Poznaj liderów ogólnopolskiego rankingu spójności
Powiat wrocławski, powiat miasto Kraków i powiat bydgoski to niekwestionowani liderzy spójności. Przedstawiamy pierwszą dziesiątkę najlepszych w kraju.
Powiat wrocławski (dolnośląskie)
Liderem spójności wśród polskich powiatów jest powiat wrocławski, lider województwa dolnośląskiego. W każdym obszarze rankingu otrzymał on dobry albo bardzo dobry wynik. Powiat wrocławski należy do ścisłej krajowej czołówki pod względem wzrostu płac (10 miejsce w kraju), a także przyrostu naturalnego (8 miejsce w kraju), procentowej zmiany liczby ludności (1 miejsce w kraju) oraz wzrostu liczby spółek handlowych (2 miejsce w kraju).
Stosunkowo słabszą stroną powiatu wrocławskiego jest służba zdrowia - pod względem wzrostu liczby lekarzy na 10 tys. mieszkańców powiat wrocławski znajduje się w środku stawki.
Powiat m. Kraków (małopolskie)
Drugie miejsce w ogólnopolskim rankingu spójności zajęło miasto Kraków, lider województwa małopolskiego. Pod względem wzrostu wynagrodzeń Kraków należy do krajowej czołówki wśród powiatów (7 miejsce w kraju). Zanotował również bardzo znaczny wzrost liczby miejsc w żłobkach na 1000 dzieci w wieku do 3 lat (15 miejsce w kraju), a także rozwój sektora pozarządowego (10 miejsce w kraju). Stolica małopolski zanotowała również wysoki przyrost naturalny w 2019 r. (3 miejsce w kraju).
Pod względem spadku stopy bezrobocia Kraków znajduje się na przedostatnim miejscu w kraju (ex aequo z Warszawą). Należy to tłumaczyć tym, że w latach 2004-2020 nie uległa ona istotnej redukcji (zawsze była niska).
Powiat bydgoski (kujawsko-pomorskie)
Trzecie miejsce w ogólnopolskim rankingu spójności zajął powiat bydgoski, lider województwa kujawsko-pomorskiego. Oprócz stosunkowo wysokiego wzrostu płac (32 miejsce w kraju) powiat bydgoski zanotował duży wzrost liczby ludności (7 miejsce w kraju) i liczby lekarzy (6 miejsce w kraju).
Wyraźnie niższą ocenę otrzymał w obszarze sektora pozarządowego. Oznacza to, że w latach 2012-2020 liczba organizacji pozarządowych w powiecie nie wzrosła istotnie.
Powiat krakowski (małopolskie)
Czwarte miejsce w ogólnopolskim rankingu spójności zajął powiat krakowski, wicelider województwa małopolskiego.Znajduje się on w ścisłej krajowej czołówce pod względem wzrostu wynagrodzeń (9 miejsce w kraju). Mocną stroną powiatu krakowskiego jest także wysoki przyrost naturalny w 2019 r. (trzeci rezultat w kraju).
Powiat oleśnicki (dolnośląskie)
Piąte miejsce w ogólnopolskim rankingu powiatów zajął powiat oleśnicki, wicelider województwa dolnośląskiego. Szczególnie dobrze wypada pod względem wzrostu płac (16 miejsce w kraju) oraz wzrostu liczby miejsc w żłobkach (trzecie miejsce w kraju za Suwałkami i Lesznem).
Powiat oleśnicki stosunkowo słabsze wyniki zanotował w obszarze ochrony zdrowia – pod względem wzrostu liczby lekarzy znajduje się w dolnej części rankingu.
Powiat pleszewski (wielkopolskie)
Szóste miejsce w ogólnopolskim rankingu spójności zajął powiat pleszewski, lider województwa wielkopolskiego. Oprócz stosunkowo wysokiego wskaźnika wzrostu wynagrodzeń (35 miejsce w kraju) powiat pleszewski pozytywnie wyróżnia się w obszarze ochrony zdrowia (31 miejsce w kraju pod względem wzrostu liczby lekarzy na 10 tys. ludności), a także spadku stopy bezrobocia. Mocnymi stronami powiatu jest także wysoki przyrost naturalny i rozwój sektora pozarządowego.
Powiat olsztyński (warmińsko-mazurskie)
Powiat olsztyński, lider spójności w województwie warmińsko-mazurskim, zanotował wysoki wzrost wynagrodzeń w latach 2004-2020 (36 miejsce w kraju), wzrost liczby ludności (22 miejsce w kraju) i rozwój sektora pozarządowego (31 miejsce w kraju).
Słabszą stroną powiatu olszyńskiego był stosunkowo niewielki przyrost naturalny w 2019 r. (264 miejsce wśród wszystkich powiatów).
Powiat wrzesiński (wielkopolskie)
Powiat wrzesiński, wicelider spójności w województwie wielkopolskim, oprócz wysokiego wskaźnika wzrostu wynagrodzeń (19 miejsce w kraju) pozytywnie wyróżnia się w obszarze ochrony zdrowia. Pod względem wzrostu liczby lekarzy zajmuje 2 miejsce w kraju (za powiatem rzeszowskim).
