Art. 9d. pr. energ. - Niezależność operatorów

1. Operator systemu przesyłowego oraz operator systemu połączonego pozostają pod względem formy prawnej i organizacyjnej oraz podejmowania decyzji niezależni od wykonywania innych działalności niezwiązanych z:
1) przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych, lub przesyłaniem wodoru, lub dystrybucją wodoru, lub magazynowaniem paliw gazowych, lub magazynowaniem wodoru, lub skraplaniem gazu ziemnego, lub regazyfikacją skroplonego gazu ziemnego w instalacjach skroplonego gazu ziemnego albo
2) przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej.
1¹. Operator systemu przesyłowego oraz operator systemu połączonego, mając na względzie racjonalne wykorzystanie posiadanych środków trwałych, jeżeli warunki techniczne i wymagania bezpieczeństwa na to pozwalają, mogą je udostępniać innym podmiotom, na zasadach równego traktowania, na cele inne niż określone w ust. 1 pkt 1 albo 2, niezwiązane z produkcją, wytwarzaniem lub obrotem paliwami gazowymi albo wytwarzaniem lub obrotem energią elektryczną.
1². Udostępnianie, o którym mowa w ust. 1¹, nie może powodować obniżenia zdolności do wykonywania działalności wymienionych w ust. 1.
1³. Operator systemu przesyłowego wodorowego oraz operator systemu połączonego wodorowego pozostają pod względem formy prawnej i organizacyjnej oraz podejmowania decyzji niezależni od wykonywania innych działalności niezwiązanych z przesyłaniem wodoru lub dystrybucją wodoru, lub magazynowaniem paliw gazowych, lub magazynowaniem wodoru, lub skraplaniem gazu ziemnego, lub regazyfikacją skroplonego gazu ziemnego w instalacjach skroplonego gazu ziemnego.
1⁴. Operator systemu przesyłowego wodorowego oraz operator systemu połączonego wodorowego pozostają pod względem formy organizacyjnej oraz podejmowania decyzji niezależni od wykonywania innych działalności niezwiązanych z przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych.
1a. W celu zapewnienia niezależności operatora systemu przesyłowego, operatora systemu połączonego, operatora systemu przesyłowego wodorowego oraz operatora systemu połączonego wodorowego ta sama osoba lub ten sam podmiot nie mogą:
1) bezpośrednio lub pośrednio wywierać decydującego wpływu lub wykonywać innych praw względem przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się produkcją lub wytwarzaniem paliw gazowych, lub obrotem tymi paliwami albo wytwarzaniem energii elektrycznej lub obrotem tą energią, albo wytwarzaniem wodoru lub obrotem wodorem oraz bezpośrednio lub pośrednio wywierać decydującego wpływu lub wykonywać innych praw względem operatora systemu przesyłowego, operatora systemu połączonego, operatora systemu przesyłowego wodorowego lub operatora systemu połączonego wodorowego ani wywierać decydującego wpływu na system przesyłowy, system połączony, system przesyłowy wodorowy lub system połączony wodorowy;
2) powoływać członków rady nadzorczej, zarządu lub innych organów uprawnionych do reprezentacji operatora systemu przesyłowego, operatora systemu połączonego, operatora systemu przesyłowego wodorowego lub operatora systemu połączonego wodorowego ani względem systemu przesyłowego, systemu połączonego, systemu przesyłowego wodorowego lub systemu połączonego wodorowego oraz bezpośrednio lub pośrednio wywierać decydującego wpływu lub wykonywać praw względem przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się produkcją lub wytwarzaniem paliw gazowych, lub obrotem tymi paliwami albo wytwarzaniem energii elektrycznej lub obrotem tą energią, albo wytwarzaniem wodoru lub obrotem wodorem;
3) pełnić funkcji członka rady nadzorczej, zarządu lub innych organów uprawnionych do reprezentacji operatora systemu przesyłowego, operatora systemu połączonego, operatora systemu przesyłowego wodorowego lub operatora systemu połączonego wodorowego ani względem systemu przesyłowego, systemu połączonego, sieci przesyłowej wodorowej lub systemu połączonego wodorowego oraz pełnić tych funkcji w przedsiębiorstwie energetycznym zajmującym się produkcją lub wytwarzaniem paliw gazowych, lub obrotem tymi paliwami albo wytwarzaniem energii elektrycznej lub obrotem tą energią, albo wytwarzaniem wodoru lub obrotem wodorem.
