VII SA/Wa 2038/13

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] lipca 2013r. nr [...]. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. - ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze zm.) oraz na podstawie art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.) po rozpatrzeniu odwołania W. S. od decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] Nr [...] z dnia [...] września 2012r., zgłaszającej sprzeciw wobec zamiaru przystąpienia do użytkowania trzech budynków mieszkalnych jednorodzinnych w zabudowie szeregowej, każdy o dwóch niezależnych lokalach mieszkalnych, na nieruchomości przy ul. G. [...] w W., (dz. ewid. nr [...],[...],[...]), z obrębu [...]) - utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

W uzasadnieniu organ wskazał, że zaszła konieczność ponownego rozpatrzenia przez organ II instancji odwołania Pana W. S. od decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] Nr [...]z dnia [...] września 2012r. z uwagi na uchylenie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie jego wcześniejszej decyzji z dnia [...] listopada 2012r. Nr [...] wyrokiem z dnia 13 marca 2013r., sygn.akt: VII SA/Wa 2823/12.

W uzasadnieniu uchylonej decyzji z dnia [...] listopada 2012r. M. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego stwierdził, że w dniu 23 sierpnia 2012 r. inwestor –W. S. złożył do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] zawiadomienie o zakończeniu budowy - trzech budynków mieszkalnych jednorodzinnych w zabudowie szeregowej na nieruchomości przy ul. G. [...] w W., Inwestycja została zrealizowana na podstawie decyzji Prezydenta Miasta [...] Nr [...] z dnia [...] kwietnia 2010r., zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę na terenie w/w nieruchomości trzech budynków mieszkalnych jednorodzinnych w zabudowie szeregowej (oznaczonych na projekcie zagospodarowania działki literami A,B,C), każdy o dwóch niezależnych lokalach mieszkalnych, podpiwniczonych, dwukondygnacyjnych z poddaszem użytkowym i garażem w podpiwniczeniu wraz z wydzielonymi miejscami postojowymi na sześć samochodów osobowych oraz trzech szczelnych zbiorników na nieczystości ciekłe o pojemności użytkowej 9,6 m3 każdy.

Z uwagi na nieprzedłożenie przez inwestora wszystkich wymaganych w myśl art. 57 ustawy Prawo budowlane dokumentów, oraz z uwagi na zrealizowanie w każdym z budynków czterech lokali mieszkalnych zamiast przewidzianych w pozwoleniu na budowę dwóch lokali, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego [...] decyzją Nr [...] z dnia [...] września 2012r., zgłosił sprzeciw wobec zamiaru przystąpienia do użytkowania ww inwestycji.

Rozpoznając odwołanie inwestora organ drugiej instancji stwierdził, że inwestor załączył do odwołania m.in. rysunki zamienne do projektów budynków mieszkalnych, z których wynika, iż przy budowie budynków mieszkalnych jednorodzinnych przy ul. G. [...] w W. dokonano zmian w zakresie wielkości oraz usytuowania balkonów na parterze i piętrze w/w budynków oraz podniesienia ścianki kolankowej z 104,5 cm na 138 cm. Ponadto na parterze, nad wjazdem do garażu wykonano dodatkowy balkon.

Organ odwoławczy podzielił opinię organu I instancji, że wprowadzone zmiany w stosunku do zatwierdzonego projektu budowlanego spowodowały zwiększenie kubatury obiektu budowlanego. Odnosząc się do zarzutów skarżącego, jakoby "balkony nie powinny zaliczać się do kubatury budynku", [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wyjaśnił, że zgodnie z § 3 pkt 24a rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2002r. nr 75, poz. 690 z póź. zm.), do kubatury brutto budynku wlicza się m.in. kubaturę balkonów i tarasów, obliczaną do wysokości balustrady. Wykonanie dodatkowego balkonu spowodowało zmianę kubatury budynku, co stanowi w myśl art. 36a ust 5 pkt 2 Prawa budowlanego istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego.

W ocenie organu odwoławczego, powyższa argumentacja, w pełni uzasadnia zgłoszenie sprzeciwu wobec zamiaru przystąpienia do użytkowania niniejszej inwestycji.

Ponadto, odnosząc się do kwestii dotyczącej wykonania w każdym z przedmiotowych budynków czterech lokali mieszkalnych zamiast przewidzianych w pozwoleniu na budowę dwóch lokali, Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego stanął na stanowisku, że powyższe stanowi istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego w sytuacji, w której plan zagospodarowania przestrzennego obowiązujący na terenie nieruchomości nie dopuszcza istnienia budynków czterolokalowych (art. 36a ust. 5 pkt 7 Prawa budowlanego).

M. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wyjaśnił także, że zgłoszenie przez organ nadzoru budowlanego sprzeciwu wobec zamiaru przystąpienia do użytkowania budynków mieszkalnych nie wyklucza dopuszczalności ponownego złożenia przez Inwestora zawiadomienia, o którym mowa w art. 54 Prawa budowlanego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylając decyzję M. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] listopada 2012r. uznał, że skarga W. S., M. S. i R. S. - wspólnicy R. R. S., M. S., W. S. spółka cywilna zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżona decyzja zapadła w wyniku postępowania dotkniętego obrazą przepisów art.7 , 77 i 107 k.p.a. - wobec braku dokładnego wyjaśnienia sprawy i wobec braku wyczerpującego rozpatrzenia materiału dowodowego, oraz właściwego uzasadnienia decyzji.

Zdaniem Sądu, organ nie rozważył wnikliwie, czy w toku realizacji doszło do istotnych odstępstw od projektu budowlanego zatwierdzonego decyzją pozwolenia na budowę w oparciu, o którą inwestycja była realizowana. Organ nie zbadał, w tym kontekście, jaka była kubatura obiektu w świetle projektu i czy w toku realizacji zmiany wprowadzone doprowadziły do jej powiększenia , czy też nie miały wpływu na zachowanie tego parametru obiektu.

Sąd nie podzielił stanowiska organu co do tego, że zmiana ilości lokali - w porównaniu z projektem architektonicznym - powinna być oceniana w kontekście istotnego odstąpienia od projektu tylko przez pryzmat zgodności z planem zagospodarowania przestrzennego, tak zmienionej inwestycji, wskazując, że pogląd ten jest błędny. W niniejszej sprawie inwestor działał na podstawie pozwolenia na budowę budynków jednorodzinnych. Definicje budynku jednorodzinnego określa art. 3 pkt 2a ustawy Prawo budowlane.

Jak stanowi natomiast przepis art. 36a. 1 ustawy Prawo budowlane istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę jest dopuszczalne jedynie po uzyskaniu decyzji o zmianie pozwolenia na budowę.

Nieistotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę nie wymaga uzyskania decyzji o zmianie pozwolenia na budowę i jest dopuszczalne, o ile nie dotyczy: zakresu objętego projektem zagospodarowania działki lub terenu, charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego: kubatury, powierzchni zabudowy, wysokości, długości, szerokości i liczby kondygnacji. Kwestia oceny "istotności odstąpienia" pozostawiona została uznaniu administracyjnemu.

W ocenie Sądu, istotnym odstąpieniem od zatwierdzonego projektu budowlanego, będzie jednak z całą pewnością zmiana charakteru budynku z jednorodzinnego dwulokalowego na budynek wielorodzinny w związku z wyodrębnieniem więcej niż dwu lokali. Inne kryteria warunków technicznych dotyczą bowiem budynków jednorodzinnych inne zaś wielorodzinnych, inne są też warunki zagospodarowania działki w obu inwestycjach i tak przykładowo w odróżnieniu od budynku jednorodzinnego budynek wielorodzinny wymaga szczególnej organizacji dojść i dojazdów na działce do tego budynku - § 16. 1, § 20 w zakresie miejsc postojowych i innych kwestii zagospodarowania działki - przykładowo § 24, §25, §40.

Sąd podkreślił, że budynek, w którym zostały wyodrębnione więcej niż dwa lokale traci przymiot budynku jednorodzinnego, zatem zmiana charakteru inwestycji prowadzić musi do stwierdzenia istotnego odstępstwa od pozwolenia na budowę.

Rozpoznając sprawę ponownie, Sąd wskazał, że organ dokona oceny zgłoszonej do użytkowania inwestycji, mając na uwadze powyższe wskazania Sądu i całokształt materiału dowodowego w sprawie. Organ ustali i oceni zakres odstępstw jakie zaistniały w toku realizacji inwestycji, w porównaniu z projektem zatwierdzonym w decyzji pozwolenia na budowę. Rozstrzygnie o tym, czy mają one walor istotnych odstępstw uzasadniających zgłoszenie sprzeciwu od dokonanego przez inwestora zgłoszenia.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji z dnia [...] lipca 2013r. M. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego stwierdził, że postanowieniem Nr [...] z dnia [...] czerwca 2013r., znak: [...] zlecił organowi I instancji przeprowadzenie uzupełniającego postępowania dowodowego poprzez ustalenie w sposób nie budzący wątpliwości liczby wydzielonych lokali mieszkalnych w każdym z trzech budynków mieszkalnych jednorodzinnych w zabudowie szeregowej położonych przy ul. G. [...] w W. na działkach nr ewid. [...],[...] i [...]z obrębu [...].

