Ustawa o Krajowej Administracji Skarbowej

1. Ustawa określa:
1) zadania, organy i organizację Krajowej Administracji Skarbowej, zwanej dalej „KAS”;
2) formy realizacji niektórych zadań KAS i szczególne uprawnienia organów KAS oraz funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej, zwanych dalej „funkcjonariuszami”;
3) warunki pracy i służby;
4) zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej funkcjonariuszy.
2. KAS stanowi wyspecjalizowaną administrację rządową wykonującą zadania z zakresu realizacji dochodów z tytułu podatków, należności celnych, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych, ochrony interesów Skarbu Państwa oraz ochrony obszaru celnego Unii Europejskiej, a także zapewniającą obsługę i wsparcie podatnika i płatnika w prawidłowym wykonywaniu obowiązków podatkowych oraz obsługę i wsparcie przedsiębiorcy w prawidłowym wykonywaniu obowiązków celnych.
3. W ramach KAS wyodrębnia się Służbę Celno-Skarbową, będącą jednolitą i umundurowaną formacją, którą tworzą funkcjonariusze.
4. Ilekroć w ustawie jest mowa o „osobach zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych KAS”, rozumie się przez to pracowników jednostek organizacyjnych, o których mowa w art. 36 jednostki organizacyjne KAS ust. 1 pkt 2, 3, 6 i 7, oraz pracowników zatrudnionych w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych wykonujących zadania KAS w komórkach organizacyjnych tego urzędu.

