Art. 3. Zapasy interwencyjne ropy naftowej lub paliw
1. W celu zapewnienia zaopatrzenia Rzeczypospolitej Polskiej w ropę naftową i produkty naftowe w sytuacji wystąpienia zakłóceń w ich dostawach na rynek krajowy oraz wypełniania zobowiązań międzynarodowych, tworzy się zapasy ropy naftowej i produktów naftowych, zwane dalej "zapasami interwencyjnymi".
2. Zapasy interwencyjne obejmują zapasy:
1) obowiązkowe ropy naftowej lub paliw, zwane dalej "zapasami obowiązkowymi ropy naftowej lub paliw", tworzone i utrzymywane przez producentów i handlowców;
2) agencyjne ropy naftowej i paliw, zwane dalej „zapasami agencyjnymi”, tworzone i utrzymywane przez Rządową Agencję Rezerw Strategicznych, zwaną dalej „Agencją”.
3. Zapasy interwencyjne zaspokajają zapotrzebowanie na ropę naftową i paliwa w ilości odpowiadającej co najmniej iloczynowi 90 dni i średniego dziennego przywozu netto ekwiwalentu ropy naftowej w poprzednim roku kalendarzowym.
3a. Średni dzienny przywóz netto ekwiwalentu ropy naftowej oblicza się na podstawie danych przekazywanych lub zbieranych w ramach statystyki publicznej określanych corocznie w programach badań statystycznych statystyki publicznej, według następującego wzoru:
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
P – średni dzienny przywóz netto ekwiwalentu ropy naftowej,
I – sumę przywozu ropy naftowej oraz produktów naftowych określonych w art. 2 objaśnienie pojęć ust. 1 pkt 2 lit. a–c w poprzednim roku kalendarzowym, pomniejszoną o sumę wywozu ropy naftowej oraz tych produktów naftowych w poprzednim roku kalendarzowym, skorygowaną o zmianę ilości ich zapasów w poprzednim roku kalendarzowym, wyrażoną w jednostkach wagowych,
C – współczynnik obliczony jako różnica między liczbą 1 a wartością ułamka, w którego liczniku znajduje się rzeczywista ilość wyprodukowanej w danym roku kalendarzowym benzyny ciężkiej (benzyny pirolitycznej), a w mianowniku ilość przerobionej ropy naftowej łącznie z półproduktami stanowiącymi wsad do rafinerii,
S – sumę przywozu produktów naftowych określonych w art. 2 objaśnienie pojęć ust. 1 pkt 2 lit. d–s w poprzednim roku kalendarzowym, pomniejszoną o sumę wywozu tych produktów naftowych w poprzednim roku kalendarzowym, skorygowaną o zmianę ilości ich zapasów w poprzednim roku kalendarzowym, wyrażoną w jednostkach wagowych z uwzględnieniem współczynników określonych w obwieszczeniu wydanym na podstawie art. 4 obwieszczenie w „Monitorze Polskim”,
B – międzynarodowy bunkier morski,
R – liczbę dni w poprzednim roku kalendarzowym.
3b. Przy obliczaniu średniego dziennego przywozu netto ekwiwalentu ropy naftowej dodatki uwzględnia się jedynie w przypadku, gdy zostały dodane do paliw lub z nimi zmieszane.
4. Zapasy interwencyjne powiększa się o rezerwę na poczet zapasów niedostępnych z przyczyn technicznych oraz ubytków podczas przemieszczania zapasów interwencyjnych; rezerwa ta wynosi 10% tworzonych i utrzymywanych zapasów interwencyjnych.
5. Minister właściwy do spraw gospodarki surowcami energetycznymi określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy wykaz:
1) surowców oraz produktów naftowych uwzględnianych podczas ustalania ilości zapasów interwencyjnych,
2) surowców oraz paliw, w których tworzy się zapasy interwencyjne, w podziale na kategorie (grupy), uwzględniając możliwość zamiennego utrzymywania zapasów tych paliw w ramach danej kategorii,
3) paliw stanowiących podstawę do wyliczenia opłaty zapasowej
– biorąc pod uwagę obowiązującą klasyfikację Nomenklatury Scalonej (kody CN) według załącznika I do rozporządzenia Rady (EWG) Nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (Dz. Urz. L 256 z 07.09.1987, str. 1), strukturę zużycia paliw na rynku krajowym oraz zobowiązania międzynarodowe Rzeczypospolitej.
