Kodeks karny - część wojskowa

Wyrokiem Wojskowego Sądu Garnizonowego w R. z dnia 14 września 2001 r. Norbert T. uznany został winnym tego, że: "w dniu 13 marca 2001 r. do godz. 16:30 nie powrócił z przepustki jednorazowej do JW. w C. i samowolnie poza nią pozostawał do dnia 16 maja 2001 r. do godz. 14:30, kiedy to został zatrzymany przez patrol Żandarmerii Wojskowej", tj. popełnienia przestępstwa określonego w art. 338 § 1 Kodeksu Karnego. Za występek ten oskarżonemu wymierzono karę 3 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie na podstawie art. 69 § 1 i 2 Kodeksu Karnego oraz art. 70 § 1 Kodeksu Karnego warunkowo zawieszono na okres próby wynoszący 1 rok. W wyniku apelacji prokuratora, który orzeczeniu temu zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na nieprzyznaniu Norbertowi T. statusu osoby młodocianej, co skutkowało obrazą przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 70 § 2 Kodeksu Karnego i art. 73 § 2 Kodeksu Karnego, w konsekwencji czego okres próby przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności sąd pierwszej instancji wyznaczył na okres 1 roku, a nadto oskarżony w tym okresie nie został oddany pod dozór kuratora. Oceń zasadność apelacji, mając na uwadze, iż w omawianym stanie faktycznym oskarżony w dniu 13 marca 2001 r. nie powrócił z jednorazowej przepustki do macierzystej jednostki i samowolnie poza nią pozostawał do dnia 16 maja 2001 r., kiedy to został zatrzymany przez patrol Żandarmerii Wojskowej. Przebywając na samowolnym oddaleniu oskarżony, w czasie jego trwania, w dniu 29 marca 2001 r. ukończył 21 lat (urodzony 29 marca 1980 r.).

Apelacja nie jest zasadna. Nie jest trafny bowiem podniesiony w niej zarzut, iż w chwili popełnienia przypisanego mu występku samowolnego oddalenia Norbert T. miał status młodocianego. Za czas popełnienia samowolnego oddalenia się należy przyjąć cały okres bezprawnego zachowania się sprawcy, do chwili jego ujęcia bądź dobrowolnego zgłoszenia się, a więc przerwania wytworzonego przez niego stanu przestępnego i wówczas nie ma znaczenia fakt, że w pierwszej fazie tegoż czynu jego sprawca nie miał ukończonych 21 lat, a więc, zgodnie z art. 115 § 10 Kodeksu Karnego, był młodocianym. Nie można bowiem dla oceny prawnokarnej czynu dzielić go na części, w której sprawca był, a później nie był młodocianym. Gdyby przyjąć za czas popełnienia przestępstwa jedynie moment samowolnego oddalenia się z jednostki lub wyznaczonego miejsca przebywania, to czas trwania bezprawności tego czynu nie miałby istotnego znaczenia. A przecież ustawodawca w art. 338 Kodeksu Karnego zróżnicował odpowiedzialność karną sprawcy tego czynu (§ 1 i 2 art. 338 Kodeksu Karnego) w zależności od czasu trwania tego przestępstwa. Za przyjęciem, że za czas popełnienia przestępstwa trwałego uważać należy moment jego zakończenia, przemawia fakt, iż okres przedawnienia karalności przestępstwa (art. 104 § 2 Kodeksu Karnego) liczony jest albo od czasu zadośćuczynienia obowiązkowi albo od chwili, w której na sprawcy obowiązek przestał ciążyć, a więc ustania stanu bezprawności czynu, czyli jego zakończenia. Podsumowując, należy więc uznać, iż przepisów dotyczących młodocianego nie stosuje się do takiego sprawcy przestępstwa samowolnego oddalenia (art. 338 § 1 lub 2 Kodeksu Karnego), który ukończył 21 lat w czasie trwania tego przestępstwa (art. 115 § 10 KK w zw. z art. 6 § 1 KK), albowiem końcową chwilą jego popełnienia jest dopiero moment ustania wytworzonego i utrzymywanego przez sprawcę stanu bezprawnego, tj. samowolnej nieobecności w macierzystej jednostce wojskowej lub w wyznaczonym miejscu przebywania.