1. Do zadań KAS należy:
1) realizacja dochodów z podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych, jak również innych należności, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem podatków i należności budżetowych, w zakresie których właściwe są inne organy;
2) realizacja dochodów z należności celnych oraz innych opłat związanych z przywozem i wywozem towarów;
3) realizacja polityki celnej wynikającej z członkostwa w unii celnej Unii Europejskiej;
4) obejmowanie towarów procedurami celnymi i regulowanie sytuacji towarów związanych z przywozem i wywozem towarów;
5) zapewnienie obsługi i wsparcia podatnika i płatnika w prawidłowym wykonywaniu obowiązków podatkowych oraz obsługi i wsparcia przedsiębiorcy w prawidłowym wykonywaniu obowiązków celnych;
6) wykonywanie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych oraz wykonywanie zabezpieczenia należności pieniężnych;
7) prowadzenie działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie przepisów prawa podatkowego i celnego;
8) wykonywanie audytu, czynności audytowych i urzędowego sprawdzenia;
9) kształcenie i doskonalenie zawodowe kadr KAS w zakresie zadań KAS;
10) prowadzenie działalności analitycznej, prognostycznej i badawczej dotyczącej zjawisk występujących we właściwości KAS oraz analizy ryzyka;
11) (uchylony)
12) badanie przestrzegania przez rezydentów i nierezydentów ograniczeń i obowiązków określonych w przepisach prawa dewizowego oraz warunków udzielonych na ich podstawie zezwoleń dewizowych, a także warunków wykonywania działalności kantorowej;
12a) przeciwdziałanie wykorzystywaniu działalności banków w rozumieniu art. 119zg objaśnienie pojęć działu pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 i 2707 oraz z 2023 r. poz. 180 i 326), zwanej dalej „Ordynacją podatkową”, i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi w rozumieniu art. 119zg objaśnienie pojęć działu pkt 9 Ordynacji podatkowej oraz nadzór nad wykonywaniem przez izbę rozliczeniową w rozumieniu art. 119zg objaśnienie pojęć działu pkt 3 Ordynacji podatkowej obowiązków, o których mowa w dziale IIIB Ordynacji podatkowej;
13) rozpoznawanie, wykrywanie i zwalczanie przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych, zapobieganie tym przestępstwom i wykroczeniom oraz ściganie ich sprawców;
14) rozpoznawanie, wykrywanie i zwalczanie przestępstw i wykroczeń związanych z naruszeniem przepisów dotyczących towarów, którymi obrót podlega zakazom lub ograniczeniom na mocy przepisów prawa polskiego, przepisów prawa Unii Europejskiej lub umów międzynarodowych, zapobieganie tym przestępstwom i wykroczeniom oraz ściganie ich sprawców, jeżeli zostały ujawnione przez Służbę Celno-Skarbową;
15) rozpoznawanie, wykrywanie i zwalczanie przestępstw określonych w art. 258 udział w zorganizowanej grupie lub związku przestępczym, art. 270 fałszowanie dokumentu i używanie go za autentyczny, art. 270a fałszowanie faktury i używanie jej za autentyczną, art. 271 poświadczenie nieprawdy, art. 271a podawanie nieprawdy w fakturze, art. 273 używanie dokumentu poświadczającego nieprawdę, art. 1 zakres regulacji ustawy_ 277a, art. 286 oszustwo § 1 oraz art. 299 pranie brudnych pieniędzy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138, 1726, 1855, 2339 i 2600 oraz z 2023 r. poz. 289), zwanej dalej „Kodeksem karnym”, w związku z którymi nastąpiło uszczuplenie lub narażenie na uszczuplenie należności publicznoprawnej, zapobieganie tym przestępstwom oraz ściganie ich sprawców, jeżeli zostały ujawnione przez KAS;
16) rozpoznawanie, wykrywanie i zwalczanie przestępstw określonych w:
a) art 228–231 Kodeksu karnego, popełnionych przez osoby zatrudnione w jednostkach organizacyjnych KAS albo funkcjonariuszy, w związku z wykonywaniem czynności służbowych,
b) art 229−230a Kodeksu karnego, popełnionych przez osoby niezatrudnione w jednostkach organizacyjnych KAS albo niebędące funkcjonariuszami, w związku z wykonywaniem czynności służbowych przez osoby zatrudnione w jednostkach organizacyjnych KAS albo funkcjonariuszy,
c) art. 190 stanowiska służbowe funkcjonariuszy, art. 222 związki zawodowe funkcjonariuszy, art. 223 prawo do uposażenia, art. 226 dodatki do uposażenia zasadniczego funkcjonariuszy, art. 235 potwierdzanie okresu przebywania funkcjonariusza na zwolnieniu lekarskim, art. 236 kontrola prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do służby i wykorzystania zwolnienia lekarskiego i art. 238 przeznaczenie środków uzyskanych z tytułu zmniejszenia uposażeń funkcjonariuszy przebywających na zwolnieniu lekarskim Kodeksu karnego, skierowanych przeciwko osobom zatrudnionym w jednostkach organizacyjnych KAS albo funkcjonariuszom podczas pełnienia obowiązków służbowych lub w związku z ich pełnieniem,
d) art. 239 poplecznictwo Kodeksu karnego – w przypadku osób pomagających sprawcom przestępstw określonych w lit. a–c
- oraz zapobieganie tym przestępstwom i ściganie ich sprawców;
16a) ujawnianie i odzyskiwanie mienia zagrożonego przepadkiem w związku z przestępstwami, o których mowa w pkt 13–16 albo art. 33 przepadek korzyści majątkowej § 2 ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2022 r. poz. 859, 1301 i 2600), zwanej dalej „Kodeksem karnym skarbowym”;
16b) wykonywanie zadań wynikających z ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 104);
16c) wykonywanie zadań określonych w dziale III w rozdziale 11a Ordynacji podatkowej dotyczących informacji o schematach podatkowych, w tym weryfikacja realizacji obowiązków wynikających z tych przepisów przez podmioty obowiązane;
16d) pobór opłaty elektronicznej na zasadach określonych w ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1693, 1768, 1783 i 2185);
16e) (uchylony)
