Ustawa o Służbie Więziennej

1. Zdolność fizyczną i psychiczną do służby ustalają komisje lekarskie podległe ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, zwane dalej "komisjami lekarskimi".
1a. Badania psychologiczne mogą być wykonywane przez psychologów zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych przed skierowaniem kandydata do służby w Służbie Więziennej lub funkcjonariusza do komisji lekarskiej.
2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, zakres i sposób przeprowadzania testu sprawności fizycznej, uwzględniając w szczególności charakter służby oraz warunki jej pełnienia.

1. Funkcjonariusz może być skierowany do komisji lekarskiej:
1) z urzędu lub na jego wniosek – w celu określenia stanu zdrowia oraz ustalenia zdolności fizycznej i psychicznej do służby, jak również związku poszczególnych chorób ze służbą;
2) z urzędu – w celu sprawdzenia prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do służby z powodu choroby lub prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego.
2. Funkcjonariusz jest obowiązany poddać się badaniom zleconym przez komisję lekarską, w tym również badaniom specjalistycznym, psychologicznym i dodatkowym.
3. W przypadku gdy przeprowadzone badania i zgromadzona dokumentacja nie pozwalają na wydanie orzeczenia, funkcjonariusz może zostać skierowany na obserwację w podmiocie leczniczym, jeżeli wyraża na to zgodę.

1. Zadania z zakresu:
1) ochrony zdrowia funkcjonariuszy przed wpływem niekorzystnych warunków związanych ze środowiskiem służby i sposobem jej pełnienia,
2) profilaktycznej opieki zdrowotnej nad funkcjonariuszami
- wykonują jednostki służby medycyny pracy Służby Więziennej, zwane dalej "jednostkami służby medycyny pracy", na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 437).
2. Nadzór nad realizacją zadań, o których mowa w ust. 1, sprawuje właściwy dyrektor okręgowy oraz Dyrektor Generalny.
3. Wykonując zadania, o których mowa w ust. 1, jednostki służby medycyny pracy współdziałają z komisjami lekarskimi. Współdziałanie polega w szczególności na wymianie informacji o stanie zdrowia funkcjonariuszy, zwłaszcza o stanach chorobowych mogących mieć związek z zagrożeniami środowiska służby lub sposobem jej pełnienia, udostępnianiu dokumentacji lub wyników badań i konsultacji.
4. Jeżeli jest to uzasadnione stanem zdrowia funkcjonariusza, jednostka służby medycyny pracy, działając z urzędu, może wystąpić do jego przełożonego z wnioskiem o skierowanie tego funkcjonariusza do komisji lekarskiej w celu określenia stanu zdrowia oraz ustalenia zdolności fizycznej i psychicznej do służby, jak również związku poszczególnych schorzeń ze szczególnymi warunkami i właściwościami służby. Z wnioskiem, o którym mowa w zdaniu pierwszym, może również wystąpić do swojego przełożonego funkcjonariusz.

1. W celu ustalenia zdolności do wykonywania zadań na zajmowanym stanowisku służbowym funkcjonariusz jest obowiązany poddać się badaniom okresowym, kontrolnym lub innym wynikającym z pogorszenia stanu zdrowia, ze zmiany stanowiska pracy lub zmiany warunków pełnienia służby oraz określonym w art. 113 badania lekarskie funkcjonariusza na wniosek przełożonego, zwanym dalej „badaniami profilaktycznymi”, w terminie wskazanym w skierowaniu na takie badanie.
2. Badania profilaktyczne wykonuje się na podstawie skierowania wystawianego przez:
1) przełożonego;
2) Ministra Sprawiedliwości w stosunku do Dyrektora Generalnego oraz Szefa IWSW;
3) Senat Uczelni w stosunku do Rektora.
3. Na pierwsze badanie okresowe funkcjonariusz jest kierowany nie później niż 60 dni przed mianowaniem na stałe.
4. Rodzaj, zakres i częstotliwość badań profilaktycznych są uzależnione od czynników narażenia wynikających z charakterystyki służby pełnionej przez funkcjonariusza.
