Ustawa o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym

1. Firma audytorska jest obowiązana ustanowić:
1) polityki i procedury zapewniające, aby:
a) właściciele, wspólnicy (w tym komplementariusze) lub udziałowcy (akcjonariusze), członkowie zarządu lub innego organu zarządzającego, członkowie rady nadzorczej lub innego organu nadzorczego firmy audytorskiej lub podmiotu powiązanego z firmą audytorską nie ingerowali w przeprowadzanie badania w sposób zagrażający niezależności lub obiektywizmowi biegłego rewidenta przeprowadzającego badanie w imieniu firmy audytorskiej,
b) pracownicy i inne osoby, z których usług korzysta lub które nadzoruje, i które biorą bezpośredni udział w czynnościach w zakresie badania, posiadali odpowiednią wiedzę i doświadczenie w zakresie przydzielonych im obowiązków oraz aby wykonywane przez nich zlecenie badania było zgodne z obowiązującymi dla tego zlecenia standardami badania oraz obowiązującymi wymogami ustawowymi w zakresie niezależności oraz rotacji firmy audytorskiej i kluczowego biegłego rewidenta,
c) zlecanie niektórych czynności badania w ramach umowy, o której mowa w art. 48 odpowiedzialność firmy audytorskiej ust. 2, nie wpływało negatywnie na jakość zarządzania jakością firmy audytorskiej oraz nie ograniczało możliwości sprawowania przez Agencję nadzoru nad przestrzeganiem przepisów ustawy lub rozporządzenia nr 537/2014 przez firmę audytorską i biegłych rewidentów działających w jej imieniu,
d) zlecenie usługi atestacyjnej innej niż badanie lub usługi pokrewnej było przeprowadzane zgodnie z krajowymi standardami wykonywania zawodu i wymogami ustawowymi;
2) polityki i procedury przeprowadzania badań, wykonywania usług atestacyjnych innych niż badania i usług pokrewnych, przeprowadzania szkoleń, nadzorowania i oceniania działań pracowników oraz tworzenia akt badań, o których mowa w art. 67 przechowywanie dokumentacji firmy audytorskiej ust. 4, oraz akt zleceń usług atestacyjnych innych niż badania oraz akt zleceń usług pokrewnych;
3) rozwiązania organizacyjne:
a) zapobiegające zagrożeniom dla niezależności firmy audytorskiej oraz biegłych rewidentów działających w jej imieniu, a także mające na celu wykrywanie zagrożeń, ich eliminowanie lub zarządzanie nimi oraz ich ujawnianie przed przyjęciem lub kontynuowaniem zlecenia badania, usługi atestacyjnej innej niż badanie lub usługi pokrewnej,
b) dotyczące postępowania w przypadku incydentów mogących mieć poważne skutki dla rzetelności czynności podejmowanych przez firmę audytorską lub biegłych rewidentów działających w jej imieniu w zakresie badania, usługi atestacyjnej innej niż badanie lub usługi pokrewnej oraz sposobu dokumentowania takich incydentów;
4) procedury administracyjne i księgowe, mechanizmy zarządzania jakością, procedury oceny ryzyka oraz rozwiązania w zakresie kontroli i zabezpieczeń na potrzeby systemów przetwarzania informacji; mechanizmy zarządzania jakością zapewniają przestrzeganie decyzji i procedur na wszystkich poziomach organizacyjnych firmy audytorskiej lub w odniesieniu do wszystkich osób i podmiotów biorących udział w badaniu, usłudze atestacyjnej innej niż badanie lub usłudze pokrewnej;
5) polityki wynagrodzeń, w tym polityki udziału w zyskach, określające odpowiednie zachęty do osiągania wysokiej jakości badania, usługi atestacyjnej innej niż badanie lub usługi pokrewnej, uwzględniając, że kwota przychodów, które biegły rewident lub firma audytorska uzyskują ze świadczenia na rzecz badanej jednostki usług niebędących badaniem, nie jest brana pod uwagę przy ocenie wyników w zakresie uzyskiwania wysokiej jakości badania oraz nie stanowi elementu wynagrodzenia jakichkolwiek osób biorących udział w badaniu lub mogących na nie wpłynąć;
6) w przypadku badania jednostek zainteresowania publicznego:
a) mechanizm rotacji kluczowego biegłego rewidenta,
b) mechanizm stopniowej rotacji najwyższego rangą personelu, o którym mowa w art. 17 ust. 7 akapit trzeci rozporządzenia nr 537/2014,
c) procedury określające tryb rozwiązywania sporów między kontrolerem jakości wykonania zlecenia a kluczowym biegłym rewidentem, o których mowa w art. 8 ust. 6 zdanie drugie rozporządzenia nr 537/2014.
