Ustawa określa zasady:
1) korzystania przez osoby uprawnione z pomocy osoby przybranej w kontaktach z organami administracji publicznej, jednostkami systemu, podmiotami leczniczymi, jednostkami Policji, Państwowej Straży Pożarnej i straży gminnych oraz jednostkami ochotniczymi działającymi w tych obszarach;
2) obsługi osób uprawnionych w kontaktach z organami administracji publicznej;
3) dofinansowania kosztów kształcenia osób uprawnionych, członków ich rodzin oraz innych osób mających stały lub bezpośredni kontakt z osobami uprawnionymi w zakresie polskiego języka migowego, systemu językowo-migowego i sposobów komunikowania się osób głuchoniewidomych na różnych poziomach;
4) monitorowania rozwiązań wspierających komunikowanie się i dostępu do nich.
1. Ustawa dotyczy:
1) osób doświadczających trwale lub okresowo trudności w komunikowaniu się, zwanych dalej "osobami uprawnionymi";
2) członków rodzin osób uprawnionych, w tym współmałżonka, dzieci własnych i przysposobionych, dzieci obcych przyjętych na wychowanie, pasierbów, rodziców, rodziców współmałżonka, rodzeństwa, ojczyma, macochy, zięciów i synowych, zwanych dalej "członkami rodzin";
3) osób mających stały lub bezpośredni kontakt z osobami uprawnionymi.
2. W odniesieniu do jednostek objętych systemem oświaty uprawnienia, o których mowa w ustawie, przysługują rodzicom i opiekunom prawnym uczniów, słuchaczy i wychowanków.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) osobie przybranej - należy przez to rozumieć osobę, która ukończyła 16 lat i została wybrana przez osobę uprawnioną w celu ułatwienia porozumienia z osobą uprawnioną i udzielenia jej pomocy w załatwieniu spraw w organach administracji publicznej, jednostkach systemu, podmiotach leczniczych, jednostkach Policji, Państwowej Straży Pożarnej i straży gminnych oraz jednostkach ochotniczych działających w tych obszarach;
1a) języku polskim – należy przez to rozumieć język polski w piśmie nauczany metodą glottodydaktyczną; przepisy art. 11a urzędowe poświadczenie znajomości języka polskiego ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. z 2021 r. poz. 672) stosuje się odpowiednio do osób uprawnionych mieszkających na terenie Rzeczypospolitej Polskiej;
2) polskim języku migowym (PJM) - należy przez to rozumieć naturalny wizualno-przestrzenny język komunikowania się osób uprawnionych;
3) systemie językowo-migowym (SJM) - należy przez to rozumieć podstawowy środek komunikowania się osób uprawnionych, w którym znaki migowe wspierają wypowiedź dźwiękowo-artykulacyjną;
4) sposobach komunikowania się osób głuchoniewidomych (SKOGN) - należy przez to rozumieć podstawowy środek komunikowania się osób uprawnionych, w którym sposób przekazu komunikatu jest dostosowany do potrzeb wynikających z łącznego występowania dysfunkcji narządu wzroku i słuchu;
5) środkach wspierających komunikowanie się - należy przez to rozumieć rozwiązania lub usługi umożliwiające kontakt, w szczególności poprzez:
a) korzystanie z poczty elektronicznej,
b) przesyłanie wiadomości tekstowych, w tym z wykorzystaniem wiadomości SMS, MMS lub komunikatorów internetowych,
c) komunikację audiowizualną, w tym z wykorzystaniem komunikatorów internetowych,
d) przesyłanie faksów,
e) strony internetowe spełniające standardy dostępności dla osób niepełnosprawnych;
6) organach administracji publicznej - należy przez to rozumieć organy określone w art. 5 objaśnienie pojęć § 2 pkt 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2000 i 2185);
7) jednostkach systemu - należy przez to rozumieć jednostki systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne, o których mowa w art. 32 jednostki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1720 i 1733);
8) podmiotach leczniczych - należy przez to rozumieć podmioty lecznicze, o których mowa w art. 4 podmioty lecznicze ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2022 r. poz. 633, 655, 974, 1079 i 2280).
1. Osoba uprawniona ma prawo do swobodnego korzystania z wybranej przez siebie formy komunikowania się.
2. Osoba uprawniona, która nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnych, ma prawo współdecydowania wraz z rodzicami lub opiekunami prawnymi o wybranej formie komunikowania się.
Osoby uprawnione mają prawo do:
1) usług, o których mowa w art. 9 udostępnianie usługi pozwalającej na komunikowanie się ust. 1 i 2;
2) świadczeń, o których mowa w art. 11 dostęp do świadczenia usług tłumacza PJM, SJM i SKOGN ust. 1;
3) dofinansowania, o którym mowa w art. 18 dofinansowanie kosztów szkolenia PJM, SJM, SKOGN lub tłumacza-przewodnika.
Przepisy ustawy są realizowane przez:
1) organy administracji publicznej,
2) jednostki systemu,
3) podmioty lecznicze,
4) jednostki Policji, Państwowej Straży Pożarnej i straże gminne oraz jednostki ochotnicze działające w tych obszarach
- zwane dalej "podmiotami zobowiązanymi".
