Kodeks postępowania karnego - Przepisy wstępne

Mariusz K. został oskarżony o kradzież - art. 278 § 1 Kodeksu Karnego. Oskarżony przedstawił sądowi oświadczenie o stanie swojego zdrowia psychicznego, zaświadczenie o leczeniu psychiatrycznym i o pozostawaniu pod opieką lekarza psychiatry. W postępowaniu przed Sądem Rejonowym w W. Mariusz K. nie był reprezentowany przez obrońcę.
Do jakich naruszeń doszło?

Doszło do naruszenia art. 79 § 1 pkt 4 Kodeksu Postępowania Karnego, w którym wskazano przypadki obrony obligatoryjnej:
„§ 1. W postępowaniu karnym oskarżony musi mieć obrońcę, jeżeli:

1) nie ukończył 18 lat,

2) jest głuchy, niemy lub niewidomy,

3) zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy jego zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania swoim postępowaniem nie była w czasie popełnienia tego czynu wyłączona lub w znacznym stopniu ograniczona,

4) zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy stan jego zdrowia psychicznego pozwala na udział w postępowaniu lub prowadzenie obrony w sposób samodzielny oraz rozsądny.

Sąd Rejonowy powinien przydzielić Mariuszowi K. obrońcę z urzędu, jeżeli nie było go stać na ustanowienie obrońcy. W przedstawionej sytuacji zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy stan jego zdrowia psychicznego pozwala na udział w postępowaniu lub prowadzenie obrony w sposób samodzielny oraz rozsądny. Wskazują na to oświadczenia o stanie zdrowia psychicznego, zaświadczenie o leczeniu psychiatrycznym oraz pozostawanie pod opieką lekarza psychiatry.
Na przewodniczącym składu orzekającego ciąży obowiązek czuwania nad prawidłowym przebiegiem rozprawy, zgodnie z dyspozycją art. 366 § 1 Kodeksu Postępowania Karnego: „
Ma on także obowiązek ustalić wszystkie dane dotyczące oskarżonego (art. 213 § 1 Kodeksu Postępowania Karnego: „ W postępowaniu należy ustalić tożsamość oskarżonego, jego numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL), a w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL - numer i nazwę dokumentu stwierdzającego tożsamość oraz nazwę organu, który wydał dokument, a także wiek oskarżonego, jego stosunki rodzinne i majątkowe, wykształcenie, zawód i źródła dochodu, oraz dane o jego karalności, a w miarę możliwości numer telefonu lub adres poczty elektronicznej umożliwiające kontaktowanie się z oskarżonym oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP)”, a także zbadać czy nie zachodzą przesłanki  do zastosowania obrony obligatoryjnej z art. 79 § 1 i 2 Kodeksu Postępowania Karnego: „ § 2. Oskarżony musi mieć obrońcę również wtedy, gdy sąd uzna to za niezbędne ze względu na okoliczności utrudniające obronę.” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 01.10.2008, sygnatura IV KK 89/08).

Janusz S. i Karol W. zostali oskarżeni o czyn z art. 157§2 Kodeksu Karnego, czyli o naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni. W czasie trwania postępowania przed Sądem Rejonowym w K. Janusz S. zmarł.
Co w takiej sytuacji powinien zrobić Sąd Rejonowy?

Waldemar G. został oskarżony o popełnienie przestęsptwa z art. 278 § 3 Kodeksu Karnego (kradzież, przypadek mniejszej wagi).

Prokurator w akcie oskarżenia żądał kary grzywny. 

Sąd jednak stwierdził, że czyn oskarżonego nie miał charakteru  czynu zabronionego, gdyż jak się okazało Pokrzywdzony przekazał  dobrowolnie Oskarżonemu rzecz, o której kradzież został on oskarżony. W związku z tym postanowił umorzyć postępowanie karne na podstawie art 17 § 1 pkt 1 Kodeksu Postępowania Karnego.

Czy Sąd postąpil właściwie?