1. Kierownik budowy jest obowiązany zapoznać wszystkie osoby, uczestniczące w organizacji i realizacji robót budowlanych wykonywanych z użyciem materiałów wybuchowych, z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczącymi tych robót.
2. Pracownicy, przed przystąpieniem do wykonywania robót, o których mowa w ust. 1, po zapoznaniu się z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy - potwierdzają pisemnie, że zostali do tych robót odpowiednio przygotowani.
Przed przystąpieniem do realizacji prac strzałowych w obiekcie budowlanym, obiekt ten należy odłączyć od wszelkich instalacji.
Roboty strzałowe może wykonywać tylko jedna osoba, o wymaganych kwalifikacjach i uprawnieniach, wyznaczona do tych czynności.
W przypadkach uzasadnionych względami konstrukcyjnymi, przed przeprowadzeniem wyburzenia zasadniczego, należy dokonać niszczeń klatek schodowych, szybów wind oraz innych elementów stanowiących usztywnienie przestrzenne konstrukcji. O zakresie niszczeń decyduje projektant prac wyburzeniowych.
Rozdrabnianie elementów żelbetowych sprężonych i betonowych, złomu żeliwnego i stalowego powinno odbywać się w specjalnie do tego celu przeznaczonych, odpowiednio zaprojektowanych i wyposażonych dołach strzałowych.
W celu ograniczenia masy jednocześnie upadających elementów konstrukcji, powodujących wstrząs, zaleca się stosowanie inicjowania zwłocznego.
1. Prace rozbiórkowe należy prowadzić w sposób uniemożliwiający powstanie spękań we fragmentach nierozbieranej części konstrukcji, jej rozszczelnienie oraz uszkodzenie urządzeń hydrotechnicznych.
2. Przed przystąpieniem do prac strzałowych w konstrukcjach nadwodnych należy zdemontować wyposażenie nabrzeży i pomostów.
3. Umieszczone w wodzie ładunki należy zamocować w sposób zapewniający dokładne ich przyleganie do niszczonej konstrukcji. Ładunki należy zabezpieczyć przed wypłynięciem, wypadnięciem lub wymyciem.
1. Przed przystąpieniem do wykonywania strzelania należy powiadomić wszystkie osoby znajdujące się w strefie rozrzutu o terminie rozbiórki z zastosowaniem materiałów wybuchowych i zapewnić:
1) opuszczenie strefy zagrożenia przez przebywające tam ewentualnie osoby trzecie;
2) usunięcie wszystkich urządzeń, instalacji i innych niż konstrukcyjne elementów budowlanych, mogących spowodować obniżenie bezpieczeństwa wykonywania robót strzałowych oraz narażonych na zniszczenie lub uszkodzenie.
2. Teren placu ogradza się i ochrania w taki sposób, aby istniała ścisła kontrola osób i pojazdów wchodzących i wychodzących. Na ogrodzeniu budowy powinny być umieszczone tablice ostrzegawcze.
3. W czasie strzelania strefa niebezpieczna powinna być zabezpieczona przed dostępem osób trzecich, w szczególności przez posterunki, patrole lub blokady.
4. Strefy destrukcyjnego oddziaływania wybuchu należy zabezpieczyć przed przedostaniem się do nich osób postronnych.
5. W strefie wykonywania robót strzałowych palenie tytoniu oraz otwartego ognia jest zabronione.
6. Ładunki wybuchowe należy odpalać po uprzednim usunięciu wszystkich osób poza strefę niebezpieczną.
W czasie trwania robót strzałowych stosuje się sygnały ostrzegawcze, określone w przepisach prawa górniczego i geologicznego.
1. Na terenie budowy, w miejscu wyznaczonym przez kierownika budowy, należy zorganizować tymczasowy skład do przechowywania i wydawania środków strzałowych.
2. Tymczasowy skład środków strzałowych lokalizuje się w osobnym budynku o specjalnej konstrukcji przeciwwybuchowej, z dala od dróg komunikacyjnych budowy oraz innych budynków.
3. Miejsce wokół składu o szerokości co najmniej 5 m powinno być oznakowane tablicami ostrzegawczymi, zakazującymi wstępu na teren osobom postronnym.
4. Skład powinien być wyposażony w sprzęt przeciwpożarowy. Na terenie składu należy ściśle przestrzegać środków ostrożności i przepisów przeciwpożarowych, a w szczególności zabrania się palenia tytoniu i używania otwartego ognia.
5. W tymczasowym składzie środków strzałowych zabrania się:
1) przecinania lontu detonującego;
2) uzbrajania ładunków;
3) wykonywania innych czynności niezgodnych z zasadami bezpieczeństwa.
6. Ilość dostarczanych dziennie środków strzałowych do składu tymczasowego powinna być w miarę możliwości tak skalkulowana, aby została w tym dniu zużyta.
1. Środki strzałowe wydaje i rozlicza wyłącznie wydawca środków strzałowych.
2. Wydawanie środków strzałowych odbywa się na podstawie zapotrzebowania wystawionego przez kierownika prac strzałowych.
3. Wydawca środków strzałowych dokonuje w obecności strzałowego napełnienia puszek strzałowych materiałem wybuchowym oraz ładownic i spłonników środkami inicjującymi.
4. Wydawca środków strzałowych prowadzi rejestr wydanych i zwróconych materiałów wybuchowych i środków inicjujących w książce obrotu środkami strzałowymi.
