Prawo zamówień publicznych

1. Zamawiający może odstąpić od umowy:
1) w terminie 30 dni od dnia powzięcia wiadomości o zaistnieniu istotnej zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym, czego nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy, lub dalsze wykonywanie umowy może zagrozić podstawowemu interesowi bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwu publicznemu;
2) jeżeli zachodzi co najmniej jedna z następujących okoliczności:
a) dokonano zmiany umowy z naruszeniem art. 454 istotna zmiana zawartej umowy i art. 455 zmiana umowy bez przeprowadzenia nowego postępowania o udzielenie zamówienia,
b) wykonawca w chwili zawarcia umowy podlegał wykluczeniu na podstawie art. 108 przesłanki wykluczenia wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia,
c) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, w ramach procedury przewidzianej w art. 258 unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia z powodu mniejszej niż wymagana liczby wykonawców Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, że Rzeczpospolita Polska uchybiła zobowiązaniom, które ciążą na niej na mocy Traktatów, dyrektywy 2014/24/UE, dyrektywy 2014/25/UE i dyrektywy 2009/81/WE, z uwagi na to, że zamawiający udzielił zamówienia z naruszeniem prawa Unii Europejskiej.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a, zamawiający odstępuje od umowy w części, której zmiana dotyczy.
3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, wykonawca może żądać wyłącznie wynagrodzenia należnego z tytułu wykonania części umowy.

1. Umowa podlega unieważnieniu, jeżeli zamawiający:
1) z naruszeniem ustawy udzielił zamówienia, zawarł umowę ramową lub ustanowił dynamiczny system zakupów bez uprzedniego zamieszczenia w Biuletynie Zamówień Publicznych albo przekazania Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej ogłoszenia wszczynającego postępowanie lub bez wymaganego ogłoszenia zmieniającego ogłoszenie wszczynające postępowanie, jeżeli zmiany miały znaczenie dla sporządzenia wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo ofert;
2) zawarł umowę z naruszeniem art. 264 zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego lub art. 308 poprzedzenie wyboru oferty aukcją elektroniczną ust. 2 lub 3 lub art. 421 umowa w sprawie zamówienia publicznego ust. 1 lub 2 albo art. 577 zakaz zawarcia umowy do czasu zakończenia postępowania odwoławczego, jeżeli uniemożliwiło to Krajowej Izbie Odwoławczej uwzględnienie odwołania przed zawarciem umowy;
3) zawarł umowę przed upływem terminu, o którym mowa w art. 216 ogłoszenie o zamiarze zawarcia umowy o udzielenie zamówienia z wolnej ręki ust. 2;
4) z naruszeniem art. 314 zawarcie umowy ramowej z większą liczbą wykonawców ust. 1 pkt 3, ust. 3 i 4, art. 315 prowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia w oparciu o katalogi elektroniczne lub art. 422 umowa ramowa na realizację zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa ust. 2 lub 3 udzielił zamówienia objętego umową ramową;
5) z naruszeniem art. 323 zaproszenie uczestników dynamicznego systemu zakupów do składania ofert na zamówienia w ramach tego systemu, art. 324 wymóg składania ofert w dynamicznym systemie zakupów w postaci katalogów elektronicznych lub art. 391 ustanowienie dynamicznego systemu zakupów ust. 4 lub 5 udzielił zamówienia objętego dynamicznym systemem zakupów.
2. Umowa nie podlega unieważnieniu, jeżeli:
1) w przypadku określonym w ust. 1 pkt 1, zamawiający miał uzasadnione podstawy, aby sądzić, że działa zgodnie z ustawą, a umowa została zawarta odpowiednio po upływie 5 dni od dnia zamieszczenia ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy w Biuletynie Zamówień Publicznych albo po upływie 10 dni od dnia publikacji takiego ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;
2) w przypadkach określonych w ust. 1 pkt 4 i 5 zamawiający miał uzasadnione podstawy, aby sądzić, że działa zgodnie z ustawą, a umowa została zawarta po upływie terminu określonego w art. 264 zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego ust. 1 lub art. 308 poprzedzenie wyboru oferty aukcją elektroniczną ust. 2 lub art. 421 umowa w sprawie zamówienia publicznego ust. 1.
3. Unieważnienie umowy wywołuje skutek od momentu jej zawarcia, z zastrzeżeniem art. 554 przesłanki uwzględnienia odwołania przez Izbę ust. 3 pkt 2 lit. b.
4. Z przyczyn, o których mowa w ust. 1 oraz art. 458 unieważnienie zmiany umowy, nie można żądać stwierdzenia nieważności umowy na podstawie art. 189 powództwo o ustalenie stosunku prawnego lub prawa ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1550, z późn. zm.).
5. Przepis ust. 1 nie wyłącza możliwości żądania unieważnienia umowy na podstawie art. 70⁵ unieważnienie umowy zawartej w wyniku aukcji lub przetargu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. − Kodeks cywilny.

Zmiana umowy podlega unieważnieniu, jeżeli została dokonana z naruszeniem art. 454 istotna zmiana zawartej umowy i art. 455 zmiana umowy bez przeprowadzenia nowego postępowania o udzielenie zamówienia. W takim przypadku stosuje się postanowienie umowne w brzmieniu obowiązującym przed tą zmianą.

1. Prezes Urzędu może wystąpić do sądu o unieważnienie:
1) zmiany umowy dokonanej z naruszeniem art. 454 istotna zmiana zawartej umowy i art. 455 zmiana umowy bez przeprowadzenia nowego postępowania o udzielenie zamówienia;
2) umowy, o której mowa w art. 457 unieważnienie umowy ust. 1.
2. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, wygasa z upływem 4 lat od dnia zawarcia umowy lub jej zmiany.

O unieważnienie umowy może wystąpić wykonawca, który ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia, w przypadku, o którym mowa w art. 457 unieważnienie umowy ust. 1 pkt 1. Uprawnienie to wygasa z upływem 4 lat od dnia zawarcia umowy.

Umowa zawarta w trybie art. 214 warunki udzielenia zamówienia z wolnej ręki ust. 1 pkt 11–13 wygasa z upływem 3 miesięcy od dnia, w którym w kontrolowanej osobie prawnej, o której mowa w art. 214 warunki udzielenia zamówienia z wolnej ręki ust. 1 pkt 11 lit. c, pkt 12 lit. c lub pkt 13 lit. c, udział uzyskał kapitał prywatny, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 214 warunki udzielenia zamówienia z wolnej ręki ust. 8.