
2) mnożąc współczynnik przez liczbę 46, z dokładnością do pierwszego miejsca po przecinku,
3) zaokrąglając iloczyn, o którym mowa w pkt 2, do liczby całkowitej, na zasadach ogólnych.
4. (uchylony).
5. Prezydium Sejmu powiadamia kluby lub porozumienia o podziale miejsc przeprowadzonym z zastosowaniem zasad, o których mowa w ust. 3.
6. Kluby i porozumienia zgłaszają Prezydium Sejmu kandydatów do Komisji w liczbie i w terminie określonych przez Prezydium Sejmu.
7. W przypadku niezgłoszenia przez klub lub porozumienie kandydatów do Komisji, w terminie, o którym mowa w ust. 6, a także w przypadku zgłoszenia większej liczby kandydatów niż liczba ustalona przez Prezydium Sejmu na podstawie ust. 3, miejsca w Komisji przypadające tym klubom i porozumieniom pozostają nieobsadzone.
8. Sejm podejmuje uchwałę o wyborze składu osobowego Komisji, w głosowaniu łącznym, na wniosek Prezydium Sejmu.
9. W przypadku, o którym mowa w ust. 7, a także w przypadku zgłoszenia przez klub lub porozumienie mniejszej liczby kandydatów niż liczba ustalona przez Prezydium Sejmu na podstawie ust. 3, kluby lub porozumienia mogą uzupełnić skład Komisji w innym terminie niż termin, o którym mowa w ust. 6. W takim przypadku Sejm przeprowadza wybór uzupełniający skład Komisji. Przepisu ust. 8 nie stosuje się.
10. W przypadku gdy nastąpi zmiana liczebności klubu lub porozumienia w stopniu powodującym zmianę podziału miejsc w Komisji ze względu na zasady, o których mowa w ust. 3, albo w przypadku utworzenia nowego klubu lub porozumienia, Sejm dokonuje wyboru nowego składu osobowego Komisji. Przepisy ust. 3-9 stosuje się odpowiednio. Uchwała Sejmu o wyborze nowego składu osobowego Komisji jest równoznaczna z odwołaniem jej poprzedniego składu osobowego.
11. W przypadku powołania Komisji w nowym składzie osobowym, o którym mowa w ust. 10, członkowie prezydium Komisji, którzy zostali wybrani ponownie do składu Komisji, zachowują swoje funkcje.
12. Prezydium Sejmu na wniosek klubu lub porozumienia przedstawia Sejmowi propozycje zmian w składzie osobowym Komisji polegające na zastąpieniu członka Komisji przez inną osobę wchodzącą w skład tego klubu lub porozumienia. Do głosowania nad propozycjami zmian w składzie osobowym Komisji przepisu ust. 8 nie stosuje się.