2. Dla zapewnienia ciągłości i regularności wykonywania czynności w zakresie badania ustawowego firma audytorska oraz kluczowy biegły rewident wykorzystują odpowiednie systemy, zasoby i procedury.

1. Firma audytorska dostosowuje swoją organizację wewnętrzną, w tym polityki, procedury, rozwiązania organizacyjne i mechanizmy zarządzania jakością, do wielkości i rodzaju prowadzonej działalności podstawowej, w tym do wielkości i rodzaju jednostek, na rzecz których świadczy usługi atestacyjne lub usługi pokrewne.
2. Firma audytorska wykazuje, na żądanie Agencji, że stosowane przez nią polityki, procedury, rozwiązania organizacyjne i mechanizmy zarządzania jakością są odpowiednie do skali i stopnia złożoności czynności wykonywanych przez firmę audytorską, biegłych rewidentów lub podwykonawców działających w jej imieniu i na jej rzecz.

1. Do każdego badania i każdej atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju firma audytorska wyznacza przynajmniej jednego odpowiednio kluczowego biegłego rewidenta i kluczowego biegłego rewidenta atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, kierując się koniecznością zapewnienia wysokiej jakości badania i atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju oraz spełnienia wymogów w zakresie niezależności i kompetencji umożliwiających właściwe przeprowadzenie badania i atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju.
2. Firma audytorska zapewnia kluczowemu biegłemu rewidentowi i kluczowemu biegłemu rewidentowi atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju odpowiednie zasoby, w tym zespoły wykonujące odpowiednio badanie i atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, posiadające kompetencje i możliwości niezbędne do właściwego przeprowadzenia danego badania i danej atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju.
3. Kluczowy biegły rewident i kluczowy biegły rewident atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju biorą czynny udział w przeprowadzeniu odpowiednio badania i atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju.
4. Kluczowy biegły rewident i kluczowy biegły rewident atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju i firma audytorska przeznaczają wystarczającą ilość czasu i odpowiednie zasoby w celu właściwego przeprowadzenia badania i atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju.
5. Kluczowy biegły rewident może jednocześnie pełnić funkcję kluczowego biegłego rewidenta atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, jeżeli jest uprawniony do atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju. W takim przypadku zespół wykonujący badanie może być jednocześnie zespołem wykonującym atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju.
6. Przeprowadzając atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, firma audytorska i kluczowy biegły rewident atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju mogą korzystać z pracy eksperta, w tym w zakresie środowiska i klimatu, spraw społecznych oraz ładu korporacyjnego.

1. Firma audytorska sporządza i przechowuje przez okres nie krótszy niż 8 lat dokumentację dotyczącą:
1) naruszeń przepisów ustawy lub rozporządzenia nr 537/2014 oraz skutków tych naruszeń;
2) środków podjętych w celu:
a) przeciwdziałania naruszeniom, o których mowa w pkt 1,
b) zmiany systemu zarządzania jakością.
2. Firma audytorska sporządza sprawozdanie roczne zawierające przegląd środków podjętych w celu zaradzenia naruszeniom, o których mowa w ust. 1 pkt 1, i przekazuje je do wiadomości swoim pracownikom w terminie 6 miesięcy od zakończenia roku kalendarzowego.
