1. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do:
1) dróg lub ich odcinków w transeuropejskiej sieci drogowej;
2) autostrad i dróg ekspresowych lub ich odcinków poza transeuropejską siecią drogową;
3) dróg krajowych lub ich odcinków, które łącznie spełniają następujące przesłanki:
a) przebiegają poza granicami administracyjnymi miast oraz
b) są budowane lub przebudowywane albo zostały wybudowane lub przebudowane, z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej;
4) dróg wojewódzkich lub ich odcinków, które łącznie spełniają przesłanki, o których mowa w pkt 3, oraz nie zapewniają dostępu do nieruchomości przylegających do nich za pośrednictwem zjazdu.
2. Przepisy art 24ma-24mc stosuje się ponadto do dróg krajowych lub ich odcinków zarządzanych przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, które:
1) przebiegają w granicach administracyjnych miast lub
2) zostały wybudowane lub przebudowane bez udziału środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.
3. Przepisy art. 24i ocena wpływu planowanej drogi na bezpieczeństwo ruchu drogowego, art. 24j audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz art. 24l wynik audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad może także stosować do zarządzanych przez siebie dróg krajowych lub ich odcinków, które:
1) przebiegają w granicach administracyjnych miast lub
2) są budowane albo przebudowywane bez udziału środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.
4. W przypadku gdy dany odcinek drogi, o którym mowa w ust. 1 pkt 3 lub 4, przebiega w części w granicach administracyjnych miasta, przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do całego odcinka budowanego lub przebudowywanego albo wybudowanego lub przebudowanego, z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.
5. W przypadku dróg, o których mowa w ust. 3, Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad do:
1) zgłoszenia przebudowy drogi albo
2) wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę, albo
3) wniosku o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, albo
4) zawiadomienia o zakończeniu budowy albo wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie
– nie dołącza wyników audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego, o którym mowa w art. 24j audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego ust. 1, i uzasadnienia, o którym mowa w art. 24l wynik audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego ust. 4.
6. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do przebudowy dróg obejmującej wykonywanie robót budowlanych, które bezpośrednio wpływają na natężenie ruchu drogowego, w szczególności przebudowę skrzyżowania lub wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których powstają nowe części drogi przeznaczone do ruchu lub postoju pojazdów lub ruchu pieszych.
Zarządzanie bezpieczeństwem dróg, o których mowa w art. 24ga stosowanie przepisów dotyczących zarządzania bezpieczeństwem dróg, polega na:
1) przeprowadzaniu:
a) oceny wpływu planowanej drogi na bezpieczeństwo ruchu drogowego,
b) audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego,
c) oceny ryzyka wystąpienia wypadków i dotkliwości ich skutków, zwanej dalej „oceną ryzyka”;
2) sporządzaniu oceny bezpieczeństwa ruchu drogowego obejmującej całą sieć dróg, zwanej dalej „oceną bezpieczeństwa”;
3) przeprowadzaniu ukierunkowanych kontroli bezpieczeństwa ruchu drogowego.
1. Ocenę wpływu planowanej drogi na bezpieczeństwo ruchu drogowego przeprowadza się na etapie planowania tej drogi przed wszczęciem postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, o której mowa w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2023 r. poz. 1094, z późn. zm.).
2. Przy przeprowadzaniu oceny wpływu planowanej drogi na bezpieczeństwo ruchu drogowego uwzględnia się:
1) liczbę zabitych w wypadkach drogowych oraz liczbę wypadków drogowych na drogach, z których ruch drogowy może zostać przeniesiony na planowaną drogę;
2) warianty przebiegu i parametrów planowanej drogi w przypadku budowy drogi oraz rozkład ruchu drogowego na sieci drogowej;
3) wpływ planowanej drogi na istniejącą sieć drogową;
4) wpływ planowanej drogi na uczestników ruchu drogowego;
5) natężenie ruchu drogowego i jego rodzaj, w tym szacowany ruch pieszych i kierujących rowerem określony na podstawie sposobu użytkowania przyległych gruntów;
6) czynniki sezonowe i klimatyczne;
6a) potrzeby szczególnie zagrożonych uczestników ruchu drogowego;
7) potrzeby uczestników ruchu drogowego w zakresie bezpiecznych stref parkingowych;
8) lokalną aktywność tektoniczną, sejsmiczną oraz możliwość wystąpienia tąpnięć górniczych.
