II OSK 488/14

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 29 listopada 2013 r., sygn. akt II SA/Ke 703/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach odrzucił skargę E.S. i A.S. na decyzję Świętokrzyskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] czerwca 2013 r. w przedmiocie udzielenia pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego.

Z uzasadnienia postanowienia wynika, że Sąd odrzucił wniesioną przez skarżących skargę, bowiem mimo wezwania nie uzupełnili braków formalnych skargi w postaci trzech jej odpisów w wyznaczonym terminie. Sąd wskazał także, że wezwanie do wykonania zarządzeń z dnia 9 sierpnia 2013 r. zostało skarżącym doręczone w dniu 13 sierpnia 2013 r. Zaś w zakreślonym terminie złożyli tylko wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym.

W związku z powyższym, na podstawie art. 58 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej w skrócie "P.p.s.a.", Sąd odrzucił przedmiotową skargę.

Od powyższego postanowienia skargę kasacyjną wnieśli skarżący zaskarżając je w całości i zarzucając mu:

1. naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 47 § 1 P.p.s.a. w zw. z art. 58 § 1 pkt 3 P.p.s.a., mające wpływ na treść zaskarżonego postanowienia, poprzez odrzucenie skargi w sytuacji, gdy niezłożenie wymaganej liczby odpisów nie stanowi w tym zakresie braku uniemożliwiającego nadanie pismu prawidłowego biegu, co skutkowało wydaniem przez Sąd postanowienia o odrzuceniu skargi,

2. naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 49 § 1 P.p.s.a. mające wpływ na wynik sprawy poprzez doręczenie skarżącym odpisu odpowiedzi na skargę równocześnie z wezwaniem do usunięcia braków formalnych, podczas gdy Sąd winien najpierw wezwać skarżących do usunięcia braków formalnych, a dopiero po ich uzupełnieniu doręczyć odpis skargi, zaś doręczenie odpisu odpowiedzi na skargę jest równoznaczne z nadaniem biegu sprawie wszczętej skargą, co w konsekwencji skutkowało wydaniem postanowienia o odrzuceniu skargi.

Mając na uwadze powyższe skarżący wnieśli o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Kielcach do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie na rzecz pełnomocnika wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną skarżącemu z urzędu, gdyż nie zostało ono w żadnej części uiszczone.

W uzasadnieniu skarżący podnieśli, że nie wszystkie braki formalne skargi uniemożliwiają nadanie pismu dalszego biegu. Zatem nie każde nieusunięcie braków może stanowić podstawę od odrzucenia skargi. Formułując powyższy pogląd skarżący powołali się na orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego, w których wskazano, że za brak istotny nie może zostać uznane niezłożenie odpisów skargi, jako że Sąd władny jest wykonać dodatkowe kopie we własnym zakresie, a przez to nadać skardze właściwy bieg oraz iż odrzucenie z tego powodu skargi jest wyrazem nadmiernego rygoryzmu.

Dalej skarżący przyznali, że wezwanie ich do nadesłania odpisów skargi było uzasadnione, jednakże niewykonanie wezwania w wyznaczonym terminie nie powinno zamykać im prawa do sądu.

Nadto, w ocenie skarżących, doręczenie im wraz z wezwaniem do usunięcia braków formalnych skargi odpowiedzi na skargę świadczy o tym, że skardze tej Sąd nadał dalszy bieg.

Reasumując skarżący podnieśli, że chociaż bez wątpienia skarga była obarczona brakiem formalnym w postaci niedołączenia jej odpisów dla uczestników, jednak zgodnie ze ww. poglądami Naczelnego Sądu Administracyjnego, nie jest to brak który przesądzałby o niemożności nadania skardze dalszego biegu. Zatem brak było podstaw do jej odrzucenia.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 183 § 1 P.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, a z urzędu bierze pod rozwagę jedynie nieważność postępowania. W rozpoznawanej sprawie żadna z enumeratywnie wymienionych w art. 183 § 2 P.p.s.a. przesłanek nieważności postępowania nie zaistniała, zatem przedmiotową sprawę należało rozpoznać w granicach zakreślonych podniesionymi w złożonej skardze kasacyjnej zarzutami. Zaś tak rozpoznawana skarga kasacyjna nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego na uwzględnienie nie zasługiwał zarzut naruszenia art. 47 § 1 w zw. z art. 58 § 1 pkt 3 P.p.s.a. Zdaniem skarżących Sąd bezpodstawnie skargę odrzucił, albowiem niezłożenie brakujących odpisów skargi nie uniemożliwia nadania jej dalszego biegu.

