Pomoc prawna z urzędu stanowi działalność gospodarczą

W wyroku z dnia 22.09.2011r. (sygn. akt II FSK 1532/10), wydanym w skutek skargi kasacyjnej wniesionej przed doradcę podatkowego, Naczelny Sąd Administracyjny wypowiedział się w przedmiocie odpowiedniego zakwalifikowania pomocy prawnej świadczonej z urzędu w odniesieniu do źródeł przychodów wskazanych w treści ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skarżący zarzucał, iż niewłaściwe jest kwalifikowanie przychodów ze świadczonej przez niego pomocy prawnej z urzędu jako przychodów z działalności wykonywanej osobiście, a w konsekwencji odprowadzenie zaliczki na podatek dochodowy przez sąd, jako płatnika. Doradca argumentował, iż wykonuje zawodowo działalność usługową w zakresie doradztwa podatkowego w sposób zorganizowany i ciągły, we własnej kancelarii, co też wskazał sądowi w złożonym wniosku o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu.

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, iż skarga kasacyjna ma usprawiedliwione podstawy. Świadczona przez doradcę podatkowego pomoc prawna z urzędu stanowi pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu przepisu art. 5a ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co w konsekwencji odpowiada kwalifikacji osiąganych przychodów w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy. Działalność taka nie może zawierać się natomiast w pojęciu działalności wykonywanej osobiście. W przypadku świadczenia pomocy prawnej z urzędu sąd nie zleca bowiem określonych czynności pełnomocnikowi, w konsekwencji nie zawiązuje się pomiędzy tymi podmiotami żaden stosunek prawny. Rodzaj czynności, jakie w sprawie pełnomocnik (adwokat, radca prawny, czy też doradca podatkowy) podejmie, nie wynika z faktu jego ustanowienia, ani też z decyzji sądu, zaś wyłącznie z woli osoby, na rzecz której pomoc prawna ma być świadczona. W konsekwencji sąd nie ponosi odpowiedzialności za działania ustanowionych w ten sposób pełnomocników, jak również oni nie ponoszą odpowiedzialności wobec sądu.

Członkowie korporacji świadcząc pomoc prawną z urzędu, wypełniają obowiązek o charakterze publicznoprawnym. Z charakteru tego rodzaju zastępstwa procesowego wynika odmienny, niż w przypadku zastępstwa umownego, sposób uregulowania zasad wynagradzania takiego pełnomocnika. Jednocześnie wskazane w ustawach korporacyjnych formy organizacyjne działania doradcy podatkowego (radcy prawnego, adwokata) sprzeciwiają się traktowaniu tej działalności jako działalności wykonywanej osobiście. Wyrok jest prawomocny.

źródło: www.oirp.olsztyn.pl