1. Czynności wykonywane przez konsula, w tym przyjęcie i rozpatrzenie wniosku, podlegają opłatom konsularnym.
2. Opłaty konsularne wyraża się w euro.
3. Konsul pobiera opłaty konsularne w sprawach:
1) paszportowych;
2) dotyczących obywatelstwa polskiego;
3) wizowych, dotyczących udzielania cudzoziemcom zezwoleń na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego oraz innych dotyczących cudzoziemców;
4) związanych z wydawaniem zaświadczeń i zezwoleń;
5) związanych z uzyskiwaniem i przekazywaniem dokumentów;
6) legalizacyjnych, notarialnych i związanych ze sporządzaniem lub poświadczaniem tłumaczeń;
7) dotyczących stanu cywilnego;
8) z zakresu żeglugi morskiej i śródlądowej;
9) związanych z wydaniem uwierzytelnionych odpisów lub kopii z akt sprawy.
4. Konsul pobiera opłaty konsularne za szczególny sposób wykonywania czynności.
5. Opłaty konsularne pobierane przez konsula stanowią dochód budżetu państwa.
1. Do uiszczenia opłaty konsularnej jest obowiązana strona, która składa wniosek o wykonanie czynności podlegającej opłacie.
2. Opłatę konsularną uiszcza się przed wykonaniem czynności.
1. Opłatę konsularną pobiera się w walucie państwa przyjmującego.
2. W uzasadnionych przypadkach, o ile przemawiają za tym uwarunkowania w państwie przyjmującym, po uzyskaniu zgody ministra właściwego do spraw zagranicznych, opłatę konsularną można pobierać w innej walucie niż waluta państwa przyjmującego.
1. Uiszczona opłata konsularna nie podlega zwrotowi, chyba że wykonanie czynności nie zostało jeszcze rozpoczęte, a strona zażądała zaniechania jej wykonania.
2. Nie zwraca się opłaty konsularnej za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku.
1. W wyjątkowych sytuacjach, na wniosek strony, konsul może pobrać opłatę konsularną w wysokości 25%, 50% albo 75% należnej opłaty albo odstąpić od jej pobrania.
2. Rozpatrując wniosek strony, konsul bierze pod uwagę sytuację materialną lub osobistą strony.
1. Konsul może odstąpić od pobrania opłaty konsularnej od funkcjonariuszy organizacji międzynarodowych oraz osobistości życia publicznego państwa przyjmującego, jak również członków przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw trzecich, zgodnie z uznanym zwyczajem międzynarodowym.
2. W indywidualnych przypadkach konsul może pobrać opłatę konsularną w wysokości, o której mowa w art. 109 obniżenie wysokości lub odstąpienie od pobrania opłaty konsularnej ust. 1, lub odstąpić od jej pobrania, jeżeli służy to promocji języka polskiego, polskiej kultury, gospodarki, nauki, polskiego sportu, jak również promocji interesów w dziedzinie polityki zagranicznej, współpracy rozwojowej lub w innych dziedzinach ważnych z punktu widzenia interesu publicznego Rzeczypospolitej Polskiej albo jeżeli przemawiają za tym względy humanitarne.
1. Jeżeli umowy międzynarodowe, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, lub uznane zwyczaje międzynarodowe w stosunkach z innymi państwami przewidują za niektóre czynności opłaty inne niż ustalone w przepisach wydanych na podstawie art. 118 rozporządzenie w sprawie opłat konsularnych albo zwolnienie od opłat, od obywateli tych państw pobiera się opłaty przewidziane w tych umowach międzynarodowych lub zgodne ze zwyczajem albo dokonuje się określonych czynności bezpłatnie.
2. Jeżeli państwo przyjmujące albo państwo trzecie pobiera od obywateli polskich opłaty wyższe od opłat ustalonych za czynności w przepisach wydanych na podstawie art. 118 rozporządzenie w sprawie opłat konsularnych lub pobiera opłaty za czynności, które nie podlegają opłatom na podstawie przepisów niniejszego działu, na zasadzie wzajemności od obywateli takiego państwa mogą być pobierane opłaty konsularne w takiej samej wysokości; mogą być także pobierane opłaty za czynności, które zgodnie z przepisami niniejszego działu nie podlegają opłatom konsularnym.
3. Pobieranie opłat konsularnych w wysokości, o której mowa w ust. 1 i 2, następuje za zgodą ministra właściwego do spraw zagranicznych.
Nie podlegają opłatom konsularnym czynności wykonywane:
1) na rzecz obywateli polskich w sprawach:
a) dotyczących ochrony przysługujących im praw w razie ich poważnego naruszenia przez władze państwa przyjmującego lub w związku z nieszczęśliwymi wypadkami lub innymi poważnymi zdarzeniami losowymi, których ofiarami stali się obywatele polscy,
b) związanych z potwierdzeniem lub ustaleniem świadczeń z tytułu zaopatrzenia emerytalnego pracowników i ich rodzin, inwalidów wojennych i wojskowych, kombatantów oraz ich rodzin, z ubezpieczenia społecznego lub pomocy społecznej,
c) roszczeń związanych z uporczywym, dyskryminacyjnym lub oszukańczym naruszaniem praw osób wykonujących pracę zarobkową bądź roszczeń o naprawienie szkód wynikłych z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej,
d) związanych z ubieganiem się o status weterana działań poza granicami państwa albo status weterana poszkodowanego w działaniach poza granicami państwa oraz z korzystaniem z tego statusu;
2) na rzecz cudzoziemców, którym władze polskie udzieliły ochrony, w zakresie spraw związanych z ich przyjazdem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w rozumieniu ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2022 r. poz. 1264 i 1383 oraz z 2023 r. poz. 185 i 547);
3) na rzecz organów administracji publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej oraz sądów i prokuratur;
4) w związku z wystąpieniem zdarzeń mogących powodować zagrożenie dla życia lub bezpieczeństwa obywateli polskich przebywających w okręgu konsularnym;
5) w związku z dochodzeniem roszczeń alimentacyjnych lub roszczeń z tytułu opieki nad małoletnimi lub ubezwłasnowolnionymi całkowicie obywatelami polskimi;
6) na podstawie:
a) ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2023 r. poz. 102), a także w sprawach odszkodowań i zadośćuczynienia za zbrodnie nazistowskie, komunistyczne i inne przestępstwa stanowiące zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości lub zbrodnie wojenne, jak również za inne represje z motywów politycznych,
b) ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji,
c) ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. z 2018 r. poz. 295).