Powyższego poglądu nie sposób podzielić.

Z treści art. 57 § 1 P.p.s.a. wynika, że skarga winna odpowiadać wszelkim wymaganiom jakie muszą spełniać pisma w postępowaniu sądowoadministracyjnym, a zatem winna spełniać wszystkie warunki formalne, które wymienia w sposób wyczerpujący przepis art. 46 P.p.s.a. Oprócz wymagań wskazanych w tym przepisie, przepis art. 47 § 1 P.p.s.a przewiduje, że do pisma należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia ich stronom, a ponadto jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego nie budzi wątpliwości, że na równi z wymogami pisma o których mowa w art. 46 P.p.s.a. należy traktować wymogi z art. 47 P.p.s.a. (porównaj: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz. pod red. R. Hausera i M. Wierzbowskiego; wyd. CH Beck, Warszawa 2011, s. 236-237).

W niniejszej sprawie bezsporne jest, że wniesiona przez skarżących skarga obarczona była brakiem formalnym w postaci niezałączenia jej odpisów dla uczestników postępowania. Niekwestionowane jest także, że Przewodniczący Wydziału II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego zarządzeniami z dnia 9 sierpnia 2013 r. wezwał skarżących solidarnie do nadesłanie trzech odpisów skargi i do uiszczenia wpisu od skargi w wysokości 500 zł, w terminie siedmiu dni, pod rygorem jej odrzucenia. Wprawdzie skarżący w zakreślonym terminie złożyli wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, jednakże nie przedłożyli żądanych odpisów skargi.

Mając na uwadze powyższe uznać należy, że Sąd pierwszej instancji prawidłowo przyjął, że niezłożenie przez stronę, mimo wezwania, odpisów skargi przeznaczonych dla uczestników postępowania, uniemożliwia nadanie skardze dalszego biegu, co uzasadnia jej odrzucenie stosownie do treści art. 58 § 1 pkt 3 P.p.s.a. Powyższy pogląd znajduje oparcie w uchwale składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 grudnia 2013 r., sygn. akt I OPS 13/13, który przyjął, że "niedołączenie przez skarżącego wymaganej liczby odpisów skargi i odpisów załączników, zgodnie z art. 47 § 1 P.p.s.a., jest brakiem formalnym skargi, o którym mowa w art. 49 § 1 w związku z art. 57 § 1 P.p.s.a., uniemożliwiającym nadanie skardze prawidłowego biegu, który nie może być usunięty przez sporządzenie odpisów skargi przez sąd". Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznający przedmiotową skargę kasacyjną stanowisko to w pełni podziela.

Na uwzględnienie nie zasługuje także zarzut naruszenia art. 49 § 1 P.p.s.a. poprzez doręczenie skarżącym odpisu odpowiedzi na skargę równocześnie w wezwaniem do usunięcia braków formalnych, podczas gdy Sąd winien najpierw wezwać skarżących do usunięcia braków, a dopiero po ich usunięciu doręczyć odpis skargi, zaś doręczenie odpisu odpowiedzi na skargę jest równoznaczne z nadaniem biegu sprawie wszczętej skargą. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego tak skonstruowany zarzut nie mógł mieć istotnego wpływu na wynik sprawy. Brak jest bowiem jakiegokolwiek przepisu, który zabraniałby odrzucenia skargi obarczonej brakami, w sytuacji gdy sąd dokonał doręczenia odpisu odpowiedzi na skargę skarżącym przed uzupełnieniem braków skargi.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 184 P.p.s.a., wniesioną skargę kasacyjną należało oddalić.

Odnosząc się zaś do wniosku pełnomocnika skarżących o przyznanie wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną skarżącym z urzędu, wskazać należy, że Naczelny Sąd Administracyjny nie orzekł w postanowieniu o przyznaniu tego wynagrodzenia, albowiem przepisy art. 209 i 210 P.p.s.a. mają zastosowanie tylko do kosztów postępowania między stronami. Natomiast wynagrodzenie dla pełnomocnika ustanowionego z urzędu za udzieloną pomoc prawną, należne od Skarbu Państwa (art. 250 P.p.s.a.) przyznawane jest przez wojewódzki sąd administracyjny w postępowaniu określonym w przepisach art. 258-261 P.p.s.a.