1. Marszałek Sejmu kieruje do Komisji niezwłocznie po otrzymaniu:
1) informację Rady Ministrów o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej,
2) dokumenty Unii Europejskiej podlegające konsultacjom z państwami członkowskimi oraz ich oceny sformułowane przez właściwe instytucje lub inne organy Unii Europejskiej,
3) plany pracy Rady, roczne plany legislacyjne Komisji Europejskiej oraz oceny rocznych planów legislacyjnych Komisji Europejskiej sporządzone przez Parlament Europejski i Radę,
4) projekty aktów prawnych Unii Europejskiej,
5) informacje Rady Ministrów o przebiegu procedur stanowienia prawa Unii Europejskiej oraz o stanowiskach Rzeczypospolitej Polskiej zajmowanych w trakcie tych procedur,
6) informację Rady Ministrów o stanowisku Rzeczypospolitej Polskiej, jakie Rada Ministrów ma zamiar zająć podczas rozpatrywania projektu w Radzie, wraz z uzasadnieniem stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej, a także oceną skutków prawnych aktu prawnego dla polskiego systemu prawa oraz skutków społecznych, gospodarczych i finansowych dla Rzeczypospolitej Polskiej,
7) projekty umów międzynarodowych, których stroną mają być Unia Europejska lub Europejska Wspólnota Energii Atomowej,
8) projekty decyzji przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie,
9) projekty aktów Unii Europejskiej niemających mocy prawnej, w szczególności propozycje wytycznych przyjmowanych w sferze unii gospodarczej i pieniężnej oraz w sferze zatrudnienia,
10) akty Unii Europejskiej mające znaczenie dla wykładni lub stosowania prawa Unii Europejskiej,
11) propozycje kandydatur na stanowiska członka Komisji Europejskiej, członka Trybunału Obrachunkowego, sędziego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, członka Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, członka Komitetu Regionów, dyrektora w Europejskim Banku Inwestycyjnym oraz Stałego Przedstawiciela Rzeczypospolitej Polskiej przy Unii Europejskiej,
11a) propozycje zmian Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
11b) projekty decyzji Rady Europejskiej upoważniających Radę do zmiany sposobu głosowania, o których mowa w art. 48 procedury zmian Traktatów ust. 7 Traktatu o Unii Europejskiej,
11c) wnioski Komisji Europejskiej w sprawie środków dotyczących prawa rodzinnego mających skutki transgraniczne, o których mowa w art. 81 współpraca sądowa w sprawach cywilnych mających skutki transgraniczne ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
11d) informacje o wnioskach o członkostwo w Unii Europejskiej,
11e) sprawozdania Komisji Europejskiej w sprawie stosowania art. 5 granice kompetencji Unii Traktatu o Unii Europejskiej,
11f) sprawozdania roczne Trybunału Obrachunkowego,
12) inne dokumenty związane z zakresem przedmiotowym działania Komisji do Spraw Unii Europejskiej.
2. Kierując do Komisji dokumenty, Marszałek Sejmu ustala, biorąc pod uwagę terminy określone w odrębnych przepisach, kalendarz prac w Sejmie nad:
1) dokumentami Unii Europejskiej podlegającymi konsultacjom z państwami członkowskimi,
2) projektami aktów prawnych Unii Europejskiej,
3) informacjami Rady Ministrów o stanowiskach Rzeczypospolitej Polskiej, jakie Rada Ministrów ma zamiar zająć podczas rozpatrywania projektów w Radzie,
4) propozycjami kandydatur na stanowiska, o których mowa w ust. 1 pkt 11.
3. W sprawach, o których mowa w ust. 2, przekroczenie przez Komisję terminów ustalonych w kalendarzu prac w Sejmie zamyka postępowanie w sprawie.
4. Kierując do Komisji dokumenty, Marszałek Sejmu ustala, biorąc pod uwagę określone w odrębnych przepisach terminy na zgłoszenie przez Sejm sprzeciwu, kalendarz prac w Sejmie nad:
1) inicjatywami Rady Europejskiej w sprawie decyzji upoważniającej Radę do zmiany sposobu głosowania, o której mowa w art. 48 procedury zmian Traktatów, ust. 7 Traktatu o Unii Europejskiej,
2) wnioskami Komisji Europejskiej w sprawie środków dotyczących prawa rodzinnego mających skutki transgraniczne, o których mowa w art. 81 współpraca sądowa w sprawach cywilnych mających skutki transgraniczne, ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

1. Komisja może uchwalić opinię o projekcie aktu prawnego Unii Europejskiej, opinię o stanowiskach Rzeczypospolitej Polskiej zajmowanych w trakcie procedur stanowienia prawa Unii Europejskiej, a także opinię w sprawie informacji Rady Ministrów o stanowisku Rzeczypospolitej Polskiej, jakie Rada Ministrów ma zamiar zająć podczas rozpatrywania projektu w Radzie.
2. Opinia zawiera stanowisko Komisji w postaci akceptacji lub braku akceptacji stanowiska Rady Ministrów. Komisja może sformułować w opinii zalecenia dla Rady Ministrów.

