1. Urzędnicy państwowi mianowani ponoszą odpowiedzialność porządkową lub dyscyplinarną za naruszenie obowiązków pracownika.
2. Karę porządkową za przewinienie mniejszej wagi stanowi upomnienie.
3. Karami dyscyplinarnymi są:
1) nagana;
2) nagana z ostrzeżeniem;
3) nagana z pozbawieniem możliwości awansowania przez okres do dwóch lat do wyższej grupy wynagrodzenia lub na wyższe stanowisko;
4) przeniesienie na niższe stanowisko;
5) wydalenie z pracy w urzędzie.
Upomnienia udziela kierownik urzędu. Urzędnik państwowy może, w ciągu trzech dni od zawiadomienia go o ukaraniu, odwołać się do kierownika jednostki nadrzędnej. Odwołanie nie przysługuje, jeżeli karę wymierzył minister.
1. W sprawach dyscyplinarnych orzekają komisje dyscyplinarne I i II instancji powoływane przez kierowników urzędów, przy których działają.
2. Członków komisji dyscyplinarnych, w tym przewodniczącego i zastępców przewodniczącego, powołuje na okres czterech lat kierownik urzędu, przy którym komisja działa, po zasięgnięciu opinii zakładowej organizacji związkowej. Członkiem komisji dyscyplinarnej może być urzędnik mianowany, zatrudniony w urzędzie co najmniej pięć lat, dający rękojmię należytego pełnienia tej funkcji.
3. Komisja dyscyplinarna orzeka w składach trzyosobowych.
4. Komisje dyscyplinarne I instancji powołuje się we wszystkich urzędach państwowych, z tym że wojewoda może powołać komisję dyscyplinarną I instancji dla urzędników zatrudnionych w urzędach kilku rejonowych organów rządowej administracji ogólnej. Uprawnienie takie przysługuje również innym organom rządowej administracji specjalnej stopnia wojewódzkiego w stosunku do podległych im urzędów.
5. Komisje dyscyplinarne II instancji (odwoławcze) powołuje się przy:
1) Marszałku Sejmu - dla urzędników Kancelarii Sejmu, Krajowego Biura Wyborczego, Urzędu Ochrony Danych Osobowych oraz Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu;
2) Marszałku Senatu - dla urzędników Kancelarii Senatu;
3) Prezydencie Rzeczypospolitej Polskiej - dla urzędników Kancelarii Prezydenta;
4) Prezesie Rady Ministrów - dla urzędników Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, urzędów podległych Prezesowi Rady Ministrów oraz ministerstw i urzędów centralnych organów administracji rządowej;
5) właściwym ministrze - dla urzędników urzędów podległych naczelnym i centralnym organom administracji państwowej;
6) ministrze właściwym do spraw administracji publicznej - dla urzędników urzędów wojewódzkich i regionalnych izb obrachunkowych;
7) Przewodniczącym Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji - dla urzędników Biura Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, z uwzględnieniem ust. 5idxa;
7a) Pierwszym Prezesie Sądu Najwyższego - dla urzędników Sądu Najwyższego;
8) Prezesie Trybunału Konstytucyjnego – dla urzędników Kancelarii Trybunału Konstytucyjnego, z uwzględnieniem ust. 5idxa;
9) Rzeczniku Praw Obywatelskich - dla urzędników Biura Rzecznika Praw Obywatelskich;
9a) (uchylony)
9b) Rzeczniku Praw Dziecka - dla urzędników Biura Rzecznika Praw Dziecka;
9ba) Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 – dla urzędników Urzędu Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15;
9c) Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców – dla urzędników Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców;
10) (uchylony)
11) wojewodzie - dla urzędników urzędów rejonowych organów rządowej administracji ogólnej;
12) Dyrektorze Biura Rady Fiskalnej – dla urzędników Biura Rady Fiskalnej.
5a. Komisja dyscyplinarna II instancji (odwoławcza) dla urzędników wymienionych w ust. 5 pkt 7 może być powołana przy Prezydencie Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, a dla urzędników wymienionych w ust. 5 pkt 8 - przy Marszałku Sejmu, na wniosek Prezesa Trybunału Konstytucyjnego.
6. Członkowie komisji dyscyplinarnych są w zakresie orzekania niezawiśli i podlegają tylko ustawom.
7. Prezes Rady Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego, zasady i tryb powoływania i odwoływania komisji dyscyplinarnych oraz rzeczników dyscyplinarnych, uwzględniając w szczególności przebieg postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego, a także zapewnienie należytego działania komisji i rzeczników dyscyplinarnych.
1. Rzecznika dyscyplinarnego urzędu, na okres kadencji komisji dyscyplinarnej, powołuje kierownik urzędu spośród podległych mu urzędników państwowych mianowanych.
2. Rzecznik dyscyplinarny wszczyna postępowanie wyjaśniające na polecenie kierownika urzędu. O wszczęciu tego postępowania rzecznik dyscyplinarny zawiadamia urzędnika, którego ono dotyczy.
3. Decyzja o przekazaniu komisji dyscyplinarnej I instancji wniosku o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego należy do kierownika urzędu.
