Przepis o eksmisji niezgodny z Konstytucją

Przepis dotyczący eksmisji jest sprzeczny z Konstytucją. Uniemożliwia jednoznaczne ustalenie praw i obowiązków dłużnika, wierzyciela i gminy w odniesieniu do zapewnienia dłużnikowi pomieszczenia tymczasowego. Parlament na poprawienie regulacji ma 12 miesięcy.

TK 4 listopada 2010 r. orzekł, że art. 1046 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego jest niezgodny z art. 2 (i wynikającą z niego zasadą prawidłowej legislacji), z  art. 45 ust. 1 oraz z art. 64 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji, a ponadto w zakresie, w jakim dotyczy wykonania obowiązku opróżnienia lokalu mieszkalnego orzeczonego wyrokiem sądowym z powodu znęcania się nad rodziną, jest sprzeczny również z art. 71 ust. 1 Konstytucji. Przepis straci moc z upływem roku od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

TK stwierdził, że przepis jest tak bardzo niedookreślony i brakuje w nim tak wielu elementów, że uniemożliwia to jego prawidłową wykładnię i stosowanie; nie można przede wszystkim jednoznaczne ustalić praw i obowiązków dłużnika, wierzyciela i gminy w odniesieniu do zapewnienia dłużnikowi pomieszczenia tymczasowego.

Niesprecyzowanie obowiązków podmiotów wskazanych w art. 1046 § 4 i § 5 kpc związanych z zapewnieniem dłużnikowi pomieszczenia tymczasowego powoduje, że podmioty te nie podejmują efektywnych czynności w tym kierunku. W konsekwencji komornik, który na podstawie art. 1046 § 4 kpc musi wstrzymać egzekucję, nie jest w stanie wykonać prawomocnego wyroku. Dlatego w praktyce wyroki eksmisyjne nie są wykonywane w ogóle lub są wykonywane ze znacznym opóźnieniem.

Zdaniem TK z ww. przepisu kpc oraz art. 71 ust. 1 Konstytucji można wyinterpretować, że gmina powinna zapewnić pomieszczenie tymczasowe w celu wykonania eksmisji z powodu znęcania się nad rodziną. Władze gminy nie mogą jednak tego zrobić, bo - z powodu nieprecyzyjności regulacji - orzeczenia eksmisyjne nie są wykonywane lub są wykonywane z opóźnieniem. Dlatego regulacja narusza wspomniany art. 71 ust. 1.

TK wskazał, że w wyniku wstrzymania wykonania wyroku nakazującego opróżnienie lokalu na podstawie art. 1046 § 4 kpc właściciel lub podmiot innych praw majątkowych nie może korzystać z lokalu i pobierać pożytków. Jest też poważnie ograniczony w możliwości dysponowania mieszkaniem. Musi za to płacić podatki i ponosić inne obciążenia publiczno - i prywatnoprawne dotyczące lokalu, a także utrzymywać go w należytym stanie. Powoduje to nieproporcjonalne rozłożenie ciężaru ochrony osób eksmitowanych przed bezdomnością, ograniczając istotę prawa właściciela lub podmiotu innych praw do lokalu - niezgodnie z art. 31 ust. 3 Konstytucji.

Natychmiastowe wyeliminowanie regulacji z porządku prawnego spowodowałaby dopuszczalność wykonania eksmisji z lokalu mieszkalnego bez ustalenia, że dłużnikowi przysługuje lokal lub pomieszczenie, do którego może nastąpić przekwaterowanie albo bez zapewnienia pomieszczenia tymczasowego - podkreślił TK. Nie chcąc do tego dopuścić, odroczył utratę mocy regulacji o rok (K 19/2006).

źródło: www.trybunal.gov.pl