5. Lekarz wykorzystuje wskazówki metodyczne w sprawie przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników określone w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 229 wstępne, okresowe i kontrolne badania lekarskie § 8 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
6. Lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne, w celu uwzględnienia wszystkich czynników szkodliwych lub uciążliwych i innych wynikających z warunków pełnienia służby wskazanych w skierowaniu na badania, może poszerzyć ich zakres o dodatkowe badania lekarskie, konsultacje u lekarzy specjalistów lub badania diagnostyczne, a także wyznaczyć termin następnego badania profilaktycznego krótszy niż wynikałoby to z przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 229 wstępne, okresowe i kontrolne badania lekarskie § 8 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, jeżeli stwierdzi, że jest to niezbędne dla ustalenia zdolności do wykonywania zadań na zajmowanym stanowisku służbowym. Badania i konsultacje stanowią część badań profilaktycznych.
7. Skierowanie na badania profilaktyczne zawiera w szczególności imię i nazwisko, numer PESEL, adres zamieszkania, stanowisko służbowe funkcjonariusza kierowanego na badania oraz opis warunków pełnienia służby występujących na zajmowanym stanowisku służbowym, w tym czynników szkodliwych lub uciążliwych, o których mowa w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 229 wstępne, okresowe i kontrolne badania lekarskie § 8 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
8. Skierowanie na badania:
1) kontrolne – wystawia się najpóźniej w dniu zgłoszenia się funkcjonariusza do służby po zakończeniu zwolnienia lekarskiego;
2) okresowe – wystawia się nie później niż w terminie 30 dni przed upływem ważności orzeczenia lekarskiego;
3) inne, wynikające ze zmiany stanowiska pracy, zmiany warunków pełnienia służby i określone w art. 113 badania lekarskie funkcjonariusza na wniosek przełożonego – wystawia się niezwłocznie, przed podjęciem zatrudnienia w warunkach opisanych w skierowaniu.
9. Skierowanie na badania profilaktyczne wystawia się w 3 egzemplarzach, dla:
1) lekarza przeprowadzającego badania;
2) funkcjonariusza;
3) przełożonego – do akt osobowych funkcjonariusza.
10. Badania profilaktyczne przeprowadza się w godzinach służby.
11. Na badanie kontrolne funkcjonariusz zgłasza się z pełną dokumentacją medyczną z przebytego leczenia.
12. Badania profilaktyczne kończą się orzeczeniem lekarskim stwierdzającym:
1) brak przeciwwskazań zdrowotnych, wobec czego funkcjonariusz jest:
a) zdolny do pełnienia służby na zajmowanym stanowisku służbowym,
b) zdolny do pełnienia służby na zajmowanym stanowisku służbowym z zachowaniem wskazań i przeciwwskazań lekarskich wydanych czasowo;
2) istnienie przeciwwskazań zdrowotnych, wobec czego funkcjonariusz jest niezdolny do pełnienia służby na zajmowanym stanowisku służbowym ze względu na:
a) podejrzenie powstania choroby lub stwierdzoną chorobę powstałą w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby,
b) niezdolność do wykonywania dotychczasowej służby z powodu wypadku pozostającego w związku z pełnieniem służby,
c) szkodliwy wpływ wykonywanej służby na zdrowie, wobec czego stał się niezdolny do pełnienia służby na zajmowanym stanowisku służbowym, w związku z powyższym konieczne jest przeniesienie do pełnienia służby na innym stanowisku ze wskazaniem okresu obowiązywania przeniesienia i warunków służby.
13. Od orzeczenia lekarskiego funkcjonariuszowi i odpowiednim przełożonym, o których mowa w ust. 2, przysługuje odwołanie w terminie 7 dni od dnia otrzymania orzeczenia.
14. Odwołanie od orzeczenia lekarskiego wraz z uzasadnieniem wnosi się na piśmie, za pośrednictwem lekarza, który wydał to orzeczenie, do jednostki nadrzędnej medycyny pracy Służby Więziennej w Centralnym Zarządzie Służby Więziennej.
