VII SA/Wa 1436/13

Uzasadnienie

Główny Inspektor Sanitarny decyzją z dnia [...] marca 2013r. znak: [...], po rozpatrzeniu odwołania M. Z. W. – utrzymał w mocy decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia [...] października 2012r., odmawiającą stwierdzenia i zwrotu nadpłaty objętej wnioskiem z tytułu kary pieniężnej nałożonej decyzją Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w [...] z dnia [...] października 2009r., w wysokości kwoty ściągniętej w trybie egzekucji administracyjnej tj. 6.405,10 zł.

W uzasadnieniu organ odwoławczy wyjaśnił, iż nadpłata w rozumieniu art. 72 § 1 pkt 1 ustawy ordynacja podatkowa, powstała w związku z wyegzekwowaniem od M. Z. W., przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w [...] należności (5 476,79 zł - należność główna, 928,31 zł - odsetki), w związku z obowiązkiem Skarżącego, wynikającym z decyzji PPWIS w [...] z dnia [...] października 2009 r. w sprawie nałożenia kary pieniężnej na w wysokości zł 20.000 zł za nieprzestrzeganie wymagań w zakresie znakowania œśrodków spożywczych.

Następnie decyzją z dnia [...] grudnia 2009 r. Główny Inspektor Sanitarny utrzymał ją w mocy. Z kolei wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 kwietnia 2010 r., sygn. akt VII SA/Wa 373/10 Sąd ten oddalił skargę , zaś wyrokiem z dnia 21 grudnia 2011 r. Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.

W następstwie powyższego, wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2012 r., sygn. akt VII SA/Wa 349/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję organu I instancji.

W związku z powyższym Skarżący wystąpił do PPWIS w [...] pismem z dnia 1 września 2012 r. o zwrot kwot wyegzekwowanych w toku przedmiotowej sprawy. Jednakże mając na względzie dyspozycję art. 76 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa PPWIS wydał postanowienie z dnia [...] października 2012 r., o zaliczeniu z urzędu nadpłaty, w kwocie 6.405,10 zł na poczet zaległych zobowiązań z tytułu kary pieniężnej w wysokości 20.000 złotych, nałożonej decyzją, którą w dniu [...] października 2012 r. wydał PPWIS, , za nieprzestrzeganie wymagań w zakresie znakowania œśrodków spożywczych.

Biorąc powyższe pod uwagę, organ I instancji wydał decyzję, mocą której odmówił stwierdzenia i zwrotu nadpłaty objętej tym wnioskiem.

Organ odwoławczy wskazał, iż stosownie do treści art. 76 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, podatkowe nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku podlegają zwrotowi z urzędu, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części

na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.

Natomiast zgodnie z art. 77 § 1 pkt 1 lit. a-d w/w ustawy, nadpłata podlega zwrotowi w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji o zmianie, uchyleniu lub stwierdzeniu nieważności decyzji: ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego, określającej wysokość zobowiązania podatkowego, o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta, o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej lub spadkobiercy, z zastrzeżeniem § 3.

Według wymienionego zastrzeżenia (tj. art. 77 § 3), w przypadku uchylenia decyzji, o której mowa w § 1 pkt 1 lit. a-d, lub stwierdzenia jej nieważności, jeżeli następnie, w terminie 3 miesięcy od dnia uchylenia lub stwierdzenia nieważności przez organ podatkowy lub od dnia doręczenia organowi podatkowemu odpisu orzeczenia sądu administracyjnego ze stwierdzeniem jego prawomocności, uchylającego decyzję lub stwierdzającego jej nieważność, zostanie wydana decyzja w tej samej sprawie, nadpłata, którą stanowi różnica między podatkiem wpłaconym a podatkiem wynikającym z tej decyzji, podlega zwrotowi w terminie 30 dni od dnia wydania nowej decyzji. W przypadku niewydania nowej decyzji w terminie, o którym mowa w § 3, nadpłata stanowiąca kwotę wpłaconą na podstawie decyzji uchylonej lub decyzji, której nieważność stwierdzono, podlega zwrotowi bez zbędnej zwłoki.

W rozpoznawanej sprawie prawomocny wyrok z dnia 5 kwietnia 2012 r. wpłynął do organu podatkowego w dniu 6 lipca 2012 r. Natomiast nowa decyzja w tej samej sprawie została wydana w dniu [...] października 2012 r.

Oznacza to, że zachowany został 3 - miesięczny termin, o którym mowa wyżej, stąd też w niniejszej sprawie nie może znaleźć zastosowania art. 77 § 4 w/w ustawy, zgodnie z którym, w przypadku niewydania nowej decyzji w terminie, o którym mowa w § 3, nadpłata stanowiąca kwotę wpłaconą na podstawie decyzji uchylonej lub decyzji, której nieważność stwierdzono, podlega zwrotowi bez zbędnej zwłoki.