1. Po rozpatrzeniu inicjatywy Rady Europejskiej w sprawie decyzji upoważniającej Radę do zmiany sposobu głosowania, o której mowa w art. 48 procedury zmian Traktatów ust. 7 Traktatu o Unii Europejskiej, Komisja może wnieść projekt uchwały o wyrażeniu sprzeciwu wobec tej decyzji.
2. Pierwsze czytanie projektu uchwały, o którym mowa w ust. 1, przeprowadza się na posiedzeniu Sejmu.
3. Do projektu uchwały, o którym mowa w ust. 1, nie można zgłaszać poprawek w czasie drugiego czytania.
4. W przypadku przyjęcia uchwały, o której mowa w ust. 1, Marszałek Sejmu notyfikuje sprzeciw właściwemu organowi Unii Europejskiej.

1. Po rozpatrzeniu wniosku Komisji Europejskiej w sprawie środków dotyczących prawa rodzinnego mających skutki transgraniczne, o których mowa w art. 81 współpraca sądowa w sprawach cywilnych mających skutki transgraniczne, ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Komisja może wnieść projekt uchwały o wyrażeniu sprzeciwu wobec tego wniosku.
2. Do projektu uchwały, o którym mowa w ust. 1, przepisy art. 148ca inicjatywa ustawodawcza Rady Europejskiej, ust. 2-4 stosuje się odpowiednio.

1. Komisja lub grupa co najmniej 15 posłów mogą wnieść projekt uchwały w sprawie uznania projektu aktu ustawodawczego Unii Europejskiej za niezgodny z zasadą pomocniczości, o której mowa w art. 5 granice kompetencji Unii ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej.
2. Uzasadniona opinia zawierająca powody, dla których Sejm uznaje, że projekt aktu ustawodawczego Unii Europejskiej nie jest zgodny z zasadą pomocniczości, o której mowa w art. 5 granice kompetencji Unii ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, stanowi załącznik do uchwały Sejmu.
3. Pierwsze czytanie projektu uchwały, o którym mowa w ust. 1, odbywa się na posiedzeniu Komisji.
4. Do projektu uchwały, o którym mowa w ust. 1, nie można zgłaszać poprawek w czasie drugiego czytania.
5. W przypadku przyjęcia uchwały, o której mowa w ust. 1, Marszałek Sejmu przesyła uzasadnioną opinię właściwemu organowi Unii Europejskiej.

1. Komisja lub grupa co najmniej 15 posłów mogą wnieść projekt uchwały w sprawie wniesienia do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej skargi w sprawie naruszenia przez akt ustawodawczy Unii Europejskiej zasady pomocniczości, o której mowa w art. 5 granice kompetencji Unii ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej.
2. Skarga, o której mowa w ust. 1, stanowi załącznik do uchwały Sejmu.
3. Pierwsze czytanie projektu uchwały, o którym mowa w ust. 1, odbywa się na posiedzeniu Komisji.
4. Do projektu uchwały, o którym mowa w ust. 1, nie można zgłaszać poprawek w czasie drugiego czytania.
5. W postępowaniu przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie naruszenia przez akt ustawodawczy Unii Europejskiej zasady pomocniczości, o której mowa w art. 5 granice kompetencji Unii ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, Sejm jest reprezentowany przez pełnomocnika, którego wyznacza Marszałek Sejmu.
6. W przypadku przyjęcia uchwały, o której mowa w ust. 1, Marszałek Sejmu przesyła Prezesowi Rady Ministrów uchwałę wraz ze skargą oraz dokumentem potwierdzającym udzielenie pełnomocnictwa do reprezentowania Sejmu w postępowaniu przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

1. Komisja lub grupa co najmniej 15 posłów mogą wnieść projekt uchwały w sprawie cofnięcia skargi, o której mowa w art. 148cd projekt uchwały w sprawie wniesienia skargi na naruszenie zasady pomocniczości, ust. 1.
2. Pierwsze czytanie projektu uchwały, o którym mowa w ust. 1, odbywa się na posiedzeniu Komisji.
3. Do projektu uchwały, o którym mowa w ust. 1, nie można zgłaszać poprawek w czasie drugiego czytania.
4. W przypadku przyjęcia uchwały, o której mowa w ust. 1, pełnomocnik reprezentujący Sejm cofa skargę.