15. Lekarz, za pośrednictwem którego składane jest odwołanie, w terminie 7 dni od dnia otrzymania odwołania przekazuje je wraz z uzasadnieniem i dokumentacją stanowiącą podstawę wydanego orzeczenia lekarskiego do właściwej jednostki, o której mowa w ust. 14.
16. Odwołanie rozpatruje się w terminie 30 dni od dnia jego otrzymania, a w skomplikowanych przypadkach – w terminie 60 dni od dnia jego otrzymania.
17. Rozpatrując odwołanie, jednostka nadrzędna medycyny pracy Służby Więziennej w Centralnym Zarządzie Służby Więziennej orzeka na podstawie dokumentacji stanowiącej podstawę wydanego orzeczenia lekarskiego uzyskanej od właściwej jednostki, o której mowa w ust. 14.
18. Po rozpatrzeniu odwołania jednostka nadrzędna medycyny pracy Służby Więziennej w Centralnym Zarządzie Służby Więziennej podtrzymuje orzeczenie, od którego wniesiono odwołanie, przekazuje sprawę do ponownego rozpatrzenia przez podmiot, który wydał orzeczenie, albo wydaje własne orzeczenie lekarskie.
19. Orzeczenie lekarskie wydane w trybie odwołania jest ostateczne.
20. Orzeczenia lekarskie, o których mowa w ust. 12 i 18, wydaje się w 3 egzemplarzach:
1) dla funkcjonariusza;
2) dla przełożonego kierującego na badania;
3) do dokumentacji podmiotu wydającego orzeczenie.
21. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:
1) wzory dokumentów związanych ze sprawowaniem profilaktycznej opieki zdrowotnej nad funkcjonariuszami, w szczególności wzór skierowania na badania profilaktyczne, wzór karty badań profilaktycznych i wzór orzeczenia lekarskiego, mając na względzie potrzebę zapewnienia rzetelności ich prowadzenia i jednolitości informacji w nich zawartych;
2) podmioty upoważnione do prowadzenia dokumentów, o których mowa w pkt 1, oraz ich formy, mając na uwadze odrębność zakresów działania lekarzy, psychologów i pielęgniarek oraz możliwość prowadzenia dokumentacji w formie elektronicznej;
3) sposób przechowywania i udostępniania dokumentów, o których mowa w pkt 1, uwzględniając konieczność zapewnienia realizacji prawa dostępu do dokumentacji medycznej oraz ochrony danych i informacji dotyczących stanu zdrowia funkcjonariusza.

1. Właściwa jednostka służby medycyny pracy może na wniosek właściwego przełożonego przeprowadzać badania okresowe funkcjonariusza poza terminem wynikającym z przeprowadzonego wcześniej badania wstępnego lub okresowego, lub kontrolnego, jeżeli jest to uzasadnione:
1) podejrzeniem pogorszenia się jego stanu zdrowia, mogącego mieć negatywny wpływ na pełnienie służby na aktualnie zajmowanym stanowisku służbowym lub bezpieczeństwo jednostki organizacyjnej, albo
2) koniecznością oceny zwolnienia lekarskiego i związku choroby ze służbą – w przypadku kontynuowania leczenia przez funkcjonariusza po wydaniu przez komisję lekarską orzeczenia ustalającego związek ze służbą stwierdzonego uszczerbku na zdrowiu, powstałego wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem służby lub wskutek choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby.
2. Funkcjonariusz jest obowiązany poddać się badaniom, o których mowa w ust. 1.

1. Funkcjonariusz może zostać poddany procedurze określającej jego predyspozycje do służby na określonych stanowiskach służbowych lub w określonych komórkach organizacyjnych jednostek organizacyjnych polegającej na przeprowadzeniu testu sprawności fizycznej lub badań psychologicznych.
2. Test i badania, o których mowa w ust. 1, zarządza właściwy przełożony.
3. Test sprawności fizycznej przeprowadza właściwa komórka organizacyjna jednostki organizacyjnej, a badania psychologiczne - jednostka służby medycyny pracy.
4. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, tryb przeprowadzania procedury określającej predyspozycje funkcjonariuszy do służby, właściwość komórek organizacyjnych w tych sprawach, a także predyspozycje wymagane na określonych stanowiskach służbowych lub w określonych komórkach jednostek organizacyjnych, uwzględniając w szczególności zapewnienie ochrony zdrowia funkcjonariusza w sposób umożliwiający prawidłowe wykonywanie obowiązków służbowych.

Funkcjonariuszowi, na jego wniosek, przełożony może udzielić płatnego urlopu zdrowotnego w celu przeprowadzenia zaleconego przez komisję lekarską leczenia, w wymiarze nieprzekraczającym 6 miesięcy w roku kalendarzowym.

1. W przypadku odniesienia ran, kontuzji lub urazu psychicznego w związku z pełnieniem służby lub ze względu na schorzenie lub stan psychofizyczny pozostające w związku z pełnieniem służby funkcjonariusz pełniący służbę w zakładzie karnym lub w areszcie śledczym, zgodnie ze wskazaniami lekarza medycyny pracy, może zostać skierowany na bezpłatny turnus profilaktyczno-zdrowotny, w którym bierze udział w czasie pełnienia służby.
2. Turnus profilaktyczno-zdrowotny trwa nie dłużej niż 14 dni kalendarzowych i obejmuje działania rehabilitacyjne, antystresowe i profilaktykę zdrowotną, w tym profilaktykę psychologiczną.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do pracowników.
4. Wniosek o skierowanie na turnus profilaktyczno-zdrowotny zawiera następujące dane osobowe:
1) funkcjonariusza:
a) imię i nazwisko,
b) stopień,
c) zajmowane stanowisko służbowe,
d) miejsce pełnienia służby,
e) staż służby,
f) telefon kontaktowy;
2) pracownika:
a) imię i nazwisko,
b) zajmowane stanowisko służbowe,
c) miejsce pracy,
d) staż pracy,
e) telefon kontaktowy.
5. Roczna ewidencja uczestników turnusów profilaktyczno-zdrowotnych zawiera następujące dane osobowe:
1) stopień, jeżeli uczestnik jest funkcjonariuszem;
2) stanowisko służbowe;
3) imię i nazwisko;
4) miejsce pełnienia służby przez funkcjonariusza lub miejsce pracy pracownika.
6. Dyrektor Generalny, w drodze zarządzenia, corocznie ustala liczbę i terminy turnusów profilaktyczno-zdrowotnych, limity miejsc oraz podmioty prowadzące te turnusy.
7. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:
1) procedurę kierowania funkcjonariusza i pracownika na turnus profilaktyczno-zdrowotny,
2) podmiot kierujący na turnus profilaktyczno-zdrowotny,
3) ramowy program turnusu profilaktyczno-zdrowotnego,
4) rodzaje i wzory dokumentów wystawianych w związku z kierowaniem na turnus profilaktyczno-zdrowotny
– uwzględniając potrzeby funkcjonariusza i pracownika wynikające z ich aktualnego stanu zdrowia.

1. Za stan bezpieczeństwa i higieny służby w stosunku do podległych funkcjonariuszy odpowiadają przełożeni, którzy są obowiązani zapewnić funkcjonariuszom bezpieczne i higieniczne warunki służby.
2. Za pracodawcę w rozumieniu przepisów działu dziesiątego ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, a także przepisów wykonawczych wydanych na jego podstawie, w stosunku do podległych funkcjonariuszy uważa się ich przełożonych.
3. Za osobę kierującą pracownikami w rozumieniu przepisów działu dziesiątego ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, a także przepisów wykonawczych wydanych na jego podstawie, uważa się przełożonego lub funkcjonariusza albo pracownika odpowiedzialnego za funkcjonowanie służby, działu, oddziału, zespołu lub grupy funkcjonariuszy.