Do zadań rzecznika dyscyplinarnego należy w szczególności:
1) prowadzenie postępowania wyjaśniającego;
2) składanie wniosków o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, jeżeli wyniki postępowania wyjaśniającego to uzasadniają;
3) udział w rozprawach w charakterze strony;
4) wnoszenie odwołań od orzeczeń komisji dyscyplinarnej I instancji;
5) udział w postępowaniu odwoławczym.
1. Komisja dyscyplinarna I instancji wszczyna postępowanie dyscyplinarne z dniem zgłoszenia wniosku rzecznika dyscyplinarnego o wszczęcie postępowania.
2. Obwiniony ma prawo korzystania z pomocy wybranego przez siebie obrońcy, z zastrzeżeniem przepisów o ochronie tajemnicy ustawowo chronionej.
3. W wypadku gdy rzecznik dyscyplinarny wniósł o orzeczenie kary wydalenia z pracy w urzędzie, a obwiniony nie ma obrońcy z wyboru, przewodniczący składu orzekającego wyznacza obrońcę spośród urzędników państwowych.
4. Komisja dyscyplinarna I instancji wydaje orzeczenie po przeprowadzeniu rozprawy, w toku której wysłuchuje rzecznika dyscyplinarnego i obwinionego oraz jego obrońcy, jeżeli został ustanowiony, a także po rozpatrzeniu innych dowodów mających znaczenie w sprawie.
5. Nieusprawiedliwione niestawiennictwo obwinionego lub jego obrońcy na rozprawie nie wstrzymuje rozpoznania sprawy.
6. Rozprawa jest jawna dla urzędników państwowych mianowanych. W uzasadnionych wypadkach skład orzekający może wyłączyć jawność rozprawy, jednakże ogłoszenie orzeczenia jest jawne.
1. Orzeczenie powinno być ogłoszone bezpośrednio po naradzie.
2. W wyjątkowych wypadkach można odroczyć ogłoszenie orzeczenia na czas nie dłuższy niż 3 dni. O terminie ogłoszenia orzeczenia przewodniczący składu orzekającego zawiadamia strony bezpośrednio po zakończeniu narady.
3. Po ogłoszeniu orzeczenia przewodniczący składu orzekającego podaje ustnie zasadnicze motywy rozstrzygnięcia.
4. Orzeczenie wraz z uzasadnieniem doręcza się stronom z urzędu, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia jego ogłoszenia.
1. Od orzeczenia komisji dyscyplinarnej I instancji strony mają prawo wniesienia odwołania. W odwołaniu można zaskarżyć całość orzeczenia lub jego część.
2. Odwołanie wnosi się do komisji dyscyplinarnej II instancji za pośrednictwem komisji dyscyplinarnej I instancji, która wydała zaskarżone orzeczenie, w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia wraz z uzasadnieniem.
1. Przed upływem terminu do wniesienia odwołania orzeczenie nie ulega wykonaniu.
2. Wniesienie odwołania w terminie wstrzymuje wykonanie orzeczenia.
1. W postępowaniu przed komisją dyscyplinarną II instancji stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed komisją dyscyplinarną I instancji.
2. Od orzeczeń komisji dyscyplinarnej II instancji stronom służy odwołanie do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania obwinionego sądu apelacyjnego - sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Do rozpoznania odwołania stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o apelacji. Od orzeczenia sądu apelacyjnego kasacja nie przysługuje.
1. Odpis prawomocnego orzeczenia komisji dyscyplinarnej dołącza się do akt osobowych urzędnika państwowego mianowanego.
2. Prawomocne orzeczenie o ukaraniu podlega niezwłocznemu wykonaniu.
1. Postępowanie dyscyplinarne nie może być wszczęte po upływie miesiąca od dnia uzyskania wiadomości o popełnieniu czynu uzasadniającego odpowiedzialność dyscyplinarną ani po upływie roku od dnia popełnienia takiego czynu. Jeżeli z powodu nieobecności w pracy urzędnik nie ma możliwości złożenia wyjaśnień, bieg miesięcznego terminu nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu do dnia stawienia się urzędnika do pracy. Jeżeli jednak czyn zawiera znamiona przestępstwa, przedawnienie dyscyplinarne nie następuje wcześniej niż przedawnienie karne.
2. Karę dyscyplinarną, z wyjątkiem kary wydalenia z pracy w urzędzie, uważa się za niebyłą i wzmiankę o niej wykreśla się z akt komisji dyscyplinarnej i urzędu po upływie dwóch lat od uprawomocnienia się orzeczenia. Komisja dyscyplinarna, biorąc pod uwagę osiągnięcia w pracy i zachowanie się pracownika, może na wniosek pracownika lub jego przełożonego uznać karę za niebyłą i zarządzić jej wykreślenie w terminie wcześniejszym.
3. Po upływie pięciu lat od uprawomocnienia się orzeczenia komisji dyscyplinarnej ukarany może wystąpić o uznanie za niebyłą kary wydalenia z pracy w urzędzie.
W postępowaniu przed komisjami dyscyplinarnymi I i II instancji w sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego.