3. Ocena wpływu planowanej drogi na bezpieczeństwo ruchu drogowego zawiera w szczególności:
1) opis planowanej budowy lub przebudowy drogi;
2) opis stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego istniejącego oraz jego stanu w przypadku niezrealizowania planowanej budowy lub przebudowy drogi;
3) przedstawienie proponowanych i możliwych rozwiązań w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego;
4) analizę wpływu alternatywnych rozwiązań na bezpieczeństwo ruchu drogowego;
5) porównanie rozwiązań alternatywnych, w tym analizę kosztów i korzyści.
4. Wyniki oceny wpływu planowanej drogi na bezpieczeństwo ruchu drogowego zarządca drogi uwzględnia na kolejnych etapach projektowania budowy albo przebudowy drogi.
1. Audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego przeprowadza się:
1) w ramach opracowywania na potrzeby decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach karty informacyjnej
przedsięwzięcia lub raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, ich ewentualnego uzupełniania
oraz gdy w toku postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wyniknie potrzeba
przedstawienia nowego wariantu drogi;
2) przed wszczęciem postępowania w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej,
decyzji o pozwoleniu na budowę albo przed zgłoszeniem wykonywania robót;
3) przed wszczęciem postępowania w sprawie wydania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie drogi lub przed zawiadomieniem o zakończeniu budowy drogi albo przed zakończeniem przebudowy drogi;
4) przed upływem 12 miesięcy od dnia oddania drogi do użytkowania.
2. Przy przeprowadzaniu audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, uwzględnia
się w szczególności:
1) położenie geograficzne oraz warunki geograficzne, klimatyczne i meteorologiczne;
2) lokalizację i rodzaj skrzyżowań lub węzłów;
3) ograniczenia ruchu;
4) funkcjonalność w ramach sieci drogowej;
5) dopuszczalną oraz projektową prędkość pojazdu;
6) przekrój poprzeczny, w tym liczbę i szerokość pasów ruchu;
7) plan sytuacyjny i profil podłużny;
8) ograniczenia widoczności;
9) dostępność dla środków publicznego transportu zbiorowego;
9a) potrzeby szczególnie zagrożonych uczestników ruchu drogowego;
10) skrzyżowania z liniami kolejowymi;
11) projektowane przejścia dla zwierząt i inne urządzenia ochrony środowiska.
3. Przy przeprowadzaniu audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, uwzględnia
się w szczególności:
1) oznakowanie pionowe i poziome drogi, na podstawie projektu organizacji ruchu;
2) oświetlenie drogi i skrzyżowań lub węzłów;
3) urządzenia i obiekty w pasie drogowym;
4) sposób zagospodarowania terenów przyległych do pasa drogowego, w tym roślinność;
5) uczestników ruchu drogowego, w tym szczególnie zagrożonych uczestników ruchu drogowego, oraz ich potrzeby w zakresie bezpiecznych stref parkingowych;
6) sposób dostosowania urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego do potrzeb uczestników ruchu drogowego, w tym potrzeb szczególnie zagrożonych uczestników ruchu drogowego.
4. Przy przeprowadzaniu audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, uwzględnia
się w szczególności:
1) bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego, w tym szczególnie zagrożonych uczestników ruchu drogowego, i widoczność w różnych warunkach pogodowych oraz porach dnia;
2) widoczność oznakowania pionowego i poziomego drogi na podstawie wizji lokalnej w terenie;
3) stan nawierzchni drogi.
5. Przy przeprowadzaniu audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, uwzględnia się ocenę zachowań uczestników ruchu drogowego, w tym szczególnie zagrożonych uczestników ruchu drogowego, i wpływ tych zachowań na bezpieczeństwo ruchu drogowego.