4. W sprawach bezpieczeństwa i higieny służby do funkcjonariuszy stosuje się odpowiednio przepisy działu dziesiątego ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, a także przepisy wykonawcze wydane na jego podstawie, z wyłączeniem przepisów art. 209² obowiązki pracodawcy w przypadku wystąpienia zagrożenia dla zdrowia lub życia, art. 209³ uprawnienie pracowników do podjęcia działań w celu uniknięcia niebezpieczeństwa, art. 210 prawo pracownika do powstrzymania się od wykonywania pracy, art. 229 wstępne, okresowe i kontrolne badania lekarskie § 1, art. 230 obowiązki pracodawcy w razie choroby zawodowej pracownika, art. 231 przełożony dyscyplinarny funkcjonariusza, wyższy przełożony dyscyplinarny, art. 234 kara ostrzeżenia o niepełnej przydatności na zajmowanym stanowisku § 2, art. 235 kara wyznaczenia na niższe stanowisko służbowe–235², art. 237 kara wydalenia ze służby–237², art. 237⁷ § 1 pkt 1 i § 2–4, art. 237⁸ , art. 237⁹ § 3, art. 237¹¹ służba bezpieczeństwa i higieny pracy § 4 i art 237idx11a–237^13a.
5. Funkcjonariusz jest obowiązany:
1) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy i przepisów przeciwpożarowych;
2) dbać o należyty stan sprzętu i uzbrojenia oraz sprzętu i urządzeń przeciwpożarowych w miejscu pełnienia służby;
3) stosować się do zaleceń lekarza medycyny pracy Służby Więziennej;
4) stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego zgodnie z przeznaczeniem, również w przypadku realizowanych zadań związanych z dozorowaniem osób pozbawionych wolności wykonujących pracę w warunkach zagrożeń czynnikami występującymi w środowisku służby.
6. Przełożony, w celu realizacji zadań w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny służby, przestrzega przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy określonych w art 217–222¹, art. 228 Międzyresortowa Komisja do Spraw Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy § 3, art. 229 wstępne, okresowe i kontrolne badania lekarskie § 2–7, art. 237³ obowiązek przeszkolenia pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i art. 237⁵ rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.

1. Przełożony, odpowiednio do zakresu swojego działania, może organizować lub prowadzić w stosunku do podległych funkcjonariuszy szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny służby zgodnie z programami szkoleń uwzględniającymi charakter tej służby w Służbie Więziennej.
2. Przełożony wyznacza funkcjonariuszy do wykonywania zadań służby bezpieczeństwa i higieny służby.
3. Przełożony ustala liczbę funkcjonariuszy, o których mowa w ust. 2, oraz zakres wykonywanych przez nich zadań, w porozumieniu z komórką właściwą do spraw medycyny pracy i bezpieczeństwa i higieny pracy w Centralnym Zarządzie Służby Więziennej, biorąc pod uwagę stan etatowy jednostki organizacyjnej oraz jej zakres działania, a także charakter i warunki służby.
4. Funkcjonariusz, o którym mowa w ust. 2, powinien spełniać następujące wymagania kwalifikacyjne:
1) posiadać zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy albo
2) wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
5. Organizacja i rozkład czasu służby funkcjonariusza, o którym mowa w ust. 2, powinny zapewniać pełną realizację zadań i czynności w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny służby.
6. Funkcjonariusz, o którym mowa w ust. 2, nie może ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla niego następstw z powodu wykonywania zadań i uprawnień w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny służby zgodnie z obowiązującymi przepisami.
7. Funkcjonariuszowi, o którym mowa w ust. 2, zapewnia się dostęp do informacji mogących wywierać wpływ na bezpieczeństwo służby i ochronę zdrowia funkcjonariuszy jednostki organizacyjnej.
8. Do wykonywania zadań, o których mowa w ust. 2, przełożony może wyznaczyć pracowników. Przepisy ust. 3–7 stosuje się odpowiednio.

1. Przełożeni są obowiązani zapewnić funkcjonariuszom prawo do przerwy w służbie.
2. Wymiar przerwy w służbie wynosi:
1) 20 minut – w czasie służby trwającej 8 godzin;
2) 45 minut – w czasie służby trwającej 12 godzin;
3) 60 minut – w przypadku wprowadzenia przez Dyrektora Generalnego wielozmianowego rozkładu czasu służby, o którym mowa w art. 125 wielozmianowy rozkład czasu służby funkcjonariusza ust. 2.