Stosunkowo słabą stroną powiatu wrzesińskiego jest niewielki wzrost liczby organizacji pozarządowych i niski odsetek kobiet zasiadających w organach samorządu terytorialnego (w obu przypadkach powiat wrzesiński znajduje się w dolnej części rankingu).
Powiat nowotomyski (wielkopolskie)
Powiat nowotomyski, zdobywca trzeciego miejsca w województwie wielkopolskim, oprócz stosunkowo wysokiego wskaźnika wzrostu wynagrodzeń (53 miejsce w Polsce) wyróżnia się pod względem wzrostu liczby lekarzy (39 miejsce w kraju), a także spadku stopy bezrobocia (43 miejsce w kraju).
Słabszą stroną powiatu nowotomyskiego jest niewielki odsetek kobiet w organach stanowiących samorządu terytorialnego (257 miejsce w kraju).
Powiat m. Wrocław (dolnośląskie)
Miasto Wrocław, zdobywca trzeciego miejsca w rankingu spójności w województwie dolnośląskim, zajęło 10 miejsce w rankingu ogólnopolskim. Mocną stroną miasta jest wysoki wzrost liczby organizacji pozarządowych (8 miejsce w kraju), wysoki wzrost liczby lekarzy na 10 tys. mieszkańców (11 miejsce w kraju), a także wysoki przyrost naturalny w 2019 r. (13 wynik w kraju).
Słabszą stroną Wrocławia jest niewielki odsetek kobiet w organach stanowiących samorządu terytorialnego (303 miejsce w kraju).
Co mierzyliśmy w rankingu?
Celem rankingu było wskazanie powiatów, które dokonały największego skoku gospodarczego w ostatnich latach. Przy tworzeniu rankingu zostało wziętych pod uwagę szereg obszarów, które Unia Europejska określa jako istotne dla polityki spójności. Za najważniejszy wskaźnik przyjęta została zmiana średniego miesięcznego wynagrodzenia brutto wyrażonego stosunkiem do średniego krajowego wynagrodzenia brutto. Jego waga w zagregowanym wyniku rankingu jest najwyższa.
Pod uwagę wzięte zostały również takie wskaźniki jak liczba ludności, przyrost naturalny, stopa bezrobocia, liczba lekarzy przypadających na 10 tys. mieszkańców, miejsca w żłobkach na 1000 dzieci w wieku do 3 lat, liczba spółek handlowych, liczba organizacji i stowarzyszeń, udział kobiet w organach stanowiących samorządu terytorialnego.
W większości przypadków pod uwagę brana była procentowa zmiana wskaźników na przestrzeni ostatnich lat. W ten sposób mierzony był postęp, jaki zrobiły powiaty w poszczególnych obszarach. Np. powiat, w którym bezrobocie spadło z poziomu 20 do 8 proc., otrzymał znacznie więcej punktów niż powiat, w którym stopa bezrobocia utrzymywała się stale na bardzo niskim poziomie 5 proc.
Wyjątkiem są wskaźniki dotyczące przyrostu naturalnego oraz udziału kobiet w organach stanowiących samorządu terytorialnego. W obu przypadkach wzięto pod uwagę wartości odpowiednio za 2019 i 2020.
Pozycja poszczególnych powiatów w rankingu jest zatem wypadkową szeregu czynników.
Lista wskaźników branych pod uwagę przy tworzeniu rankingu |
||
---|---|---|
nazwa |
przekształcenie |
waga |
Lekarze pracujący wg podstawowego miejsca pracy na 10 tys. ludności |
Wzrost 2013-2019, liczbowy |
0,05 |
Ludność |
Wzrost ogólnej liczby ludności, 2012-2020, w proc. |
0,05 |
Personel pracujący wg podstawowego miejsca pracy - lekarze |
Wzrost 2006-2019, w proc. |
0,05 |
Fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne na 10 tys. mieszkańców |
Wzrost 2012-2020, liczbowy |
0,05 |
Podmioty gospodarki narodowej w rejestrze REGON - Spółki handlowe ogółem |
Wzrost 2012-2020, w proc. |
0,05 |
Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto w relacji do średniej krajowej (Polska=100) |
Wzrost 2004-2020, liczony w punktach procentowych |
0,55 |
Przyrost naturalny |
Najwyższy przyrost naturalny w 2019 |
0,05 |
Stopa bezrobocia rejestrowanego |
Spadek 2004-2020, w punktach procentowych |
0,05 |
Struktura radnych w organach uchwałodawczych powiatów i gmin wg płci - kobiety |
Najwyższy udział w 2020 roku, w proc. |
0,05 |
Miejsca w żłobkach i klubach dziecięcych na 1000 dzieci w wieku do lat 3 |
Wzrost 2014-2020, liczbowy |
0,05 |
Ranking został przygotowany przez ośrodek analityczny SpotData, którym kieruje Ignacy Morawski