Ustawa o samorządzie województwa

1. Mieszkańcy województwa tworzą z mocy prawa regionalną wspólnotę samorządową.
2. Ilekroć w ustawie jest mowa o województwie lub samorządzie województwa, należy przez to rozumieć regionalną wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium.

1. Organy samorządu województwa działają na podstawie i w granicach określonych przez ustawy.
2. Do zakresu działania samorządu województwa należy wykonywanie zadań publicznych o charakterze wojewódzkim, nie zastrzeżonych ustawami na rzecz organów administracji rządowej.

Administracja samorządowa w województwie jest zespolona w jednym urzędzie i pod jednym zwierzchnikiem.

1. Zakres działania samorządu województwa nie narusza samodzielności powiatu i gminy.
2. Organy samorządu województwa nie stanowią wobec powiatu i gminy organów nadzoru lub kontroli oraz nie są organami wyższego stopnia w postępowaniu administracyjnym.

1. Mieszkańcy województwa podejmują rozstrzygnięcia w głosowaniu powszechnym (w drodze wyborów i referendum) lub za pośrednictwem organów samorządu województwa.
2. (uchylony)
3. (uchylony)
4. (uchylony)
5. Zasady i tryb przeprowadzania referendum określa odrębna ustawa.

1. Samorząd województwa:
1) wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność;
2) dysponuje mieniem wojewódzkim;
3) prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową na podstawie budżetu.
2. Województwo ma osobowość prawną.
3. Samodzielność województwa podlega ochronie sądowej.

1. Ustrój województwa jako jednostki samorządu terytorialnego określa statut województwa uchwalony po uzgodnieniu z Prezesem Rady Ministrów.
2. Statut i jego zmiany podlegają ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

1. W celu wykonywania zadań województwo tworzy wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne oraz może zawierać umowy z innymi podmiotami.
2. Województwo może zawierać z innymi województwami oraz jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego z obszaru województwa porozumienia w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych.
3. Do porozumień stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40, 572, 1463 i 1688).
4. Porozumienia, o których mowa w ust. 2, podlegają ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

1. Województwa mogą sobie wzajemnie bądź innym jednostkom samorządu terytorialnego udzielać pomocy, w tym pomocy finansowej.
2. Województwa mogą udzielać pomocy, w tym pomocy finansowej, społecznościom lokalnym i regionalnym innych państw. Podstawą udzielania tej pomocy jest uchwała sejmiku województwa.

1. Województwa mogą tworzyć stowarzyszenia, w tym również z gminami i powiatami.
2. Do stowarzyszeń, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2020 r. poz. 2261), z tym że dla założenia stowarzyszenia wymaganych jest co najmniej 3 założycieli.

Województwo może zapewnić wspólną obsługę, w szczególności administracyjną, finansową i organizacyjną:
1) wojewódzkim samorządowym jednostkom organizacyjnym zaliczanym do sektora finansów publicznych,
2) wojewódzkim instytucjom kultury,
3) innym zaliczanym do sektora finansów publicznych wojewódzkim osobom prawnym utworzonym na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, banków i spółek prawa handlowego
– zwanym dalej „jednostkami obsługiwanymi”.

1. Wspólną obsługę mogą prowadzić urząd marszałkowski albo inna wojewódzka samorządowa jednostka organizacyjna, zwane dalej „jednostkami obsługującymi”.
2. Sejmik województwa w odniesieniu do jednostek obsługiwanych, o których mowa w art. 8c wspólna obsługa jednostek przez województwo pkt 1, określa, w drodze uchwały, w szczególności:
1) jednostki obsługujące;
2) jednostki obsługiwane;
3) zakres obowiązków powierzonych jednostkom obsługującym w ramach wspólnej obsługi.
3. Jednostki obsługiwane, o których mowa w art. 8c wspólna obsługa jednostek przez województwo pkt 2 i 3, mogą, na podstawie porozumień zawartych przez te jednostki z jednostką obsługującą, przystąpić do wspólnej obsługi, po uprzednim zgłoszeniu tego zamiaru zarządowi województwa. Zakres wspólnej obsługi określa zawarte porozumienie.
4. Jednostka obsługująca ma prawo żądania od jednostki obsługiwanej informacji oraz wglądu w dokumentację w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań w ramach wspólnej obsługi tej jednostki.
5. Jednostka obsługiwana ma prawo żądania od jednostki obsługującej informacji oraz wglądu w dokumentację w zakresie zadań wykonywanych przez jednostkę obsługującą w ramach wspólnej obsługi.

