Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

1. Kwoty najniższej renty z tytułu niezdolności do pracy wynoszą:
1) 1588,44 zł miesięcznie – dla osób całkowicie niezdolnych do pracy;
2) 1191,33 zł miesięcznie – dla osób częściowo niezdolnych do pracy.
2. Kwota najniższej emerytury, z zastrzeżeniem art. 24a przyznanie emerytury z urzędu ust. 6, art. 54 podwyższenie do najniższej emerytury, art. 54a wysokość emerytury przyznanej z urzędu ust. 2 i art. 87 podwyższenie emerytury, oraz renty rodzinnej wynosi 1588,44 zł miesięcznie.
2a. Jeżeli w wyniku waloryzacji emerytura przyznana na podstawie art. 24a przyznanie emerytury z urzędu lub art. 27a emerytura zamiast pobieranej renty z tytułu niezdolności do pracy, osobie niemającej okresu składkowego i nieskładkowego wymaganego do ustalenia tej emerytury w wysokości najniższej emerytury, jest niższa od obowiązujących od terminu waloryzacji nowych kwot najniższych rent z tytułu niezdolności do pracy, emeryturę tę podwyższa się odpowiednio do:
1) kwoty, o której mowa w art. 85 kwoty najniższych świadczeń ust. 1 pkt 1, jeżeli emerytura z urzędu została przyznana osobie uprzednio uprawnionej do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy;
2) kwoty, o której mowa w art. 85 kwoty najniższych świadczeń ust. 1 pkt 2, jeżeli emerytura z urzędu została przyznana osobie uprzednio uprawnionej do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.
3. Kwoty najniższych świadczeń, o których mowa w ust. 1-2a, podwyższa się przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji, o którym mowa w art 89-94.
4. Świadczenia ustalone w kwotach niższych niż określone w ust. 1-3, w tym także świadczenia ustalone wraz ze zwiększeniami, o których mowa w art. 56 praca w gospodarstwie rolnym ust. 3 i 4 oraz w art. 73 wysokość renty rodzinnej ust. 3 i 4, podwyższa się do tych kwot z urzędu, a jeżeli ich wypłata była wstrzymana - po wznowieniu wypłaty.
5. Przepis ust. 4 stosuje się do świadczeń przyznanych zgodnie z postanowieniami umów międzynarodowych ubezpieczonym zamieszkałym w Polsce, w taki sposób, aby suma świadczenia przyznanego na podstawie ustawy i świadczenia zagranicznego nie była niższa od kwoty świadczeń określonych w ust. 1-3.
6. Emerytury przysługującej z Funduszu nie podwyższa się do kwoty najniższej emerytury, jeżeli przysługuje ona osobie, która ma ustalone prawo do emerytury wojskowej obliczonej według zasad określonych w art. 15a okresy służby a emerytura żołnierza powołanego do służby po dniu 1 stycznia 1999 r. ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2024 r. poz. 242 i 1243) lub do emerytury policyjnej obliczonej według zasad określonych w art. 15a emerytura funkcjonariusza przyjętego do służby po dniu 1 stycznia 1999 r. i art. 15d emerytura funkcjonariuszy mianowanych do Służby Celnej po dniu 14 września 1999 r. ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2024 r. poz. 1121 i 1243).

1. Kwota emerytury lub renty wraz ze zwiększeniami, o których mowa w art. 56 praca w gospodarstwie rolnym ust. 3 i 4 lub w art. 73 wysokość renty rodzinnej ust. 3 i 4, nie może przekraczać 100 % podstawy wymiaru emerytury lub renty.
2. Ograniczenie wysokości świadczeń do 100 % podstawy ich wymiaru nie dotyczy rent i emerytury w wysokości określonej w art. 85 kwoty najniższych świadczeń.
3. Do świadczeń ustalonych w myśl art. 23 niemożność ustalenia podstawy wymiaru w kwotach najniższych nie przysługują zwiększenia, o których mowa w art. 56 praca w gospodarstwie rolnym ust. 3 i 4 oraz w art. 73 wysokość renty rodzinnej ust. 3 i 4.

1. W przypadku gdy emerytura przysługująca z Funduszu określona w art. 26 wysokość emerytury, łącznie z okresową emeryturą kapitałową, albo emerytura przysługująca z Funduszu określona w art. 26 wysokość emerytury, jest niższa niż kwota, o której mowa w art. 85 kwoty najniższych świadczeń ust. 2 i 3, emeryturę przysługującą z Funduszu, w tym emeryturę ustaloną ze zwiększeniem, o którym mowa w art. 26a zwiększenie wysokości emerytury, podwyższa się w taki sposób, aby suma tych świadczeń nie była niższa od tej kwoty, o ile ubezpieczony:
1) mężczyzna – osiągnął wiek emerytalny wynoszący 65 lat i ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat,
2) kobieta – osiągnęła wiek emerytalny wynoszący 60 lat i ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat
- z uwzględnieniem ust. 3-7. Przepis art. 5 prawo do świadczeń - wysokość i okresy ust. 2 stosuje się odpowiednio.
1a. W okresie składkowym, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, uwzględnia się okres, za który ustalono zwiększenie, o którym mowa w art. 26a zwiększenie wysokości emerytury.
1b. (uchylony)
2. Podwyższenie, o którym mowa w ust. 1, podlega refundacji z budżetu państwa.
3. Przy obliczaniu okresów składkowych przypadających po dniu wejścia w życie ustawy dla celów podwyższenia emerytury w myśl ust. 1 miesiące, w których składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe były obliczone od podstawy wymiaru niższej od kwoty minimalnego wynagrodzenia pracowników, uwzględnia się w części odpowiadającej proporcji tej podstawy do kwoty minimalnego wynagrodzenia.
4. Zasady, o której mowa w ust. 3, nie stosuje się, jeżeli zmniejszenie podstawy wymiaru składek poniżej minimalnego wynagrodzenia nastąpiło na skutek pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie przepisów Kodeksu pracy, zasiłków i świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia chorobowego lub z ubezpieczenia wypadkowego. Zasady tej nie stosuje się również, jeżeli podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowiła kwota zasiłku stałego z pomocy społecznej, świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych lub zasiłku dla opiekuna określonego w przepisach o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, oraz do: pracowników, o których mowa w art. 6 wysokość wynagrodzenia pracownika pełnoetatowego, pracownika w pierwszym roku pracy ust. 2 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207 oraz z 2023 r. poz. 1667), żołnierzy niezawodowych w służbie czynnej, ubezpieczonych odbywających służbę zastępczą, a także pozostających w służbie kandydackiej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej.
5. Prawo do podwyższenia, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje emerytom, którzy osiągają przychód z tytułu działalności, o której mowa w art. 104 osiąganie przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego ust. 1-4, jeżeli przychód ten przekracza kwotę podwyższenia.
5a. Prawo do podwyższenia, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje w razie zbiegu prawa do emerytury z Funduszu z prawem do:
1) emerytury wojskowej lub policyjnej, o której mowa w art. 85 kwoty najniższych świadczeń ust. 5;
2) emerytury rolniczej określonej w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.
6. (uchylony)
7. Do ustalenia kwoty przekroczenia, o której mowa w ust. 5, stosuje się odpowiednio przepisy art. 104 osiąganie przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego ust. 1-8 i art. 106 rozporządzenie dotyczące zmniejszania i zawieszania świadczeń.
8. Przepisy ust. 1-7 stosuje się odpowiednio do osób, które nie przystąpiły do otwartego funduszu emerytalnego.