3. W uzasadnionych przypadkach przełożony funkcjonariusza może przedłużyć czas przerwy w służbie.
4. Przerwa w służbie może być dzielona. Czasu przerwy nie wlicza się do dobowego okresu wypoczynku, ale wlicza się go do czasu służby.

1. Funkcjonariusz, który wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem służby albo wskutek choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby doznał uszczerbku na zdrowiu lub poniósł szkodę w mieniu, otrzymuje jednorazowe odszkodowanie. W razie śmierci funkcjonariusza w związku z pełnieniem służby albo wskutek choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby odszkodowanie otrzymują pozostali po nim członkowie rodziny, o których mowa w art. 101ust . 3.
2. Za wypadek pozostający w związku z pełnieniem służby w Służbie Więziennej uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które zaszło podczas lub w związku z:
1) wykonywaniem obowiązków służbowych albo poleceń przełożonych;
2) wykonywaniem czynności w interesie służby, nawet bez polecenia przełożonych;
3) uczestniczeniem w obowiązkowych zajęciach związanych z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych i sprawności fizycznej funkcjonariuszy;
4) wykonywaniem funkcji lub zadań zleconych przez działający w Służbie Więziennej związek zawodowy funkcjonariuszy albo organizacje zawodowe lub społeczne;
5) ratowaniem ludzi lub ich mienia z grożącego niebezpieczeństwa albo ratowaniem mienia Skarbu Państwa przed zniszczeniem lub zagarnięciem;
6) udzielaniem przedstawicielowi organu państwowego pomocy przy spełnianiu przez niego czynności urzędowych;
7) odbywaniem bezpośredniej drogi do miejsca i z miejsca wykonywania czynności określonych w pkt 1-6.
3. Odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje:
1) w razie wypadku lub choroby, których wyłączną przyczyną było udowodnione przez jednostkę organizacyjną umyślne lub rażąco niedbałe działanie lub zaniechanie funkcjonariusza, naruszające obowiązujące przepisy lub rozkazy, jeżeli jego przełożeni zapewnili warunki odpowiadające tym przepisom i sprawowali we właściwy sposób nadzór nad ich przestrzeganiem, a funkcjonariusz posiadał potrzebne umiejętności do wykonywania określonych czynności i był należycie przeszkolony w zakresie tych przepisów;
2) w razie wypadku, którego wyłączną przyczyną było zachowanie funkcjonariusza spowodowane użyciem alkoholu lub środka odurzającego;
3) jeżeli uszczerbek na zdrowiu lub śmierć funkcjonariusza zostały spowodowane przez niego z winy umyślnej.
4. Funkcjonariusz, który uległ wypadkowi, niezwłocznie, jeżeli pozwala na to stan jego zdrowia, zawiadamia na piśmie o wypadku swojego przełożonego. O wypadku może również zawiadomić przełożonego inna osoba.
5. Przełożony, który powziął wiadomość o wypadku, niezwłocznie zawiadamia o tym kierownika jednostki organizacyjnej właściwego ze względu na miejsce wypadku.
6. Funkcjonariuszowi przysługuje jednorazowe odszkodowanie w wysokości 70 % miesięcznego najniższego uposażenia zasadniczego funkcjonariusza należnego w dniu wydania decyzji w sprawie odszkodowania, za każdy procent uszczerbku na zdrowiu, a w razie śmierci funkcjonariusza osobom uprawnionym, o których mowa w ust. 7, przysługuje odszkodowanie w wysokości 30-krotności najniższego uposażenia zasadniczego funkcjonariusza; kwotę jednorazowego odszkodowania lub jego zwiększenia zaokrągla się do pełnych złotych w górę.
7. W razie śmierci funkcjonariusza w trakcie pełnienia służby wskutek wypadku albo po zwolnieniu ze służby w ciągu 3 lat od tego wypadku, jeżeli przyczyną śmierci były jego skutki, do odszkodowania są uprawnieni członkowie rodziny.
