Zróżnicowanie opodatkowania w zależności od posiadania rodziny na utrzymaniu jest zgodne z Konstytucją

12 kwietnia 2011 r. o godz. 13.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał połączone skargi konstytucyjne Marka P. dotyczące  zróżnicowania opodatkowania w zależności od posiadania rodziny na utrzymaniu

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 6 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym w latach 1996-2001 jest zgodny z zasadą poprawnej legislacji wynikającą z art. 2 Konstytucji, a także z art. 32 ust. 1 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 33 i art. 48 Konstytucji. W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie.

Głównym problemem była odpowiedź na pytanie, czy rodzic, który nie sprawuje bezpośredniej i osobistej opieki nad dzieckiem - w sytuacji, gdy opiekę taką sprawuje drugi rodzic - poprzez sam fakt łożenia na utrzymanie dziecka może być traktowany jako osoba samotnie wychowująca to dziecko.

Trybunał zwrócił uwagę, że regulacje podatkowe przyznające ulgi dla osób samotnie wychowujących dzieci powinny być tak skonstruowane, aby nie zagrażały trwałości rodziny. Nie mogą stwarzać okazji do pozorowanego rozpadu rodziny lub niezakładania rodziny, tylko ze względu na spodziewaną korzyść ekonomiczną, którą potencjalnie odniosą podatnicy.

Wypełnianie obowiązku alimentacyjnego nie jest równoznaczne z wychowywaniem dziecka. "Wychowywać" dziecko znaczy stale troszczyć się o jego rozwój emocjonalny, fizyczny oraz intelektualny. Nie wystarczy zatem jedynie łożyć na utrzymanie dziecka, aby zostać uznanym za osobę je wychowującą i mającą prawo do ulg podatkowych dla samotnych rodziców. Z obowiązku alimentacyjnego nie można bowiem wywodzić prawa do preferencji podatkowych, będących odstępstwem od powszechności opodatkowania, jak starał się to uczynić skarżący.

Trybunał Konstytucyjny - odwołując się do wykładni kwestionowanych przepisów dokonanej przez Naczelny Sąd Administracyjny - uznał, że są one jasne i nie naruszają wynikającej z art. 2 konstytucji zasady poprawnej legislacji. Zdaniem Trybunału tylko i wyłącznie niedające się usunąć przy pomocy znanych metod wykładni wątpliwości co do treści przepisu, mogą stanowić podstawę orzeczenia o jego niekonstytucyjności. "Niezrozumiałość", którą skarżący zarzuca art. 6 ust. 4 i 5 ustawy o podatku dochodowym wynika nie tyle z wadliwej konstrukcji legislacyjnej, co raczej z subiektywnego rozumienia pojęcia "wychowywanie dziecka", którą skarżący sprowadził wyłącznie do  jego materialnego aspektu.

Trybunał nie podzielił ponadto zarzutu naruszenia zasady równości wyrażonej w art. 32 ust. 1 konstytucji. W kontekście zasady powszechności oraz sprawiedliwości opodatkowania (art. 84 konstytucji) nie znajduje podstaw pogląd o istnieniu jakiegokolwiek powszechnego prawa podatników do "złagodzenia progresji podatkowej". Zasadą jest płacenie podatków proporcjonalnie do osiąganego dochodu, a wszelkie wyjątki muszą być konstytucyjnie usprawiedliwione. Trybunał uznał również, że osoba utrzymująca dziecko nie należy do tej samej klasy podmiotów, co małżonkowie oraz rodzice wychowujący dziecko. Brak wspólnej cechy przesądza, że zarzut naruszenia zasady równości jest nietrafiony.

źródło: www.trybunal.gov.pl