3. Firma audytorska sporządza dokumentację klienta, która zawiera:
1) nazwę i adres klienta oraz miejsce prowadzenia działalności;
2) określenie rodzaju sprawozdań finansowych klienta podlegających badaniu, a w przypadku atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju – rodzaju tej sprawozdawczości podlegającej atestacji;
3) akta:
a) badań,
b) atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju,
c) zleceń usług atestacyjnych innych niż badanie i atestacja sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju,
d) zleceń usług pokrewnych
– wykonanych lub wykonywanych na rzecz danego klienta;
4) listę usług wykonanych lub wykonywanych na rzecz danego klienta, w tym usług atestacyjnych innych niż badanie i atestacja sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju oraz usług pokrewnych;
4a) (uchylony)
5) wynagrodzenie:
a) całkowite przewidziane umową za:
– badanie,
– atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju,
– poszczególne usługi inne niż badanie i atestacja sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju,
b) faktyczne otrzymane w każdym roku obrotowym za:
– badanie,
– atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju,
– poszczególne usługi inne niż badanie i atestacja sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju;
6) procentowy udział wszystkich wynagrodzeń otrzymanych od danego klienta w danym roku obrotowym w całkowitych przychodach rocznych firmy audytorskiej.
4. Firma audytorska tworzy akta badania dla każdego badania, zawierające:
1) dane i dokumenty, o których mowa w art. 74 obowiązki firmy audytorskiej i kluczowego rewidenta przed przyjęciem lub kontynuowaniem zlecenia, a także w art 6–8 rozporządzenia nr 537/2014;
2) imiona i nazwiska kluczowych biegłych rewidentów wraz ze wskazaniem imienia i nazwiska kluczowego biegłego rewidenta podpisującego sprawozdanie z badania;
3) skład zespołu wykonującego badanie;
4) w przypadku badań jednostek zainteresowania publicznego – imię i nazwisko kontrolera jakości wykonania zlecenia badania;
5) listę podwykonawców, podmiotów powiązanych z firmą audytorską, podmiotów należących do sieci, ekspertów lub innych osób, które brały udział w przeprowadzeniu badania;
6) oświadczenia o niezależności, o których mowa w art. 74 obowiązki firmy audytorskiej i kluczowego rewidenta przed przyjęciem lub kontynuowaniem zlecenia ust. 2;
7) zapytania o poradę kierowane do ekspertów wraz z otrzymaną poradą i uzasadnienie wyboru określonego rozwiązania zaproponowanego przez ekspertów;
8) sprawozdanie z badania sporządzone zgodnie z art. 83 sprawozdanie biegłego rewidenta z przeprowadzonego badania–86, a w odpowiednich przypadkach – także zgodnie z art. 10 rozporządzenia nr 537/2014;
9) w przypadku badania jednostki, w której działa komitet audytu lub inny organ pełniący jego funkcję – sprawozdanie dodatkowe, o którym mowa w art. 11 rozporządzenia nr 537/2014;
10) dokumentację badania w rozumieniu art. 68 objaśnienie pojęć rozdziału pkt 1;
11) dokumentację wykonanego przeglądu, o której mowa w art. 81 zakres badań przeprowadzanych przez firmę audytorską grupy ust. 5 pkt 3;
12) oświadczenie o spełnieniu wymogu, o którym mowa w art. 66 kluczowy biegły rewident i kluczowy biegły rewident atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju ust. 4;
13) inne istotne dane i dokumenty, które brane były pod uwagę przez kluczowego biegłego rewidenta i firmę audytorską przy sporządzaniu sprawozdania z badania oraz sprawozdania dodatkowego, o którym mowa w art. 11 rozporządzenia nr 537/2014, oraz które wspomagają proces monitorowania przestrzegania przepisów ustawy, a w odpowiednich przypadkach – także przepisów rozporządzenia nr 537/2014, przez firmę audytorską.
4a. Dokumentacja, o której mowa w ust. 3, 4 i 4b, jest sporządzana w języku polskim. Dokumentacja, o której mowa w ust. 3 pkt 3 lit. c i d, ust. 4 pkt 7, 10 i 13 oraz ust. 4b pkt 7, 10 i 11, może być sporządzona w języku obcym, jednakże na potrzeby kontroli firma audytorska zapewnia jej pisemne tłumaczenie na język polski.