Wojskowy Sąd Garnizonowy w G. wyrokiem z dnia 6 maja 2005 r. skazał Wojciecha U.. za popełnienie przestępstwa określonego w art. 338 § 2 Kodeksu Karnego przy zastosowaniu art. 320 Kodeksu Karnego w zw. z art. 60 § 6 pkt 3 Kodeksu Karnego na karę grzywny w wymiarze 10 stawek dziennych po 15 złotych każda. Wyrok ten uprawomocnił się z dniem 10 czerwca 2005 r. Kasację na korzyść skazanego wniósł Zastępca Prokuratora Generalnego - Naczelny Prokurator Wojskowy, zarzucając temuż wyrokowi "rażące naruszenie prawa materialnego, mające istotny wpływ na treść wyroku, polegające na błędnym zastosowaniu wobec oskarżonego Michała S. art. 60 § 6 pkt 3 Kodeksu Karnego i skazanie go na karę grzywny w sytuacji, gdy został on uznany za winnego popełnienia przestępstwa z art. 338 § 2 Kodeksu Karnego, a więc zagrożonego alternatywnie karami: ograniczenia wolności, aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności, co obligowało sąd do przyjęcia jako podstawy prawnej nadzwyczajnego złagodzenia kary art. 60 § 7 Kodeksu Karnego, nakazującego odstąpienie od wymierzenia kary i orzeczenie środka karnego wymienionego w art. 39 pkt 2-3,7 i 8 Kodeksu Karnego, środka kompensacyjnego lub przepadku.". Oceń zasadność kasacji.

Ireneusz D. (mający status żołnierza odbywającego nadterminową zasadniczą służbę wojskową, innymi słowy "inną służbę niż zasadnicza") w dniu 3 stycznia 2001 r. około godz. 13:00 na terenie JW. w K. w sali żołnierskiej drugiego szwadronu, naruszył nietykalność cielesną młodszego stopniem Mateusza Z. w ten sposób, że pchnął go na ścianę, w wyniku czego pokrzywdzony doznał obrażeń ciała w postaci rozcięcia prawego łuku brwiowego, co spowodowało u niego naruszenie czynności narządu ciała na okres poniżej 7 dni. Czy Ireneusz D. popełnił przestępstwo, jeśli tak to jakie? Wskaż sąd właściwy do orzekania w I instancji w w/w sprawie.

Major Wojska Polskiego Krzysztof K. zotał oskarżony dn. 20 maja 2008 roku o popełnienie przestępstwa z art. 345 § 3 Kodeksu Karnego - czynna napaść na przełożonego z użyciem broni, noża lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu, oraz z art. 363 § 1 Kodeksu Karnego - samowolne rozporządzenie wyposażeniem.

30 czerwca 2008 roku oskarżony przeszedł na emeryturę.

12 grudnia 2008 roku, Wojskowy Sąd Okręgowy, rozpatrując tą sprawę, skazał go na karę pozbawienia wolności na 2 lata, oraz zdegradował go do stopnia szeregowego.

W apelacji oskarżony podniósł, że zgadza się z wymiarem kary pozbawienia wolności, jednak Sąd bezprawnie zdegradował go, aż do stopnia szeregowego ze stopnia majora.

1) Czy Wojskowy Sąd Okręgowy był właściwy do rozpatrywania tej sprawy?

2) Czy Sąd mógł zdegradować oskarżonego ze stopnia majora do szeregowego?

3) Czy Sąd mógł zdegradować oskarżonego, jeżeli ten nie pełnił już czynnej służby wojskowej?