1. Sejm wybiera swoich przedstawicieli do konwentu, o którym mowa w art. 48 procedury zmian Traktatów ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej.
2. Marszałek Sejmu wyznacza termin na zgłaszanie wniosków w sprawie wyboru przedstawicieli, o których mowa w ust. 1.
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, może zgłosić grupa co najmniej 15 posłów.
4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, dołącza się uzasadnienie, dane o kandydacie i jego zgodę na kandydowanie.
5. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, składa się Marszałkowi Sejmu.
6. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, Marszałek Sejmu kieruje do Komisji w celu zaopiniowania.
7. Opinię w sprawie wniosku, o którym mowa w ust. 2, Komisja przedstawia na piśmie Marszałkowi Sejmu.
8. Marszałek Sejmu zarządza doręczenie posłom druku zawierającego opinię, o której mowa w ust. 7.
9. Rozpatrzenie przez Sejm wniosku, o którym mowa w ust. 2, może się odbyć nie wcześniej niż następnego dnia po dniu doręczenia posłom druku zawierającego opinię, o której mowa w ust. 7.
10. Sejm w szczególnych wypadkach może skrócić postępowanie przez przystąpienie do rozpatrzenia wniosku, o którym mowa w ust. 2:
1) bez przesyłania go do Komisji,
2) w terminie krótszym niż określony w ust. 9.

W przypadku uzyskania podczas głosowania na posiedzeniu Komisji równej liczby głosów, o przyjęciu lub nieprzyjęciu uchwały rozstrzyga głos przewodniczącego Komisji, jeżeli nie wstrzymał się on od głosowania.

W przypadku gdy postępowania prowadzone przez Komisję nie zostaną zakończone przed upływem kadencji Sejmu, postępowania te mogą być prowadzone przez Komisję powołaną przez Sejm następnej kadencji.

Komisje sejmowe obradują na posiedzeniach.

1. Prezydium komisji kolegialnie kieruje pracami komisji, a w szczególności:
1) opracowuje projekty planów pracy komisji,
2) ustala terminy i porządek dzienny posiedzeń,
3) czuwa nad przygotowaniem posiedzeń,
4) zapewnia członkom komisji otrzymywanie w odpowiednim czasie należycie przygotowanych materiałów,
5) wyznacza sprawozdawców (referentów) na posiedzenia komisji.
2. Prezydium komisji, opracowując projekty planów pracy komisji oraz ustalając porządek dzienny posiedzenia, bierze pod uwagę wnioski klubów i kół poselskich oraz poszczególnych posłów.
3. Prezydium komisji informuje Prezydium Sejmu o przebiegu prac komisji.
4. Prezydium komisji może zwrócić się do właściwych organów, instytucji i organizacji o przedstawienie stanowiska w sprawie wniosku lub uwagi wypowiedzianej przez posła w toku posiedzenia komisji.
5. Prezydium komisji podejmuje uchwały większością głosów. W wypadku równej liczby głosów decyduje głos przewodniczącego komisji.

1. Komisje sejmowe na swych posiedzeniach w szczególności:
1) rozpatrują projekty ustaw i uchwał,
2) rozpatrują przekazane im uchwały Senatu o wniesieniu poprawek do tekstu ustawy uchwalonej przez Sejm lub jej odrzuceniu oraz wnioski Prezydenta o ponowne rozpatrzenie ustawy przez Sejm,
3) rozpatrują i opiniują założenia projektów ustaw i uchwał,
4) rozpatrują sprawozdania i informacje ministrów oraz kierowników naczelnych organów administracji państwowej, a także kierowników innych urzędów i instytucji państwowych,
5) analizują działalność poszczególnych działów administracji i gospodarki państwowej,
6) rozpatrują sprawy związane z wprowadzeniem w życie i wykonywaniem ustaw i uchwał Sejmu, a także z realizacją uchwalonych przez siebie dezyderatów,
7) opiniują, skierowane przez Marszałka Sejmu, wnioski w sprawie wyboru, powołania lub odwołania przez Sejm poszczególnych osób na określone stanowiska państwowe.
2. Do porządku głosowania projektów ustaw i uchwał na posiedzeniu komisji stosuje się odpowiednio art. 50 porządek głosowania,
3. Obradami komisji kieruje przewodniczący; w razie nieobecności przewodniczącego obradami komisji kieruje jeden z jego zastępców.