Wypełniając powyższy obowiązek, PINB [...] przy piśmie z dnia 28 czerwca 2013r. przekazał protokół Nr IVOT/550/2013 z przeprowadzonych w dniu 26 czerwca 2013r. oględzin budowy przedmiotowych obiektów budowlanych, w którym stwierdzono, iż każdy budynek na nieruchomości przy ul. G. [...] w W. składa się z podpiwniczenia, parteru, I piętra i poddasza użytkowego. Zgodnie z projektem budowlanym będącym załącznikiem do decyzji Prezydenta Miasta [...] Nr [...], w każdym z trzech budynków powinny być wydzielone dwa lokale mieszkalne - jeden na parterze oraz jeden lokal dwupoziomowy obejmujący I piętro i poddasze użytkowe. Do lokalu na parterze zaprojektowano wejście poprzez drzwi lokalowe usytuowane w wewnętrznej ścianie nośnej klatki schodowej, a do dwupoziomowego poprzez drzwi lokalowe usytuowane pośrodku spocznika klatki schodowej.

Podczas kontroli stwierdzono, że drzwi lokalowe do lokalu na I piętrze zostały zamontowane w dwóch budynkach w wewnętrznej ścianie klatki schodowej niezgodnie z projektem budowlanym. Ponadto stwierdzono zamontowanie na poddaszu użytkowym dwóch drzwi lokalowych zamiast jednych. W trzecim budynku drzwi nie zostały jeszcze zamontowane, natomiast otwory drzwiowe zostały wykonane analogicznie jak w dwu pozostałych budynkach. Powyższy montaż drzwi umożliwia niezależny dostęp klatką schodową z parteru do wydzielonego lokalu mieszkalnego na I piętrze oraz do dwóch wydzielonych pomieszczeń na poddaszu użytkowym.

W czasie wizji stwierdzono również zmianę usytuowania ścianek na poddaszu użytkowym, która spowodowała że zostały wydzielone dwa niezależne lokale, do których wejście realizowane jest przez osobne drzwi lokalowe. Ponadto stwierdzono, że w każdym w wydzielonych lokali na poddaszu użytkowym wykonana jest łazienka oraz kuchnia, co umożliwia ich samodzielne funkcjonowanie jako lokali mieszkalnych. Wydzielony lokal na I piętrze także posiada łazienkę i kuchnię, co umożliwia jego samodzielne funkcjonowanie jako lokalu mieszkalnego.

Mając na uwadze ustalenia poczynione podczas wizji z dnia 26 czerwca 2013r., organ wskazał na definicję mieszkania zawartą w przepisie § 3 ust. 9 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002r. nr 75, poz. 690 - ze zmianami), zgodnie z którą mieszkaniem jest zespół pomieszczeń mieszkalnych i pomocniczych, mający odrębne wejście, wydzielony stałymi przegrodami budowlanymi, umożliwiający stały pobyt ludzi i prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego.

Wobec powyższego M. WINB stwierdził, iż w każdym z trzech budynków mieszkalnych jednorodzinnych w zabudowie szeregowej na nieruchomości przy ul. G. [...] w W.,( dz. ewid. nr [...],[...],[...] z obrębu [...]) wydzielono cztery lokale mieszkalne.

Jeżeli zatem projekt budowlany, zatwierdzony decyzją Prezydenta Miasta [...] Nr [...]z dnia [...] kwietnia 2010r., przewidywał istnienie w przedmiotowych budynkach dwóch lokali mieszkalnych, a jak wynika z materiału dowodowego faktycznie wydzielono cztery lokale mieszkalne, to zgodnie z wiążącymi w niniejszej sprawie wytycznymi Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie zawartymi w wyroku z dnia 13 marca 2013r. stanowi to w myśl art. 36a ust 5 pkt 6 Prawa budowlanego istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego, jako zmiana zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego.