16f) podejmowanie działań mających na celu wprowadzenie systemów elektronicznego poboru opłat i szerokiego zastosowania tych systemów;
17) wykonywanie zadań wynikających z przepisów prawa Unii Europejskiej regulujących statystykę dotyczącą obrotu towarowego pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej (INTRASTAT) oraz obrotu towarowego państw członkowskich Unii Europejskiej z pozostałymi państwami (EXTRASTAT) oraz prowadzenie postępowań w zakresie INTRASTAT;
17a) wykonywanie zadań określonych w:
a) art. 1ja ust. 2, art. 1k ust. 3, art. 1v ust. 1, art. 1w ust. 1, art. 3 ust. 1 i 2, art. 3a ust. 1, art. 4a i art. 4b rozporządzenia Rady (WE) nr 765/2006 z dnia 18 maja 2006 r. dotyczącego środków ograniczających w związku z sytuacją na Białorusi i udziałem Białorusi w agresji Rosji wobec Ukrainy (Dz. Urz. UE L 134 z 20.05.2006, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem 765/2006”,
b) art. 4 ust. 1, art. 5 ust. 1, art. 6 ust. 1, art. 6a i art. 6b rozporządzenia Rady (UE) nr 269/2014 z dnia 17 marca 2014 r. w sprawie środków ograniczających w odniesieniu do działań podważających integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy lub im zagrażających (Dz. Urz. UE L 78 z 17.03.2014, str. 6, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem 269/2014”,
c) art. 2e ust. 4, art. 5a ust. 5, art. 5c ust. 1 i art. 5d ust. 1 rozporządzenia Rady (UE) nr 833/2014 z dnia 31 lipca 2014 r. dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie (Dz. Urz. UE L 229 z 31.07.2014, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem 833/2014”
– zwanych dalej „zwalnianiem zamrożonych środków finansowych lub zasobów gospodarczych lub udostępnianiem środków finansowych lub zasobów gospodarczych”;
18) wykonywanie zadań wynikających z zakazów i ograniczeń w obrocie towarowym z zagranicą ustanowionych w szczególności ze względu na ochronę życia i zdrowia ludzi i zwierząt, roślin, środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa publicznego, ochronę konsumentów, bezpieczeństwa międzynarodowego, dziedzictwa narodowego, praw własności intelektualnej i środków polityki handlowej;
18a) współdziałanie z innymi organami w zakresie ujawniania naruszeń przepisów dotyczących towarów objętych systemem monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi;
19) współdziałanie przy realizacji Wspólnej Polityki Rolnej;
20) współpraca z właściwymi organami innych państw oraz organizacjami międzynarodowymi i instytucjami międzynarodowymi;
20a) współdziałanie, o którym mowa w dziale IIB Ordynacji podatkowej;
21) wykonywanie innych zadań określonych w odrębnych przepisach.
2. Kontrolę celno-skarbową w zakresie, o którym mowa w art. 54 zakres przedmiotowy kontroli celno-skarbowej ust. 1 pkt 2, wykonywaną w oddziałach celnych urzędów celno-skarbowych, art. 54 zakres przedmiotowy kontroli celno-skarbowej ust. 2 pkt 1 i 6–8, art. 62 wszczęcie kontroli celno-skarbowej ust. 5 pkt 1 lit. a–c, e–g, art. 64 uprawnienia kontrolujących ust. 2 oraz art. 94y tymczasowe zajęcie ruchomości zobowiązanego ust. 1, czynności, o których mowa w art 113–117, art. 118 kontrola operacyjna ust. 1–17, art. 119 niejawne nabycie, zbycie lub przejęcie przedmiotów ust. 1–10, art. 120 niejawne nadzorowanie wytwarzania, przemieszczania i przechowywania przedmiotów przestępstwa oraz obrotu nimi ust. 1–6, art 122–126, art. 127 uzyskiwanie, gromadzenie, przetwarzanie i udostępnianie informacji i danych ust. 1–5, art. 127a korzystanie przez Szefa KAS i naczelnika urzędu celno-skarbowego z informacji stanowiących tajemnicę bankową ust. 1, 2 i 6–12, art. 128 korzystanie przez funkcjonariuszy z pomocy innych osób ust. 1, art. 131 zadania Szefa KAS w zakresie ochrony form, środków i metod wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych ust. 1, 2 i 5 i art. 133 uprawnienia funkcjonariuszy w związku z realizacją zadań KAS ust. 1 pkt 1−5, oraz:
1) wymiar należności celnych i podatkowych oraz innych opłat związanych z przywozem i wywozem towarów w oddziałach celnych urzędów celno-skarbowych,
2) obejmowanie towarów procedurami celnymi i regulowanie sytuacji towarów związanych z przywozem i wywozem towarów w oddziałach celnych urzędów celno-skarbowych,
3) zadania wynikające z zakazu obejmowania procedurą celną dopuszczenia do obrotu paliw stałych, o którym mowa w art. 7 zasady postępowania i stosowania paliw nie spełniających wymagań jakościowych ust. 8 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1315, 1576, 1967, 2411 i 2687);
4) zadania określone w ust. 1 pkt 14, 16–16b w zakresie kontroli przewozu towarów, oraz w art. 14 zadania Szefa KAS ust. 1 pkt 19 i art. 33 zadania naczelnika urzędu celno-skarbowego ust. 1 pkt 15
– wykonują wyłącznie funkcjonariusze.
2a. Zadania określone w ust. 1 pkt 14-16a wykonują również funkcjonariusze Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego lub Straży Granicznej oddelegowani na podstawie odrębnych przepisów do wykonywania zadań służbowych w jednostkach organizacyjnych KAS.
3. W zakresie zadań określonych w ust. 1 pkt 14-16 organy KAS prowadzą postępowania przygotowawcze zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 1375, 1855, 2582 i 2600 oraz z 2023 r. poz. 289), zwanej dalej „Kodeksem postępowania karnego”, albo czynności wyjaśniające zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2022 r. poz. 1124).
4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w przypadku wprowadzenia stanu klęski żywiołowej, ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, których rozmiar przekracza możliwość wykonywania zadań przez funkcjonariuszy, może, w drodze rozporządzenia, określić zadania KAS, które nie wymagają wykonywania wyłącznie przez funkcjonariuszy, oraz okres ich wykonywania, mając na względzie zapewnienie właściwego wykonywania zadań przez KAS.

1. Legitymację służbową wydaje się:
1) funkcjonariuszom;
2) osobom zatrudnionym w jednostkach organizacyjnych KAS wykonującym czynności służbowe wymagające posiadania legitymacji służbowej.
2. W przypadku wykonywania czynności przez nieumundurowanego funkcjonariusza do legitymacji służbowej może być dołączony znak identyfikacji osobistej funkcjonariusza.
3. Legitymacja służbowa podlega:
1) złożeniu do depozytu w przypadku czasowego wyłączenia wykonywania czynności służbowych, na potrzeby których legitymacja służbowa została wydana;
2) wymianie w przypadku zmiany danych w niej zawartych, jej uszkodzenia, zniszczenia lub upływu terminu jej ważności;
3) zwrotowi w przypadku zaistnienia zmian dotyczących stosunku służby funkcjonariusza albo stosunku pracy osoby, którym legitymacja służbowa została wydana, oraz w przypadku określonym w pkt 2.
4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzory legitymacji służbowych, organy właściwe do ich wydawania, tryb wydawania, wymiany i ich zwrotu oraz okoliczności złożenia do depozytu i zwrotu legitymacji służbowych, uwzględniając potrzebę zapewnienia właściwej ich ochrony oraz możliwości identyfikacji osoby wykonującej czynności służbowe.

1. Nazwa „Krajowa Administracja Skarbowa” oraz znak graficzny KAS przysługuje wyłącznie KAS.
1a. Nazwa „Służba Celno-Skarbowa” jest zastrzeżona wyłącznie dla Służby Celno-Skarbowej.
2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych nadaje sztandar KAS oraz może nadawać sztandary izbom administracji skarbowej.
3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór znaku graficznego KAS, mając na uwadze tradycje Służby Celnej, administracji podatkowej i kontroli skarbowej.
4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia:
1) wzór sztandaru KAS,
2) podstawowe elementy wzoru sztandaru nadawanego izbom administracji skarbowej, którym ten sztandar jest nadawany,
3) tryb nadawania sztandarów, o których mowa w ust. 2
– uwzględniając wizerunek orła białego ustalony dla godła państwowego oraz mając na uwadze tradycje Służby Celnej, administracji podatkowej i kontroli skarbowej.

Dzień 21 września ustanawia się Dniem Krajowej Administracji Skarbowej.

1. W celu uhonorowania osób szczególnie zasłużonych dla KAS ustanawia się odznakę honorową „Zasłużony dla Krajowej Administracji Skarbowej”.
2. Odznaka „Zasłużony dla Krajowej Administracji Skarbowej” dzieli się na stopnie:
1) I stopień – złota odznaka „Zasłużony dla Krajowej Administracji Skarbowej”;
2) II stopień – srebrna odznaka „Zasłużony dla Krajowej Administracji Skarbowej”;
3) III stopień – brązowa odznaka „Zasłużony dla Krajowej Administracji Skarbowej”.
3. Odznakę „Zasłużony dla Krajowej Administracji Skarbowej” nadaje minister właściwy do spraw finansów publicznych.
4. Osoba, której nadano odznakę „Zasłużony dla Krajowej Administracji Skarbowej”, otrzymuje legitymację potwierdzającą jej nadanie.
5. Odznaka „Zasłużony dla Krajowej Administracji Skarbowej” tego samego stopnia może być nadana tej samej osobie tylko raz.
6. Osobie wyróżnionej odznaką „Zasłużony dla Krajowej Administracji Skarbowej” nie nadaje się tej odznaki w stopniu niższym od posiadanego.
7. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia:
1) tryb postępowania w sprawach o nadanie odznaki „Zasłużony dla Krajowej Administracji Skarbowej”, osoby uprawnione do występowania z wnioskiem o nadanie tej odznaki oraz termin rozpatrzenia wniosku,
2) wzór odznaki „Zasłużony dla Krajowej Administracji Skarbowej”, wzór wniosku o nadanie tej odznaki zawierający informację uzasadniającą jej nadanie oraz wzór legitymacji potwierdzającej nadanie odznaki,
3) sposób wręczania i noszenia odznaki „Zasłużony dla Krajowej Administracji Skarbowej”,
4) sposób ewidencjonowania informacji o osobach wyróżnionych odznaką „Zasłużony dla Krajowej Administracji Skarbowej”
– mając na uwadze konieczność zapewnienia sprawnego przeprowadzenia postępowania, ujednolicenia sposobu składania wniosków oraz zapewnienia przyznawania odznaki osobom szczególnie zasłużonym.

1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w celu zapewnienia skutecznej i efektywnej realizacji zadań KAS oraz wysokiej jakości jej działania, określi, w drodze zarządzenia, czteroletnie kierunki działania i rozwoju KAS, wskazując w nich cele do osiągnięcia, wskaźniki ich pomiaru oraz zasady składania raportów z realizacji czteroletnich kierunków działania i rozwoju KAS.
2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze zarządzenia, określić podstawy do przygotowania przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej rocznych kierunków działania i rozwoju KAS oraz zasad składania raportów z realizacji rocznych kierunków działania i rozwoju KAS.
3. Szef Krajowej Administracji Skarbowej, w celu zapewnienia realizacji kierunków, o których mowa w ust. 1, corocznie określa kierunki działania i rozwoju KAS, wskazując w nich cele do osiągnięcia, wskaźniki ich pomiaru oraz zasady składania przez dyrektorów izb administracji skarbowej raportów z realizacji kierunków działania i rozwoju KAS.
3a. Kierunki działania i rozwoju KAS, o których mowa w ust. 3, podlegają zatwierdzeniu przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
4. Podstawą oceny pracy dyrektorów izb administracji skarbowej jest stopień realizacji kierunków, o których mowa w ust. 3, w kierowanych przez nich izbach administracji skarbowej.

1. Szef Krajowej Administracji Skarbowej może, w drodze zarządzenia, tworzyć organy opiniodawczo-doradcze w sprawach należących do zadań KAS.
2. Szef Krajowej Administracji Skarbowej, tworząc organy opiniodawczo-doradcze, określa ich nazwę, skład, zakres działania, długość kadencji, na jaką zostały powołane, oraz tryb postępowania tych organów.

1. Finansowanie działalności KAS następuje z budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw finansów publicznych.
2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może upoważnić Szefa Krajowej Administracji Skarbowej do wykonywania określonych czynności z zakresu dysponowania częścią, o której mowa w ust. 1, w zakresie finansowania działalności KAS.
3. Szef Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie, o którym mowa w ust. 2, może upoważnić do wykonywania określonych czynności z zakresu dysponowania częścią, o której mowa w ust. 1, funkcjonariuszy lub osoby zatrudnione w jednostkach organizacyjnych KAS lub w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Działalność duszpasterska w KAS jest prowadzona na podstawie porozumienia Szefa Krajowej Administracji Skarbowej z przedstawicielami kościoła lub związku wyznaniowego.

1. Obowiązku doręczenia korespondencji przy wykorzystaniu publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego albo publicznej usługi hybrydowej, o których mowa w ustawie z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 285), nie stosuje się:
1) w sprawach osobowych funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej;
2) w sprawach osobowych byłych funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej;
3) jeżeli doręczenie korespondencji przy wykorzystaniu publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego albo publicznej usługi hybrydowej mogłoby wpłynąć negatywnie na sposób realizacji zadań KAS.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do byłych funkcjonariuszy celnych i byłych pracowników wywiadu skarbowego.