I SA/Wr 502/14

Uzasadnienie

1. Stan faktyczny sprawy.

1.1. W sprawie w odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w kwocie 293 zł Przedsiębiorstwo A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. złożyła wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym, obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. W uzasadnieniu wskazała, że postępowanie w niniejszej sprawie jest jednym z wielu analogicznych, dotyczących decyzji wydanych przez Dyrektorów Izb Celnych na terenie całej Polski. Zatem łączne obciążenie spółki nie ogranicza się tylko do kwoty wpisu od skargi w niniejszej sprawie, ale do sumy wielu opłat sądowych, które obowiązana jest ponosić przed sądami administracyjnymi w całym kraju w kilkuset sprawach. Niektóre sprawy zakończyły się decyzjami ostatecznymi, co wiąże się z koniecznością uiszczenia wpisów stosunkowych od skarg wniesionych na te decyzje, niejednokrotnie w znacznej wysokości.

1.2. W oświadczeniu o majątku i dochodach strona podała, że wysokość kapitału zakładowego, majątku lub środków finansowych wynosił według bilansu za ostatni rok (2012) – 1.000.000 zł, wartość jej środków trwałych – 300.155,92 zł, a wysokość zysku – 713.731,90 zł. Stan konta na posiadanym rachunku bankowym na koniec miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku wynosił 180.334,29 zł. Spółka zwróciła uwagę, że posiada w swoim majątku automaty o niskich wygranych, które ze względu na przewidziane w ustawie o grach hazardowych i realizowane przez organy celne eliminowanie z rynku działalności podmiotów urządzających tego rodzaju gry, nie przedstawiają obecnie realnej wartości.

1.3. Z dokumentów złożonych na wezwanie, skierowane na podstawie art. 255 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. – dalej: p.p.s.a.) wynika, że w poprzednim roku, 2013, wartość środków trwałych wynosiła 386.714,06 zł, a odnotowany zysk – 175.267,61 zł. Przychody netto spółki ze sprzedaży z kolei wyniosły 38.744.878,95 zł. W poszczególnych miesiącach (styczeń i luty 2014 r.) wartość sprzedanych towarów wynosiła odpowiednio 502.816 zł i 507.389 zł. Saldo rachunku na koniec lutego 2014 r. wynosiło 174.883,78 zł.

1.4. Strona na dzień wydania niniejszego postanowienia zobligowana jest do ponoszenia kosztów sądowych w sprawach toczących się w tut. Sądzie, w których wyznaczone zostały wpisy od skarg o łącznej wartości 18.644 zł.

1.5. Postanowieniem z dnia 25 czerwca 2014 r. referendarz sądowy odmówił stronie przyznania prawa pomocy. W sprzeciwie skarżąca polemizowała z postanowieniem referendarza.

2. Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

2.1. Zgodnie z art. 260 p.p.s.a. w razie wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, zarządzenie lub postanowienie, przeciwko któremu został on wniesiony, traci moc a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez sąd na posiedzeniu niejawnym. Mając powyższe na uwadze Sąd ponownie rozpoznał na podstawie zebranego materiału dowodowego wniosek strony o przyznanie jej prawa pomocy, stosując przepisy regulujące kwestię zwolnienia od kosztów sądowych, bowiem intencją wnioskodawcy w niniejszej sprawie było uzyskanie prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych.

Stosownie do art. 246 § 2 pkt 2) p.p.s.a. osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej, prawo pomocy może być przyznane w zakresie częściowym, gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania. Z treści tego przepisu wynika wprost, że ciężar dowodu okoliczności uzasadniających wniosek spoczywa na stronie zwracającej się o takie prawo, zaś rozstrzygnięcie w zakresie prawa pomocy ma charakter uznaniowy, co oznacza, że nawet jeżeli zostałaby spełniona przesłanka braku dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania, rozpoznający wniosek nie musi się przychylić do zgłoszonego żądania, a jedynie może przyznać to prawo jeżeli uzna, że zachodzi taka potrzeba. Ponadto osoba prawna obowiązana jest wykazać nie tylko, że nie posiada niezbędnych środków na pokrycie kosztów postępowania sądowego, ale również, że podjęła wszelkie niezbędne kroki, aby zdobyć fundusze na pokrycie wydatków związanych z postępowaniem (zob. postanowienie NSA z 15 kwietnia 2008 r. , sygn. II OZ 318/08, LEX nr 479111).

2.2. Wedle przekonania Sądu, w świetle przedstawionych przez spółkę okoliczności oraz przedłożonych dokumentów, nie można przyjąć, że skarżąca nie jest w stanie ponieść koniecznych kosztów sądowych. W 2013 r. odnotowała zysk w wysokości 175.267,61 zł. Przychody netto spółki ze sprzedaży w 2013 r. wyniosły 38.744.878,95 zł. W poszczególnych miesiącach (styczeń i luty 2014 r.) wartość sprzedanych towarów wynosiła odpowiednio 502.816 zł i 507.389 zł. Saldo rachunku na koniec lutego 2014 r. wynosiło 174.883,78 zł. Z wyciągów z rachunku bankowego oraz informacji podanych na urzędowym formularzu PPPr wynika, że spółka posiada środki pieniężne, pozwalające jej ponieść koszty sądowe, a na tym etapie sprawy – uiścić konieczny wpis od skarg.

2.3. Rozważając realne możliwości poniesienia opłat w toczącym się postępowaniu, przy uwzględnieniu charakteru prowadzonej działalności i ujawnionych wielkościach ekonomicznych, kwota opłaty sądowej od skargi, a także inne ewentualne przyszłe koszty, jeśliby się pojawiły w tej sprawie, jawi się jako nieznacząca dla kondycji finansowej spółki. Spółka w dacie złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy posiadała środki pieniężne, które mogły posłużyć do zapłaty wpisu, co pozwoliłoby na rozpoznanie spraw. Występując o zwolnienie od kosztów spółka nie podnosi, że nie posiada zdolności kredytowej.

2.4. Nie wskazuje także, w jakiej wysokości jest obowiązana uiścić wpisy we wszystkich zainicjowanych przez siebie na terenie kraju sprawach sądowoadministracyjnych.

2.5. W istocie rzeczy prawo pomocy jest formą dofinansowania strony postępowania sądowego ze środków publicznych i przez to zwolnienie z obowiązków ponoszenia kosztów postępowania sądowego powinno się sprowadzać wyłącznie do przypadków, w którym zdobycie przez stronę środków do sfinansowania udziału w tym postępowaniu jest niemożliwe (tak też postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 9 marca 2009 r. sygn. akt II SAB/Wr 32/08, LEX nr 603148). Zdaniem Sądu, ocena sytuacji skarżącej w powiązaniu z przedłożoną dokumentacją nie daje podstaw do uznania, że skarżąca spełniła przesłanki do przyznania jej prawa pomocy we wnioskowanym zakresie.

2.6. Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a., Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji postanowienia.