1. Strzałowi, przenoszący środki strzałowe, noszą na prawym ramieniu opaskę ostrzegawczą koloru żółtego.
2. Zabrania się przenoszenia przez jedną osobę skrzynek z materiałem wybuchowym o masie powyżej 25 kg.
3. Przy jednoczesnym przenoszeniu większej ilości skrzynek ze środkami strzałowymi należy zachować odległość co najmniej 5 m między przenoszonymi opakowaniami.
4. Na koniec zmiany roboczej każdy strzałowy dokonuje rozliczenia zużytych środków strzałowych we własnym dzienniku strzałowym.
5. Kierownik prac strzałowych dokonuje dziennego rozliczenia środków strzałowych w dzienniku strzelań.
1. Po każdej zmianie roboczej puste puszki strzałowe, ładownice, spłonniki oraz niezużyte środki strzałowe powinny być zwrócone do tymczasowego składu środków strzałowych. Niewykorzystane w danym dniu środki strzałowe należy przewieźć do magazynu stałego. Dopuszcza się pozostawienie środków strzałowych w składzie tymczasowym pod warunkiem zapewnienia ich ochrony.
2. Odległość między miejscem składowania materiałów wybuchowych i miejscem składowania środków inicjujących powinna wynosić co najmniej 2 m.
3. Składowane środki strzałowe powinny posiadać odpowiednie certyfikaty oraz nieuszkodzone opakowania.
1. Podczas wykonywania robót rozbiórkowych należy stosować materiały wybuchowe w postaci standardowych ładunków dostarczonych przez producenta, pakietowanych lub porcjowanych przez wykonawcę, według zasad określonych w metryce strzałowej.
2. Do przenoszenia materiałów wybuchowych i środków inicjujących do miejsc załadowania należy stosować puszki strzałowe, ładownice i spłonniki.
3. W czasie realizacji prac strzałowych dopuszcza się przenoszenie materiałów wybuchowych i środków inicjujących w opakowaniach fabrycznych bądź w drewnianych skrzyniach posiadających trwałe zamknięcie.
1. Inicjowanie ładunków przy zastosowaniu lontu detonującego może odbywać się tylko bezspłonkowo.
2. W wersji kombinowanej odpalanie sieci ogniowej należy realizować elektrycznie, za pomocą zapalników o odpowiednim impulsie inicjowania.
3. W przypadku stosowania ładunków w otworach strzałowych uzbrajanie ładunków powinno odbywać się bezpośrednio przed ich załadowaniem w miejscu prowadzenia prac strzałowych.
1. Do wykonywania otworów strzałowych należy stosować sprzęt wiertniczy o napędzie elektrycznym lub pneumatycznym.
2. Przy wierceniu otworów pionowych urządzeniami elektrycznymi należy wykonać przewiert wynoszący do 10% długości otworu strzałowego albo stosować głębokość projektowaną, pod warunkiem oczyszczenia otworów sprężonym powietrzem lub wybierakiem.
3. Otwory w elementach metalowych zaleca się wykonywać przez wypalanie.
4. Zalecana średnica otworu, o którym mowa w ust. 3, wynosi od 30 do 35 mm.
5. Wiercenie i wypalanie należy prowadzić z zachowaniem wymogów zawartych w przepisach dotyczących tego rodzaju robót.
1. Do przygotowania sieci ogniowych należy stosować specjalistyczne noże minerskie, obciskacze spłonek, taśmę izolacyjną, bębny na lont detonacyjny oraz spłonniki.
2. Inicjowanie sieci ogniowej należy realizować za pomocą zapalaczy chloranowych lub zapłonników tarciowych.
W przypadku niezadziałania sieci strzałowej należy ją sprawdzić, usunąć usterki i powtórnie zainicjować. Do czasu usunięcia usterek sieci strzałowej podawanie sygnału odwoławczego jest zabronione.
1. W przypadku stwierdzenia niewybuchów należy je likwidować pojedynczo lub zależnymi od siebie grupami.
2. Przy likwidacji niewybuchów należy wykonać osłony bezpośrednie i pośrednie, zapewniające pełne bezpieczeństwo.
3. W przypadku braku dostępu do niewybuchu należy dokonać ręcznego oddzielenia elementu z niewybuchem od pozostałej części konstrukcji (zwałowiska).
4. Przenoszenie niewybuchu poza rejon prowadzenia prac strzałowych jest zabronione.
1. Zasady współdziałania ekip strzałowych z pozostałymi zespołami realizacyjnymi określa kierownik budowy, w porozumieniu z kierownikiem prac strzałowych.
2. W okresie od rozpoczęcia ładowania otworów strzałowych materiałem wybuchowym do chwili zakończenia prac strzałowych wszyscy pracownicy budowy wykonują polecenia kierownika prac strzałowych.
3. W trakcie prowadzenia prac strzałowych należy zapewnić łączność między członkami ekipy strzałowej.
4. W trakcie prowadzenia prac strzałowych ekipa strzałowa powinna być ubrana w jednolitą odzież spełniającą wymagania ochrony przed elektrycznością statyczną.
Tracą moc:
1) rozporządzenie Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 28 marca 1972 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlano-montażowych i rozbiórkowych (Dz. U. Nr 13, poz. 93) oraz
2) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 lutego 1956 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy robotach impregnacyjnych i odgrzybieniowych (Dz. U. Nr 5, poz. 25).