5a. Ilość utrzymywanych zapasów interwencyjnych oblicza się według wzoru:
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
Zi – ilość zapasów interwencyjnych wyrażoną w jednostkach wagowych,
N – ilość zapasów interwencyjnych ropy naftowej wyrażoną w jednostkach wagowych,
B – ilość zapasów interwencyjnych paliw, z wyłączeniem gazu płynnego (LPG), wyrażoną w jednostkach wagowych, z
uwzględnieniem współczynników określonych w obwieszczeniu wydanym na podstawie art. 4 obwieszczenie w „Monitorze Polskim”.
6. Paliwa, z których są tworzone zapasy interwencyjne, powinny spełniać wymagania jakościowe określone w przepisach o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw.
7. Dopuszcza się utrzymywanie, w ramach zapasów interwencyjnych, zapasów benzyny silnikowej, gazu płynnego (LPG) oraz olejów napędowych niespełniających wymagań w zakresie prężności par i temperatury zablokowania zimnego filtra dla poszczególnych okresów roku, określonych w przepisach o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw.
8. Utrzymywane, w ramach zapasów interwencyjnych, paliwa, o których mowa w ust. 7, mogą być wprowadzone do obrotu, w celu ich wymiany lub zamiany, pod warunkiem że w chwili ich wprowadzenia do obrotu będą spełniały wymagania jakościowe określone dla poszczególnych okresów roku w przepisach o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw.
9. Dopuszcza się utrzymywanie, w ramach zapasów interwencyjnych, paliw znajdujących się w końcowym etapie procesu produkcyjnego, przed procesem uszlachetniania, komponowania, barwienia i znakowania.
10. Podmioty, na które nakłada się obowiązek utrzymywania zapasów interwencyjnych, zapewniają ich nieograniczoną dyspozycyjność polegającą na braku ograniczeń prawnych i faktycznych.
11. Podmioty, na które nakłada się obowiązek utrzymywania zapasów interwencyjnych, mogą ustanawiać ograniczenia prawne lub faktyczne na zapasach interwencyjnych, pod warunkiem że ustanowione ograniczenia nie uniemożliwiają lub nie utrudniają interwencyjnego uwolnienia tych zapasów w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa oraz w sytuacji konieczności wypełnienia zobowiązań międzynarodowych.
12. Zapasy interwencyjne utrzymuje się w magazynach, których parametry techniczne oraz parametry techniczne związanych z tymi magazynami systemów przesyłowych umożliwiają interwencyjne uwolnienie całości zapasów interwencyjnych zmagazynowanych w danym magazynie, w tym wytłoczenie tych zapasów, w okresie 90 dni (dostępność fizyczna).
13. W przypadku bezzbiornikowego magazynowania ropy naftowej lub paliw, o którym mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2023 r. poz. 633, 1688 i 2029 oraz z 2024 r. poz. 834), parametry techniczne magazynów oraz parametry techniczne związanych z tymi magazynami systemów przesyłowych odpowiadają wymaganiom w zakresie dostępności fizycznej, o których mowa w ust. 12:
1) dla ropy naftowej w okresie:
a) 150 dni – od dnia 1 stycznia 2024 r.,
b) 90 dni – od dnia 1 stycznia 2029 r.;
2) dla paliw w okresie 90 dni – od dnia 1 stycznia 2024 r.
14. Parametry techniczne magazynów, o których mowa w ust. 13, oraz parametry techniczne związanych z tymi magazynami systemów przesyłowych zapewniają uwolnienie zapasów interwencyjnych ropy naftowej lub paliw w ilości odpowiadającej co najmniej ilości zapasów interwencyjnych utrzymywanych w tym magazynie według stanu na dzień 1 stycznia 2019 r. w przypadku:
1) ropy naftowej – w okresie 150 dni – do dnia 31 grudnia 2023 r.;
2) paliw – w okresie 90 dni – do dnia 31 grudnia 2023 r.