Budynek, w którym wyodrębniono więcej niż dwa lokale traci bowiem przymiot budynku jednorodzinnego i staje się budynkiem wielorodzinnym, co w konsekwencji prowadzi do stwierdzenia istotnego odstępstwa od pozwolenia na budowę.

W tym stanie rzeczy za zasadne uznać należy, zdaniem organu odwoławczego, zgłoszenie sprzeciwu wobec zamiaru przystąpienia do użytkowania trzech budynków mieszkalnych jednorodzinnych w zabudowie szeregowej, każdy o dwóch niezależnych lokalach mieszkalnych, na nieruchomości przy ul. G. [...] w W. i tym samym należy utrzymać w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] Nr [...] z dnia [...] września 2012r.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na powyższą decyzję złożył W. S., wnosząc o jej uchylenie jako bezprawnej i pozbawionej podstaw merytorycznych. Skarżący poddał w wątpliwość ustalenie organu oparte na protokole sporządzonym przez insp. J. S. , że w każdym z segmentów znajdują się cztery lokale, skoro z dokumentacji, jaka jest w posiadaniu urzędu określono liczbę lokali - dwa lokale. Skarżący wskazał że ustalenia inspektora nadzoru budowlanego wskazujące na istnienie na poddaszu dwóch lokali są nieprawdziwe.

W odpowiedzi na skargę organ podtrzymał swoje stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji i wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sad Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Rzeczą Sądu, w niniejszym postępowaniu, było stosownie do dyspozycji art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153 poz. 1269), dokonanie kontroli zaskarżonej decyzji pod względem zgodności z prawem - prawidłowości zastosowania przepisów obowiązującego prawa oraz trafności ich wykładni.

Zaskarżonym rozstrzygnięciem M. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego ponownie utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] Nr [...] z dnia [...] września 2012r., znak: [...], zgłaszającą sprzeciw wobec zamiaru przystąpienia do użytkowania trzech budynków mieszkalnych jednorodzinnych w zabudowie szeregowej, każdy o dwóch niezależnych lokalach mieszkalnych, na nieruchomości przy ul. G. [...] w W.,( dz. ewid. nr [...],[...],[...] z obrębu [...]).

Organ odwoławczy ostatecznie rozstrzygnął sprawę na podstawie protokołu Nr IVOT/550/2013 z przeprowadzonych w dniu 26 czerwca 2013r. oględzin budowy przedmiotowych obiektów budowlanych, w którym stwierdzono, iż każdy budynek na nieruchomości przy ul. G. [...] w W. składa się z podpiwniczenia, parteru, I piętra i poddasza użytkowego. Zgodnie z projektem budowlanym będącym załącznikiem do decyzji Prezydenta Miasta [...] Nr [...], w każdym z trzech budynków powinny być wydzielone dwa lokale mieszkalne - jeden na parterze oraz jeden lokal dwupoziomowy obejmujący I piętro i poddasze użytkowe. Do lokalu na parterze zaprojektowano wejście poprzez drzwi lokalowe usytuowane w wewnętrznej ścianie nośnej klatki schodowej, a do dwupoziomowego poprzez drzwi lokalowe usytuowane pośrodku spocznika klatki schodowej.

Podczas kontroli stwierdzono, że drzwi lokalowe do lokalu na I piętrze zostały zamontowane w dwóch budynkach w wewnętrznej ścianie klatki schodowej niezgodnie z projektem budowlanym. Ponadto stwierdzono zamontowanie na poddaszu użytkowym dwóch drzwi lokalowych zamiast jednych. W trzecim budynku drzwi nie zostały jeszcze zamontowane, natomiast otwory drzwiowe zostały wykonane analogicznie jak w dwu pozostałych budynkach. Powyższy montaż drzwi umożliwia niezależny dostęp klatką schodową z parteru do wydzielonego lokalu mieszkalnego na I piętrze oraz do dwóch wydzielonych pomieszczeń na poddaszu użytkowym.

W czasie wizji stwierdzono również zmianę usytuowania ścianek na poddaszu użytkowym, która spowodowała że zostały wydzielone dwa niezależne lokale, do których wejście realizowane jest przez osobne drzwi lokalowe. Ponadto stwierdzono, że w każdym w wydzielonych lokali na poddaszu użytkowym wykonana jest łazienka oraz kuchnia, co umożliwia ich samodzielne funkcjonowanie jako lokali mieszkalnych. Wydzielony lokal na I piętrze także posiada łazienkę i kuchnię, co umożliwia jego samodzielne funkcjonowanie jako lokalu mieszkalnego.

