Na potrzeby naszej witryny używamy plików cookie w celu personalizacji treści i reklam, analizowania ruchu na stronie oraz udostępniania funkcji mediów społecznościowych.Korzystanie z portalu oznacza akceptację regulaminu.
Sprawdź też: politykę cookiespolitykę prywatności.

Akceptuję
ArsLege - testy z prawa

LexLege Pełny system informacji prawnej LexLege SPRAWDŹ

Zasady techniki prawodawczej


Dz.U.2016.0.283 t.j. - Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”

Dział VIII. Typowe środki techniki prawodawczej

§ 144. Określenie adresata normy

1. Jeżeli norma ma być adresowana do każdej osoby fizycznej, adresata tej normy wskazuje się wyrazem "kto".
2. Jeżeli zakres adresatów normy ma być węższy niż wskazany w ust. 1, wyznacza się go przez użycie odpowiedniego określenia rodzajowego.
3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, określenia adresata normy nie poprzedza się wyrazem "każdy".
4. Jeżeli norma ma być adresowana do podmiotów innych niż osoby fizyczne, adresata tej normy można wskazać nazwą rodzajową albo własną.

§ 145. Wskazanie okoliczności zastosowania normy

1. Jeżeli norma ma znajdować zastosowanie we wszystkich okolicznościach, w przepisie prawnym nie określa się okoliczności jej zastosowania.
2. Jeżeli norma ma znajdować zastosowanie tylko w określonych okolicznościach, okoliczności te jednoznacznie i wyczerpująco wskazuje się w przepisie prawnym przez rodzajowe ich określenie.

§ 146. Przesłanki formułowania w akcie normatywnym definicji danego określenia

1. W ustawie lub innym akcie normatywnym formułuje się definicję danego określenia, jeżeli:
1) dane określenie jest wieloznaczne;
2) dane określenie jest nieostre, a jest pożądane ograniczenie jego nieostrości;
3) znaczenie danego określenia nie jest powszechnie zrozumiałe;
4) ze względu na dziedzinę regulowanych spraw istnieje potrzeba ustalenia nowego znaczenia danego określenia.
2. Jeżeli określenie wieloznaczne występuje tylko w jednym przepisie prawnym, jego definicję formułuje się tylko w przypadku, gdy wieloznaczności nie eliminuje zamieszczenie go w odpowiednim kontekście językowym.

§ 148. Odstąpienie od znaczenia określenia ustalonego w ustawie podstawowej

Jeżeli w ustawie zachodzi wyjątkowo potrzeba odstąpienia od znaczenia danego określenia ustalonego w ustawie określanej jako "kodeks" lub "prawo" lub innej ustawie podstawowej dla danej dziedziny spraw, wyraźnie podaje się inne znaczenie tego określenia i zakres jego odniesienia, używając zwrotu: "w rozumieniu niniejszej ustawy określenie .... oznacza ...." albo zwrotu: "ilekroć w niniejszej ustawie jest mowa o .... należy przez to rozumieć ...".

§ 150. Zamieszczanie w tekście aktu normatywnego definicji danego określenia

1. Jeżeli dane określenie ma być używane w jednym znaczeniu w obrębie całej ustawy lub innego aktu normatywnego albo całej jednostki systematyzacyjnej danego aktu, jego definicję zamieszcza się odpowiednio w przepisach ogólnych tego aktu albo w przepisach ogólnych danej jednostki systematyzacyjnej.
2. Jeżeli dane określenie ma być używane w ustalonym znaczeniu tylko w obrębie zespołu przepisów, jego definicję zamieszcza się w bezpośrednim sąsiedztwie tych przepisów.
3. Jeżeli ustawa zawiera wiele wielokrotnie powtarzających się określeń wymagających zdefiniowania, ich definicje można zamieścić w wydzielonym fragmencie przepisów ogólnych ustawy, oznaczając ten fragment nazwą "Objaśnienia określeń ustawowych".

§ 151. Formułowanie definicji użytych określeń

1. Definicję formułuje się tak, aby wskazywała w sposób niebudzący wątpliwości, że odnosi się do znaczenia określeń, w szczególności nadaje się jej postać: „Określenie „a” oznacza b.” albo „Określenie „a” znaczy tyle co wyrażenie „b”.”.
2. Jeżeli względy stylistyczne przemawiają za inną formą definicji, używa się zwrotu łączącego "jest to".