15. W przypadku awarii, której skutkiem jest obniżenie parametrów technicznych magazynu lub systemów przesyłowych związanych z tym magazynem w sposób uniemożliwiający interwencyjne uwolnienie zapasów ropy naftowej lub paliw odpowiednio zgodnie z ust. 12, 13 lub 14, magazyn uważa się za spełniający wymagania, jeżeli odpowiednio właściciel magazynu lub właściciel związanych z tym magazynem systemów przesyłowych:
1) powiadomił Prezesa Agencji oraz ministra właściwego do spraw gospodarki surowcami energetycznymi o tej awarii, nie później niż w ciągu 24 godzin od jej wystąpienia, określając w powiadomieniu:
a) okoliczności powstania awarii,
b) stopień obniżenia parametrów technicznych określonych w ust. 12, 13 lub 14,
c) termin przywrócenia wymaganych parametrów technicznych określonych w ust. 12, 13 lub 14, oraz
2) dokonał usunięcia tej awarii nie później niż w ciągu 3 miesięcy od jej wystąpienia.
16. Po usunięciu awarii odpowiednio właściciel magazynu lub właściciel systemów przesyłowych nie później niż w ciągu 24 godzin informuje Prezesa Agencji oraz ministra właściwego do spraw gospodarki surowcami energetycznymi o usunięciu awarii.
17. W przypadku braku możliwości usunięcia awarii, o której mowa w ust. 15, w terminie 3 miesięcy, z przyczyn niezależnych od właściciela magazynu lub właściciela systemów przesyłowych, Prezes Agencji, w drodze decyzji, odpowiednio na wniosek właściciela magazynu lub właściciela systemów przesyłowych, wyraża zgodę na przedłużenie okresu na usunięcie awarii o kolejne 3 miesiące, jeżeli ustali, że przyczyny nieusunięcia awarii były niezależne od właściciela magazynu lub właściciela systemów przesyłowych, w szczególności w przypadku braku dostępności urządzeń niezbędnych do usunięcia tej awarii.
2. Zapasy interwencyjne obejmują zapasy:
1) obowiązkowe ropy naftowej lub paliw, zwane dalej "zapasami obowiązkowymi ropy naftowej lub paliw", tworzone i utrzymywane przez producentów i handlowców;
2) agencyjne ropy naftowej i paliw, zwane dalej „zapasami agencyjnymi”, tworzone i utrzymywane przez Rządową Agencję Rezerw Strategicznych, zwaną dalej „Agencją”.
3. Zapasy interwencyjne zaspokajają zapotrzebowanie na ropę naftową i paliwa w ilości odpowiadającej co najmniej iloczynowi 90 dni i średniego dziennego przywozu netto ekwiwalentu ropy naftowej w poprzednim roku kalendarzowym.
3a. Średni dzienny przywóz netto ekwiwalentu ropy naftowej oblicza się na podstawie danych przekazywanych lub zbieranych w ramach statystyki publicznej określanych corocznie w programach badań statystycznych statystyki publicznej, według następującego wzoru:
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
P – średni dzienny przywóz netto ekwiwalentu ropy naftowej,
I – sumę przywozu ropy naftowej oraz produktów naftowych określonych w art. 2 objaśnienie pojęć ust. 1 pkt 2 lit. a–c w poprzednim roku kalendarzowym, pomniejszoną o sumę wywozu ropy naftowej oraz tych produktów naftowych w poprzednim roku kalendarzowym, skorygowaną o zmianę ilości ich zapasów w poprzednim roku kalendarzowym, wyrażoną w jednostkach wagowych,
C – współczynnik obliczony jako różnica między liczbą 1 a wartością ułamka, w którego liczniku znajduje się rzeczywista ilość wyprodukowanej w danym roku kalendarzowym benzyny ciężkiej (benzyny pirolitycznej), a w mianowniku ilość przerobionej ropy naftowej łącznie z półproduktami stanowiącymi wsad do rafinerii,
S – sumę przywozu produktów naftowych określonych w art. 2 objaśnienie pojęć ust. 1 pkt 2 lit. d–s w poprzednim roku kalendarzowym, pomniejszoną o sumę wywozu tych produktów naftowych w poprzednim roku kalendarzowym, skorygowaną o zmianę ilości ich zapasów w poprzednim roku kalendarzowym, wyrażoną w jednostkach wagowych z uwzględnieniem współczynników określonych w obwieszczeniu wydanym na podstawie art. 4 obwieszczenie w „Monitorze Polskim”,
B – międzynarodowy bunkier morski,
R – liczbę dni w poprzednim roku kalendarzowym.