Jak podkreślił organ I instancji, nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych podatnika (dodać należy, że w rozpoznawanej sprawie zaległością podatkową jest kwota 20.000 zł wynikająca z wyżej wymienionej decyzji PPWIS w [...] z dnia [...] października 2012 r.).

Zasadnie więc zdaniem organu odwoławczego PP WIS w [...] zaliczył z urzędu nadpłatę dokonaną przez Skarżącego w kwocie 6 405,10 zł na poczet zobowiązania z tytułu kary pieniężnej w wysokości 20.000 złotych nałożonej na Skarżącego decyzją [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia [...] października 2012r.

Skargę na powyższa decyzje wniósł M. W., domagając się jej uchylenia, wskazując, iż organ II instancji naruszył art.6, 7, 8, 9 ,11 i 12 kpa , wydał decyzje po upływie terminu określonego w art. 35 kpa, a przede wszystkim nie uszanował zapadłych w sprawie niniejszej wyroków sądowych i nie zastosował, z pokrzywdzeniem skarżącego art. 77 § 1 pkt 1 lit a-d ordynacji podatkowej.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości, przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Oznacza to, że kontrola sądowo – administracyjna sprowadza się do zbadania, czy organy wydając zaskarżoną decyzję nie naruszyły przepisów prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Ocena dokonywana jest według stanu faktycznego i prawnego na dzień wydania decyzji, na podstawie materiału dowodowego zebranego w toku postępowania administracyjnego.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał skargę za nieuzasadnioną.

Zaskarżoną decyzją Główny Inspektor Sanitarny utrzymał w mocy i w pełni zaakceptował decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w [...] z dnia [...] października 2012r., odmawiającą stwierdzenia i zwrotu nadpłaty objętej wnioskiem z tytułu kary pieniężnej nałożonej decyzją Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w [...] z dnia [...] października 2009r., w wysokości kwoty ściągniętej w trybie egzekucji administracyjnej tj. 6.405,10 zł.

Istota nadpłaty o której mowa w art. 72 ordynacji podatkowej, sprowadza się do tego, że podatnik płaci wówczas, gdy nie musi tego robić (nie istnieje obowiązek podatkowy), albo płaci za dużo (kwota podatku zapłaconego przewyższa kwotę należną) . W obu przypadkach świadczenie podatnika dokonane na rzecz wierzyciela podatkowego przewyższa to, czego wymaga od niego przepis prawa.

Ustalenie, czy dokonana wpłata jest nadpłatą w rozumieniu komentowanego przepisu, ma duże znaczenie praktyczne. Nadpłaty bowiem powinny być określane i zwracane w trybie ordynacji podatkowej. Inne natomiast świadczenia nienależne uiszczone na rzecz organu podatkowego powinny być zwracane zgodnie z zasadami wynikającymi z prawa cywilnego (wyrok SN z dnia 22 października 1998 r., III RN 69/98, OSNP 1999, nr 13, poz. 412). Są to dwa różne, wykluczające się wzajemnie, tryby dochodzenia roszczeń z tytułu świadczenia nienależnego lub w kwocie wyższej niż należna. Ordynacja podatkowa znajduje zastosowanie jedynie do świadczeń nadpłaconych przez podatnika na rzecz organu podatkowego działającego w przekonaniu, że wykonuje ciążący na nim obowiązek podatkowy.

Prawidłowo organy przyjęły, iż w sprawie niniejszej mamy do czynienia z nadpłatą kwocie 6.405,10 zł (5 476,79 zł - należność główna, 928,31 zł – odsetki) do której zastosowanie mają przepisy ordynacji podatkowej.

Stosownie do art. 76 § 1 ordynacji podatkowej powstała nadpłata nie jest zwracana bezpośrednio na rzecz podatnika, płatnika, . W pierwszym rzędzie, kwota nadpłaty jest zaliczana z urzędu na poczet zaległości podatkowych (z odsetkami) i odsetek, określonych na podstawie art. 53a, oraz bieżących zobowiązań podatkowych.

W dodanym z dniem 1 września 2005 r. § 3 powyższego przepisu uregulowano sprawę zwrotu nadpłat płatnikom i inkasentom. Nadpłaty płatnika mogą być zaliczone na poczet ich zaległości podatkowych (z odsetkami), bieżących zobowiązań podatkowych i zobowiązań powstałych w związku z wykonywaniem obowiązków płatnika lub inkasenta.