1. Zakres wspólnej obsługi nie może obejmować kompetencji kierowników jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych do dysponowania środkami publicznymi oraz zaciągania zobowiązań, a także sporządzania i zatwierdzania planu finansowego oraz przeniesień wydatków w tym planie.
2. W przypadku powierzenia obowiązków z zakresu rachunkowości i sprawozdawczości jednostek obsługiwanych, o których mowa w art. 8c wspólna obsługa jednostek przez województwo pkt 1 i 2, są one przekazywane w całości.

Jednostka obsługująca jest uprawniona do przetwarzania danych osobowych przetwarzanych przez jednostkę obsługiwaną w zakresie i celu niezbędnych do wykonywania zadań w ramach wspólnej obsługi tej jednostki.

Samorząd województwa, na podstawie upoważnień ustawowych, stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze województwa.

Odrębna ustawa określa siedziby władz samorządu województwa.

1. W przypadkach przewidzianych ustawą oraz w innych sprawach ważnych dla województwa mogą być przeprowadzane na jego terytorium konsultacje z mieszkańcami województwa.
2. Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami województwa określa uchwała sejmiku województwa, z zastrzeżeniem ust. 6.
3. Szczególną formą konsultacji społecznych jest budżet obywatelski.
4. W ramach budżetu obywatelskiego mieszkańcy w bezpośrednim głosowaniu decydują corocznie o części wydatków budżetu województwa. Zadania wybrane w ramach budżetu obywatelskiego zostają uwzględnione w uchwale budżetowej województwa. Sejmik województwa w toku prac nad projektem uchwały budżetowej nie może usuwać lub zmieniać w stopniu istotnym zadań wybranych w ramach budżetu obywatelskiego.
5. Środki wydatkowane w ramach budżetu obywatelskiego mogą być dzielone na pule obejmujące całość województwa i jego części w postaci powiatów lub grup powiatów.
6. Sejmik województwa określa w drodze uchwały wymagania, jakie powinien spełniać projekt budżetu obywatelskiego, w szczególności:
1) wymogi formalne, jakim powinny odpowiadać zgłaszane projekty;
2) wymaganą liczbę podpisów popierających projekt, przy czym nie może być ona większa niż 0,1% mieszkańców terenu objętego pulą budżetu obywatelskiego, w której zgłaszany jest projekt;
3) zasady oceny zgłoszonych projektów co do zgodności z prawem, wykonalności technicznej, spełniania przez nie wymogów formalnych oraz tryb odwołania od decyzji o niedopuszczeniu projektu do głosowania;
4) zasady przeprowadzania głosowania, ustalania wyników i podawania ich do publicznej wiadomości, biorąc pod uwagę, że zasady przeprowadzania głosowania muszą zapewniać równość i bezpośredniość głosowania.