1b. Prawa, o których mowa w ust. 1a pkt 1 i 2, obejmują w szczególności:
1) wykonywanie prawa głosu;
2) powoływanie członków rady nadzorczej, zarządu lub innych organów uprawnionych do reprezentacji przedsiębiorstwa energetycznego;
3) posiadanie większościowego pakietu udziałów lub akcji.
1c. Przez decydujący wpływ, o którym mowa w ust. 1a pkt 1 i 2, rozumie się w szczególności wykonywanie uprawnień, o których mowa w art. 4 objaśnienie pojęć pkt 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.
1d. Operator systemu dystrybucyjnego oraz operator systemu dystrybucyjnego wodorowego będący w strukturze przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo pozostają pod względem formy prawnej i organizacyjnej oraz podejmowania decyzji niezależni od innych działalności niezwiązanych z dystrybucją paliw gazowych, energii elektrycznej lub wodoru.
1da. Właściciele sieci dystrybucyjnych gazowych, operatorzy systemu dystrybucyjnego gazowego lub operatorzy systemu dystrybucyjnego wodorowego, mając na względzie racjonalne wykorzystanie posiadanych środków trwałych, jeżeli warunki techniczne i wymagania bezpieczeństwa na to pozwalają, mogą je udostępniać operatorom systemu dystrybucyjnego wodorowego w ramach tej samej grupy przedsiębiorstw zintegrowanych pionowo, na podstawie umowy dzierżawy lub umowy najmu.
1db. Udostępnianie, o którym mowa w ust. 1da, nie może wywoływać subsydiowania skrośnego pomiędzy operatorami wymienionymi w ust. 1da.
1e. W celu zapewnienia niezależności operatora systemu dystrybucyjnego oraz operatora systemu dystrybucyjnego wodorowego należy spełnić łącznie następujące kryteria niezależności:
1) osoby odpowiedzialne za zarządzanie operatorem systemu dystrybucyjnego lub operatorem systemu dystrybucyjnego wodorowego nie mogą uczestniczyć w strukturach zarządzania przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo zajmującego się przesyłaniem, produkcją lub wytwarzaniem paliw gazowych, lub obrotem tymi paliwami lub przesyłaniem lub wytwarzaniem energii elektrycznej, lub obrotem tą energią, lub przesyłaniem wodoru lub wytwarzaniem wodoru, lub obrotem wodorem ani być odpowiedzialne bezpośrednio lub pośrednio za bieżącą działalność w tym zakresie;
2) osoby odpowiedzialne za zarządzanie operatorem systemu dystrybucyjnego lub operatorem systemu dystrybucyjnego wodorowego mają zapewnioną możliwość niezależnego działania;
3) operator systemu dystrybucyjnego lub operator systemu dystrybucyjnego wodorowego mają prawo podejmować niezależne decyzje dotyczące majątku niezbędnego do wykonywania działalności gospodarczej w zakresie dystrybucji paliw gazowych, energii elektrycznej lub wodoru;
4) organ przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo nie może wydawać operatorowi systemu dystrybucyjnego lub operatorowi systemu dystrybucyjnego wodorowego poleceń dotyczących ich bieżącej działalności ani podejmować decyzji w zakresie budowy sieci lub jej modernizacji, w tym przy zagwarantowaniu środków na realizację wytycznych Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, o których mowa w art. 16 plan rozwoju w zakresie zaspokojenia zapotrzebowania na paliwa gazowe lub energię ust. 1a, chyba że te polecenia lub te decyzje dotyczą działania operatora systemu dystrybucyjnego lub operatora systemu dystrybucyjnego wodorowego, które wykracza poza zatwierdzony plan finansowy lub inny równoważny dokument.
1f. Operator systemu magazynowania lub operator systemu magazynowania wodoru będący w strukturze przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo pozostają pod względem formy prawnej i organizacyjnej oraz podejmowania decyzji niezależni od innych działalności niezwiązanych z magazynowaniem paliw gazowych, magazynowaniem wodoru, przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych, przesyłaniem wodoru, dystrybucją wodoru, skraplaniem gazu ziemnego lub regazyfikacją skroplonego gazu ziemnego w instalacjach skroplonego gazu ziemnego.
