AKT ARCHIWALNY - Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej

1. Jeżeli rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe zakładu ubezpieczeń nie są pokryte aktywami zgodnie z prawem, organ nadzoru może zobowiązać zakład ubezpieczeń do przedłożenia planu przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych w zakresie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych.
2. Jeżeli środki własne zakładu ubezpieczeń są niższe niż wymagany margines wypłacalności, organ nadzoru może zobowiązać zakład ubezpieczeń do przedłożenia planu przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych, do zatwierdzenia przez organ nadzoru.
3. Jeżeli środki własne zakładu ubezpieczeń są niższe niż wymagany kapitał gwarancyjny, zakład ubezpieczeń jest obowiązany niezwłocznie:
1) zawiadomić organ nadzoru o zaistniałej sytuacji;
2) przedłożyć do zatwierdzenia przez organ nadzoru krótkoterminowy plan wypłacalności.
4. W przypadkach, o których mowa w ust. 1-3, organ nadzoru może:
1) zakazać zakładowi ubezpieczeń swobodnego rozporządzania aktywami lub ograniczyć zakres działalności;
2) wyznaczyć zakładowi ubezpieczeń termin przedłożenia planów, o których mowa w ust. 1 i 2, lub termin, do którego zakład ubezpieczeń powinien przywrócić prawidłowe stosunki finansowe albo wypłacalność;
3) zakazać zakładowi ubezpieczeń dokonywania wypłat z zysku.
5. O zamiarze zastosowania środków, o których mowa w ust. 4, organ nadzoru informuje właściwe organy państw członkowskich Unii Europejskiej, w których zakład ubezpieczeń posiada zobowiązania.
6. O zastosowaniu środków, o których mowa w ust. 4, organ nadzoru informuje właściwe organy państw członkowskich Unii Europejskiej, w których zakład ubezpieczeń wykonuje działalność ubezpieczeniową.
7. Jeżeli w przypadkach, o których mowa w ust. 1-3, organ nadzoru uzna, że zostały zagrożone interesy ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia, może podjąć czynności określone w ustawie, które uzna za konieczne w celu ochrony interesów tych osób.
8. Jeżeli interesy ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia mogą zostać lub zostały zagrożone, organ nadzoru może zażądać od zakładu ubezpieczeń przedłożenia programu naprawczego. Program naprawczy podlega zatwierdzeniu przez organ nadzoru w drodze decyzji.
8a. Program naprawczy, o którym mowa w ust. 8, powinien zawierać co najmniej informacje, o których mowa w art. 93 plan działalności krajowego zakładu ubezpieczeń, ust. 2, sporządzone na okres kolejnych 3 lat obrotowych działalności zakładu ubezpieczeń. W uzasadnionych przypadkach organ nadzoru może zatwierdzić program naprawczy obejmujący okres krótszy niż kolejne 3 lata obrotowe działalności zakładu ubezpieczeń.
8b. W przypadku, o którym mowa w ust. 8, organ nadzoru może zobowiązać zakład ubezpieczeń do utrzymywania w okresie objętym programem naprawczym środków własnych na poziomie wyższym niż wymagany margines wypłacalności.
8c. Organ nadzoru może zobowiązać zakład ubezpieczeń do wyliczenia środków własnych zakładu ubezpieczeń przy zastosowaniu niższej niż wynika to z przyjętych przez zakład ubezpieczeń zasad wyceny, wartości elementów wykorzystywanych do ich wyliczenia, w szczególności gdy stwierdzone zostały w okresie ostatniego roku obrotowego istotne zmiany wartości rynkowej tych elementów.
8d. Organ nadzoru może zobowiązać zakład ubezpieczeń do ograniczenia wpływu reasekuracji przy ustalaniu wartości wymaganego marginesu wypłacalności jeżeli:
1) w okresie ostatniego roku obrotowego zaszły istotne zmiany w zawartych przez zakład ubezpieczeń umowach reasekuracji;
2) z zawartych umów reasekuracji wynika, że brak jest rzeczywistego transferu ryzyka bądź jest on na nieznaczącym poziomie.
9. Organ nadzoru współdziała z właściwymi organami państw członkowskich Unii Europejskiej, w których zakład ubezpieczeń wykonuje działalność ubezpieczeniową w celu prawidłowego wykonania środków, o których mowa w ust. 4.