§ 153. Formułowanie definicji zakresowej

1. Definicję zakresową (wyliczającą elementy składowe zakresu) formułuje się w jednym przepisie prawnym i obejmuje się nią cały zakres definiowanego pojęcia.
2. Jeżeli wyliczenie wszystkich elementów zakresu definiowanego pojęcia w jednym przepisie prawnym nie jest możliwe, w definicji wyraźnie zaznacza się, że tekst tej samej lub innej ustawy zawiera nadto elementy uzupełniające tę definicję, w szczególności przez użycie zwrotu: "..... i inne wskazane w przepisach .....".
3. Jeżeli nie jest możliwe sformułowanie definicji, o której mowa w ust. 1 lub 2, można objaśnić znaczenie danego określenia przez przykładowe wyliczenie jego zakresu, wyraźnie wskazując przykładowy charakter wyliczenia przez posłużenie się zwrotem: „w szczególności”.

§ 154. Skróty dla oznaczenia określeń złożonych

1. Dla oznaczenia określenia złożonego, składającego się z więcej niż jednego wyrazu, które wielokrotnie powtarza się w tekście aktu normatywnego, można wprowadzić jego skrót.
2. Skrót wprowadza się w przepisach ogólnych aktu normatywnego lub jego jednostki systematyzacyjnej albo w tym przepisie tego aktu, w którym po raz pierwszy zostało użyte skracane określenie złożone.
3. Skracane określenie złożone przytacza się w tekście aktu normatywnego po raz pierwszy w pełnym brzmieniu, a skrót formułuje się w postaci ".....(określenie złożone w pełnym brzmieniu), zwane dalej ..... ("skrót")". Skrót może składać się z pierwszych liter skracanego określenia złożonego, napisanych wielkimi lub małymi literami, z jednego spośród wyrazów wchodzących w skład określenia złożonego albo z wyrazu niewchodzącego w skład tego określenia.
4. W przepisie, w którym formułuje się definicję, nie wprowadza się skrótu dla oznaczenia określenia definiowanego.

§ 155. Zapewnienie elastyczności tekstu aktu normatywnego

1. Jeżeli zachodzi potrzeba zapewnienia elastyczności tekstu aktu normatywnego, można posłużyć się określeniami nieostrymi, klauzulami generalnymi albo wyznaczyć nieprzekraczalne dolne lub górne granice swobody rozstrzygnięcia.
2. Nieprzekraczalne granice swobody rozstrzygnięcia formułuje się w jednym przepisie prawnym dla wszystkich przypadków danego rodzaju, zamieszczając go w przepisach ogólnych aktu normatywnego.
3. Jeżeli dolna granica swobody rozstrzygnięcia ma być wyższa lub górna granica ma być niższa od wyznaczonej w przepisie ogólnym, wskazuje się to wyraźnie w przepisie prawnym odnoszącym się do danego przypadku.
4. Postanowienia obniżające górną granicę swobody rozstrzygnięcia wyraża się przez konsekwentne posługiwanie się zwrotem: ".... nieprzekraczające..." albo ".... nie więcej niż ...", a postanowieniom podwyższającym dolną granicę swobody rozstrzygnięcia nadaje się postać: "... nie niższej niż ..." albo "nie mniej niż...".

§ 156. Zasady stosowania odesłań

1. Jeżeli zachodzi potrzeba osiągnięcia skrótowości tekstu lub zapewnienia spójności regulowanych instytucji prawnych, w akcie normatywnym można posłużyć się odesłaniami.
2. Jeżeli odesłanie stosuje się tylko ze względu na potrzebę osiągnięcia skrótowości tekstu, w przepisie odsyłającym jednoznacznie wskazuje się przepis lub przepisy prawne, do których się odsyła.
3. Jeżeli odesłanie służy przede wszystkim zapewnieniu spójności regulowanych w tym akcie instytucji prawnych, w przepisie odsyłającym wskazuje się zakres spraw, dla których następuje odesłanie, oraz jednoznacznie wskazuje się przepis lub przepisy prawne, do których się odsyła.
4. Jeżeli daną instytucję prawną reguluje się całościowo, a wyczerpujące wymienienie przepisów prawnych, do których się odsyła, nie jest możliwe, można wyjątkowo odesłać do przepisów określonych przedmiotowo, o ile przepisy te dadzą się w sposób niewątpliwy wydzielić spośród innych; przepis odsyłający formułuje się w postaci: "Do ..... (określenie instytucji) stosuje się odpowiednio przepisy o ..... (przedmiotowe określenie przepisów).".

§ 158. Odsyłanie do innych aktów normatywnych

1. Jeżeli w akcie normatywnym odsyła się do innego aktu normatywnego, przy odesłaniu przytacza się w całości aktualny tytuł tego aktu oraz oznaczenie:
1) pozycji oraz, w razie potrzeby, rocznika dziennika urzędowego, w którym ten akt ogłoszono – jeżeli akt ten nie był nowelizowany;
2) pozycji oraz, w razie potrzeby, rocznika dziennika urzędowego, w którym ogłoszono zarówno pierwotny tekst tego aktu, jak i akty zmieniające ten akt – jeżeli akt ten był nowelizowany, a nie ogłoszono jego tekstu jednolitego;
3) rocznika oraz pozycji dziennika urzędowego, w którym ogłoszono ostatni tekst jednolity tego aktu – jeżeli ogłoszono taki tekst jednolity;
4) rocznika oraz pozycji dziennika urzędowego, w którym ogłoszono tekst jednolity, oraz dziennika urzędowego, w którym ogłoszono akty zmieniające tekst jednolity tego aktu – jeżeli ogłoszono tekst jednolity tego aktu, a był on nowelizowany.
2. Jeżeli w akcie normatywnym odsyła się do innego aktu normatywnego więcej niż raz, przy kolejnym odesłaniu przytacza się tylko aktualny tytuł tego aktu w całości.
3. W przypadku odesłania do przepisu, którego brzmienie zostało zmienione, jednakże przepis go zmieniający został uchylony w okresie jego vacatio legis, przytacza się również oznaczenie pozycji oraz, w razie potrzeby, rocznika dziennika urzędowego, w którym ogłoszono przepis zmieniający i przepis, który go uchylił.
4. Jeżeli Trybunał Konstytucyjny wydał orzeczenie stwierdzające niezgodność aktu normatywnego, do którego się odsyła, albo poszczególnych jego przepisów, do których następuje odesłanie, z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, z ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą, przy przytaczaniu pozycji oraz, w razie potrzeby, rocznika dzienników urzędowych, w których ogłoszono dany akt i jego kolejne zmiany, podaje się również pozycję oraz, w razie potrzeby, rocznik dziennika urzędowego, w którym ogłoszono to orzeczenie. Nie przytacza się roczników oraz pozycji dzienników urzędowych, w których ogłoszono orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego uznające, że akt normatywny, do którego następuje odesłanie, jest zgodny albo nie jest niezgodny z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, z ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą, oraz orzeczenia o umorzeniu postępowania albo o pozostawieniu wniosku właściwego organu bez rozpoznania.
5. Jeżeli liczba zmian aktu normatywnego, do którego następuje odesłanie, albo jego tekstu jednolitego jest większa niż pięć, można nie wymieniać roczników oraz pozycji dzienników urzędowych, w których ogłoszono te zmiany, a poprzestać jedynie na podaniu pozycji oraz, w razie potrzeby, rocznika dziennika urzędowego, w którym ogłoszono pierwotny tekst tego aktu albo jego ostatni tekst jednolity z dopiskiem „z późn. zm.”, po którym zamieszcza się odnośnik.
6. W odnośniku, o którym mowa w ust. 5, wymienia się wszystkie kolejne zmiany pierwotnego tekstu danego aktu normatywnego albo jego ostatniego tekstu jednolitego, podając odpowiednie roczniki oraz pozycje dzienników urzędowych.
7. Oznaczenie dzienników urzędowych formułuje się w postaci: „(… (skrót nazwy dziennika urzędowego) poz. … i …, z … r. poz. … oraz z … r. poz. …)”, przy czym w przypadku ogłoszenia w dzienniku urzędowym pierwotnego tekstu aktu normatywnego w innym roku niż wymieniony w dacie tego aktu oraz w przypadku ogłoszenia tekstu jednolitego aktu normatywnego, po powołaniu skrótu nazwy dziennika urzędowego podaje się rocznik tego dziennika urzędowego („z … r.”).

§ 159. Odesłanie dynamiczne

Odesłania, o których mowa w § 156 - 158, są odesłaniami do obowiązujących przepisów prawnych w brzmieniu, jakie będą one miały każdorazowo w czasie obowiązywania przepisu odsyłającego (odesłanie dynamiczne).

§ 160. Odesłanie statyczne

Jeżeli wyjątkowo przepis prawny ma odsyłać do innych przepisów jedynie w ich określonej wersji (odesłanie statyczne), zaznacza się to w przepisie odsyłającym przez nadanie mu brzmienia: "Do ..... stosuje się przepisy art. ... ustawy ..... (tytuł ustawy)" oraz dodanie w nawiasie "w brzmieniu z dnia ....", podając poza datą wejścia w życie przepisów, do których się odsyła, także oznaczenie dziennika urzędowego, w którym zostały ogłoszone te przepisy.

§ 161. Zasady przytaczania tytułów aktów normatywnych

1. Zasady przytaczania tytułów aktów normatywnych, wraz z oznaczeniem roczników oraz pozycji dzienników urzędowych, w których te akty zostały ogłoszone, wyrażone w § 158 ust. 1 i 3–7, stosuje się również w przepisach epizodycznych, przejściowych i dostosowujących oraz w przepisach zmieniających i uchylających przy powoływaniu zmienianych albo uchylanych aktów normatywnych, a także w podstawach prawnych aktów normatywnych innych niż ustawa.
2. Podając oznaczenia roczników oraz pozycji, w których zostały ogłoszone kolejne zmiany zmienianego albo uchylanego aktu normatywnego lub jego teksty jednolite, podaje się roczniki oraz pozycje dzienników urzędowych, które ukazały się do dnia uchwalenia albo wydania aktu zmieniającego albo uchylającego.
3. Zasadę wyrażoną w ust. 2 stosuje się odpowiednio do podstaw prawnych aktów normatywnych innych niż ustawa.

§ 161a. Odesłanie do postanowień aktu normatywnego instytucji UE

1. Jeżeli w akcie normatywnym odsyła się do postanowień aktu normatywnego ustanowionego przez instytucję Unii Europejskiej, przy odesłaniu przytacza się w całości aktualny tytuł tego aktu w brzmieniu ogłoszonym w dzienniku urzędowym z podaniem rodzaju aktu, organu, który go wydał, i numeru aktu oraz jego daty i przedmiotu, a także oznaczenie:
1) serii, numeru oraz daty i strony dziennika urzędowego, w którym ten akt ogłoszono – jeżeli akt ten nie był nowelizowany;
2) serii, numeru oraz daty i strony dziennika urzędowego, w którym ogłoszono pierwotny tekst tego aktu, z dopiskiem „z późn. zm.”, po którym zamieszcza się odnośnik – jeżeli akt ten był nowelizowany.
2. Jeżeli w akcie normatywnym odsyła się do postanowień aktu normatywnego, o którym mowa w ust. 1, więcej niż jeden raz, przy kolejnym odesłaniu przytacza się tylko aktualny tytuł tego aktu w całości.
3. Oznaczenie dzienników urzędowych formułuje się w postaci: „(… (skrót nazwy dziennika urzędowego) … (seria) … (numer) z … (data zapisana cyframi w postaci dd.mm.rrrr), str. …)”.
4. W odnośniku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, kolejne zmiany aktu normatywnego wymienia się, podając oznaczenia dzienników urzędowych, w których je ogłoszono, w postaci określonej w ust. 3.
5. W przypadku aktów normatywnych, o których mowa w ust. 1, ogłoszonych przed dniem 1 maja 2004 r. przytacza się obok oznaczenia dziennika urzędowego, w którym ogłoszono akt przed tym dniem, również oznaczenie:
1) rozdziału, tomu i strony dziennika urzędowego – wydanie specjalne, w którym ogłoszono ten akt w języku polskim – jeżeli akt ten nie był nowelizowany;
2) rozdziału, tomu i strony dziennika urzędowego – wydanie specjalne, w którym ogłoszono ten akt w języku polskim, z dopiskiem „z późn. zm.”, po którym nie zamieszcza się odnośnika – jeżeli akt ten był nowelizowany przed dniem 1 maja 2004 r.
6. Oznaczenie dziennika urzędowego – wydanie specjalne dodaje się po myślniku i formułuje w postaci: „… (skrót nazwy dziennika urzędowego) rozdz. …, t. …, str. …”.
7. W przypadku, o którym mowa w ust. 5 pkt 2, oznaczenie dziennika urzędowego – wydanie specjalne, w którym ogłoszono w języku polskim akt zmieniający akt normatywny, do którego następuje odesłanie, przytacza w odnośniku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2.
8. Do odesłań do postanowień aktu normatywnego, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio § 159 i § 160.
9. Jeżeli w akcie normatywnym odsyła się do postanowień nieogłoszonego w dzienniku urzędowym Unii Europejskiej aktu wykonawczego lub aktu delegowanego ustanawianego przez instytucję Unii Europejskiej, przy odesłaniu wskazuje się przepis aktu normatywnego ustanowionego przez instytucję Unii Europejskiej, który stanowi podstawę wydania aktu wykonawczego lub aktu delegowanego.
10. Do odesłań, o których mowa w ust. 9, stosuje się odpowiednio ust. 1–7 oraz § 159 i § 160.

§ 162. Oznaczanie dzienników urzędowych

1. Przy oznaczaniu dzienników urzędowych stosuje się skróty nazw tych dzienników.
2. Nazwy dzienników urzędowych oznacza się skrótami:
1) Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej - skrótem "Dz. U.";
2) Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" - skrótem "M.P.";
3) (uchylony);
3a) Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej – skrótem „Dz. Urz. UE”;
3b) Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej Polskie wydanie specjalne – skrótem „Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne”;
3c) Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich – skrótem „Dz. Urz. WE”;
4) Monitor Sądowy i Gospodarczy - skrótem "M.S.G.";
5) dziennik urzędowy ministra kierującego działem administracji rządowej - skrótem "Dz. Urz. Min. ... (pierwsza sylaba nazwy własnej ministra, zakończona ostatnią spółgłoską tej sylaby lub pierwszą spółgłoską następnej sylaby, z kropką) ...";
6) wspólny dziennik urzędowy dwóch lub więcej ministrów kierujących działami administracji rządowej - skrótem "Dz. Urz. Min. ... (jak w pkt 5)... i Min. ... (jak w pkt 5)...";
7) dziennik urzędowy urzędu centralnego - skrótem "Dz. Urz. ... (skrót nazwy własnej urzędu, utworzony z pierwszych liter wyrazów wchodzących w skład nazwy urzędu pisanych wielkimi literami bez kropek, a jeżeli nazwa jest dwuwyrazowa - skrót np. "Urz." lub "Kom." i pierwsza sylaba drugiego wyrazu nazwy, zakończona ostatnią spółgłoską tej sylaby lub pierwszą spółgłoską następnej sylaby, z kropką) ...";
8) wspólny dziennik urzędowy dwóch lub więcej urzędów centralnych - skrótem "Dz. Urz. ... (jak w pkt 7) ... i ... (jak w pkt 7) ...";
9) wspólny dziennik urzędowy ministra kierującego działem administracji rządowej i urzędu centralnego nadzorowanego przez tego ministra - skrótem "Dz. Urz. Min. ... (jak w pkt 5) ... i ... (jak w pkt 7) ...";
10) wojewódzki dziennik urzędowy - skrótem "Dz. Urz. Woj. ... (urzędowa nazwa województwa w pełnym brzmieniu lub według reguły, o której mowa w pkt 5)...".

§ 163. Odnośniki do przepisu

1. Odnośnik oznacza się cyframi arabskimi z nawiasem z prawej strony i umieszcza się z prawej strony, powyżej wyrażenia, do którego się odnosi. W przypadku gdy zachodzi konieczność umieszczenia po danym wyrażeniu dwóch albo więcej odnośników, oddziela się je przecinkami.
2. W razie potrzeby odnośnik do tytułu albo przepisu można znowelizować, stosując odpowiednio zasady wyrażone w dziale II.

Wykrzyknik

Kliknij "Lubię to!", aby otrzymywać informacje o promocjach, rabatach, aktualnościach.