4b. Firma audytorska tworzy akta atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju dla przeprowadzenia każdej atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, zawierające:
1) dane i dokumenty, o których mowa w art. 74 obowiązki firmy audytorskiej i kluczowego rewidenta przed przyjęciem lub kontynuowaniem zlecenia, a także dokumenty sporządzone w związku z wykonywaniem obowiązków, o których mowa w art. 7 rozporządzenia nr 537/2014;
2) imiona i nazwiska kluczowych biegłych rewidentów atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju wraz ze wskazaniem imienia i nazwiska kluczowego biegłego rewidenta atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju podpisującego sprawozdanie z atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju;
3) skład zespołu wykonującego atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju;
4) listę podwykonawców, podmiotów powiązanych z firmą audytorską, podmiotów należących do sieci, ekspertów lub innych osób, które brały udział w atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju;
5) oświadczenia o niezależności, o których mowa w art. 74 obowiązki firmy audytorskiej i kluczowego rewidenta przed przyjęciem lub kontynuowaniem zlecenia ust. 2;
6) sprawozdanie z atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju sporządzone zgodnie z art. 87a elementy sprawozdania z atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju–87d;
7) dokumentację atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju;
8) dokumentację wykonanego przeglądu, o której mowa w art. 81 zakres badań przeprowadzanych przez firmę audytorską grupy ust. 5 pkt 3;
9) oświadczenie o spełnieniu wymogu, o którym mowa w art. 66 kluczowy biegły rewident i kluczowy biegły rewident atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju ust. 4;
10) zapytania o poradę kierowane do ekspertów, o których mowa w art. 66 kluczowy biegły rewident i kluczowy biegły rewident atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju ust. 6, wraz z otrzymaną poradą i uzasadnienie wyboru określonego rozwiązania zaproponowanego przez ekspertów;
11) inne istotne dane i dokumenty, które brane były pod uwagę przez kluczowego biegłego rewidenta atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju i firmę audytorską przy sporządzaniu sprawozdania z atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju oraz które wspomagają proces monitorowania przestrzegania przepisów ustawy.
5. Firma audytorska jest obowiązana zamknąć akta badania i akta atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju nie później niż 60 dni po dniu sporządzenia odpowiednio sprawozdania z badania albo sprawozdania z atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju i przechowywać je przez okres co najmniej 8 lat od dnia ich zamknięcia.
5a. Firma audytorska jest obowiązana zamknąć akta zleceń usług atestacyjnych innych niż badanie lub atestacja sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju oraz akta zleceń usług pokrewnych, nie później niż 60 dni po dniu sporządzenia sprawozdania z wykonania usługi atestacyjnej innej niż badanie lub atestacja sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju lub usługi pokrewnej i przechowywać je przez okres co najmniej 8 lat od dnia ich zamknięcia.
6. Firma audytorska przechowuje dokumentację klienta, na rzecz którego przeprowadziła:
1) badanie,
2) atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju,
3) usługę atestacyjną inną niż badanie i atestacja sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju,
4) usługę pokrewną
– przez okres nie krótszy niż 8 lat od daty zamknięcia odpowiednio akt badania, akt atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, akt zleceń usług atestacyjnych innych niż badanie i atestacja sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju lub akt zleceń usług pokrewnych.
7. Firma audytorska przechowuje dokumentację przekazanych jej skarg pisemnych, które dotyczyły przeprowadzonych badań, atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, usług atestacyjnych innych niż badanie i atestacja sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju i usług pokrewnych, przez co najmniej 8 lat od daty ich wniesienia.
7a. W przypadku gdy ta sama firma audytorska przeprowadza badanie ustawowe i atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, akta atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju można zawrzeć w aktach badania.
8. W przypadku wszczęcia postępowania dyscyplinarnego lub postępowania w sprawie odpowiedzialności firmy audytorskiej okres przechowywania dokumentacji klienta, akt badania, akt atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju oraz innych dokumentów istotnych dla oceny zgodności działalności firmy audytorskiej lub biegłych rewidentów z przepisami ustawy lub rozporządzenia nr 537/2014 ulega wydłużeniu do czasu przedawnienia odpowiednio karalności przewinienia dyscyplinarnego albo nałożenia kary administracyjnej. Agencja zawiadamia firmę audytorską o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego.