1. W ramach nadzoru nad systemem szkolnictwa wyższego i nauki minister sprawuje nadzór nad:
1) uczelniami w zakresie zgodności działania z przepisami prawa oraz prawidłowości wydatkowania środków publicznych;
2) instytutami PAN, instytutami badawczymi i instytutami międzynarodowymi w zakresie zgodności działania z przepisami dotyczącymi kształcenia w szkole doktorskiej oraz prawidłowości wydatkowania środków publicznych przekazanych przez ministra;
3) PAU, CMKP, RGNiSW, PSRP, KRD oraz podmiotami, o których mowa w art. 7 system szkolnictwa wyższego i nauki ust. 1 pkt 8, w zakresie prawidłowości wydatkowania środków publicznych przekazanych przez ministra;
4) NAWA, NCBiR, NCN, Centrum Łukasiewicz i instytutami Sieci Łukasiewicz, w zakresie prawidłowości wydatkowania środków z budżetu państwa.
2. Minister sprawuje nadzór również w zakresie wynikającym z odrębnych przepisów nad PAN, instytutami PAN, instytutami badawczymi, instytutami Sieci Łukasiewicz, Centrum Łukasiewicz, instytutami międzynarodowymi, NAWA, NCBiR i NCN.
1. Minister może żądać informacji i wyjaśnień od podmiotów, o których mowa w art. 426 nadzór ministra nad systemem szkolnictwa wyższego i nauki ust. 1, a także dokonywać kontroli ich działalności w zakresie określonym w tym przepisie. Minister może żądać informacji i wyjaśnień również od założyciela.
2. Minister stwierdza nieważność:
1) aktu wydanego przez organy uczelni, z wyłączeniem uchwały, o której mowa w art. 192 postępowanie w sprawie nadania stopnia doktora ust. 2 i 3 oraz art. 221 postępowanie w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego ust. 14, i decyzji administracyjnej,
2) aktu dotyczącego kształcenia w szkole doktorskiej wydanego w instytucie PAN, instytucie badawczym lub instytucie międzynarodowym, z wyłączeniem decyzji administracyjnej,
3) aktu założyciela w sprawie nadania statutu
– w przypadku stwierdzenia ich niezgodności z przepisami prawa.
3. Na rozstrzygnięcie w sprawie stwierdzenia nieważności aktu służy, w terminie 30 dni od dnia jego doręczenia, skarga do sądu administracyjnego. Przepisy o zaskarżaniu do sądu administracyjnego decyzji administracyjnych stosuje się odpowiednio.
4. Minister, w przypadku gdy:
1) uczelnia lub założyciel narusza przepisy prawa lub pozwolenie na utworzenie studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu,
2) instytut PAN, instytut badawczy lub instytut międzynarodowy narusza przepisy dotyczące kształcenia w szkole doktorskiej
– wzywa do zaprzestania tej działalności i usunięcia naruszenia, określając termin usunięcia naruszenia.
5. Jeżeli uczelnia, założyciel, instytut PAN, instytut badawczy, Centrum Łukasiewicz, instytut Sieci Łukasiewicz, instytut międzynarodowy lub CMKP nie zrealizowali wniosków lub zaleceń sporządzonych w wyniku kontroli, o której mowa w ust. 1, przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio.
6. W przypadku niezrealizowania wezwania, o którym mowa w ust. 4, minister, w drodze decyzji administracyjnej, może zawiesić rekrutację na studia lub do szkoły doktorskiej na kolejny rok akademicki. Decyzji nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.
7. W przypadku stwierdzenia, że uczelnia prowadzi studia z naruszeniem przepisów art. 53 kierunki, poziomy i profile kształcenia uczelni, art. 57 pozwolenie na utworzenie studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu poza siedzibą uczelni lub za granicą lub art. 60 studia prowadzone wspólnie z inną uczelnią lub instytucją ust. 2, minister, w drodze decyzji administracyjnej, nakazuje uczelni zaprzestanie tej działalności. Decyzji nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.
1. Do kontroli, o której mowa w art. 427 uprawnienia nadzorcze ministra ust. 1, stosuje się przepisy o kontroli w administracji rządowej.
2. Do kontroli mogą zostać powołani eksperci.
3. Ekspertem nie może być osoba, która jest lub była w okresie 5 lat poprzedzających kontrolę zatrudniona w podmiocie kontrolowanym albo jest lub była wykonawcą zadania, którego dotyczy kontrola. Ekspertem nie może być również osoba, w stosunku do której zachodzą okoliczności faktyczne lub prawne mogące wpłynąć na bezstronność przeprowadzenia kontroli.
Rektor zawiadamia ministra i ministra nadzorującego uczelnię oraz PKA o:
1) utworzeniu studiów na podstawie art. 53 kierunki, poziomy i profile kształcenia uczelni ust. 7–9,
2) rozpoczęciu i zaprzestaniu prowadzenia studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu,
3) zaprzestaniu spełniania warunków do prowadzenia studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu
– w terminie miesiąca od dnia zaistnienia tych okoliczności.
1. Minister, w drodze decyzji administracyjnej, może nakazać założycielowi likwidację uczelni niepublicznej, w przypadku gdy:
1) po dniu wydania decyzji o wpisie do ewidencji zaistniały przesłanki określone w art. 40 odmowa wpisu uczelni do ewidencji uczelni niepublicznych ust. 1 pkt 1–5;
2) uczelnia nie posiada żadnego pozwolenia na utworzenie studiów;
3) działania lub zaniechania założyciela lub organów uczelni uniemożliwiają funkcjonowanie uczelni zgodnie z prawem;
4) uczelnia uniemożliwia lub utrudnia przeprowadzenie oceny programowej lub ewaluacji jakości kształcenia w szkole doktorskiej;
5) uczelnia lub założyciel uniemożliwiają lub utrudniają przeprowadzenie kontroli, o której mowa w art. 427 uprawnienia nadzorcze ministra ust. 1, lub nie zrealizowali wniosków lub zaleceń z tej kontroli, lub w wyznaczonym terminie nie zastosowali się do wezwania, o którym mowa w art. 427 uprawnienia nadzorcze ministra ust. 4 pkt 1.
2. Minister, w drodze decyzji administracyjnej, nakazuje założycielowi likwidację uczelni niepublicznej w przypadku nieprzekazania środków finansowych, o których mowa w art. 38 wniosek o wpis uczelni do ewidencji uczelni niepublicznych ust. 2 pkt 4, w terminie określonym w art. 38 wniosek o wpis uczelni do ewidencji uczelni niepublicznych ust. 3.
3. Uczelnia niepubliczna jest postawiona w stan likwidacji od dnia, w którym decyzja w sprawie, o której mowa w ust. 1 lub 2, stała się ostateczna.
4. Przepisy art. 45 likwidacja uczelni niepublicznej przez założyciela ust. 4–7, art. 46 tryb likwidacji uczelni niepublicznej, art. 82 zaprzestanie prowadzenia studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu i art. 206 obowiązek zapewnienia możliwości kontynuowania kształcenia w innej szkole doktorskiej stosuje się odpowiednio.
5. W przypadku nieprzystąpienia przez założyciela do likwidacji w terminie 3 miesięcy od dnia doręczenia decyzji, o której mowa w ust. 1, lub nieprowadzenia likwidacji wykonanie obowiązku przystąpienia do likwidacji, jej prowadzenia lub zakończenia następuje w sposób określony w przepisach ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
6. Do postępowań w sprawach, o których mowa w ust. 1 i 2, nie stosuje się przepisów art 35–37 oraz art 96a–96n Kpa.
1. Minister może nałożyć na uczelnię administracyjną karę pieniężną w wysokości do:
1) 100 000 zł w przypadku prowadzenia studiów z naruszeniem przepisów art. 53 kierunki, poziomy i profile kształcenia uczelni, art. 57 pozwolenie na utworzenie studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu poza siedzibą uczelni lub za granicą lub art. 60 studia prowadzone wspólnie z inną uczelnią lub instytucją ust. 2;
2) 50 000 zł w przypadku:
a) naruszenia obowiązków, o których mowa w art. 82 zaprzestanie prowadzenia studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu, art. 119 konkurs na stanowisko nauczyciela akademickiego ust. 3 i 4, art. 188 udostępnianie w BIP rozprawy doktorskiej i jej recenzji przed terminem obrony oraz informacji o terminie obrony, art. 206 obowiązek zapewnienia możliwości kontynuowania kształcenia w innej szkole doktorskiej ust. 1 i 2, art. 222 informacje udostępniane na stronie internetowej podmiotu habilitującego, art. 358 informacje udostępniane przez uczelnię na stronie internetowej oraz art. 429 obowiązki informacyjne rektora dotyczące utworzeniu studiów lub zaprzestania ich prowadzenia,
b) niewprowadzenia do Systemu POL-on danych, o których mowa w art. 343 wykaz nauczycieli akademickich i osób prowadzących zajęcia lub działalność naukową ust. 1, art. 344 wykaz studentów ust. 1, art. 345 wykaz osób ubiegających się o stopień doktora ust. 1, art. 346 wykaz instytucji systemu szkolnictwa wyższego i nauki ust. 1, art. 348 baza dokumentów w postępowaniach awansowych ust. 1 lub w przepisach wydanych na podstawie art. 353 rozporządzenie w sprawie zakresu danych w bazach danych Systemu POL-on, a także w przypadku ich niezaktualizowania, niezarchiwizowania lub nieusunięcia z tego systemu,
c) pobierania od studentów opłat z naruszeniem przepisów art. 79 opłaty pobierane przez uczelnię publiczną, art. 80 zasady pobierania opłat za usługi edukacyjne lub przepisów wydanych na podstawie art. 81 rozporządzenie w sprawie studiów w zakresie, o którym mowa w art. 81 rozporządzenie w sprawie studiów pkt 12 i 13;
3) 5000 zł w przypadku naruszenia terminu, o którym mowa w art. 77 dyplom ukończenia studiów ust. 2.
2. Minister może nałożyć na instytut PAN, instytut badawczy, Centrum Łukasiewicz, instytut Sieci Łukasiewicz, lub instytut międzynarodowy administracyjną karę pieniężną w wysokości do 50 000 zł w przypadku:
1) naruszenia obowiązków, o których mowa w art. 188 udostępnianie w BIP rozprawy doktorskiej i jej recenzji przed terminem obrony oraz informacji o terminie obrony, art. 206 obowiązek zapewnienia możliwości kontynuowania kształcenia w innej szkole doktorskiej ust. 1 i 2, art. 222 informacje udostępniane na stronie internetowej podmiotu habilitującego oraz art. 358 informacje udostępniane przez uczelnię na stronie internetowej;
2) niewprowadzenia do Systemu POL-on danych, o których mowa w art. 343 wykaz nauczycieli akademickich i osób prowadzących zajęcia lub działalność naukową ust. 1, art. 345 wykaz osób ubiegających się o stopień doktora ust. 1, art. 346 wykaz instytucji systemu szkolnictwa wyższego i nauki ust. 1, art. 348 baza dokumentów w postępowaniach awansowych ust. 1 lub w przepisach wydanych na podstawie art. 353 rozporządzenie w sprawie zakresu danych w bazach danych Systemu POL-on, a także w przypadku ich niezaktualizowania, niezarchiwizowania lub nieusunięcia z tego systemu.
3. Wpływy z kar, o których mowa w ust. 1 i 2, stanowią dochód budżetu państwa.
1. W przypadku stwierdzenia naruszenia przez rektora przepisów prawa, minister może wystąpić do kolegium elektorów albo podmiotu, który dokonał wyboru rektora, albo go powołał z wnioskiem o odwołanie rektora.
2. Wniosek o odwołanie rektora jest rozpatrywany w terminie 30 dni od dnia jego doręczenia.
3. Do czasu rozpatrzenia wniosku o odwołanie rektora minister może zawiesić go w pełnieniu funkcji.
4. Rektor zostaje zawieszony w pełnieniu funkcji z mocy prawa, w przypadku gdy toczy się przeciwko niemu postępowanie karne z oskarżenia publicznego o przestępstwo umyślne lub postępowanie o umyślne przestępstwo skarbowe. Przepis art. 24 wybory lub powołanie rektora ust. 8 stosuje się odpowiednio.
5. Jeżeli rektor rażąco lub uporczywie narusza przepisy prawa, minister może go odwołać, po zasięgnięciu opinii RGNiSW oraz właściwej konferencji, o której mowa w art. 329 instytucje przedstawicielskie środowiska szkolnictwa wyższego i nauki ust. 1 pkt 2–4. Opinie są przedstawiane w terminie 30 dni od dnia doręczenia wniosku o ich wydanie. W przypadku bezskutecznego upływu tego terminu, wymóg zasięgnięcia opinii uważa się za spełniony. W przypadku odwołania rektora przez ministra, przepisy art. 24 wybory lub powołanie rektora ust. 7 i 8 stosuje się odpowiednio.
5a. W przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów prawa przez pierwszego rektora nowo utworzonej uczelni publicznej minister może odwołać tego rektora. Przepisu ust. 5 nie stosuje się. Minister powołuje nowego rektora na czas do końca okresu, na który został powołany dotychczasowy rektor.
6. W przypadku stwierdzenia naruszenia przez radę uczelni przepisów prawa, minister występuje do senatu z wnioskiem o skrócenie kadencji rady. Przepisy ust. 2–5 stosuje się odpowiednio.
7. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 6, uchwałę podejmuje się bezwzględną większością głosów.
8. W terminie 30 dni od dnia podjęcia uchwały o skróceniu kadencji rady uczelni senat powołuje nową radę uczelni na okres do końca kadencji dotychczasowej rady uczelni. Okresu tego nie wlicza się do liczby kadencji, o której mowa w art. 21 kadencja rady uczelni ust. 2.