1. Województwo podejmuje działania na rzecz wspierania i upowszechniania idei samorządowej wśród mieszkańców województwa, w szczególności wśród młodzieży, angażując ją w sprawy dla niej istotne.
2. Sejmik województwa może wyrazić zgodę na utworzenie młodzieżowego sejmiku województwa z własnej inicjatywy lub na wniosek:
1) zarządu województwa;
2) podmiotów reprezentujących zainteresowane środowiska, w szczególności:
a) organizacji pozarządowych lub podmiotów określonych w art. 3 działalność pożytku publicznego, organizacje pozarządowe, wyłączenie stosowania przepisów ustawy ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2023 r. poz. 571), działających na terenie danego województwa,
b) samorządu uczniowskiego lub samorządu studenckiego z terenu danego województwa.
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, jest rozpatrywany przez sejmik województwa w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia jego złożenia.
4. W przypadku odrzucenia wniosku złożonego przez podmiot, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, kolejny wniosek może być złożony przez ten sam podmiot nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od dnia odrzucenia poprzedniego wniosku.
5. Młodzieżowy sejmik województwa ma charakter konsultacyjny, doradczy i inicjatywny.
6. Młodzieżowy sejmik województwa może zgłosić do uprawnionych podmiotów wniosek o podjęcie inicjatywy uchwałodawczej. Tryb zgłaszania wniosku o podjęcie inicjatywy uchwałodawczej określa statut województwa lub odrębna uchwała sejmiku województwa.
7. W sprawach dotyczących województwa młodzieżowy sejmik województwa może kierować zapytania lub wnioski w formie uchwały. Uchwała powinna zawierać krótkie przedstawienie stanu faktycznego będącego jej przedmiotem oraz wynikające z niej pytania. Marszałek województwa lub osoba przez niego wyznaczona są obowiązani udzielić odpowiedzi na piśmie, nie później niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania uchwały.
8. Do zadań młodzieżowego sejmiku województwa należy w szczególności:
1) opiniowanie projektów uchwał dotyczących młodzieży;
2) udział w opracowaniu dokumentów strategicznych województwa na rzecz młodzieży;
3) monitorowanie realizacji działań strategicznych województwa na rzecz młodzieży;
4) podejmowanie innych działań na rzecz młodzieży, w szczególności w zakresie edukacji obywatelskiej, na zasadach określonych przez sejmik województwa.
9. Młodzieżowy sejmik województwa może współuczestniczyć w działaniach związanych z tworzeniem i realizacją rządowych dokumentów strategicznych dotyczących polityki młodzieżowej.
10. Sejmik województwa, tworząc młodzieżowy sejmik województwa, nadaje mu statut określający w szczególności zasady działania młodzieżowego sejmiku województwa, tryb i kryteria wyboru jego członków oraz zasady wygaśnięcia mandatu i odwołania członka młodzieżowego sejmiku województwa. Podmioty, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, mogą przedstawiać opinie w zakresie projektu statutu.
11. Członkowi młodzieżowego sejmiku województwa biorącemu udział w posiedzeniach młodzieżowego sejmiku województwa lub w zorganizowanym wydarzeniu, na którym reprezentuje on młodzieżowy sejmik województwa, a w przypadku niepełnoletniego członka młodzieżowego sejmiku województwa – także jego rodzicowi lub opiekunowi prawnemu, zwraca się, na jego wniosek, koszty przejazdu na terenie kraju związane z udziałem w posiedzeniu młodzieżowego sejmiku województwa lub w zorganizowanym wydarzeniu, na którym reprezentuje on młodzieżowy sejmik województwa, na podstawie dokumentów, w szczególności rachunków, faktur lub biletów, potwierdzających poniesione wydatki lub informacji o wysokości poniesionych kosztów przejazdu samochodem. Szczegółowe zasady zwrotu kosztów oraz zasady delegowania przedstawicieli młodzieżowego sejmiku województwa na zorganizowane wydarzenia, na których reprezentują oni młodzieżowy sejmik województwa, reguluje statut młodzieżowego sejmiku województwa.
12. Młodzieżowy sejmik województwa może posiadać opiekuna.
13. Statut młodzieżowego sejmiku województwa może określać szczegółowe wymagania, które musi spełniać opiekun, zakres jego obowiązków oraz zasady jego odwoływania.
14. Wyboru opiekuna młodzieżowego sejmiku województwa dokonuje sejmik województwa spośród kandydatów wskazanych przez młodzieżowy sejmik województwa.
15. Obsługę administracyjno-biurową młodzieżowego sejmiku województwa zapewnia urząd marszałkowski. Koszty obsługi młodzieżowego sejmiku województwa pokrywa urząd marszałkowski.