1. Organ nadzoru może podjąć decyzję o ustanowieniu kuratora nadzorującego wykonanie przez zakład ubezpieczeń:
1) planu przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych w zakresie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, o których mowa w art. 187 plan przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych w zakresie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych ust. 1;
2) planu przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych, o których mowa w art. 187 plan przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych w zakresie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych ust. 2;
3) krótkoterminowego planu wypłacalności, o którym mowa w art. 187 plan przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych w zakresie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych ust. 3 pkt 2;
4) programu naprawczego, o którym mowa w art. 187 plan przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych w zakresie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych ust. 8.
2. Kuratora powołuje się na czas określony. Kurator może być w każdym czasie odwołany przez organ nadzoru.
3. Kuratorowi przysługuje prawo uczestniczenia w posiedzeniach organów zakładu ubezpieczeń oraz prawo do uzyskiwania wszelkich informacji niezbędnych do wykonywania jego funkcji.
4. Kuratorowi przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu wobec uchwał i decyzji zarządu i rady nadzorczej zakładu ubezpieczeń do właściwego sądu gospodarczego w terminie 14 dni od dnia ich powzięcia. Wniesienie sprzeciwu wstrzymuje wykonanie uchwały lub decyzji.
5. Kurator może zaskarżyć uchwałę walnego zgromadzenia akcjonariuszy lub uchwałę walnego zgromadzenia członków, które naruszają interesy zakładu ubezpieczeń, ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia, w terminie określonym w art. 424 termin wniesienia powództwa o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia § 1 Kodeksu spółek handlowych.
6. Decyzja organu nadzoru o ustanowieniu kuratora jest natychmiast wykonalna. Od decyzji o ustanowieniu kuratora zakład ubezpieczeń może wnieść skargę do sądu administracyjnego w terminie 7 dni od dnia doręczenia decyzji. Wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania decyzji. Przepisu art. 127 odwołania od decyzji wydanej w pierwszej instancji § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się.
7. Funkcję kuratora może pełnić osoba fizyczna legitymująca się co najmniej 10-letnim doświadczeniem zawodowym w zakresie organizacji i zasad działalności zakładu ubezpieczeń. Kuratorem może być również osoba prawna, w której co najmniej połowa członków organu zarządzającego spełnia warunek określony w zdaniu poprzedzającym.
8. Kurator składa organowi nadzoru okresowe sprawozdania ze swojej działalności zawierające ocenę realizacji przez zarząd zakładu ubezpieczeń planu przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych, krótkoterminowego planu wypłacalności lub programu naprawczego.
9. Wynagrodzenie kuratora ustala organ nadzoru, z tym że nie może ono być wyższe niż wynagrodzenie prezesa zarządu zakładu ubezpieczeń, w którym ustanowiono kuratora. Koszty związane z wykonaniem funkcji kuratora obciążają koszty działalności zakładu ubezpieczeń.