1. Posiedzenia komisji odbywają się w terminach określonych przez samą komisję, jej prezydium lub przewodniczącego.
2. Na pisemny wniosek co najmniej jednej trzeciej ogólnej liczby członków komisji przewodniczący komisji obowiązany jest zwołać posiedzenie komisji w celu rozpatrzenia określonej sprawy. Zwołując posiedzenie w tym trybie, przewodniczący komisji wyznacza termin posiedzenia tak, aby posiedzenie odbyło się w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w zdaniu pierwszym.
3. Prezydium Sejmu może zwołać posiedzenie komisji w celu rozpatrzenia określonej sprawy, wyznaczając jego termin. Posiedzeniu zwołanemu w tym trybie może przewodniczyć Marszałek Sejmu. Przepisu ust. 5 zdanie drugie nie stosuje się.
4. O terminie i porządku dziennym posiedzenia komisji przewodniczący komisji zawiadamia Marszałka Sejmu, który może nie wyrazić zgody na odbycie posiedzenia komisji.
5. O terminie i porządku dziennym posiedzenia komisji zawiadamia się członków komisji, Prezydium Sejmu, Najwyższą Izbę Kontroli oraz zainteresowane organy państwowe. Zawiadomienie członków komisji powinno nastąpić co najmniej na 3 dni przed posiedzeniem komisji, na zasadach i w trybie określonych przez Prezydium Sejmu, chyba że posiedzenie zwołane zostało w wyniku decyzji podjętych na posiedzeniu Sejmu.

1. Na żądanie prezydium komisji ministrowie oraz kierownicy naczelnych organów administracji państwowej, a także kierownicy innych urzędów i instytucji państwowych są obowiązani przedstawiać sprawozdania i udzielać informacji oraz uczestniczyć w posiedzeniach komisji, na których rozpatrywane są sprawy dotyczące ich zakresu działania. Osoby te mogą upoważnić pisemnie swego przedstawiciela do udziału w posiedzeniu.
2. Prezydium komisji lub jej przewodniczący może zaprosić inne osoby niż wymienione w ust. 1 do wzięcia udziału w posiedzeniu w celu złożenia informacji i wyjaśnień w sprawach będących przedmiotem obrad lub badań komisji.
3. Przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli, który uczestniczy w posiedzeniu komisji, może zgłaszać uwagi do sprawozdań i informacji przedkładanych komisji przez przedstawicieli Rządu bądź inne osoby uczestniczące w posiedzeniu, a na żądanie komisji udziela wyjaśnień w sprawach kontroli przeprowadzonych przez Najwyższą Izbę Kontroli.

1. W posiedzeniach komisji, w tym również zamkniętych, mogą uczestniczyć posłowie niebędący jej członkami. Mogą oni zabierać głos w dyskusji i składać wnioski bez prawa udziału w głosowaniu.
1a. W posiedzeniach komisji mogą uczestniczyć wybrani w Rzeczypospolitej Polskiej posłowie do Parlamentu Europejskiego. Mogą oni zabierać głos w dyskusji.
2. Przepis ust. 1 i 1a nie dotyczy Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej oraz komisji śledczych powoływanych na podstawie art. 111 możliwość powołania komisji śledczej, Konstytucji.
2a. W posiedzeniach komisji, na których rozpatrywane są projekty ustaw, mogą, z zastrzeżeniem ust. 2b, uczestniczyć osoby wykonujące zawodową działalność lobbingową oraz osoby uprawnione do reprezentowania podmiotu wykonującego zawodową działalność lobbingową. Mogą one zabierać głos w dyskusji.
2b. Do osób, o których mowa w ust. 2a, przepisy art. 155 zwrócenie uwagi posłowi, odebranie posłowi głosu, ust. 1-4 stosuje się odpowiednio.
2c. Do udziału osób, o których mowa w ust. 2a, w posiedzeniu, na którym przeprowadza się wysłuchanie publiczne, mają zastosowanie przepisy rozdziału 1a.
2d. Osoby, o których mowa w ust. 2a, nie mają prawa uczestnictwa w posiedzeniach podkomisji.
3. W posiedzeniu komisji, na zaproszenie prezydium komisji lub jej przewodniczącego, mogą uczestniczyć przedstawiciele organizacji zawodowych i społecznych oraz eksperci komisji, a także inne osoby.
4. Prezydium Sejmu określa zasady i tryb korzystania przez komisje z opinii i ekspertyz.
5. Na posiedzeniu komisji, za zgodą jej przewodniczącego, mogą być obecni pracownicy biur klubów poselskich oraz dziennikarze prasy, radia i telewizji.

1. Przewodniczący komisji może zwrócić uwagę posłowi, który w wystąpieniu swoim odbiega od przedmiotu obrad komisji, przywołaniem posła "do rzeczy". Po dwukrotnym przywołaniu posła "do rzeczy" przewodniczący komisji może odebrać głos posłowi.
2. Przewodniczący komisji po uprzednim zwróceniu uwagi ma prawo przywołać posła "do porządku", jeżeli uniemożliwia on prowadzenie obrad.
3. W przypadku niezastosowania się przez posła do polecenia przewodniczącego komisji, o którym mowa w ust. 2, przewodniczący komisji ma prawo ponownie przywołać posła "do porządku", stwierdzając, że uniemożliwia on prowadzenie obrad.
4. Przewodniczący komisji ma prawo podjąć decyzję o wykluczeniu posła z posiedzenia komisji, jeżeli poseł nadal uniemożliwia prowadzenie obrad i na tym samym posiedzeniu został już upomniany w trybie ust. 3; poseł wykluczony z posiedzenia komisji jest obowiązany natychmiast opuścić salę, w której odbywa się posiedzenie komisji. Jeżeli poseł nie opuści sali, w której odbywa się posiedzenie komisji, przewodniczący komisji zarządza przerwę w obradach.
5. Od decyzji przewodniczącego komisji poseł może odwołać się do prezydium komisji, które niezwłocznie rozstrzyga sprawę. Do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy poseł nie bierze udziału w posiedzeniu.
6. O sposobie załatwienia odwołania prezydium komisji niezwłocznie zawiadamia komisję, jednak nie później niż na następnym posiedzeniu. Decyzja prezydium komisji jest ostateczna.

1. Komisja może postanowić odbycie posiedzenia zamkniętego, określając osoby, których udział w posiedzeniu jest niezbędny. Ta część posiedzenia, podczas której zapada postanowienie, jest zamknięta.
2. Przewodniczący komisji przyznaje klauzulę tajności dokumentom zawierającym informacje niejawne wytworzonym na posiedzeniu zamkniętym komisji.

Na wypowiedziane przez posłów w toku posiedzenia komisji wnioski i uwagi uczestniczący w posiedzeniu przedstawiciele organów państwowych, instytucji i organizacji udzielają odpowiedzi na tym samym lub najbliższym posiedzeniu komisji; w uzasadnionych wypadkach odpowiedź ta może być udzielona w formie pisemnej; o treści nadesłanych odpowiedzi przewodniczący komisji informuje komisję na najbliższym posiedzeniu.

1. Komisja uchwala dezyderaty, opinie, sprawozdania, a także projekty uchwał, rezolucji, apeli, oświadczeń lub deklaracji Sejmu. Komisja, w drodze uchwały, może przyjąć do wiadomości przedłożoną jej informację bądź stanowisko.
2. (uchylony).