3b. Przy obliczaniu średniego dziennego przywozu netto ekwiwalentu ropy naftowej dodatki uwzględnia się jedynie w przypadku, gdy zostały dodane do paliw lub z nimi zmieszane.
4. Zapasy interwencyjne powiększa się o rezerwę na poczet zapasów niedostępnych z przyczyn technicznych oraz ubytków podczas przemieszczania zapasów interwencyjnych; rezerwa ta wynosi 10% tworzonych i utrzymywanych zapasów interwencyjnych.
5. Minister właściwy do spraw gospodarki surowcami energetycznymi określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy wykaz:
1) surowców oraz produktów naftowych uwzględnianych podczas ustalania ilości zapasów interwencyjnych,
2) surowców oraz paliw, w których tworzy się zapasy interwencyjne, w podziale na kategorie (grupy), uwzględniając możliwość zamiennego utrzymywania zapasów tych paliw w ramach danej kategorii,
3) paliw stanowiących podstawę do wyliczenia opłaty zapasowej
– biorąc pod uwagę obowiązującą klasyfikację Nomenklatury Scalonej (kody CN) według załącznika I do rozporządzenia Rady (EWG) Nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (Dz. Urz. L 256 z 07.09.1987, str. 1), strukturę zużycia paliw na rynku krajowym oraz zobowiązania międzynarodowe Rzeczypospolitej.
5a. Ilość utrzymywanych zapasów interwencyjnych oblicza się według wzoru:
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
Zi – ilość zapasów interwencyjnych wyrażoną w jednostkach wagowych,
N – ilość zapasów interwencyjnych ropy naftowej wyrażoną w jednostkach wagowych,
B – ilość zapasów interwencyjnych paliw, z wyłączeniem gazu płynnego (LPG), wyrażoną w jednostkach wagowych, z
uwzględnieniem współczynników określonych w obwieszczeniu wydanym na podstawie art. 4 obwieszczenie w „Monitorze Polskim”.
6. Paliwa, z których są tworzone zapasy interwencyjne, powinny spełniać wymagania jakościowe określone w przepisach o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw.
7. Dopuszcza się utrzymywanie, w ramach zapasów interwencyjnych, zapasów benzyny silnikowej, gazu płynnego (LPG) oraz olejów napędowych niespełniających wymagań w zakresie prężności par i temperatury zablokowania zimnego filtra dla poszczególnych okresów roku, określonych w przepisach o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw.
8. Utrzymywane, w ramach zapasów interwencyjnych, paliwa, o których mowa w ust. 7, mogą być wprowadzone do obrotu, w celu ich wymiany lub zamiany, pod warunkiem że w chwili ich wprowadzenia do obrotu będą spełniały wymagania jakościowe określone dla poszczególnych okresów roku w przepisach o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw.
9. Dopuszcza się utrzymywanie, w ramach zapasów interwencyjnych, paliw znajdujących się w końcowym etapie procesu produkcyjnego, przed procesem uszlachetniania, komponowania, barwienia i znakowania.
10. Podmioty, na które nakłada się obowiązek utrzymywania zapasów interwencyjnych, zapewniają ich nieograniczoną dyspozycyjność polegającą na braku ograniczeń prawnych i faktycznych.
