Doradca prawny - kolejny krok ku poszerzeniu dostępu do zawodu prawnika?
Wśród najnowszych projektów ustaw pojawił się ten szczególnie ważny, bliski studentom i absolwentom prawa. Artykuł przedstwia główne założenia, ścieżkę kariery i wymagania do wykonywania zawodu doradcy prawnego.
Celem nowej regulacji jest ułatwienie dostępu do pomocy prawnej poprzez nadanie uprawnień do występowania przed sądami rejonowymi i wykonywania innych czynności prawniczych nowej kategorii osób, które zdały egzamin I stopnia: doradcom prawnym. Osoby te – poprzez weryfikację ich wiedzy na egzaminie I stopnia – będą gwarantować właściwy poziom przygotowania do świadczenia usług prawniczych, a zarazem stanowić konkurencję dla adwokatów czy radców prawnych. Dodatkowo prawo wykonywania tych czynności, jako doradcy prawni, będą miały również osoby, które spełniają przesłanki do wpisu na listę adwokatów, radców prawnych, czy powołania na stanowisko asesora notarialnego.
Projekt nie tworzy jednak nowego zawodu prawniczego, czy też samorządu, a przyznaje jedynie określonej grupie osób, które spełniły ustawowe kryteria, pewne ściśle wskazane w ustawie uprawnienia. Polegają one na wykonywaniu (po zdaniu państwowego egzaminu prawniczego I stopnia) określonych w ustawie czynności, przy czym ich wykonywanie przez okres 5 lat uprawnia do przystąpienia do państwowego egzaminu prawniczego II stopnia, po którego zdaniu można zostać adwokatem, radcą prawnych, asesorem notarialnym, czy ubiegać się o powołanie na stanowisko asesora prokuratury.
Powyższe uprawnienie ma stanowić alternatywną, obok aplikacji, drogę dojścia do określonego wysoko kwalifikowanego zawodu prawniczego.
Doradcom prawnym nadano zatem uprawnienie do występowania przed sądami rejonowymi z wyłączeniem spraw z zakresu prawa karnego, karnego skarbowego, wykroczeń, rodzinnego i opiekuńczego. Takie ograniczenie zakresu kompetencji przed sądami rejonowymi wynika z faktu, że doradcy prawni nie będą podlegać rygorom samorządów zawodowych np. w zakresie odpowiedzialności dyscyplinarnej. Wyjęcie z ich kompetencji spraw społecznie wrażliwych, jakimi są sprawy karne, rodzinne czy opiekuńcze ma na celu ochronę osób korzystających z usług doradców prawnych. Doradcy prawni nie będą również uprawnieni do zastępowania stron przed sądami powszechnymi w sprawach, w których w I instancji rzeczowo właściwy jest sąd okręgowy, albowiem z reguły sprawy te cechują się większym ciężarem gatunkowym i stopniem trudności.
Ponadto w projekcie ułatwiono doradcom prawnym możliwość występowania w charakterze pełnomocnika strony w postępowaniu administracyjnym wprowadzając zapis, że doradca prawny może sam uwierzytelnić odpis udzielonego mu pełnomocnictwa. Analogiczne rozwiązanie zostało również wprowadzone w odniesieniu do procedury cywilnej.
W projekcie ustawy zastrzeżony został tytułu zawodowy „doradcy prawnego”, w związku z czym tytułem tym nie będą mogły posługiwać się np. osoby świadczące usługi prawnicze na podstawie ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, Nr 127, poz. 880 i Nr 180, poz. 1280), które nie spełniły kryteriów wynikających z niniejszej ustawy. Zastrzeżenie tego tytułu ma na celu wyodrębnienie spośród osób świadczących usługi prawnicze tzw. „kwalifikowanych doradców”, tzn. takich, których stanie się czytelne, z czyich usług korzystają. Ustawowe zastrzeżenie używania tytułu doradcy prawnego spowoduje, że każdy kto będzie używał tytułu doradcy prawnego, nie spełniając warunków koniecznych do jego używania, będzie podlegał odpowiedzialności karnej wynikającej z obowiązujących przepisów (art. 61 ust. 1 k.w.).
Doradcy prawni będą także zobowiązani do zachowania w tajemnicy informacji, które uzyskali w związku z wykonywaniem zadań doradcy prawnego.
Dodatkowo w projekcie wprowadzono wymóg wpisu na listę doradców prawnych. Lista będzie prowadzona przez prezesa sądu apelacyjnego, który będzie również wydawał karty doradcy prawnego na okres ważności do 2 lat, jednak nie dłużej niż czas obowiązywania umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Prezes sądu apelacyjnego będzie mógł odmówić wpisu lub skreślić doradcę prawnego z listy, w przypadku zajścia przesłanek przewidzianych w ustawie. Lista doradców prawnych będzie publikowana w Biuletynie Informacji Publicznej, a dane w niej zawarte będą stanowiły informację publiczną.
Projekt wprowadza także wymóg obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy świadczeniu podstawowych czynności prawniczych dla doradców prawnych. Taki przepis zakwalifikuje obowiązkowe ubezpieczenia doradców prawnych do ubezpieczeń obowiązkowych w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152, ze zm.).
W projekcie ustawy wskazano, że doradcy prawni mogą wykonywać czynności na własny rachunek, w ramach stosunku pracy, stosunku służbowego lub umowy cywilnoprawnej.
Pytanie jest jedno - czy top aby na pewno krok ku poszerzeniu dostępu do zawodu?
Twoim zdaniem? Dołącz do dyskusji
