II SA/Łd 1145/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi
2014-03-05Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Joanna Sekunda-Lenczewska /sprawozdawca/
Jolanta Rosińska
Renata Kubot-Szustowska /przewodniczący/Sentencja
Dnia 5 marca 2014 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Renata Kubot-Szustowska Sędziowie Sędzia WSA Jolanta Rosińska Sędzia WSA Joanna Sekunda-Lenczewska (spr.) Protokolant specjalista Dominika Janicka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 marca 2014 roku sprawy ze skargi P. W. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ł. z dnia [...] nr [...] znak: [...] w przedmiocie umorzenia postępowania oddala skargę. LS
Uzasadnienie
Decyzją z dnia [...] nr [...] Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ł. na podstawie art. 105 § 1 i art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013r., poz. 267 – w dalszej części uzasadnienia przywoływana jako: k.p.a.) umorzył w całości postępowanie w sprawie zmiany sposobu użytkowania murowanego parterowego budynku mieszkalno-inwentarskiego zlokalizowanego na nieruchomości w Łodzi przy ul. A 34, działka nr 185/4.
W uzasadnieniu decyzji organ nadzoru budowlanego wyjaśnił, iż w odpowiedzi na pismo interwencyjne P. W. z dnia 22 września 2011 r. wszczął postępowanie wyjaśniające, w ramach którego wystąpił do organów administracji architektoniczno-budowlanej o przesłanie dokumentów dotyczących przedmiotowej nieruchomości. W odpowiedzi zarówno Wydział Urbanistyki i Architektury UM w Ł. jak i Referat Urbanistyki i Administracji Architektoniczno-Budowlanej Ł.-W. poinformowały, iż brak jakichkolwiek dokumentów archiwalnych. Następnie, w dniu 12 kwietnia 2012 r. przeprowadzona została kontrola na miejscu. Ustalono, że właścicielem nieruchomości jest C.P.. Na wschodniej jej części, w odległości około 0,5m od granicy z sąsiednią działką budowlaną przy ul. A 36, znajduje się murowany parterowy budynek o funkcji mieszanej mieszkalno-inwentarskiej. W północnej części budynku znajduje się pomieszczenie dla inwentarza żywego – obora ze stajnią, zaś w południowej znajdują się dwie izby mieszkalne: kuchnia i pokój. Właściciel oświadczył, że budynek wybudowali w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku jego ojciec A. P. i dziadek, nadto funkcja budynku nie zmieniła się od momentu jego wybudowania, przedłożył kopie rysunku zatytułowanego "Plan zdjęty z natury parterowego murowanego budynku gospodarczego na posesji przy ul. A nr 66. Właściciel Ob. P. A.". Na rysunku jest adnotacja, że "samowolnie wzniesiony budynek zarejestrowano w dniu 28.08.1951r." Z rysunku wynika, że przedmiotowy budynek składał się z trzech pomieszczeń: stajni z oborą, kuchni i pokoju, co oznacza, iż w 1951 roku miał już funkcję mieszkalno-inwentarską.
Organ wskazał dalej, iż wobec stwierdzenia, że na opisanym rysunku obiektu zamieszczony jest adres "ul. A 66" obecnie ul. A 34, zwrócił się do organu administracji architektoniczno-budowlanej o udostępnienie dokumentów nieruchomości przy ul. A 66. W dniu 21 maja 2012 r. wpłynęły potwierdzone za zgodność z oryginałem kopie dokumentów, z których wynika, że w dniu [...], na podstawie art. 333, art. 334 pkt a i art. 385 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1928 r. o prawie budowlanym i zabudowie osiedli (Dz.U. RP Nr 56, poz. 405) Starostwo Grodzkie [...] Oddział Nadzoru Budowlanego udzieliło A. P. pozwolenia na budowę drewnianej stodoły oraz murowanego budynku gospodarczego z przeznaczeniem na stajnię, oborę i wozownię na posesji przy ul. A 66 pod warunkiem wykonania wymienionych robót zgodnie z zatwierdzonym planem. Z kolejnego pisma, z dnia 26 czerwca 1950 r., po przeprowadzonej kontroli budowy wynika, że na posesji przy ul. A 66 przystąpiono do budowy murowanego budynku parterowego mieszkalno-gospodarczego niezgodnie z pozwoleniem z dnia [...], wobec takiego ustalenia Starostwo zarządziło wstrzymanie robót, zaś dalsze wykonywanie robót uzależniono od uzyskania pozwolenia z Oddziału Nadzoru Budowlanego oraz złożenia planu zamiennego. W dniu 12 września 1950 r. A. P. przedłożył dwa egzemplarze planu zdjętego z natury parterowego murowanego budynku gospodarczego na posesji przy ul. A 66 z prośbą o zalegalizowanie. W dniu 28 sierpnia 1951 r. plan został opatrzony pieczęcią "samowolnie wzniesiony budynek zarejestrowano". Z kolei w dniu 14 sierpnia 1954 r. po zakończeniu budowy, A. P. wystąpił z podaniem o wydanie zezwolenia na użytkowanie budynku murowanego mieszkalnego na posesji przy ul. A 34. Po przeprowadzonych w dniu 2 września 1954 r. oględzinach, protokolarnie stwierdzono, że wykonano cały budynek murowany, parterowy, gospodarczo-mieszkalny, i że budynek jest zgodny z planem zdjętym z natury zarejestrowanym w dniu 28 sierpnia 1951 r. oraz, że zezwolenie na użytkowanie może być wydane. W dniu 6 września 1954 r. A. P. uzyskał zezwolenie na oddanie do użytku dwóch izb mieszkalnych na posesji przy ul. A 34.