1. Nie pobiera się opłaty konsularnej za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wydanie wizy od członka rodziny obywatela Unii Europejskiej w rozumieniu art. 2 objaśnienie pojęć ustawowych pkt 4 w związku z pkt 3 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. z 2021 r. poz. 1697 oraz z 2023 r. poz. 547).
2. Nie pobiera się opłaty konsularnej za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wydanie wizy oraz opłaty za ponowne rozpatrzenie wniosku o wydanie wizy złożonego przez małżonka obywatela polskiego, jego małoletniego bezpośredniego zstępnego lub małoletniego bezpośredniego zstępnego jego małżonka, jego bezpośredniego wstępnego lub bezpośredniego wstępnego jego małżonka, jeżeli wstępny lub zstępny pozostaje na utrzymaniu obywatela polskiego lub jego małżonka.
Nie pobiera się opłaty konsularnej za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wydanie wizy dyplomatycznej albo służbowej.
W sprawach pobierania opłat konsularnych za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wydanie wizy jednolitej oraz w sprawach dotyczących kategorii osób zwolnionych od opłaty za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wydanie wizy jednolitej stosuje się przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 810/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Wizowy (kodeks wizowy) (Dz. Urz. UE L 243 z 15.09.2009, str. 1, z późn. zm.) oraz postanowienia umów o ułatwieniach wizowych zawartych przez Unię Europejską z państwami trzecimi.
Do pobierania obniżonych opłat konsularnych za wydanie paszportu lub paszportu tymczasowego oraz zwolnień z opłaty stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 27 stycznia 2022 r. o dokumentach paszportowych (Dz. U. z 2023 r. poz. poz. 410 i 547).
1. Strona lub inny podmiot pokrywa udokumentowane wydatki konsula związane z wykonywaniem czynności.
2. Konsul pobiera przedpłatę na poczet wydatków w szczególności z tytułu:
1) opłat należnych organom administracji publicznej państwa przyjmującego lub organom wymiaru sprawiedliwości tego państwa;
2) kosztów wykonywania przez adwokatów, notariuszy, tłumaczy i biegłych oraz inne osoby, powierzonych im czynności, w tym niezbędnych kosztów podróży – w wysokości odpowiadającej stawkom obowiązującym w miejscu wykonania czynności, a w uzasadnionych przypadkach, za zgodą strony lub ministra właściwego do spraw zagranicznych – w wysokości odpowiadającej stawkom wynikającym z umów zawartych między osobami wykonującymi powierzone czynności i konsulem;
3) kosztów bankowych;
4) kosztów zlecanych przez stronę doręczeń dokumentów, w tym dokumentów paszportowych.
3. Konsul pobiera przedpłatę na poczet wydatków po ustaleniu ich wysokości, a przed ich faktycznym poniesieniem.
4. W razie wzrostu wydatków powyżej wysokości ustalonej w sposób określony w ust. 2 konsul wzywa stronę do wpłacenia różnicy, wyznaczając termin, którego niedochowanie powoduje wstrzymanie biegu sprawy. Z należności wniesionej na pokrycie wydatków przysługuje zwrot tylko części niewydatkowanej.
Minister właściwy do spraw zagranicznych określi, w drodze rozporządzenia:
1) czynności wykonywane przez konsula podlegające opłatom konsularnym oraz wysokość tych opłat,
2) sposób przeliczania opłat konsularnych na walutę, w której opłata jest pobierana,
3) sposób pobierania, wnoszenia oraz dokonywania zwrotu opłat konsularnych,
4) sposób wnoszenia przedpłat na poczet wydatków ponoszonych przez konsula oraz zwrotu niewydatkowanej kwoty przedpłaty
− z uwzględnieniem zróżnicowania wysokości opłat za wykonywane czynności oraz zwiększonych kosztów ich wykonywania za granicą oraz efektywnego pobierania opłat konsularnych oraz przedpłat na poczet wydatków.
1. Dla określonej grupy interesantów urzędu konsularnego w państwie przyjmującym można określić obniżoną wysokość opłat konsularnych za poszczególne czynności.
2. Minister właściwy do spraw zagranicznych może określić, w drodze rozporządzenia:
1) państwo przyjmujące oraz grupę interesantów, od których opłaty konsularne będą pobierane w obniżonej wysokości;
2) wykaz czynności, za których wykonanie opłaty konsularne będą pobierane w obniżonej wysokości, oraz wysokość tych opłat;
3) termin, do którego opłaty konsularne będą pobierane w obniżonej wysokości, lub warunek, którego zaistnienie będzie skutkowało przywróceniem pobierania opłat w pełnej wysokości.
3. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 2, minister właściwy do spraw zagranicznych bierze pod uwagę słuszny interes Rzeczypospolitej Polskiej wynikający z kierunków i celów polskiej polityki zagranicznej i uwzględnia także konieczność unikania nadmiernego uszczuplania dochodów budżetu państwa.