1. Województwo sprzyja solidarności międzypokoleniowej oraz tworzy warunki do pobudzania aktywności obywatelskiej osób starszych w społeczności danego regionu.
2. Sejmik województwa, z własnej inicjatywy lub na wniosek zainteresowanych środowisk, może utworzyć wojewódzką radę seniorów.
3. Sejmik województwa tworzy wojewódzką radę seniorów na wniosek:
1) w województwie do 2 000 000 mieszkańców – co najmniej 500 mieszkańców tego województwa, którzy ukończyli 60 lat;
2) w województwie powyżej 2 000 000 mieszkańców – co najmniej 800 mieszkańców tego województwa, którzy ukończyli 60 lat.
4. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, jest rozpatrywany przez sejmik województwa w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia jego złożenia.
5. Jeżeli wniosek, o którym mowa w ust. 3, spełnia wymogi, o których mowa w tym przepisie, sejmik województwa tworzy wojewódzką radę seniorów w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia jego złożenia.
6. W przypadku odrzucenia wniosku złożonego przez podmiot, o którym mowa w ust. 2, kolejny wniosek może być złożony przez ten sam podmiot nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od dnia odrzucenia poprzedniego wniosku.
7. Wojewódzka rada seniorów ma charakter konsultacyjny, doradczy i inicjatywny.
8. W sprawach dotyczących województwa wojewódzka rada seniorów może kierować zapytania lub wnioski w formie uchwały. Uchwała powinna zawierać krótkie przedstawienie stanu faktycznego będącego jej przedmiotem oraz wynikające z niej pytania. Marszałek województwa lub osoba przez niego wyznaczona są obowiązani udzielić odpowiedzi na piśmie, nie później niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania uchwały.
9. Wojewódzka rada seniorów składa się z przedstawicieli osób starszych oraz przedstawicieli podmiotów działających na rzecz osób starszych, w szczególności przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz podmiotów prowadzących uniwersytety trzeciego wieku.
10. Członkowi wojewódzkiej rady seniorów biorącemu udział w posiedzeniach wojewódzkiej rady seniorów lub w zorganizowanym wydarzeniu, na którym reprezentuje on wojewódzką radę seniorów, mogą być zwracane, na jego wniosek, poniesione koszty, w tym koszty przejazdu na terenie kraju związane z udziałem w posiedzeniu wojewódzkiej rady seniorów lub w zorganizowanym wydarzeniu, na którym reprezentuje on wojewódzką radę seniorów, na podstawie dokumentów, w szczególności rachunków, faktur lub biletów, potwierdzających poniesione wydatki lub informacji o wysokości poniesionych kosztów przejazdu samochodem.
11. Sejmik województwa, tworząc wojewódzką radę seniorów, nadaje jej statut określający w szczególności:
1) tryb i kryteria wyboru jej członków,
2) zasady i tryb jej działania,
3) długość jej kadencji, z tym że kadencja nie może trwać dłużej niż kadencja sejmiku województwa, na terenie którego funkcjonuje ta rada,
4) zasady wygaśnięcia mandatu i odwołania jej członków
– dążąc do wykorzystania potencjału podmiotów działających na rzecz osób starszych, a także zapewnienia sprawnego sposobu wyboru członków wojewódzkiej rady seniorów.
12. Jeżeli sejmik województwa zadecydował o zwracaniu kosztów, o których mowa w ust. 10, w statucie, o którym mowa w ust. 11, określa się zasady zwrotu tych kosztów, w tym ich maksymalną wysokość podlegającą zwrotowi.
13. Podmioty, o których mowa w ust. 2 lub 3, mogą przedstawiać opinie w zakresie projektu statutu, o którym mowa w ust. 11.
14. Obsługę administracyjno-biurową wojewódzkiej rady seniorów zapewnia urząd marszałkowski. Koszty obsługi wojewódzkiej rady seniorów pokrywa urząd marszałkowski.