1g. W celu zapewnienia niezależności operatora systemu magazynowania oraz operatora systemu magazynowania wodoru należy spełnić łącznie następujące kryteria niezależności:
1) osoby odpowiedzialne za zarządzanie operatorem systemu magazynowania lub operatorem systemu magazynowania wodoru nie mogą uczestniczyć w strukturach zarządzania przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo lub przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się produkcją lub wytwarzaniem paliw gazowych, lub obrotem tymi paliwami lub wytwarzaniem wodoru lub obrotem wodorem ani być odpowiedzialne bezpośrednio lub pośrednio za bieżącą działalność w tym zakresie;
2) osoby odpowiedzialne za zarządzanie operatorem systemu magazynowania lub operatorem systemu magazynowania wodoru mają zapewnioną możliwość niezależnego działania;
3) operator systemu magazynowania lub operator systemu magazynowania wodoru mają prawo podejmować niezależne decyzje dotyczące majątku niezbędnego do wykonywania działalności gospodarczej w zakresie magazynowania paliw gazowych lub magazynowania wodoru;
4) organ przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo nie może wydawać operatorowi systemu magazynowania lub operatorowi systemu magazynowania wodoru poleceń dotyczących ich bieżącej działalności ani podejmować decyzji w zakresie budowy lub modernizacji instalacji magazynowej lub instalacji magazynowej wodoru, chyba że te polecenia lub te decyzje dotyczą działania operatora systemu magazynowania lub operatora systemu magazynowania wodoru, które wykracza poza zatwierdzony plan finansowy lub inny równoważny dokument.
1h. Operator systemu przesyłowego, operator systemu dystrybucyjnego oraz operator systemu połączonego nie mogą wykonywać działalności gospodarczej związanej z produkcją, wytwarzaniem lub obrotem paliwami gazowymi lub energią elektryczną ani jej wykonywać na podstawie umowy na rzecz innych przedsiębiorstw energetycznych.
1ha. Operator systemu przesyłowego gazowego, operator systemu przesyłowego wodorowego, operator systemu połączonego gazowego, operator systemu połączonego wodorowego, operator systemu dystrybucyjnego gazowego, operator systemu dystrybucyjnego wodorowego, operator systemu magazynowania, operator systemu magazynowania wodoru oraz operator systemu skraplania gazu ziemnego mogą wytwarzać energię elektryczną na własne potrzeby lub wytwarzać ciepło w ramach odzyskiwania energii odpadowej z procesów przesyłania, dystrybucji, magazynowania paliw gazowych, przesyłania wodoru, dystrybucji wodoru, magazynowania wodoru, skraplania gazu ziemnego lub regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego w instalacjach skroplonego gazu ziemnego, w tym również wykonywać działalność mającą na celu poprawę efektywności energetycznej realizowanych procesów technologicznych.
1i. Operator systemu dystrybucyjnego oraz operator systemu magazynowania, będący częścią przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo są obowiązani zamieścić w statucie lub w umowie spółki postanowienia umożliwiające członkom zarządu podejmowanie niezależnych działań.
2. Operator systemu przesyłowego gazowego, operator systemu połączonego gazowego, operator systemu dystrybucyjnego gazowego oraz operator systemu magazynowania mogą świadczyć usługi polegające na przystosowywaniu paliwa gazowego do standardów jakościowych lub warunków technicznych obowiązujących w systemie przesyłowym gazowym lub w systemie dystrybucyjnym gazowym, a także usługi transportu paliw gazowych środkami transportu innymi niż sieci gazowe.
2a. Operator systemu przesyłowego gazowego może, na dodatkowe zlecenie odbiorcy, świadczyć usługi sprężania paliwa gazowego.
3. Działania mające na celu zapewnienie niezależności operatorów powinny umożliwiać funkcjonowanie mechanizmów koordynacyjnych, które zapewnią ochronę praw właścicielskich w zakresie nadzoru nad wykonywanym przez operatorów zarządem i wykonywaną przez nich działalnością gospodarczą, w odniesieniu do rentowności zarządzanych przez nich aktywów, w szczególności dotyczących sposobu zarządzania zyskiem z udziałów kapitałowych, zatwierdzania rocznego planu finansowego lub równoważnego dokumentu i ustalania ograniczeń w zakresie poziomu całkowitego zadłużenia ich przedsiębiorstwa.