7a. Za członków rodziny uważa się:
1) małżonka zmarłego funkcjonariusza;
2) innych członków rodziny, którzy spełniają warunki do uzyskania renty rodzinnej po zmarłym funkcjonariuszu.
8. Jeżeli nastąpi dalsze pogorszenie stanu zdrowia funkcjonariusza pozostające w związku z wypadkiem lub chorobą, które spowodowały ustalony poprzednio uszczerbek na zdrowiu, i uszczerbek ten powiększy się co najmniej o 10 punktów procentowych, w ciągu 3 lat od wypadku lub choroby, jednorazowe odszkodowanie zwiększa się o 70 % najniższego uposażenia zasadniczego funkcjonariusza za każdy procent uszczerbku na zdrowiu, przewyższający procent, według którego było ustalone odszkodowanie, o którym mowa w ust. 6.
9. Jednorazowe odszkodowanie ulega zwiększeniu o kwotę stanowiącą 10-krotność najniższego uposażenia zasadniczego funkcjonariusza, jeżeli wskutek wypadku lub pogorszenia się stanu zdrowia wskutek wypadku w stosunku do funkcjonariusza została orzeczona całkowita niezdolność do służby.
10. Odszkodowanie za udowodnione szkody poniesione wskutek utraty, całkowitego zniszczenia lub uszkodzenia w związku z wypadkiem przedmiotów osobistego użytku, jak również przedmiotów służących do wykonywania obowiązków służbowych, z wyjątkiem pojazdów samochodowych oraz wartości pieniężnych, ustala się na podstawie ich ceny rynkowej z dnia orzekania o odszkodowaniu, z uwzględnieniem stopnia zużycia tych przedmiotów. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny zakupu takiego samego przedmiotu, jego wartość ustala się według ceny zakupu przedmiotu tego samego rodzaju o identycznych lub zbliżonych parametrach.
11. W razie uszkodzenia przedmiotów, odszkodowanie stanowi równowartość kosztów przywrócenia ich do stanu używalności. Jeżeli jednak stopień uszkodzenia jest znaczny, albo koszty naprawy przekraczałyby wartość uszkodzonego przedmiotu, przyznaje się odszkodowanie ustalone w sposób określony w ust. 10.
12. Funkcjonariuszowi przysługuje zwrot kosztów zaopatrzenia w wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi i środki pomocnicze w wysokości udziału własnego nierefundowanego przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
12a. Kwota jednorazowego odszkodowania ustalona zgodnie z ust. 6 przysługuje każdemu z uprawnionych członków rodziny odrębnie.
13. Odszkodowanie należne członkom rodziny zmniejsza się o kwotę odszkodowania wypłaconego funkcjonariuszowi, z tytułu uszczerbku na zdrowiu doznanego wskutek wypadku lub choroby, będących przyczyną późniejszego zgonu.
13a. W szczególnie uzasadnionych przypadkach Minister Sprawiedliwości może:
1) podwyższyć jednorazowe odszkodowanie funkcjonariuszowi albo uprawnionemu członkowi rodziny, nie więcej jednak niż o 100% wysokości przysługującego jednorazowego odszkodowania ustalonego na podstawie ust. 6;
2) przyznać jednorazowe odszkodowanie:
a) członkowi rodziny zmarłego funkcjonariusza niespełniającemu warunków wymaganych do uzyskania renty rodzinnej – do wysokości określonej w ust. 6,
b) uprawnionemu członkowi rodziny funkcjonariusza zaginionego w czasie pełnienia służby – w wysokości określonej w ust. 6,
c) uprawnionemu członkowi rodziny funkcjonariusza zmarłego wskutek przestępstwa, jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że jego śmierć pozostaje w związku ze służbą – do wysokości określonej w ust. 6.
13b. Osobie, o której mowa w ust. 13a pkt 2 lit. a, można przyznać jednorazowe odszkodowanie wyłącznie w przypadku braku uprawnionych członków rodziny.
14. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb ustalania okoliczności i przyczyn wypadków i chorób, o których mowa w ust. 1, przełożonych właściwych do ustalania okoliczności i przyczyn wypadków oraz szczegółowe obowiązki przełożonego i funkcjonariusza, który uległ wypadkowi, uwzględniając:
1) sposób powoływania, skład i tryb postępowania, a także właściwość komisji powypadkowych;
2) tryb zgłaszania i rozpatrywania zastrzeżeń do ustaleń komisji powypadkowej oraz zatwierdzania tych ustaleń;
3) wzory rejestru wypadków, protokołu powypadkowego oraz innych dokumentów sporządzanych w toku postępowania;
4) sposób postępowania w przypadku podejrzenia choroby, wzory dokumentów stosowanych w postępowaniu oraz podmioty właściwe w tych sprawach;
5) sposób dokumentowania chorób i ich skutków oraz prowadzenia ich rejestru.
15. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:
1) przełożonych właściwych do przyznawania odszkodowania;
2) tryb, terminy i sposób ustalania:
a) przysługującego odszkodowania z tytułu wypadku lub choroby pozostającej w związku z pełnioną służbą,
b) wysokości odszkodowania za utracone lub zniszczone przedmioty osobistego użytku, jak również przedmioty służące do wykonywania obowiązków służbowych, z wyjątkiem pojazdów samochodowych oraz wartości pieniężnych,
c) zwrotu kosztów zaopatrzenia w wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi i środki pomocnicze.
Rozporządzenie powinno mieć na celu zapewnienie przejrzystości i sprawności postępowania oraz ochronę interesów osób poszkodowanych.
16. O uszczerbku na zdrowiu funkcjonariusza wskutek wypadku lub choroby, o uznaniu za całkowicie niezdolnego do służby oraz do samodzielnej egzystencji, a także o związku śmierci funkcjonariusza z wypadkiem lub chorobą, orzekają komisje lekarskie. Koszty orzeczenia ponosi organ kierujący.
17. Oceny stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wypadkiem lub chorobą dokonuje się po zakończeniu leczenia lub rehabilitacji.
18. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, ministrem właściwym do spraw zdrowia i ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, wykaz chorób, z tytułu których przysługuje funkcjonariuszowi odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, z uwzględnieniem szczególnych właściwości lub warunków służby powodujących powstawanie tych chorób oraz ich związek z pełnioną służbą.
19. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:
1) sposób ustalania stopnia uszczerbku na zdrowiu funkcjonariuszy, uwzględniając możliwość wystąpienia wielomiejscowych naruszeń sprawności organizmu oraz wpływ upośledzeń czynności organizmu mogących istnieć przed wypadkiem lub chorobą na ocenę procentową uszczerbku na zdrowiu;
2) wykaz norm oceny procentowej uszczerbku na zdrowiu funkcjonariuszy, mając na względzie aktualny stan wiedzy medycznej.

1. Funkcjonariuszom wykonującym czynności służbowe:
1) w ramach wzmocnienia systemu ochrony jednostki organizacyjnej i sił wsparcia,
2) podczas zapobiegania klęskom żywiołowym lub likwidacji ich skutków
3) (uchylony)
4) (uchylony)
- przysługuje wyżywienie na czas trwania tych czynności.
2. Funkcjonariusz wykonujący czynności służbowe, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, któremu rodzaj i warunki pełnienia służby lub względy techniczno-organizacyjne uniemożliwiają korzystanie z wyżywienia, otrzymuje równoważnik pieniężny w zamian za wyżywienie.
3. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, uprawnienia funkcjonariuszy do wyżywienia podczas pełnienia służby w warunkach, o których mowa w ust. 1, uwzględniając normy wyżywienia oraz formy ich realizacji, a także wysokość dziennej pieniężnej wartości normy wyżywienia, jej waloryzację oraz dopuszczalne przekroczenia, a także inne przypadki, w których wyżywienie przysługuje, mając na względzie czas i charakter wykonywanych czynności służbowych.
4. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, tryb i warunki otrzymywania równoważnika pieniężnego w zamian za wyżywienie podczas pełnienia służby oraz jego wysokość, uwzględniając sposób jego naliczania oraz wypłaty, mając na względzie czas i charakter wykonywanych czynności służbowych.