ETPC nie przyznał odszkodowań za postępowanie lustracyjne
W dniu 19 kwietnia 2011 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał 2 wyroki w sprawach przeciwko Polsce, które dotyczyły ograniczenia prawa do rzetelnego procesu w postępowaniu lustracyjnym.
W sprawie Moczulski przeciwko Polsce, skarżący Leszek Moczulski zarzucił naruszenie art. 6 Konwencji (prawo do rzetelnego procesu) podnosząc, iżpostępowanie lustracyjne prowadzone w jego sprawie nie było rzetelne ze względu na poufność dokumentów i ograniczenie w dostępie do akt sprawy.
Skarżący stwierdził w szczególności, iż materiały dowodowe w jego sprawie sklasyfikowane zostały jako poufne, co ograniczało jego dostępu do nich. Przed wszczęciem postępowania nie miał on dostępu do akt sprawy przygotowanych przez Rzecznika Interesu Publicznego. Natomiast po wszczęciu postępowania lustracyjnego przez Sąd Apelacyjny w Warszawie skarżący mógł zapoznać się z dokumentami jedynie w kancelarii tajnej Sądu Lustracyjnego. Ograniczenia dostępu nie miały natomiast zastosowania do Rzecznika Interesu Publicznego. Tak więc skarżący znalazł się w dużo gorszej sytuacji w stosunku do Rzecznika, który miał nieograniczony dostęp do akt w swojej kancelarii tajnej.
Analizując materiał dowody w sprawie Trybunał doszedł o wniosku, że z powodu tajności dokumentów, ograniczenia dostępu do akt sprawy osoby lustrowanej, a także uprzywilejowaną pozycję Rzecznika Interesu Publicznego w postępowaniu lustracyjnym, zdolność skarżącego do udowodnienia, że jego kontakty z komunistycznymi służbami bezpieczeństwa nie stanowiły „świadomej i tajnej współpracy” w znaczeniu ustawy lustracyjnej, była poważnie zredukowana, zaś zasada równości stron postępowania nie była respektowana.
W wyniku powyższych ustaleń Trybunał stwierdził, iż doszło do naruszenia art. 6 ust 1 w związku z art. 6 ust. 3 Konwencji, uznając za wystarczające zadośćuczynienie stwierdzenie faktu naruszenia jej postanowień.
Podobnie w sprawie Tomasz Kwiatkowski przeciwko Polsce, skarżący zarzucił brak dostępu do akt sprawy w toku postępowania lustracyjnego i naruszenie art. 6 Konwencji wskazując, że postępowanie przeprowadzone było w sposób nierzetelny, a zasada równości broni nie była przestrzegana.
Analogicznie jak w omawianej powyżej sprawie Moczulski przeciwko Polsce Trybunał stwierdził, iż brak dostępu do akt sprawy i uprzywilejowana pozycja Rzecznika Interesu Publicznej stanowiły nadmierne obciążenie dla skarżącego, jak również przyczyniły się do nie przestrzegania zasady równości stron. W związku z tym doszło do naruszenia art. 6 ust 1 w związku z art. 6 ust. 3 Konwencji. Również w tym przypadku Trybunał uznał, że stwierdzenie naruszenia stanowi samo w sobie wystarczające zadośćuczynienie dla skarżącego.
źródło: bip.ms.gov.pl