1. Dezyderat zawiera postulaty komisji w określonych sprawach i może być skierowany do Rady Ministrów lub poszczególnych jej członków, Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, Prezesa Narodowego Banku Polskiego, Prokuratora Generalnego oraz Głównego Inspektora Pracy.
2. Uchwalone przez komisje dezyderaty przedstawiane są przez przewodniczącego komisji Marszałkowi Sejmu, który przesyła je odpowiednim organom.
3. Marszałek Sejmu może zwrócić komisji uchwalony przez nią dezyderat z umotywowanym zaleceniem ponownego rozpatrzenia sprawy; dezyderat ponownie przez komisję uchwalony Marszałek Sejmu przesyła adresatowi.
4. Organ, pod którego adresem uchwalony został dezyderat komisji, ma obowiązek ustosunkować się do niego i pisemnie powiadomić Marszałka Sejmu o zajętym stanowisku w ciągu 30 dni od dnia otrzymania dezyderatu, chyba że Marszałek Sejmu, na wniosek zainteresowanego organu, po porozumieniu z prezydium komisji, ustali inny termin.
5. Odpowiedzi organów państwowych na dezyderaty oraz informacje tych organów o przebiegu realizacji dezyderatów są rozpatrywane na posiedzeniach komisji.
6. W razie nieotrzymania odpowiedzi w terminie lub uznania otrzymanej odpowiedzi za niezadowalającą, komisja może ponowić dezyderat, przedłożyć Marszałkowi Sejmu wniosek o zwrócenie odpowiedzi jako niezadowalającej lub przedłożyć Sejmowi projekt odpowiedniej uchwały lub rezolucji.

1. Opinia zawiera stanowisko w określonej sprawie; komisja może przedstawić opinię organom wymienionym w art. 159 dezyderat, ust. 1, a także innym centralnym urzędom i instytucjom państwowym; przepisy art. 159 dezyderat, ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
2. Komisja może zwrócić się do adresata opinii o przedstawienie stanowiska w sprawach podniesionych w opinii, jak również o informacje o przebiegu realizacji wniosków wynikających z tej opinii; adresat opinii jest obowiązany na żądanie komisji przedstawić stanowisko w terminie określonym w art. 159 dezyderat, ust. 4; w sprawach tych stosuje się odpowiednio przepisy art. 159 dezyderat, ust. 5 i 6.

1. W sprawach związanych z wprowadzeniem w życie i wykonywaniem ustaw i uchwał Sejmu właściwe komisje przeprowadzają kontrole.
2. W wypadkach gdy problematyka zamierzonej kontroli wiąże się z przedmiotowym zakresem działania także innej komisji, kontrola taka powinna być podjęta we współdziałaniu z zainteresowaną komisją jako kontrola wspólna bądź przy udziale przedstawicieli takiej komisji.
3. Prezydium Sejmu określa ogólne zasady przeprowadzania kontroli.
4. Komisja przeprowadzająca kontrolę określa zakres oraz sposób jej przeprowadzenia.

1. Wyniki kontroli, o których mowa w art. 161 kontrole komisji, ust. 1, ujmuje się w sprawozdaniach, które przekazuje się Marszałkowi Sejmu.
2. Marszałek Sejmu zarządza doręczenie sprawozdań, o których mowa w ust. 1, wszystkim posłom; sprawozdanie może być przedmiotem obrad na posiedzeniu Sejmu.

1. Wniosek komisji o przeprowadzenie kontroli przez Najwyższą Izbę Kontroli powinien zawierać cel i zakres zlecanej kontroli oraz wskazywać podmiot podlegający kontroli.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, przedstawiany jest przez przewodniczącego komisji Marszałkowi Sejmu, który przesyła wniosek adresatowi.
3. Marszałek Sejmu może zwrócić komisji uchwalony przez nią wniosek z umotywowanym zaleceniem ponownego rozpatrzenia sprawy; wniosek ponownie uchwalony przez komisję Marszałek Sejmu przesyła adresatowi.

1. Komisje mogą odbywać posiedzenia wspólne, którym przewodniczy jeden z przewodniczących komisji.
2. Komisje obradujące wspólnie przyjmują uchwały większością głosów w obecności co najmniej 1/3 liczby członków każdej z uczestniczących w posiedzeniu komisji.
3. (uchylony).
4. (uchylony).
5. (uchylony).

