Liberalizacja rynku usług pocztowych?
Projekt założeń, przyjęty przez Radę Ministrów w październiku ub. roku, został przygotowany w związku z koniecznością wdrożenia do polskiego porządku prawnego dyrektywy 2008/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 lutego 2008 r. zmieniającej dyrektywę 97/67/WE w odniesieniu do pełnego urzeczywistnienia rynku wewnętrznego usług pocztowych Wspólnoty.
Po raz pierwszy dyrektywa odnosi się do wszystkich usług pocztowych wprowadzając jednocześnie regulacje gwarantujące społeczeństwu utrzymanie ciągłego dostępu do usług powszechnych na konkurencyjnym rynku. W szczególności dotyczy to ustanowienia skutecznego mechanizmu finansowania obowiązku świadczenia powszechnych usług pocztowych, jeśli pociąga on za sobą powstanie kosztu netto i jeśli stanowi on nieuzasadnione obciążenie finansowe operatora świadczącego te usługi. Ponadto dyrektywa nakłada obowiązek uregulowania zasad dostępu operatorów do sieci pocztowej i elementów infrastruktury pocztowej, aby zapewnić niezbędną interoperacyjność ich działania. Kładzie także nacisk na wzmocnienie ochrony interesów konsumentów. Termin implementacji dyrektywy upływa z dniem 31 grudnia 2012 r.
Zgodnie z Założeniami do projektu ustawy Prawo pocztowe likwidacja obszaru usług zastrzeżonych obecnie dla operatora publicznego - Poczty Polskiej S.A. - nastąpi z dniem 1 stycznia 2013 r.
W celu zapewnienia sprawnego działania zliberalizowanego rynku pocztowego za niezbędne uznano wprowadzenie nowych definicji m.in. operatora pocztowego, agenta pocztowego, przesyłki, paczki, przesyłki listowej, przekazu pocztowego. Wprowadzone będą także nowe definicje, takie jak: operator wyznaczony, druk bezadresowy, sieć pocztowa, infrastruktura pocztowa, nadawca masowy, przesyłka kurierska, przemieszczanie.
Najistotniejszą dla rozwiązań przyszłej ustawy jest nowa definicja usługi pocztowej. Konsekwencją jej wprowadzenia będą zmiany w uzyskiwaniu uprawnień do wykonywania działalności pocztowej, a tym samym w strukturze podmiotowej rynku. Zgodnie z dyrektywą, samodzielną usługą pocztową będzie każdy dotychczasowy jej etap, czyli przyjmowanie, sortowanie i doręczanie przesyłek, w tym kurierskich, oraz druków nieopatrzonych adresem. Z usługi wyłączony ma być etap transportu, z wyjątkiem sytuacji gdy wykonywany jest przez przedsiębiorcę łącznie z przynajmniej jedną z ww. usług W skład usług pocztowych wejdzie ponadto przesyłanie przesyłek drogą elektroniczną, jeśli na etapie przyjmowania, przemieszczania lub doręczania przekazu informacyjnego przyjmą one fizyczną formę przesyłki listowej. W usłudze mieści się również prowadzenie punktów umożliwiających przyjęcie i wymianę korespondencji między podmiotami korzystającymi z obsługi tych punktów oraz realizowanie przekazów pocztowych.
Operatorem pocztowym będzie mógł więc zostać także przedsiębiorca, który wykonuje wyłącznie jedną z usług pocztowych np. przyjmowanie przesyłek lub ich doręczanie. Ułatwi to podejmowanie działalności pocztowej małym firmom a dzięki proponowanym regulacjom w zakresie umożliwiania dostępu do sieci pocztowej i elementów infrastruktury pocztowej możliwe będzie stopniowe rozwijanie działalności w pełnym zakresie tj. od momentu przyjęcia przesyłki do jej doręczenia.
Działalność pocztowa ma być podejmowana na podstawie wpisu do rejestru operatorów pocztowych. Z obowiązku wpisu będą zwolnieni przedsiębiorcy, którzy świadczą usługi dotyczące druków bezadresowych oraz agenci pocztowi. W projekcie ustawy określone będą szczegółowe informacje dotyczące warunków, jakie powinien spełnić przedsiębiorca zamierzający prowadzić ten typ usług, oraz informacje, jakie powinny znaleźć się we wniosku.
Dostęp do usług powszechnych ma być gwarantowany poprzez wyznaczenie operatora pocztowego zobowiązanego do ich świadczenia w obrocie krajowym i zagranicznym na jednolitych warunkach.
W okresie przejściowym tj. w pierwszych 3 latach od wejścia w życie ustawy operatorem wyznaczonym będzie z mocy ustawy Poczta Polska SA, obecny operator publiczny, natomiast kolejni operatorzy wyznaczani będą, na okresy dziesięcioletnie, w drodze konkursu organizowanego przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej.
W założeniach przewidziano także wprowadzenie korzystniejszych rozwiązań prokonsumenckich. Rozszerzono odpowiedzialność operatora wyznaczonego w zakresie niewykonania lub nienależytego wykonania usług powszechnej na przypadki spowodowane winą umyślną lub rażącym niedbalstwem (obecnie wyłącznie z powodu czynu niedozwolonego). Wprowadzono także odpowiedzialność z tytułu nieterminowego doręczenia przesyłek oraz nieprawidłowego/niekompletnego wypełnienia druku „potwierdzenie odbioru” przesyłek doręczanych w tzw. trybie szczególnym np. pisma sądowe. Prawidłowe doręczenie jest w tym przypadku szczególnie istotne dla zachowania terminów procesowych.
Ponadto wszyscy operatorzy pocztowi zobowiązani będą stosować jednolite procedury reklamacyjne (warunki jakim odpowiadać powinna reklamacja, sposób jej wnoszenia, tryb postępowania reklamacyjnego).
W celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania zliberalizowanego rynku pocztowego rozszerzono dotychczasowe uprawnienia Prezesa UKE, wyposażając go w instrumenty regulacyjne umożliwiające kształtowanie warunków wykonywania usług pocztowych (możliwość ustanowienia dla danego obszaru kraju odstępstwa od ogólnie obowiązujących wskaźników częstotliwości doręczeń, wskaźników jakości, wnioskowanie do ministra właściwego ds. łączności o zmianę rozporządzenia w sprawie warunków wykonywania powszechnych usług pocztowych w części dotyczącej parametrów określających gęstość sieci placówek pocztowych) oraz kształtowania poziomu cen na usługi poprzez akceptację skali ich wzrostu na okresy 3-letnie. Nałożono także na Prezesa UKE nowe obowiązki wynikające z przyjętego mechanizmu finansowania usług powszechnych m.in. weryfikację wysokości kosztu netto, ustalanie operatorów objętych obowiązkiem jego współfinansowania oraz wysokości poszczególnych wpłat.
źródło: www.mi.gov.pl