4. Operatorzy, o których mowa w ust. 1d i 1f, opracowują i są odpowiedzialni za realizację programów, w których określają przedsięwzięcia, jakie należy podjąć w celu zapewnienia niedyskryminacyjnego traktowania użytkowników systemu, w tym szczegółowe obowiązki pracowników wynikające z tych programów.
4a. Operatorzy, o których mowa w ust. 1d i 1f, przedkładają Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki programy, o których mowa w ust. 4, z własnej inicjatywy lub na jego żądanie.
4b. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, w drodze decyzji, zatwierdza program, o którym mowa w ust. 4, i określa termin jego wykonania albo odmawia jego zatwierdzenia, jeżeli określone w nim działania nie zapewniają niedyskryminacyjnego traktowania użytkowników systemu. W decyzji o odmowie zatwierdzenia programu Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wyznacza termin przedłożenia nowego programu. Wniesienie odwołania od decyzji nie wstrzymuje obowiązku przedłożenia nowego programu do zatwierdzenia.
5. Operatorzy, o których mowa w ust. 1d i 1f, wyznaczają inspektora do spraw zgodności, którego zadaniem jest monitorowanie realizacji programów, o których mowa w ust. 4. Inspektor ten powinien być w swoich działaniach niezależny oraz mieć dostęp do informacji będących w posiadaniu odpowiednio operatora, o którym mowa w ust. 1d albo 1f, oraz jednostek z nim powiązanych, które są niezbędne do wypełnienia jego zadań.
5a. Inspektor, o którym mowa w ust. 5, przedstawia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki, do dnia 31 marca każdego roku, sprawozdanie zawierające opis działań podjętych w roku poprzednim w celu realizacji programów, o których mowa w ust. 4.
6. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki ogłasza w Biuletynie Urzędu Regulacji Energetyki, na koszt operatorów, sprawozdania, o których mowa w ust. 5a.
7. Przepisów ust. 1d, 1e oraz ust. 1h–6 nie stosuje się do przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo obsługującego:
1) mniej niż sto tysięcy odbiorców przyłączonych do systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego wchodzącego w skład tego przedsiębiorstwa;
2) system dystrybucyjny elektroenergetyczny o rocznym zużyciu energii elektrycznej nieprzekraczającym 3 TWh w 1996 r., w którym mniej niż 5% rocznego zużycia energii elektrycznej pochodziło z innych połączonych z nim systemów elektroenergetycznych;
3) mniej niż sto tysięcy odbiorców przyłączonych do systemu dystrybucyjnego gazowego wchodzącego w skład tego przedsiębiorstwa;
4) mniej niż sto tysięcy odbiorców przyłączonych do systemu dystrybucyjnego gazowego wchodzącego w skład tego przedsiębiorstwa, jeżeli sprzedaż przez to przedsiębiorstwo dotyczy paliw gazowych innych niż gaz ziemny wysokometanowy lub zaazotowany, w tym skroplony gaz ziemny, dostarczanych siecią gazową.
7a. Przepisów ust. 1d–1e i 2–6 nie stosuje się do operatora systemu dystrybucyjnego wodorowego, który wchodzi w skład przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo z operatorem systemu dystrybucyjnego gazowego obsługującego łącznie mniej niż sto tysięcy odbiorców przyłączonych do systemu dystrybucyjnego gazowego oraz systemu dystrybucyjnego wodorowego wchodzących w skład tego przedsiębiorstwa, jeżeli w terminie do dnia 5 sierpnia 2024 r. wobec tego przedsiębiorstwa nie stosowano przepisów ust. 1d, 1e i 1h–6 ze względu na spełnianie przez to przedsiębiorstwo przesłanki, o której mowa w ust. 7 pkt 3 lub 4.
8. Przedsiębiorstwo energetyczne wyznaczone operatorem systemu elektroenergetycznego jest obowiązane przekazywać Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki informacje dotyczące zmiany zakresu wykonywanej działalności gospodarczej oraz jego powiązań kapitałowych, w terminie miesiąca od dnia wprowadzenia tych zmian.

Art. 9d. Niezależność operatorów

LexLege - Baza aktów prawnych i orzecznictwa

LexLege na 24 godziny

LexLege na 1 miesiąc

LexLege na 12 miesięcy