1. Uchwały komisji zapadają większością głosów w obecności co najmniej 1/3 liczby członków komisji, chyba że ustawa lub uchwała stanowi inaczej.
2. W przypadku zgłoszenia na posiedzeniu komisji wniosku w sprawie proceduralnej wniosek taki głosowany jest niezwłocznie. W przypadku uzyskania w głosowaniu nad wnioskiem równej liczby głosów, o przyjęciu albo o odrzuceniu uchwały w tej sprawie rozstrzyga głos prowadzącego obrady, jeżeli nie wstrzymał się on od głosu.
3. W przypadku gdy zaistniały wątpliwości, czy wskutek przyjętych poprawek nie zachodzą sprzeczności pomiędzy poszczególnymi przepisami projektu, komisja może, na wniosek członka komisji, podjąć w głosowaniu decyzję o powrocie do rozpatrywania danej sprawy.
4. Do głosowania stosuje się odpowiednio przepisy art. 188 zasady głosowania, ust. 2 pkt 1 i ust. 3.

1. W sprawach przekazanych komisji do rozpatrzenia przez Sejm, Marszałka Sejmu lub Prezydium Sejmu komisja przedstawia sprawozdanie.
2. Komisje wybierają ze swojego składu sprawozdawcę na posiedzenie Sejmu, który przedstawia w sposób obiektywny wnioski zawarte w sprawozdaniu komisji.

1. Komisje mogą ze swojego składu powoływać podkomisje, określając ich skład oraz zakres działania; powołanie podkomisji stałej wymaga zgody Prezydium Sejmu.
2. W pracach podkomisji odpowiednie zastosowanie mają przepisy art. 149 obradowanie komisji sejmowych na posiedzeniach, art. 150 zadania Prezydium komisji, art. 151 posiedzenia komisji sejmowych, art. 152 terminy posiedzeń komisji sejmowych ust. 1, art. 154 uczestniczenie posłów w posiedzeniach komisji ust. 1, 1a, 3 i 5, art. 155 zwrócenie uwagi posłowi, odebranie posłowi głosu, art. 156 odbycie posiedzenia zamkniętego i art. 163a uchwały Komisji ust. 1.

1. Z przebiegu każdego posiedzenia komisji sporządza się protokół, który stanowi urzędowe stwierdzenie przebiegu obrad.
2. Protokół obejmuje krótki opis przebiegu posiedzenia, a w załączniku zredagowany stylistycznie pełny zapis jego przebiegu. Do protokołu załącza się także listy obecności, teksty projektów, przyjętych sprawozdań, uchwał, opinii, dezyderatów oraz teksty poprawek zgłoszonych w formie pisemnej do projektów ustaw i uchwał, teksty przedłożonych odpowiedzi, informacji i innych materiałów.
3. Członek komisji, a także inna osoba zabierająca głos w dyskusji, może zgłosić uwagi do protokołu; o ich przyjęciu lub odrzuceniu decyduje komisja. Protokół, do którego nie wniesiono zastrzeżeń, uważa się za przyjęty. Protokół podpisuje przewodniczący obradom komisji oraz sporządzający protokół.
4. W Systemie Informacyjnym Sejmu, o którym mowa w art. 201a System Informacyjny Sejmu, umieszcza się wskazany w ust. 2 pełny zapis przebiegu obrad.

1. Z przebiegu każdego posiedzenia podkomisji sporządza się zredagowany stylistycznie pełny zapis przebiegu tego posiedzenia, który stanowi urzędowe stwierdzenie przebiegu obrad.
2. Do pełnego zapisu przebiegu posiedzenia podkomisji przepisy art. 166 protokół z przebiegu posiedzenia ust. 3 zdanie pierwsze i drugie stosuje się odpowiednio.
3. W Systemie Informacyjnym Sejmu, o którym mowa w art. 201a System Informacyjny Sejmu, umieszcza się wskazany w ust. 1 pełny zapis przebiegu posiedzenia podkomisji.

Komisje, na zasadach i w trybie określonych przez Prezydium Sejmu, mogą przeprowadzać w wyznaczonym przez siebie składzie wizytacje oraz badania działalności poszczególnych zakładów oraz spółek z udziałem Skarbu Państwa, przedsiębiorstw i innych instytucji państwowych.

1. Na zakończenie kadencji komisja sporządza sprawozdanie ze swojej działalności.
2. Sprawozdanie komisji może być umieszczone w porządku dziennym posiedzenia Sejmu.