Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia - Środki przymusu

Andrzej P. w nocy z dnia 29 na 30 listopada wraz z kolegami świętował swoje imieniny w klubie „Enigma”. Około godziny 2 nad ranem postanowił wrócić do domu. Jakieś 500 metrów od domu, przejeżdżający patrol policji zatrzymał Andrzeja P. celem jego wylegitymowania, gdyż zakłócał on ciszę nocną, poprzez wykrzykiwanie słów powszechnie uważanych za wulgarne. Andrzej P. nie posiadał przy sobie żadnych dokumentów potwierdzających jego tożsamość. Funkcjonariusze policji zgodnie z procedurą poprosili go o podanie swoich danych osobowych, które następnie mieli sprawdzić przez kontakt z Komendą Policji. Andrzej P. podał dane swojego kolegi, z którym kilka godzin wcześniej się pokłócił w barze. Tak się złożyło, że owy kolega jest funkcjonariuszem policji, więc policjanci szybko zorientowali się, że Andrzej P. podał im nieprawdziwe dane. Policjanci kilkukrotnie pytali Andrzeja P. Czy na pewno tak się nazywa, odpowiadał za każdym razem, że tak. Funkcjonariusze wyczuli ponadto, że Andrzej P. jest pod wpływem alkoholu i odwieźli go do policyjnej izby wytrzeźwień. Andrzej P. po wytrzeźwieniu usłyszał zarzut z art. 65 § 1 kodeksu wykroczeń tj. wprowadzanie w błąd organ państwowy lub instytucję upoważnioną z mocy ustawy do legitymowania co do tożsamości własnej lub innej osoby. Andrzej P. zarzucił funkcjonariuszom bezprawne pozbawienie go wolności, umieszczając go w izbie wytrzeźwień. Czy miał rację?

Andrzej P. popełnił wykroczenie z art. 65 § 1 Kodeksu Wykroczeń, tj. wprowadził w błąd organ państwowy lub instytucję upoważnioną z mocy ustawy do legitymowania co do tożsamości własnej lub innej osoby. Wykroczenie to można popełnić tylko umyślnie, według relacji funkcjonariuszy Andrzej P. doskonale zdawał sobie sprawę, że mówi nieprawdę. I to do decyzji sądu należy uznanie, czy fakt iż znajdował się on pod wpływem alkoholu wpływa jako okoliczność wyłączająca umyślność. Co do zarzutu Andrzeja P., dotyczącego bezprawności jego przewiezienia do policyjnej izby wytrzeźwień, Sąd Najwyższy wydał postanowienie (sygnatura I KZP 44/03) o treści: „Doprowadzenie i umieszczenie osoby w izbie wytrzeźwień, jednostce Policji, zakładzie opieki zdrowotnej lub innej właściwej placówce utworzonej lub wskazanej przez jednostkę samorządu terytorialnego, na podstawie art. 40 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, która została ujęta na gorącym uczynku popełnienia wykroczenia bądź przestępstwa, jeżeli nie zastosowano do niej trybu przewidzianego art. 45 § 1 Kodeksu Postępowania w Sprawach o Wykroczenia lub art. 244 Kodeksu Postępowania Karnego, nie jest "rzeczywistym pozbawieniem wolności w sprawie" i nie podlega zaliczeniu na poczet wymierzonych za to wykroczenie lub przestępstwo kar na podstawie art. 82 § 3 Kodeksu Postępowania w Sprawach o Wykroczenia lub art. 63 § 1 Kodeksu Karnego”. Zgodnie z treścią art. 45 § 1 Kodeksu Postępowania w Sprawach o Wykroczenia, policja ma prawo zatrzymać osobę ujętą na gorącym uczynku popełnienia wykroczenia lub bezpośrednio potem, jeżeli: zachodzą podstawy do zastosowania wobec niej postępowania przyspieszonego, lub nie można ustalić jej tożsamości.  Natomiast według art. 82 § 3 Kodeksu Postępowania w Sprawach o Wykroczenia, okres zatrzymania zalicza się na poczet wymierzonej kary aresztu i kary ograniczenia wolności, przyjmując jeden dzień zatrzymania, z zaokrągleniem do pełnego dnia, za równoważny jednemu dniowi kary aresztu i dwóm dniom kary ograniczenia wolności, a na poczet grzywny - przyjmując za równoważny grzywnie w wysokości 200 zł. W danym przypadku  nie zastosowano żadnego z tych przepisów, więc postanowienie SN jak najbardziej dotyczy Andrzeja P. Co oznacza, iż funkcjonariusze policji nie naruszyli żadnego prawa Andrzeja P. i działali zgodnie z przepisami.

Grażyna J. zamieszkała w M. i legitymująca się dowodem osobistym, została zatrzymana przez Policję. Zarzucono jej popełnienia wykroczenia z art. 77 Kodeksu Wykroczeń (nieostrożne trzymanie zwierzęcia), przy czym została ona ujęta na gorącym uczynku popełnienia wykroczenia. Odmówiła ona przyjęcia mandatu karnego, w związku z tym Policjanci stwierdzili, że należy natychmiast ją zatrzymać i doprowadzić do Sądu, gdzie zostanie przeprowadzone w stosunku do niej postępowanie przyśpieszone.
Czy zatrzymanie obwinionej było w tym wypadku zasadne?