1. Organ nadzoru może ustanowić, w drodze decyzji, zarząd komisaryczny w celu doprowadzenia do prawidłowych stosunków finansowych w przypadku, gdy zakład ubezpieczeń:
1) nie przedłoży krótkoterminowego planu wypłacalności lub organ nadzoru odmówi jego zatwierdzenia lub
2) nie zrealizuje w terminie krótkoterminowego planu wypłacalności, lub
3) w każdym innym przypadku zagrożenia wypłacalności zakładu ubezpieczeń.
2. Organ nadzoru może ustanowić zarząd komisaryczny w przypadku zaistnienia w zakładzie ubezpieczeń sytuacji niemożności wykonywania przez organy tego zakładu ubezpieczeń powierzonych im zadań, co może w istotny sposób zagrozić interesom ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia, a także gdy organy zakładu ubezpieczeń wykonują powierzone im zadania z rażącym naruszeniem interesów zakładu ubezpieczeń, ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia w szczególności przez doprowadzanie do sytuacji, w której zakład ubezpieczeń nie będzie w stanie wypłacać należnych świadczeń.
3. Decyzja, o której mowa w ust. 1 i 2, jest natychmiast wykonalna.
4. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy oraz skargę do sądu administracyjnego na decyzję o ustanowieniu zarządu komisarycznego może wnieść rada nadzorcza zakładu ubezpieczeń.
5. Ustanowienie zarządu komisarycznego podlega zgłoszeniu do Krajowego Rejestru Sądowego. Zgłoszenia dokonuje zarząd komisaryczny w dniu jego ustanowienia.
6. Ustanowienie zarządu komisarycznego nie wpływa na prawa i obowiązki zakładu ubezpieczeń, z wyjątkiem zmian określonych w ustawie.
7. Z dniem ustanowienia zarządu komisarycznego:
1) wygasają mandaty członków zarządu zakładu ubezpieczeń;
2) ustanowione prokury i pełnomocnictwa wygasają;
3) prawa i obowiązki innych organów zakładu ubezpieczeń ulegają zawieszeniu na okres zarządu komisarycznego, z zastrzeżeniem ust. 4.
8. Zarząd komisaryczny ma prawo podejmowania decyzji we wszelkich sprawach zastrzeżonych w przepisach prawa i statucie do właściwości zarządu, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia zakładu ubezpieczeń.
9. Organ nadzoru wydaje decyzję o odwołaniu zarządu komisarycznego w każdym przypadku, w którym przestały istnieć przesłanki ustanowienia zarządu komisarycznego albo została zarządzona likwidacja przymusowa albo zakład ubezpieczeń został postawiony w stan upadłości.
10. Zarząd komisaryczny w porozumieniu z organem nadzoru podejmuje wszelkie niezbędne czynności w celu zabezpieczenia interesów ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia.
11. Organ nadzoru w decyzji o ustanowieniu zarządu komisarycznego określa dzień ustanowienia zarządu komisarycznego i okres, na jaki jest ustanowiony zarząd komisaryczny, a także wskazuje, czy okres ten może być przedłużany.
12. Organ nadzoru po wydaniu decyzji, o której mowa w ust. 1 i 2, w formie pisemnej określa liczbę członków i skład zarządu komisarycznego, a także szczegółowe zadania, sposób wykonywania zadań, zasady reprezentacji oraz wynagrodzenie zarządu komisarycznego.
13. Wynagrodzenie członków zarządu komisarycznego nie może być wyższe niż wynagrodzenie członków dotychczasowego zarządu zakładu ubezpieczeń. Koszty zarządu komisarycznego obciążają zakład ubezpieczeń.
14. Członkowie zarządu komisarycznego otrzymują w razie potrzeby urlop bezpłatny w macierzystym zakładzie pracy na czas pełnienia tej funkcji. Okres bezpłatnego urlopu zalicza się do okresów pracy oraz innych okresów, od których zależy nabycie uprawnień pracowniczych.
15. (uchylony).

Likwidacja zakładu ubezpieczeń następuje w przypadku:
1) podjęcia uchwały walnego zgromadzenia zakładu ubezpieczeń o rozwiązaniu zakładu ubezpieczeń (likwidacja dobrowolna);
2) zarządzenia likwidacji przez organ nadzoru (likwidacja przymusowa).

W przypadku otwarcia likwidacji:
1) zakład ubezpieczeń nie może zawierać umów ubezpieczenia;
2) umowy już zawarte nie mogą być przedłużane i nie przedłużają się;
3) sumy ubezpieczeń zawartych umów ubezpieczenia nie mogą być podwyższane;
4) zakład ubezpieczeń nie może zawierać umów reasekuracji czynnej i umów retrocesji czynnej;
5) umowy reasekuracji czynnej i umowy retrocesji czynnej już zawarte nie mogą być przedłużane i nie przedłużają się;
6) zakład ubezpieczeń nie może przyjmować nowych cesji w ramach zawartych umów reasekuracji czynnej i umów retrocesji czynnej;
7) zakład ubezpieczeń nie może zwiększać odpowiedzialności w ramach zawartych umów reasekuracji czynnej i umów retrocesji czynnej.

1. O zamiarze podjęcia uchwały o rozwiązaniu zakładu ubezpieczeń organ zwołujący walne zgromadzenie zakładu ubezpieczeń jest obowiązany, nie później niż 30 dni przed zwołaniem walnego zgromadzenia, zawiadomić organ nadzoru.
2. W zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 1, zawiadamiający określa:
1) przyczyny rozwiązania zakładu ubezpieczeń;
2) osoby mające pełnić funkcje likwidatorów.
3. Organ nadzoru może, w terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, wyrazić, w drodze decyzji, sprzeciw, w przypadku gdy rozwiązanie zakładu ubezpieczeń zagraża interesom ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia. W przypadku zgłoszenia sprzeciwu organ, który zwołał walne zgromadzenie zakładu ubezpieczeń, jest obowiązany do niezwłocznego odwołania posiedzenia.
4. Organ nadzoru, z ważnych powodów, może wyznaczyć, w drodze decyzji, likwidatorów z urzędu.

1. Organ nadzoru może zarządzić likwidację przymusową zakładu ubezpieczeń, jeżeli:
1) zakład ubezpieczeń wykonuje działalność z naruszeniem prawa lub statutu lub planu działalności nie zapewniając zdolności zakładu ubezpieczeń do wykonywania zobowiązań;
2) zakład ubezpieczeń nie zrealizuje w terminie planu przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych albo krótkoterminowego planu wypłacalności;
3) walne zgromadzenie zakładu ubezpieczeń nie podejmie uchwały o pokryciu straty finansowej albo strata finansowa nie zostanie pokryta w terminie i w sposób określony w uchwale;
4) zarząd komisaryczny nie doprowadził do przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych zakładu ubezpieczeń w ustalonym terminie;
5) zakład ubezpieczeń nie spełnia świadczeń z tytułu umów ubezpieczenia albo spełnia je z opóźnieniem lub częściowo;
6) zostało cofnięte zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie całej działalności.
2. Decyzja, o której mowa w ust. 1, jest natychmiast wykonalna.

1. W przypadku zarządzenia likwidacji przymusowej organ nadzoru:
1) wyznacza likwidatora;
2) powiadamia pisemnie o otwarciu likwidacji znanych sobie wierzycieli zakładu ubezpieczeń;
3) powiadamia o otwarciu likwidacji organy nadzoru państw członkowskich Unii Europejskiej.
2. Organ nadzoru ogłasza otwarcie likwidacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

1. Likwidator posiada umocowanie do wykonywania obowiązków, wynikających z prowadzonego postępowania likwidacyjnego w stosunku do zakładu ubezpieczeń, także na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, z zachowaniem prawa krajowego tych państw.
2. Likwidator posiadający umocowanie do wykonywania obowiązków wynikających z prowadzonego przymusowego postępowania likwidacyjnego w stosunku do zagranicznego zakładu ubezpieczeń mającego siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej posiada takie same uprawnienia jak likwidator, o którym mowa w ust. 1.

Informacja o likwidacji zakładu ubezpieczeń podlega wpisowi do właściwych rejestrów państw członkowskich Unii Europejskiej, w których zakład ubezpieczeń wykonuje działalność, zgodnie z przepisami rozdziału 6.

Likwidator składa organowi nadzoru:
1) bilans otwarcia likwidacji i sprawozdanie likwidacyjne, sporządzone w terminie wyznaczonym przez organ nadzoru - niezwłocznie po ich sporządzeniu;
2) sprawozdanie finansowe za każdy rok likwidacji, w terminie ustalonym dla zakładów ubezpieczeń;
3) sprawozdania o przebiegu likwidacji, w terminach i w sposób określonych przez organ nadzoru.

Likwidator ma obowiązek niezwłocznego zawiadomienia organu nadzoru o ukończeniu likwidacji.

1. W przypadku likwidacji zakładu ubezpieczeń aktywa stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych tworzą osobną masę przeznaczoną na zaspokojenie roszczeń z tytułu:
1) umów ubezpieczenia;
2) umów reasekuracji.
2. Inne zobowiązania zakładu ubezpieczeń mogą być pokryte z aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych wyłącznie po zaspokojeniu wszystkich roszczeń z tytułu umów, o których mowa w ust. 1.

1. Do likwidacji towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, z wyjątkiem małych towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu spółek handlowych.
2. Likwidacja małego towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych następuje w sposób określony w uchwale walnego zgromadzenia. W przypadku stwierdzenia przez organ nadzoru niepodjęcia lub niewykonywania czynności likwidacyjnych wobec małego towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, do likwidacji towarzystwa stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu spółek handlowych.

W przypadku likwidacji zakładu ubezpieczeń zobowiązania wynikające z umów koasekuracji zawartych na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej będą zaspokajane w ten sam sposób, jak zobowiązania wynikające z innych umów ubezpieczenia zawartych przez ten zakład ubezpieczeń.