Nowa deficja reklamy i ochrona małoletnich w mediach
W projekcie nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji oraz niektórych innych ustaw, przedłożonego przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego uwzględniono rozwiązania, które zawarte są w dyrektywie 2010/13/WE o audiowizualnych usługach medialnych. Dzięki nowym rozwiązaniom, przepisy projektowanej ustawy będą tworzyły spójny akt prawny, regulujący podstawowe zagadnienia funkcjonowania mediów elektronicznych.
Zgodnie z projektem nowelizacji ustawy, przepisami objęte będą nielinearne audiowizualne usługi medialne (tzw. usługi na żądanie) oraz wszystkie linearne (programowe) usługi medialne. Z zakresu przepisów wyłączone zostaną np.: programy radiowe rozpowszechniane wyłącznie w systemach teleinformatycznych, strony internetowe prywatnych użytkowników, blogi, korespondencja elektroniczna, elektroniczne wersje gazet i czasopism, gry losowe i zakłady wzajemne, ale tylko wówczas, gdy nie stanowią części audycji medialnej.
Do projektu nowelizacji ustawy wprowadzono nowe definicje terminów: usługa medialna, audycja, audycja dla dzieci, odpowiedzialność redakcyjna, dostawca usługi medialnej, program, audiowizualna usługa medialna na żądanie, udostępnianie publiczne, przekaz handlowy oraz dostarczanie usługi medialnej. Dotychczasowy nadawca został zastąpiony „dostawcą usług medialnych”.
Zgodnie z nowa definicją, usługa medialna ma być programem lub audiowizualną usługą na żądanie polegającą na dostarczaniu audycji, za które odpowiedzialność ponosi dostawca. Usługą będą również przekazy handlowe. Audiowizualną usługą medialną na żądanie – zgodnie z definicją – ma być usługa umożliwiająca odbiór audycji audiowizualnych w wybranym przez odbiorcę momencie, na jego zamówienie, na podstawie katalogu opracowanego przez dostawcę tej usługi.
Rozszerzeniu ulegną kompetencje Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (KRRiT) o objęcie nadzorem wszelkich usług medialnych, przewidzianych w projekcie ustawy oraz ich dostawców. Projektowane przepisy podkreślają szczególną kompetencję KRRiT w dziedzinie wspierania edukacji medialnej, co jest istotne dla dynamicznie rozwijającego się rynku usług audiowizualnych. Edukacja powinna objąć wszystkie grupy społeczne. Ponadto przewodniczący KRRiT otrzyma możliwość nakładania kar pieniężnych.
Projekt nowelizacji ustawy ustanawia ogólne reguły dla wszystkich usług medialnych. Zakazuje nawoływania do nienawiści oraz proponuje rozwiązania ułatwiające osobom niepełnosprawnym (wzrokowo lub słuchowo) dostęp do programów. Nadawcy i dostawcy audiowizualni zostali zobowiązani do zapewnienia, by co najmniej 10 proc. programu, z wyłączeniem reklam i telesprzedaży, posiadało udogodnienia umożliwiające takim osobom odbiór programu (audiodeskrypcja lub przekaz migowy).
Uregulowano kwestie reklamy. Zgodnie z projektem, reklamą jest przekaz handlowy pochodzący od podmiotu publicznego lub prywatnego oraz związany z ich działalnością, który promuje sprzedaż lub odpłatne korzystanie z towarów i usług. Do reklamy zaliczono również autopromocję. Wyraźnie zaznaczono, że audiowizualne przekazy handlowe powinny być łatwo rozpoznawalne, natomiast reklamy i telesprzedaż muszą być łatwo rozróżnialne w stosunku do materiału redakcyjnego.
W projektowanej nowelizacji ustawy, ukrytą reklamę zastąpiono ukrytym przekazem handlowym. Wprowadzono zapis zakazujący nadawania ukrytych przekazów handlowych, podobnie jak to ma miejsce w przypadku obowiązującego obecnie przepisu dotyczącego zakazu ukrytej reklamy. Choć dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych liberalizuje zasady umieszczania reklam, to jednak rząd stoi na stanowisku, że na gruncie polskim dopuszczenie przerywania audycji dowolną liczbę razy i w każdym czasie nie będzie dozwolone. W związku z tym w projekcie nowelizacji ustawy wskazano, że przerwa między kolejnymi blokami reklamowymi w audycji w programie telewizyjnym ma wynosić 20 minut, natomiast w programie radiowym – 10 minut. Filmy fabularne i telewizyjne będą mogły być przerywane co 30 minut. Zakaz przerywania reklamami obejmie: serwisy info i magazyny na temat aktualnych wydarzeń, audycje o treści religijnej, audycje publicystycznych i dokumentalne krótsze niż 30 minut oraz audycje przeznaczone dla dzieci.
Zmieniono również przepisy dotyczące sponsorowania. Będzie nim każdy wkład w finansowanie usługi medialnej lub audycji przez podmiot, który nie dostarcza usług medialnych i nie produkuje audycji. Odbiorcy usługi lub audycji muszą być poinformowani o sponsorowaniu.
Zawarte w projekcie nowelizacji ustawy przepisy w szczególny sposób będą chronić małoletnich. Nie będą mogły zawierać elementów zagrażających fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu ich rozwojowi. Dostawcy audiowizualnych usług medialnych mają być zobowiązani do stosowania zabezpieczeń technicznych oraz specjalnego oznaczania takich audycji.
Do projektu wprowadzono przepisy dotyczące promowania audycji europejskich. Przyjęto w tym względzie elastyczne rozwiązania oraz wprowadzono 3-letni okres przejściowy na wdrożenie 15 proc. kwoty katalogowej na audycje europejskie przewidzianej w dyrektywie. Zgodnie z projektem, 5 proc. kwoty katalogowej ma być osiągnięte w 2011 r., 10 proc. w 2012 r., a 15 – w 2013 r.
źródło: www.kprm.gov.pl