W przypadku gdy nadpłata jest wynikiem zmiany, uchylenia lub stwierdzenia nieważności decyzji ustalającej lub określającej wysokość zobowiązania podatkowego oraz odpowiedzialności płatnika, inkasenta, osoby trzeciej lub spadkobiercy, termin zwrotu nadpłaty wynosi 30 dni od dnia wydania tej decyzji. Data wydania decyzji rozpoczyna bieg tego terminu. Jest to termin, który obliguje organ do zwrotu podatku, wówczas gdy postępowanie w sprawie kończy się definitywnie wydaniem jednej z ww. decyzji. Jeżeli natomiast po uchyleniu lub stwierdzeniu nieważności decyzji organ podatkowy nadal prowadzi postępowanie w sprawie (nie umarza postępowania), termin ten jest liczony inaczej. Decydujące znaczenie ma w tym przypadku wydanie nowej decyzji. Gdy organ podatkowy w ciągu 3 miesięcy od dnia uchylenia lub stwierdzenia nieważności wyda nową decyzję w tej samej sprawie, nadpłata podlega zwrotowi w terminie 30 dni, ale od wydania nowej decyzji. Nadpłatą jest w takim przypadku różnica pomiędzy kwotą wpłaconą przez podatnika a kwotą wynikającą z nowej decyzji. Jeżeli w terminie 3 miesięcy organ podatkowy nie wyda nowej decyzji, nadpłata stanowiąca kwotę wpłaconą na podstawie uchylonej lub unieważnionej decyzji podlega zwrotowi bez zbędnej zwłoki .

Zasadniczy termin zwrotu nadpłaty w przypadkach uchylenia, zmiany lub stwierdzenia nieważności decyzji wynosi zatem 30 dni od dnia wydania tej decyzji, ale jeżeli sprawa po wydaniu tych decyzji jest dalej prowadzona, to termin ten jest liczony od dnia wydania nowej decyzji ustalającej, określającej lub o odpowiedzialności płatnika, inkasenta, osoby trzeciej i następcy prawnego.

Termin zwrotu nadpłaty w przypadku uchylenia decyzji przez Sąd wynosi 14 dni od dnia doręczenia organowi podatkowemu odpisu orzeczenia sądu administracyjnego, ze stwierdzeniem jego prawomocności, uchylającego decyzję organu podatkowego pierwszej instancji lub stwierdzającego jej nieważność. W terminie tym organ podatkowy zobowiązany jest zwrócić nadpłatę, jeżeli postępowanie w sprawie zostało umorzone. Jeżeli natomiast po uchyleniu lub stwierdzeniu nieważności postępowanie jest dalej prowadzone, termin zwrotu nadpłaty może się wydłużyć. Będzie tak wówczas, gdy organ podatkowy wyda w terminie 3 miesięcy od uchylenia lub stwierdzenia nieważności lub od dnia doręczenia organowi podatkowemu odpisu prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego nową decyzję w tej samej sprawie.

Nie ulega wątpliwości, iż decyzja [...] Państwowego Inspektora Sanitarnego z dnia [...] października 2009r. nakładająca na skarżącego karę pieniężną w wysokości 20.000 zł, na podstawie której wyegzekwowano kwotę nadpłaty w wysokości 6.405,10 zł, została ostatecznie uchylona wyrokiem WSA w Warszawie z dnia 5 kwietnia 2012r.sygn.akt VII SA/Wa 349/12.

Prawomocny wyrok wpłynął do organu w dniu 6 lipca 2012r., zaś kolejna decyzja wydana w następstwie tego wyroku nosi datę [...] października 2012r. i na jej podstawie nałożono na skarżącego karę pieniężną w kwocie 20.000 zł. Należy więc podzielić ustalenia organów, iż zachowany został termin 3-misięcy o którym mowa w art. 77 § 3 ordynacji podatkowej, co niweczy możliwość zastosowania art. 77 § 4 ustawy i zwrot nadpłaty bez zbędnej zwłoki.

Jak wyjaśniono powyżej na podstawie art. 76 § 1 ordynacji ,organ z urzędu ( wbrew twierdzeniom skargi) zaliczył nadpłatę na poczet zaległości w kwocie 20.000 zł wynikającej z decyzji z dnia [...] października 2012r.

Należy także podkreślić, iż decyzja ta został skutecznie doręczona skarżącemu w trybie art. 44 kpa.

Nieskuteczne jest także zarzut niestosowania się organów do wyroków sądu administracyjnego. Po pierwsze wyroki te nie odnoszą się do sprawy niniejszej rozstrzyganej w oparciu o ordynacje podatkową, po drugie zarzut taki mógł być sformułowany jedynie w odniesieniu do decyzji PPIS w [...] z dnia [...] października 2012r.

Z tych względów zarzuty skargi nie zasługują na uwzględnienie.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji.