Organami Służby Więziennej są:
1) Dyrektor Generalny Służby Więziennej;
1a) Szef Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej, zwany dalej „Szefem IWSW”;
2) dyrektor okręgowy Służby Więziennej, zwany dalej "dyrektorem okręgowym";
3) dyrektor zakładu karnego i dyrektor aresztu śledczego;
4) Rektor-Komendant uczelni Służby Więziennej, zwany dalej „Rektorem”, Komendant Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej, komendant ośrodka szkolenia Służby Więziennej i komendant ośrodka doskonalenia kadr Służby Więziennej.
1. Jednostkami organizacyjnymi Służby Więziennej są:
1) Centralny Zarząd Służby Więziennej;
1a) Inspektorat Wewnętrzny Służby Więziennej, zwany dalej „IWSW”;
2) okręgowe inspektoraty Służby Więziennej;
3) zakłady karne i areszty śledcze;
3a) uczelnia Służby Więziennej, zwana dalej „Uczelnią”;
4) Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej oraz ośrodki szkolenia Służby Więziennej i ośrodki doskonalenia kadr Służby Więziennej.
1a. Uczelnia jest uczelnią służb państwowych nadzorowaną przez Ministra Sprawiedliwości, działającą na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2023 r. poz. 742 i 1088), posiadającą osobowość prawną oraz realizującą zadania na rzecz wymiaru sprawiedliwości i administracji publicznej, która może realizować proces dydaktyczny również poza swoją siedzibą z wykorzystaniem infrastruktury Służby Więziennej.
1b. IWSW jest jednostką organizacyjną nadzorowaną przez Ministra Sprawiedliwości.
1c. W ramach jednostek organizacyjnych, o których mowa w ust. 1 pkt 2, mogą być tworzone Grupy Interwencyjne Służby Więziennej, zwane dalej „GISW”, odpowiedzialne za prowadzenie działań:
1) w zakresie zapobiegania zagrożeniom mogącym wystąpić w Służbie Więziennej lub likwidacji tych zagrożeń;
2) wymagających użycia specjalistycznych sił i środków oraz specjalistycznej taktyki działania.
2. W ramach jednostek organizacyjnych, o których mowa w ust. 1 pkt 3, mogą, w razie potrzeby, działać szkoły i podmioty lecznicze w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, a w ramach jednostek organizacyjnych, o których mowa w ust. 1 pkt 4 - podmioty lecznicze.
3. W jednostkach organizacyjnych mogą być tworzone służby, działy, oddziały, grupy, zespoły i stanowiska prowadzące działalność, w szczególności w zakresie oddziaływania penitencjarnego, specjalistycznego oddziaływania terapeutycznego, nauczania i szkolenia, działalności duszpasterskiej, kwatermistrzowskiej, zatrudnienia, czynności administracyjnych związanych z wykonywaniem kary pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania, ochrony, spraw obronnych, zwalczania czynów mogących zagrozić porządkowi i bezpieczeństwu, zapewnienia stosownych warunków bytowych i pomocy socjalnej, opieki zdrowotnej i sanitarnej, a także składnice mundurowe i magazynowe.
4. Jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4, mogą posiadać podległe oddziały położone w tej samej lub innej miejscowości.
5. Jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 1 pkt 4, z wyjątkiem Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej, mogą być prowadzone w formie instytucji gospodarki budżetowej, o której mowa w art. 9 podmioty wchodzące w skład sektora finansów publicznych pkt 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1634, z późn. zm.).
6. Instytucja gospodarki budżetowej, o której mowa w ust. 1, może otrzymywać dotacje z budżetu państwa na realizację zadań publicznych związanych z prowadzeniem oddziaływań penitencjarnych wymienionych w art. 2 zadania Służby Więziennej, Rada Polityki Penitencjarnej ust. 2 pkt 1, wykonywaniem zadań obronnych na podstawie przepisów odrębnych, organizowaniem i prowadzeniem szkolenia i doskonalenia zawodowego funkcjonariuszy oraz pracowników, a także realizacji programów poprawy sprawności funkcjonariuszy, w formie obozów kondycyjnych.
1. Liczbę etatów w poszczególnych jednostkach organizacyjnych nalicza się w oparciu o ustaloną w ustawie budżetowej na dany rok liczbę etatów funkcjonariuszy Służby Więziennej, zwanych dalej "funkcjonariuszami", oraz przyznaną dla więziennictwa liczbę etatów pracowników Służby Więziennej, zwanych dalej "pracownikami", uwzględniając następujące kryteria:
1) zapewnienie bezpieczeństwa jednostek organizacyjnych i bezpieczeństwa osobistego funkcjonariuszy i pracowników;
2) zakres i stopień złożoności realizowanych przez funkcjonariuszy i pracowników ustawowych zadań Służby Więziennej;
3) liczbę, typ i rodzaj jednostek organizacyjnych nadzorowanych przez właściwe organy Służby Więziennej;
4) terytorialny zasięg działania jednostek organizacyjnych oraz liczbę współpracujących z nimi organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości;
5) liczbę, typ i rodzaj posiadanych budowli i urządzeń.
2. Przy naliczaniu liczby etatów, o których mowa w ust. 1, ponadto uwzględnia się następujące kryteria szczególne:
1) w zakładach karnych:
a) liczbę funkcjonariuszy i pracowników niezbędnych do zapewnienia realizacji zadań wynikających z celów wykonywania kary pozbawienia wolności,
b) rodzaj realizowanych systemów wykonywania kary pozbawienia wolności i programów oddziaływań wobec osób pozbawionych wolności,
c) typ, rodzaj oraz przeznaczenie zakładu karnego,
d) strukturę organizacyjną, w tym oddziały aresztu śledczego,
e) liczbę podległych oddziałów zewnętrznych,
f) liczbę miejsc zakwaterowania dla osób pozbawionych wolności oraz ruch osób pozbawionych wolności,
g) liczbę działających szkół, ośrodków diagnostycznych, podmiotów leczniczych, aptek i przywięziennych zakładów pracy;
2) w aresztach śledczych:
a) liczbę miejsc zakwaterowania dla osób pozbawionych wolności oraz ruch osób pozbawionych wolności,
b) strukturę organizacyjną, w tym oddziały zakładu karnego,
c) liczbę podległych oddziałów zewnętrznych,
d) liczbę działających szkół, ośrodków diagnostycznych, podmiotów leczniczych, aptek i przywięziennych zakładów pracy;
2a) na Uczelni:
a) programy studiów i studiów podyplomowych,
b) liczbę studentów i liczbę miejsc zakwaterowania,
c) harmonogramy szkoleń i doskonalenia zawodowego;
3) w Centralnym Ośrodku Szkolenia Służby Więziennej oraz w ośrodkach szkolenia i doskonalenia kadr Służby Więziennej: liczbę miejsc zakwaterowania oraz harmonogram szkoleń i doskonalenia zawodowego.
1. Centralnym Zarządem Służby Więziennej oraz jednostkami organizacyjnymi, o których mowa w art. 8 jednostki organizacyjne Służby Więziennej ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 4, kieruje Dyrektor Generalny podległy Ministrowi Sprawiedliwości.
2. Dyrektor Generalny jest przełożonym funkcjonariuszy pełniących służbę w jednostkach organizacyjnych, o których mowa w art. 8 jednostki organizacyjne Służby Więziennej ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 4.
3. Minister Sprawiedliwości nadaje, w drodze zarządzenia, statut Centralnemu Zarządowi Służby Więziennej.
1. Do zakresu działania Dyrektora Generalnego należy w szczególności:
1) ustalanie kierunków prowadzenia oddziaływań penitencjarnych i nadzór nad ich realizacją;
2) tworzenie warunków prawidłowego i praworządnego wykonywania kar pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania;
2a) ustalanie organizacji służby dyżurnej w jednostkach organizacyjnych, w tym sposobu i trybu informowania o zdarzeniach, które wystąpiły w Służbie Więziennej, oraz ustalanie sposobu i trybu przeprowadzania czynności sprawdzających dotyczących zdarzeń, które wystąpiły w Służbie Więziennej, oraz sposobu ich dokumentowania;
3) ustalanie zasad technicznego zabezpieczenia ochronnego i bezpieczeństwa w jednostkach organizacyjnych;
3a) określenie kryteriów zdrowotnych i użytkowych doboru, w tym cech przydatności, psów w Służbie Więziennej oraz sposobów ich używania;
3b) ustalanie zasad gospodarowania uzbrojeniem i środkami ochrony przez funkcjonariuszy;
4) ustalanie metod i form działalności w zakresie ochrony i przygotowań obronnych w podległych jednostkach organizacyjnych;
4a) ustalanie wzorów druków ochronnych i znaków umownych;
5) udział w pracach nad projektem budżetu państwa w zakresie dotyczącym więziennictwa oraz opracowywanie planu dochodów i wydatków budżetowych więziennictwa w ramach kwot wynikających z ustawy budżetowej;
6) nadzorowanie działalności okręgowych inspektoratów Służby Więziennej, Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej, ośrodków szkolenia Służby Więziennej i ośrodków doskonalenia kadr Służby Więziennej bezpośrednio mu podległych oraz sprawowanie nadzoru nad organizacją i realizowaniem zadań przez jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 8 jednostki organizacyjne Służby Więziennej ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 4;
6a) ustalanie zasad organizacji i szczegółowego zakresu działania GISW;
7) kształtowanie polityki kadrowej w Służbie Więziennej;
8) ustalanie liczby etatów i stanowisk w Centralnym Zarządzie Służby Więziennej, liczby etatów w okręgowych inspektoratach Służby Więziennej oraz łącznej liczby etatów w podległych jednostkach organizacyjnych, o których mowa w art. 8 jednostki organizacyjne Służby Więziennej ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 4;
9) ustalanie szczegółowego sposobu gospodarowania składnikami majątkowymi i racjonalnego wykorzystywania środków finansowych przeznaczonych na działalność Służby Więziennej;
9a) ustalanie programów szkoleń wstępnego, zawodowego oraz specjalistycznego w Służbie Więziennej dla funkcjonariuszy i pracowników;
10) inicjowanie badań naukowych dotyczących zadań Służby Więziennej oraz współdziałanie z placówkami naukowymi w tym zakresie;
11) ustalanie metod i form wykonywania zadań służbowych przez funkcjonariuszy w zakresie nieobjętym przepisami wydanymi na podstawie niniejszej ustawy;
12) realizacja zadań wynikających z innych ustaw.
1a. Dyrektor Generalny może przez odpowiednie służby w jednostkach organizacyjnych, o których mowa w art. 8 jednostki organizacyjne Służby Więziennej ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 4, podejmować działania mające na celu koordynowanie czynności związanych z zapobieganiem zjawiskom przestępczym i kryminogennym w środowisku funkcjonariuszy lub pracowników oraz przygotowywanie pod względem merytorycznym przedsięwzięć szkoleniowych i materiałów edukacyjnych.
2. W ramach realizacji swoich zadań Dyrektor Generalny może wydawać zarządzenia, instrukcje lub wytyczne.
1. IWSW jest jednostką organizacyjną realizującą na obszarze całego kraju zadania, o których mowa w art. 23b zadania Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej (IWSW).
2. IWSW kieruje Szef IWSW podległy Ministrowi Sprawiedliwości.
3. Szefowi IWSW przysługuje etat zastępcy Dyrektora Generalnego.
4. Szef IWSW ustala liczbę etatów i stanowisk w IWSW, w tym w wydziałach zamiejscowych.
5. Realizację czynności wspomagających IWSW w zakresie organizacyjnym, kadrowym, logistycznym, technicznym i finansowym zapewnia Centralny Zarząd Służby Więziennej, a w wydziałach zamiejscowych IWSW – okręgowy inspektorat Służby Więziennej.
6. Siedzibą Szefa IWSW jest miasto stołeczne Warszawa.
7. W celu realizacji zadań, o których mowa w art. 23b zadania Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej (IWSW), Szef IWSW współdziała z innymi jednostkami organizacyjnymi oraz właściwymi organami i instytucjami.
8. Szef IWSW jest obowiązany niezwłocznie przedstawiać Ministrowi Sprawiedliwości informacje i materiały mogące mieć istotne znaczenie dla sprawowania nadzoru nad Służbą Więzienną.
9. Minister Sprawiedliwości może w każdym czasie żądać informacji i materiałów dotyczących zadań realizowanych przez Szefa IWSW.
10. Minister Sprawiedliwości może polecić Szefowi IWSW objęcie rozpoznaniem, o którym mowa w art. 23b zadania Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej (IWSW) ust. 1, określonych obszarów działań funkcjonariuszy.
11. Szef IWSW przedstawia corocznie do dnia 31 stycznia Ministrowi Sprawiedliwości informację o działalności IWSW.
12. Szef IWSW określa, w drodze zarządzenia, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, formy i metody podejmowanych czynności przez IWSW w zakresie nieobjętym innymi przepisami prawa.
Minister Sprawiedliwości określa, w drodze zarządzenia, regulamin organizacyjny IWSW.
1. IWSW podlegają wydziały zamiejscowe IWSW.
2. Wydziałem zamiejscowym IWSW kieruje naczelnik wydziału zamiejscowego IWSW podległy Szefowi IWSW.
1. Okręgowym inspektoratem Służby Więziennej kieruje dyrektor okręgowy.
2. Do zakresu działania dyrektora okręgowego należy w szczególności:
1) koordynacja oddziaływań penitencjarnych prowadzonych w podległych jednostkach organizacyjnych i nadzór nad nimi;
2) koordynacja sposobu i nadzór nad warunkami prawidłowego i praworządnego wykonywania kar pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania w podległych jednostkach organizacyjnych oraz kontrola przestrzegania w nich praw osób pozbawionych wolności;
3) organizowanie systemu współdziałania podległych jednostek organizacyjnych w zakresie utrzymania w nich bezpieczeństwa i porządku oraz współpraca w tym zakresie z Policją i innymi służbami oraz instytucjami i organami ochrony państwa;
4) sprawowanie nadzoru i koordynowanie działalności w zakresie ochrony i przygotowań obronnych w podległych jednostkach organizacyjnych;
4a) organizacja podległej GISW i nadzór nad jej funkcjonowaniem;
5) ustalanie rejonizacji osadzania tymczasowo aresztowanych w aresztach śledczych, sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem ustalonego przeznaczenia aresztów śledczych i zakładów karnych oraz organizowanie i koordynowanie transportu osób pozbawionych wolności;
6) tworzenie poza obrębem podległych zakładów karnych i aresztów śledczych podporządkowanych im oddziałów tymczasowego zakwaterowania skazanych;
7) opracowywanie planu finansowego dochodów i wydatków budżetowych dla okręgowego inspektoratu Służby Więziennej i podległych jednostek organizacyjnych;
8) nadzorowanie działalności podległych zakładów karnych i aresztów śledczych, ośrodków doskonalenia kadr Służby Więziennej oraz przywięziennych zakładów pracy funkcjonujących przy podległych jednostkach organizacyjnych;
9) ustalanie liczby stanowisk w okręgowym inspektoracie Służby Więziennej oraz liczby etatów w podległych jednostkach organizacyjnych;
10) realizacja zadań wynikających z innych ustaw.
3. Dyrektor okręgowy jest przełożonym funkcjonariuszy pełniących służbę w podległych jednostkach organizacyjnych.
4. W ramach realizacji swoich zadań dyrektor okręgowy może wydawać zarządzenia, instrukcje lub wytyczne.
5. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze zarządzenia, szczegółowy zakres działania dyrektorów okręgowych oraz strukturę i siedziby okręgowych inspektoratów Służby Więziennej, a także jednostki organizacyjne podległe poszczególnym dyrektorom okręgowym.
1. Zakładem karnym i aresztem śledczym kieruje dyrektor.
2. Do zakresu działania dyrektora zakładu karnego i dyrektora aresztu śledczego należy w szczególności:
1) koordynacja oddziaływań penitencjarnych prowadzonych w podległej jednostce organizacyjnej i nadzór nad nimi;
2) zapewnienie prawidłowego i praworządnego wykonywania kar pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania oraz zapewnienie bezpieczeństwa i porządku w podległej jednostce organizacyjnej;
3) nadzorowanie działających w ramach zakładu karnego i aresztu śledczego szkół i podmiotów leczniczych;
4) racjonalne wykorzystanie środków finansowych;
5) zapewnienie odpowiedniego do potrzeb doboru i wykorzystania kadry, stałego podnoszenia jej kwalifikacji, właściwego wykonywania obowiązków i dyscypliny;
6) ustalanie liczby stanowisk w podległej jednostce organizacyjnej;
7) realizacja zadań wynikających z innych ustaw.
3. W ramach realizacji swoich zadań dyrektor zakładu karnego i dyrektor aresztu śledczego mogą wydawać zarządzenia, instrukcje lub wytyczne.
4. Dyrektor Generalny ustala, w drodze zarządzenia, szczegółowy zakres działania dyrektorów oraz strukturę organizacyjną zakładów karnych i aresztów śledczych.
5. Zasady tworzenia zakładów karnych i aresztów śledczych określa odrębna ustawa.
1. Uczelnią kieruje Rektor.
2. Do zakresu działania Rektora należy:
1) zapewnienie właściwych warunków realizacji studiów, studiów podyplomowych, szkoleń i doskonalenia zawodowego;
2) koordynacja, nadzór i odpowiedzialność za prowadzone na Uczelni studia, szkolenia oraz doskonalenie zawodowe;
3) realizacja zadań z zakresu spraw ochronnych i przygotowań obronnych;
4) zapewnienie odpowiedniego do potrzeb doboru i wykorzystania kadry, stałego podnoszenia jej kwalifikacji, właściwego wykonywania obowiązków i dyscypliny;
5) ustalanie liczby stanowisk na Uczelni;
6) realizacja zadań wynikających z innych ustaw;
7) koordynowanie prowadzonych badań naukowych i decydowanie o ich kierunku oraz gromadzenie dorobku badawczego uzyskanego w toku badań realizowanych w jednostkach organizacyjnych i na ich rzecz.
3. W ramach realizacji swoich zadań Rektor może wydawać zarządzenia, instrukcje lub wytyczne.
4. Rektor określi, w drodze zarządzenia, sposób ochrony Uczelni.
1. Centralnym Ośrodkiem Szkolenia Służby Więziennej, ośrodkiem szkolenia Służby Więziennej i ośrodkiem doskonalenia kadr Służby Więziennej kierują komendanci.
2. W Centralnym Ośrodku Szkolenia Służby Więziennej, w ośrodkach szkolenia Służby Więziennej i ośrodkach doskonalenia kadr Służby Więziennej prowadzi się szkolenie funkcjonariuszy i pracowników.
3. Do zakresu działania komendantów, o których mowa w ust. 1, należy w szczególności:
1) zapewnienie właściwych warunków szkolenia oraz doskonalenia zawodowego funkcjonariuszy i pracowników;
2) koordynacja, nadzór i odpowiedzialność za prowadzone w podległym ośrodku szkolenia oraz doskonalenie zawodowe;
3) zapewnienie bezpieczeństwa i porządku w podległym ośrodku;
4) realizacja zadań z zakresu spraw ochronnych i przygotowań obronnych;
5) zapewnienie odpowiedniego do potrzeb doboru i wykorzystania kadry, stałego podnoszenia jej kwalifikacji, właściwego wykonywania obowiązków i dyscypliny;
6) ustalanie liczby stanowisk w ośrodku;
7) realizacja zadań wynikających z innych ustaw.
4. W ramach realizacji swoich zadań komendanci mogą wydawać zarządzenia, instrukcje lub wytyczne.
5. Dyrektor Generalny, w drodze zarządzenia:
1) tworzy, przekształca i znosi ośrodki szkolenia Służby Więziennej i ośrodki doskonalenia kadr Służby Więziennej;
2) określa siedzibę Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej oraz ośrodków szkolenia Służby Więziennej i ośrodków doskonalenia kadr Służby Więziennej;
3) nadaje statuty ustalające szczegółowy zakres działania Komendanta Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej, komendanta ośrodka szkolenia Służby Więziennej i komendanta ośrodka doskonalenia kadr Służby Więziennej oraz strukturę organizacyjną ośrodków.
6. Dyrektor Generalny określa, w drodze zarządzenia, ramowy regulamin pobytu w Centralnym Ośrodku Szkolenia Służby Więziennej oraz ośrodkach szkolenia Służby Więziennej i ośrodkach doskonalenia kadr Służby Więziennej.
7. Przepisów ust. 5 i 6 nie stosuje się, jeżeli ośrodek szkolenia Służby Więziennej lub ośrodek doskonalenia kadr Służby Więziennej jest prowadzony w formie instytucji gospodarki budżetowej.
Ustanawia się dzień:
1) 8 lutego Dniem Tradycji Służby Więziennej;
2) 29 czerwca Świętem Służby Więziennej.
1. Jednostce organizacyjnej może zostać nadany sztandar.
2. Sztandar jednostkom organizacyjnym, o których mowa w art. 8 jednostki organizacyjne Służby Więziennej ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 4, nadaje Minister Sprawiedliwości na zaopiniowany przez Dyrektora Generalnego wniosek kierownika danej jednostki organizacyjnej.
2a. Sztandar IWSW nadaje Minister Sprawiedliwości na wniosek Szefa IWSW.
2b. Sztandar Uczelni nadaje Minister Sprawiedliwości na wniosek Rektora.
3. Sztandar może być ufundowany za zgodą Ministra Sprawiedliwości. Zgodę na ufundowanie sztandaru i jego zatwierdzony projekt doręcza się fundatorowi za pośrednictwem zainteresowanego kierownika jednostki organizacyjnej.
4. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wymagania dotyczące sztandaru, wzór aktu nadania sztandaru, tryb i warunki jego nadania oraz sposób przechowywania i ewidencjonowania sztandarów, a także sposób przekazywania ich w przypadku likwidacji jednostki organizacyjnej albo ponownego nadania sztandaru. Sztandar powinien nawiązywać do tradycji Służby Więziennej.
5. Minister Sprawiedliwości może określić, w drodze rozporządzenia, wzór sztandaru, uwzględniając tradycje Służby Więziennej.
1. Funkcjonariusze otrzymują wyposażenie niezbędne do wykonywania czynności służbowych.
2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, uzbrojenie Służby Więziennej, rodzaje broni i środków ochrony stosowanych przez funkcjonariuszy w czasie pełnienia obowiązków służbowych, uwzględniając obowiązek prawidłowej realizacji zadań przez Służbę Więzienną.
3. Dyrektor Generalny określi, w drodze zarządzenia, normy wyposażenia, o którym mowa w ust. 1, oraz szczegółowe warunki jego przydzielania i użytkowania.
