Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Ustanie małżeństwa

Powódka Pola R.-S. wniosła o rozwiązanie przez rozwód jej małżeństwa zawartego z pozwanym Michałem S. i powierzenie jej opieki nad małoletnimi dziećmi stron. Na rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku strony zgodnie wniosły o zaniechanie orzekania o winie w rozkładzie pożycia małżeńskiego, wobec czego sąd zaniechał prowadzenia postępowania dowodowego w tym zakresie. Wyrokiem z dnia 5 stycznia 2007 r. Sąd Okręgowy w L. rozwiązał małżeństwo stron bez orzekania o winie, wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi stron powierzył powódce, pozostawiając powodowi prawo do współdecydowania o istotnych sprawach dzieci i prawo do osobistych kontaktów z nimi. Czy w drodze apelacji strona procesu rozwodowego może cofnąć wyrażone przed sądem pierwszej instancji żądanie zaniechania orzekania o winie rozkładu pożycia (art. 57 § 2 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego)? Odpowiedź uzasadnij.

Zgodnie z treścią art. 57 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, sąd, orzekając rozwód, orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia, jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy. W judykaturze Sądu Najwyższego, na gruncie kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, dominuje pogląd, że strona może w postępowaniu apelacyjnym odwołać wyrażoną przed sądem pierwszej instancji zgodę na zaniechanie orzekania o winie rozkładu pożycia. Zaznacza się m.in., że zaniechanie orzekania o winie wywołuje bardzo doniosłe skutki materialnoprawne, w szczególności w zakresie prawa do alimentacji, co w sposób oczywisty przemawia przeciwko wykładni, która pozbawiłaby małżonka możliwości realizacji tych praw. Możliwość cofnięcia czynności procesowej wynika z zasady dyspozycyjności oznaczającej, że najważniejsze znaczenie dla wszczęcia i kontynuowania postępowania w ogólności powinna mieć wola przedmiotów bezpośrednio zainteresowanych wynikiem postępowania, bowiem to do stron należy decyzja o wytoczeniu i cofnięciu powództwa, podjęciu i odwołaniu innych czynności wpływających na rozstrzygnięcie sądu oraz o wniesieniu i cofnięciu środka zaskarżenia. Stąd też wynika cecha czynności procesowych, polegająca na fakultatywności ich dokonania, mająca źródło w normach zezwalających na dokonanie określonej czynności. Odwołanie czynności procesowej podlega jednak ograniczeniu w czasie - może być ono złożone do momentu, w którym nie nastąpił jeszcze skutek odwoływanej czynności, który w zasadzie powstaje w chwili uprawomocnienia się orzeczenia wydanego na jej podstawie. Strona, która odwołuje wyrażoną przed sądem pierwszej instancji zgodę na zaniechanie orzekania o winie powinna już w apelacji powołać nowe fakty i dowody dotyczące winy współmałżonka oraz dowieść, że ich powołanie przed sądem pierwszej instancji nie było możliwe, gdyż wówczas jeszcze nie istniały, lub o nich nie wiedziała, albo też zachodziły istotne przyczyny usprawiedliwiające niemożność ich przedstawienia albo że potrzeba oparcia się na nich wynikła później (art. 368 § 1 pkt 4 Kodeksu Postępowania Cywilnego).

Barbara K. i Przemysław J.  zawarli 15 lutego 1983 roku związek małżeński i poprzez odpowiednio złożone oświadczenie, Barbara K. przejęła nazwisko swojego męża. Dnia 15 września 2008 roku złożyła ona pozew o rozwód przeciwko swojemu mężowi. Dnia 10 października 2009 roku Sąd rozwiązał małżeństwo Barbary i Przemysława J. Dnia 25 maja 2010 roku, Barbara J. zwróciła się z wnioskiem do kierownika urzędu stanu cywilnego o przywrócenie nazwiska, które nosiła przed zawarciem małżeństwa z Przemysławem J.

Czy wniosek Barbary J. został złożony do odpowiedniego organu i czy był zasadny?

Krzysztof L. został uznany za zmarłego w dniu 12 maja 2007 r. o godz. 15:00, faktycznie jednak mężczyzna żyje, ale ukrywa się. Małżonka Krzysztofa L. – Lena L. nie wie, że jej mąż faktycznie żyje i 16 sierpnia 2009 r. wychodzi ponownie za mąż za Damiana T. Krzysztof L. dowiedziawszy się, że jego żona Lena L. wyszła ponownie za mąż, również ożenił się ponownie z Tamarą G. Czy Lena L. i Krzysztof L. mogli zgodnie z prawem ponownie wejść w nowe związki małżeńskie?

Anna D. chce wystąpić z powództwem o rozwód. Zastanawia się jednak czy rozkład pożycia w jej małżeństwie jest zupełny i trwały – kobieta utrzymuje z mężem więź gospodarczą i duchową (osobistą), a co do więzi fizycznej to nie istnieje ona z powodu choroby męża. Anna D. uważa, że Sąd orzeknie rozwód, ponieważ nie łączy jej z mężem więź fizyczna. Czy kobieta ma rację? Anna D. chce wrócić po rozwodzie do swego nazwiska panieńskiego, czy ma takie prawo?

Kamil O. wystąpił przed właściwy Sąd z powództwem o rozwód. Według powoda, między nim a małżonką nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. Paulina O. podniosła jednak, że w skutek rozwodu ucierpieć może ich 17-letni syn. Jak Sąd w tym wypadku powinien zapatrywać się na dobro małoletniego dziecka i czy znaczenie ma tu jego wiek?

Anna G. wystąpiła przed właściwy Sąd z powództwem o rozwód. Według kobiety między nią a jej małżonkiem nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia, poza tym powódka podniosła, iż w domu małżonków stale mają miejsce awantury, co według niej, demoralizuje 8-letnią córkę pochodzącą z małżeństwa stron. Czy Sąd, rozpoznając sprawę, powinien oddalić ją ze względu na dobro małoletniego dziecka?