1. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych jest państwowym funduszem celowym, powołanym w celu realizacji zadań z zakresu ubezpieczeń społecznych.
2. Dysponentem FUS jest Zakład.
1. Przychody FUS pochodzą:
1) ze składek na ubezpieczenia społeczne, niepodlegających przekazaniu na rzecz otwartych funduszy emerytalnych;
1a) ze środków rekompensujących kwoty składek przekazanych na rzecz otwartych funduszy emerytalnych;
1b) z wpłat, o których mowa w art. 111c przekazanie środków z otwartego funduszu emerytalnego na fundusz emerytalny FUS w związku z wiekiem emerytalnym członka ust. 1 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;
2) (uchylony)
3) z wpłat z budżetu państwa oraz z innych instytucji, przekazanych na świadczenia, których wypłatę zlecono Zakładowi, z wyjątkiem świadczeń finansowanych z odrębnych rozdziałów budżetowych oraz wpłat z instytucji zagranicznych;
4) z oprocentowania rachunku bankowego FUS;
4a) z lokat dokonywanych w jednostki uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego, o których mowa w art. 178 fundusz inwestycyjny otwarty jako fundusz rynku pieniężnego ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 681, 825, 1723 i 1941);
4b) z wpłat, o których mowa w art. 83 ust. 1 pkt 1 oraz art. 105 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych;
5) z odsetek od nieterminowo regulowanych zobowiązań wobec FUS;
6) ze zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, wraz z odsetkami;
7) z dodatkowej opłaty, o której mowa w art. 24 dodatkowa opłata za nieopłacenie składek lub opłacenie ich w zaniżonej wysokości ust. 1a, i z opłaty prolongacyjnej;
8) z dotacji z budżetu państwa;
9) ze środków FRD, o których mowa w art. 59 wykorzystywanie środków Funduszu Rezerwy Demograficznej;
10) z innych tytułów.
2. Składkę na ubezpieczenia społeczne zalicza się do przychodów FUS w miesiącu następującym po miesiącu, za który składka jest należna.
3. (uchylony)
4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych przekazuje na rachunek bankowy Funduszu Ubezpieczeń Społecznych środki, o których mowa w ust. 1 pkt 1a, w terminie 3 dni po przedstawieniu przez Zakład wniosku zawierającego informacje o terminie i wysokości składek przekazanych na rzecz otwartych funduszy emerytalnych.
1. W granicach określonych w ustawie budżetowej FUS może otrzymywać z budżetu państwa dotacje i nieoprocentowane pożyczki.
2. Dotacje i pożyczki, o których mowa w ust. 1, mogą być przeznaczone wyłącznie na uzupełnienie środków na wypłaty świadczeń gwarantowanych przez państwo, jeżeli przychody przekazywane na rachunek bankowy FUS nie zapewniają pełnej i terminowej wypłaty świadczeń finansowanych z przychodów FUS.
3. Za zgodą ministra właściwego do spraw finansów publicznych FUS może zaciągać kredyty.
Ze środków zgromadzonych w FUS finansowane są:
1) wypłaty świadczeń z ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, chorobowego oraz wypadkowego;
2) wydatki na prewencję rentową;
3) spłaty kredytów i pożyczek wraz z odsetkami, zaciąganych w celu wypłaty świadczeń z FUS;
4) odsetki za nieterminowe wypłaty świadczeń;
5) należności dla płatników składek, o których mowa w art. 3 podmioty wykonujące zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych ust. 2;
6) wydatki związane z realizacją zadań, o których mowa w art. 52 przychody Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ust. 1 pkt 3;
7) (uchylony)
8) odpis stanowiący przychód Zakładu, o którym mowa w art. 76 przychody ZUS ust. 1 pkt 1;
9) wydatki na pokrycie niedoboru środków niezbędnych do zapewnienia wypłat emerytur kapitałowych;
10) emerytury kapitałowe, środki gwarantowane oraz jednorazowe wypłaty, ustalane ze składek zewidencjonowanych na subkoncie;
11) środki, o których mowa w art. 22 stopy procentowe składek ust. 4.
1. W ramach FUS wyodrębnia się fundusze:
1) emerytalny, z którego są finansowane wypłaty emerytur i wydatki, o których mowa w art. 54 przeznaczenie środków zgromadzonych w FUS pkt 9 i 10;
2) rentowy, z którego są finansowane:
a) wypłaty rent z tytułu niezdolności do pracy, rent szkoleniowych, rent rodzinnych, dodatków do rent rodzinnych dla sierot zupełnych, dodatków pielęgnacyjnych,
b) wypłaty emerytur przyznanych z urzędu zamiast rent z tytułu niezdolności do pracy osobom urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., które nie mają okresu składkowego i nieskładkowego wynoszącego co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn,
c) wypłaty zasiłków pogrzebowych,
d) świadczenia zlecone Zakładowi do wypłaty podlegające finansowaniu z budżetu państwa, a także
e) wydatki na prewencję rentową;
3) chorobowy, z którego finansowane są świadczenia określone w odrębnych przepisach;
4) wypadkowy, z którego finansowane są świadczenia określone w odrębnych przepisach, a także koszty prewencji wypadkowej określone w odrębnych przepisach.
5) (uchylony)
2. Dla funduszy, o których mowa w ust. 1 pkt 1–4, nie prowadzi się odrębnych rachunków bankowych.
1. (uchylony)
2. (uchylony)
3. (uchylony)
4. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady gospodarki finansowej oraz zasady lokowania środków FUS, mając na względzie efektywność zarządzania i bezpieczeństwo środków.
W ustawie budżetowej określa się corocznie kwotę wydatków na prewencję rentową w wysokości do 0,4 % wydatków na świadczenia z ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, chorobowego i wypadkowego, przewidzianych w planie finansowym FUS na dany rok budżetowy.