6. Przy przeprowadzaniu audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego, o którym mowa w ust. 3–5, uwzględnia się
w razie potrzeby kryteria stosowane przy przeprowadzaniu audytu na etapach wcześniejszych.
1. Audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego przeprowadza audytor bezpieczeństwa ruchu drogowego lub zespół audytujący, w którego skład wchodzi co najmniej jeden audytor bezpieczeństwa ruchu drogowego.
2. Audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego nie może być przeprowadzany przez audytora bezpieczeństwa ruchu drogowego, który wykonywał lub wykonuje zadania w zakresie projektowania, budowy, przebudowy, zarządzania odcinkiem drogi podlegającym audytowi, zarządzania ruchem lub nadzoru nad zarządzaniem ruchem na odcinku drogi podlegającym audytowi.
3. Audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego nie może być przeprowadzany przez audytora bezpieczeństwa ruchu drogowego, którego małżonek, krewny i powinowaty do drugiego stopnia, osoba związana z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli wykonywał lub wykonuje zadania w zakresie projektowania, budowy, przebudowy, zarządzania odcinkiem drogi podlegającym audytowi, zarządzania ruchem lub nadzoru nad zarządzaniem ruchem
na odcinku drogi podlegającym audytowi.
4. Audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego może przeprowadzać audytor bezpieczeństwa ruchu drogowego będący pracownikiem jednostki wykonującej zadania zarządcy drogi lub audytor bezpieczeństwa ruchu drogowego niepozostający w stosunku pracy z jednostką wykonującą zadania zarządcy drogi.
5. W jednostce wykonującej zadania zarządcy drogi zatrudniającej audytora bezpieczeństwa ruchu drogowego tworzy się wieloosobowe lub jednoosobowe komórki audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego.
6. Działalnością wieloosobowej komórki audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego kieruje audytor bezpieczeństwa ruchu drogowego, zwany dalej „kierownikiem komórki audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego”.
7. Kierownik komórki audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego podlega bezpośrednio kierownikowi jednostki, o której mowa w ust. 5, a w Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad – Generalnemu Dyrektorowi Dróg Krajowych i Autostrad.
8. Kierownik jednostki, o której mowa w ust. 5, a w Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad – Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, zapewnia warunki niezbędne do niezależnego, obiektywnego i efektywnego prowadzenia audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym zapewnia organizacyjną odrębność komórki audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego.
9. Do audytora bezpieczeństwa ruchu drogowego zatrudnionego w jednoosobowej komórce audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego stosuje się przepisy ustawy dotyczące kierownika komórki audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego.
1. Audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego wymaga przedstawienia jego wyniku, na który składają się
sprawozdanie oraz sformułowane na jego podstawie zalecenia dla zarządcy drogi.
2. Zarządca drogi uwzględnia wynik audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego na dalszych etapach przygotowania,
budowy i użytkowania drogi.
3. W uzasadnionych przypadkach zarządca drogi może nie uwzględnić wyniku audytu bezpieczeństwa ruchu
drogowego.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, zarządca drogi jest obowiązany do opracowania uzasadnienia stanowiącego
załącznik do wyniku audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego.
1. Zarządca drogi na drogach lub ich odcinkach, o których mowa w art. 24ga stosowanie przepisów dotyczących zarządzania bezpieczeństwem dróg ust. 1 i 2, będących w użytkowaniu od co najmniej 3 lat, przeprowadza ocenę ryzyka, w ramach której ocenia parametry użytkowe i techniczne oraz stan techniczny dróg lub ich odcinków, a także ich wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego.
2. Ocenę ryzyka przeprowadza się co 5 lat na podstawie wizji lokalnej w terenie lub na podstawie nagrania wizualnego.
3. Z oceny ryzyka zarządca drogi sporządza sprawozdanie, na które składają się w szczególności wyniki oceny ryzyka oraz syntetyczny opis przyjętych założeń do dokonanej oceny ryzyka wraz z ich uzasadnieniem.