Powyższe ustalenia wskazują jednoznacznie na istotnym odstąpieniem od zatwierdzonego projektu budowlanego, jakim jest zmiana charakteru budynku z jednorodzinnego dwulokalowego na budynek wielorodzinny w związku z wyodrębnieniem więcej niż dwu lokali. Innych kryteria warunków technicznych dotyczą bowiem budynków jednorodzinnych inne zaś wielorodzinnych, inne są też warunki zagospodarowania działki w obu inwestycjach.

Sąd w uzasadnieniu do wyroku z dnia 13 marca 2013r. sygn akt VII SA/Wa 2823/12 podkreślił, że budynek, w którym zostały wyodrębnione więcej niż dwa lokale traci przymiot budynku jednorodzinnego, zatem zmiana charakteru inwestycji prowadzić musi do stwierdzenia istotnego odstępstwa od pozwolenia na budowę.

Odnosząc się do zarzutów Skarżącego, Sąd stwierdza, że po pierwsze, strona uczestniczyła w oględzinach robót budowlanych budowy w/w trzech budynków mieszkalnych w dniu 26 czerwca 2013r., po drugie, z protokołu oględzin jednoznacznie wynika, że w każdym z trzech budynków mieszkalnych jednorodzinnych w zabudowie szeregowej na nieruchomości przy ul. G. [...] w W. wydzielono cztery lokale mieszkalne zamiast przewidzianych w decyzji Prezydenta Miasta [...] Nr [...] dwóch lokali mieszkalnych.

Mając na uwadze ustalenia poczynione podczas wizji wskazać należy na definicję mieszkania zawartą w przepisie § 3 ust. 9 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002r. nr 75, poz. 690 - ze zmianami), zgodnie z którą mieszkaniem jest zespół pomieszczeń mieszkalnych i pomocniczych, mający odrębne wejście, wydzielony stałymi przegrodami budowlanymi, umożliwiający stały pobyt ludzi i prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego.

Powyższe stanowi natomiast istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego w postaci zmiany zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego.

Tym samym zasadnym jest zgłoszenie sprzeciwu wobec zamiaru przystąpienia do użytkowania przedmiotowych budynków mieszkalnych bowiem zmiany dokonane przez inwestora, zaliczyć należy do wskazanych w art. 36a ust. 5 Prawa budowlanego określonych w pkt 1 i 2 omawianego przepisu. Tak więc organ powiatowy zgodnie z prawem skorzystał z uprawnień wynikających z art. 54 Prawa budowlanego.

W ocenie Sądu, argumentacja przedstawiona przez skarżącego, że oględziny dokonane w dniu 26 czerwca 2013r. były nierzetelne a rzetelna jest opinia inż. D. M. z pracowni projektowej w S. sporządzona dnia 17 stycznia 2014r. nie może podważyć ustaleń organu nadzoru budowlanego i nie daje podstaw do uznania skargi, ponieważ sporządzona jest po upływie 5 miesięcy od daty oględzin obiektów, które stanowiły podstawę do wydania zaskarżonej decyzji. Strona mogła podpisując protokół z oględzin odnieść się do jego ustaleń jak również przedłożyć wówczas jednoznaczne stanowisko projektanta.

W ocenie Sądu, argumentacja przedstawiona przez skarżącego i stanowisko inż. D. M. z pracowni projektowej w S. z dnia 20 stycznia 2014r. nie daje podstaw do uznania skargi i ustalenia, że w dniu przeprowadzonych przez organ oględzin budynków mieszkalnych w zabudowie szeregowej na nieruchomości przy ul. G. [...] w W. wydzielono w nich tylko dwa lokale mieszkalne zgodnie z decyzją Prezydenta Miasta [...] Nr [...].

Nadmienić również należy, iż w dniu zawiadomienia o zakończeniu budowy inwestor nadal prowadził roboty budowlane w obiektach i nie przedłożył wszystkich wymaganych w myśl art. 57 ustawy Prawo budowlane dokumentów.

W tym stanie rzeczy zasadne było zgłoszenie sprzeciwu wobec zamiaru przystąpienia do użytkowania trzech budynków mieszkalnych w zabudowie szeregowej na nieruchomości przy ul. G. [...] w W.

Mając powyższe na uwadze, na mocy art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w sentencji.