11. Podmioty, na które nakłada się obowiązek utrzymywania zapasów interwencyjnych, mogą ustanawiać ograniczenia prawne lub faktyczne na zapasach interwencyjnych, pod warunkiem że ustanowione ograniczenia nie uniemożliwiają lub nie utrudniają interwencyjnego uwolnienia tych zapasów w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa oraz w sytuacji konieczności wypełnienia zobowiązań międzynarodowych.
12. Zapasy interwencyjne utrzymuje się w magazynach, których parametry techniczne oraz parametry techniczne związanych z tymi magazynami systemów przesyłowych umożliwiają interwencyjne uwolnienie całości zapasów interwencyjnych zmagazynowanych w danym magazynie, w tym wytłoczenie tych zapasów, w okresie 90 dni (dostępność fizyczna).
13. W przypadku bezzbiornikowego magazynowania ropy naftowej lub paliw, o którym mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2023 r. poz. 633, 1688 i 2029 oraz z 2024 r. poz. 834), parametry techniczne magazynów oraz parametry techniczne związanych z tymi magazynami systemów przesyłowych odpowiadają wymaganiom w zakresie dostępności fizycznej, o których mowa w ust. 12:
1) dla ropy naftowej w okresie:
a) 150 dni – od dnia 1 stycznia 2024 r.,
b) 90 dni – od dnia 1 stycznia 2029 r.;
2) dla paliw w okresie 90 dni – od dnia 1 stycznia 2024 r.
14. Parametry techniczne magazynów, o których mowa w ust. 13, oraz parametry techniczne związanych z tymi magazynami systemów przesyłowych zapewniają uwolnienie zapasów interwencyjnych ropy naftowej lub paliw w ilości odpowiadającej co najmniej ilości zapasów interwencyjnych utrzymywanych w tym magazynie według stanu na dzień 1 stycznia 2019 r. w przypadku:
1) ropy naftowej – w okresie 150 dni – do dnia 31 grudnia 2023 r.;
2) paliw – w okresie 90 dni – do dnia 31 grudnia 2023 r.
15. W przypadku awarii, której skutkiem jest obniżenie parametrów technicznych magazynu lub systemów przesyłowych związanych z tym magazynem w sposób uniemożliwiający interwencyjne uwolnienie zapasów ropy naftowej lub paliw odpowiednio zgodnie z ust. 12, 13 lub 14, magazyn uważa się za spełniający wymagania, jeżeli odpowiednio właściciel magazynu lub właściciel związanych z tym magazynem systemów przesyłowych:
1) powiadomił Prezesa Agencji oraz ministra właściwego do spraw gospodarki surowcami energetycznymi o tej awarii, nie później niż w ciągu 24 godzin od jej wystąpienia, określając w powiadomieniu:
a) okoliczności powstania awarii,
b) stopień obniżenia parametrów technicznych określonych w ust. 12, 13 lub 14,
c) termin przywrócenia wymaganych parametrów technicznych określonych w ust. 12, 13 lub 14, oraz
2) dokonał usunięcia tej awarii nie później niż w ciągu 3 miesięcy od jej wystąpienia.
16. Po usunięciu awarii odpowiednio właściciel magazynu lub właściciel systemów przesyłowych nie później niż w ciągu 24 godzin informuje Prezesa Agencji oraz ministra właściwego do spraw gospodarki surowcami energetycznymi o usunięciu awarii.
17. W przypadku braku możliwości usunięcia awarii, o której mowa w ust. 15, w terminie 3 miesięcy, z przyczyn niezależnych od właściciela magazynu lub właściciela systemów przesyłowych, Prezes Agencji, w drodze decyzji, odpowiednio na wniosek właściciela magazynu lub właściciela systemów przesyłowych, wyraża zgodę na przedłużenie okresu na usunięcie awarii o kolejne 3 miesiące, jeżeli ustali, że przyczyny nieusunięcia awarii były niezależne od właściciela magazynu lub właściciela systemów przesyłowych, w szczególności w przypadku braku dostępności urządzeń niezbędnych do usunięcia tej awarii.