4. Zarządca drogi przekazuje sprawozdanie z oceny ryzyka, o którym mowa w ust. 3, do ministra właściwego do spraw transportu co 5 lat, w terminie do dnia 31 lipca danego roku kalendarzowego.
1. Na podstawie sprawozdań z ocen ryzyka, o których mowa w art. 24ma ocena ryzyka przeprowadzana przez zarządcę drogi ust. 3, minister właściwy do spraw transportu sporządza ocenę bezpieczeństwa, stanowiącą ocenę dróg, o których mowa w art. 24ma ocena ryzyka przeprowadzana przez zarządcę drogi ust. 1, pod względem poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego.
2. Na podstawie oceny bezpieczeństwa minister właściwy do spraw transportu dokonuje klasyfikacji sieci dróg, o których mowa w art. 24ma ocena ryzyka przeprowadzana przez zarządcę drogi ust. 1, zgodnie z poziomem bezpieczeństwa ruchu drogowego na tych drogach, przypisując poszczególne drogi lub ich odcinki do jednej z co najmniej trzech kategorii bezpieczeństwa ruchu drogowego.
3. Ocenę bezpieczeństwa przeprowadza się co 5 lat do dnia 31 grudnia danego roku kalendarzowego.
4. Minister właściwy do spraw transportu publikuje wyniki klasyfikacji, o której mowa w ust. 2, na swojej stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej.
5. Minister właściwy do spraw transportu sporządza sprawozdanie dotyczące klasyfikacji, o której mowa w ust. 2, oraz przekazuje je do Komisji Europejskiej co 5 lat, w terminie do dnia 31 października danego roku kalendarzowego.
6. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) metodę i sposób przeprowadzania oceny ryzyka, o której mowa w art. 24ma ocena ryzyka przeprowadzana przez zarządcę drogi ust. 1;
2) sposób przekazywania sprawozdania z oceny ryzyka, o którym mowa w art. 24ma ocena ryzyka przeprowadzana przez zarządcę drogi ust. 3, do ministra właściwego do spraw transportu;
3) zawartość i sposób prezentacji wyników oceny ryzyka w sprawozdaniu z oceny ryzyka, o którym mowa w art. 24ma ocena ryzyka przeprowadzana przez zarządcę drogi ust. 3;
4) kategorie bezpieczeństwa ruchu drogowego.
7. Minister właściwy do spraw transportu, wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 6:
1) uwzględnia:
a) liczbę i rodzaj wypadków drogowych, natężenie i rodzaj ruchu drogowego, parametry użytkowe i techniczne oraz stan techniczny drogi lub jej odcinka, analizę organizacji ruchu obowiązującej na danej drodze lub jej odcinku lub
b) orientacyjne elementy ocen bezpieczeństwa ruchu drogowego obejmujących całą sieć określone w załączniku III do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/96/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej (Dz. Urz. UE L 319 z 29.11.2008, str. 59), zwanej dalej „dyrektywą 2008/96/WE”,
c) potrzebę uspójnienia wyników oceny ryzyka;
2) może uwzględnić wytyczne, o których mowa w art. 5 drogi krajowe ust. 5 dyrektywy 2008/96/WE, w przypadku ich wydania przez Komisję Europejską.
1. Na podstawie wyników klasyfikacji bezpieczeństwa opublikowanych zgodnie z art. 24mb ocena bezpieczeństwa dróg i klasyfikacja sieci dróg ust. 4 zarządcy dróg, którzy zarządzają poszczególnymi drogami lub ich odcinkami przypisanymi do kategorii o najniższym poziomie bezpieczeństwa oraz kategorii drugiej w kolejności o najniższym poziomie bezpieczeństwa, przeprowadzają na tych drogach lub odcinkach ukierunkowane kontrole bezpieczeństwa ruchu drogowego, z uwzględnieniem potrzeb szczególnie zagrożonych uczestników ruchu drogowego.
2. Ukierunkowana kontrola bezpieczeństwa ruchu drogowego ma na celu analizę:
1) parametrów użytkowych i technicznych oraz stanu technicznego drogi lub jej odcinka oraz
2) organizacji ruchu obowiązującej na danej drodze lub jej odcinku, przez którą rozumie się mające wpływ na ruch drogowy:
a) geometrię drogi i zakres dostępu do drogi,
b) sposób umieszczania znaków pionowych, poziomych, sygnalizatorów i urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego,
c) zasady i sposób działania sygnalizacji, znaków świetlnych, znaków o zmiennej treści i innych zmiennych elementów
– pod kątem ich wpływu na stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz ryzyko wystąpienia wypadków drogowych i innych zdarzeń niebezpiecznych.
3. Ukierunkowana kontrola bezpieczeństwa ruchu drogowego jest przeprowadzana na podstawie wizji lokalnej dokonywanej na danej drodze lub jej odcinku przez zespół ekspertów powołany przez zarządcę drogi. W skład zespołu wchodzi co najmniej jeden audytor bezpieczeństwa ruchu drogowego.
4. Przy przeprowadzaniu ukierunkowanej kontroli bezpieczeństwa ruchu drogowego zarządca drogi może wziąć pod uwagę orientacyjne elementy tych kontroli określone w załączniku IIa do dyrektywy 2008/96/WE.
5. Ukierunkowana kontrola bezpieczeństwa ruchu drogowego jest przeprowadzana niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie:
1) 12 miesięcy od dnia publikacji wyników, o których mowa w art. 24mb ocena bezpieczeństwa dróg i klasyfikacja sieci dróg ust. 4 - w przypadku dróg lub ich odcinków, które zostały przypisane do kategorii o najniższym poziomie bezpieczeństwa;
2) 24 miesięcy od dnia publikacji wyników, o których mowa w art. 24mb ocena bezpieczeństwa dróg i klasyfikacja sieci dróg ust. 4 - w przypadku dróg lub ich odcinków, które zostały przypisane do kategorii drugiej w kolejności o najniższym poziomie bezpieczeństwa.
6. Na podstawie wyników ukierunkowanej kontroli bezpieczeństwa ruchu drogowego zespół ekspertów sporządza raport, w którym wskazuje zalecenia dla zarządcy drogi mające na celu zwiększenie poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego na danej drodze lub jej odcinku.
7. Zarządca drogi uwzględnia zalecenia w ramach planu finansowania, o którym mowa w art. 20 zadania zarządcy drogi pkt 2, oraz realizuje je w miarę dostępnych środków finansowych.
8. W uzasadnionych przypadkach zarządca drogi może nie uwzględnić zaleceń, o których mowa w ust. 6.
9. W przypadku, o którym mowa w ust. 8, zarządca drogi jest obowiązany do opracowania uzasadnienia.
10. Zarządca drogi realizuje zalecenia, które dają możliwość wdrożenia środków o wysokim potencjale poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego i zmniejszenia kosztów wypadków, w pierwszej kolejności na drodze lub jej odcinku przypisanym do kategorii o najniższym poziomie bezpieczeństwa, a w przypadku braku drogi lub odcinka przypisanego do tej kategorii - na drodze lub odcinku przypisanym do kategorii drugiej w kolejności o najniższym poziomie bezpieczeństwa.
11. W przypadku gdy dany zarządca drogi zarządza więcej niż jedną drogą lub jej odcinkiem przypisanymi do kategorii o najniższym poziomie bezpieczeństwa lub kategorii drugiej w kolejności o najniższym poziomie bezpieczeństwa, ustala on kolejność realizacji zaleceń i uwzględnia je w planie finansowania, o którym mowa w art. 20 zadania zarządcy drogi pkt 2, oraz wprowadza zmiany w ustalonej kolejności realizacji zaleceń, z uwzględnieniem ust. 10.
12. Zarządca drogi przesyła do ministra właściwego do spraw transportu raport wraz z zaleceniami, oraz uzasadnienie w terminie 6 miesięcy od sporządzenia tego raportu.