Mając na uwadze poczynione ustalenia organ I instancji stwierdził, iż sporny budynek zrealizowany został na podstawie pozwolenia na budowę drewnianej stodoły oraz murowanego budynku gospodarczego z przeznaczeniem na stajnię, oborę i wozownię na posesji przy ul. A 66, pod warunkiem wykonania wymienionych robót zgodnie z zatwierdzonym planem. W trakcie realizacji inwestor zmienił częściowo zamierzony sposób użytkowania z gospodarczo-inwentarskiego na mieszkalno-inwentarski i oprócz pomieszczenia dla żywego inwentarza wykonano dwie izby: kuchnię i pokój. Organ podkreślił, iż zmiany te zostały zalegalizowane i inwestor uzyskał pozwolenie na użytkowanie, a skoro funkcja budynku nie zmieniała się od momentu uzyskania pozwolenia na użytkowanie, to dalsze prowadzenie postępowania w sprawie samowolnej zmiany sposobu użytkowania opisanego obiektu stało się bezprzedmiotowe.
W odwołaniu od powyższej decyzji P. W. zarzucił naruszenie przepisów: art. 10 § 1 w związku z art. 81 k.p.a. poprzez brak jakiegokolwiek zawiadomienia strony o zgromadzeniu materiałów i dowodów w sprawie i pozbawienie strony możliwości wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji; art. 7, art. 77 § 1, art. 80 k.p.a. poprzez dokonanie ustaleń sprzecznych z treścią zgromadzonych dokumentów, gdyż z dokumentów zgromadzonych w sprawie (m.in. pismo z dnia 26 czerwca 1950 r. orzekające o wstrzymaniu robót) wynika wprost, że obiekt został wybudowany niezgodnie z pozwoleniem, nie może zatem organ twierdzić, iż obiekt zrealizowano na podstawie udzielnego pozwolenia. Nadto zezwolenie z dnia 6 września 1954 r. nie mówi nic o budynku gospodarczo-mieszkalnym, ani o oddaniu do użytku czegokolwiek. Dalej, iż żaden z dokumentów nie wskazuje, aby na gruncie obowiązujących wówczas przepisów rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1928 r. czy później obowiązujących norm prawa budowlanego doszło do legalizacji budowy. Ani inwentaryzacja budowlana, ani plan zdjęcia z natury nie skutkują i nie skutkowały na gruncie rozporządzenia zalegalizowaniem samowoli, są jedynie niezbędnym dokumentem w celu dokonania takiej legalizacji, która w sprawie nie została dokonana. Odwołujący zarzucił także naruszenie art. 84a ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane poprzez brak jakiejkolwiek kontroli zgodności wykonanych robót z przepisami, przy jednoczesnej oczywistości naruszeń w ramach inwestycji, w szczególności bliskość budynków inwentarskich oraz mieszkalnych, brak zapewnienia ochrony zbiornika na odchody i brak infrastruktury technicznej wymaganej dla budynku inwentarskiego, brak kontroli prawidłowości rozstrzygnięć organów administracji architektoniczno-budowlanej oraz wyjątkowo nieobiektywne powielania, a nawet zniekształcanie ich treści. Odwołujący wniósł o uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia.
Decyzją z dnia [...] Nr [...] [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ł. na podstawie art. 138 § 1 pkt 3 w związku z art. 105 § 1 k.p.a. umorzył postępowanie odwoławcze dotyczące decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] nr [...], którą organ I instancji umorzył w całości postępowanie w sprawie zmiany sposobu użytkowania murowanego parterowego budynku mieszkalno-inwentarskiego zlokalizowanego na nieruchomości w Ł. przy ul. A 34, działka nr 185/4. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2013 r., w sprawie II SA/Łd 126/13, uchylił decyzję organu II instancji wskazując na niewłaściwą interpretację pojęcia interesu prawnego w rozumieniu art. 28 k.p.a. dokonaną przez tenże organ.
Decyzją z dnia [...] [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ł. na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 105 § 1 k.p.a. utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] Nr [...].
Organ odwoławczy powtórzył dotychczasowy przebieg postępowania podkreślając, iż w toku czynności kontrolnych z dnia 12 kwietnia 2012 r. organ stopnia powiatowego ustalił, iż budynek zarejestrowano w dniu 28 sierpnia 1957 r. i użytkowany był on w części jako mieszkalny i w części jako inwentarski. Dalej, iż stosownie do art. 71a ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane, w razie zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części bez wymaganego zgłoszenia, właściwy organ, w drodze postanowienia:
1) wstrzymuje użytkowanie obiektu budowlanego lub jego części;
2) nakłada obowiązek przedstawienia w wyznaczonym terminie dokumentów, o których mowa w art. 71 ust. 2 ustawy.
W przypadku niewykonania w terminie obowiązku, o którym mowa w ust. 1, albo dalszego użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, pomimo jego wstrzymania, albo zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, pomimo wniesienia sprzeciwu, o którym mowa w art. 71 ust. 3-5, właściwy organ, w drodze decyzji, nakazuje przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części (art. 71a ust. 4).
Przenosząc powyższe na grunt omawianej sprawy wskazał, iż zgodnie z oświadczeniem C. P. funkcja budynku nie zmieniła się od momentu wybudowania, okoliczność tę potwierdza kopia rysunku świadcząca o zarejestrowaniu samowolnie wzniesionego budynku w dniu 28 sierpnia 1951 r., składające się z trzech pomieszczeń: stajni z oborą, kuchni i pokoju, co świadczy o wykorzystywaniu obiektu w celu mieszkalno-inwentarskim. W pełni podzielając wywiedzione stanowisko organu I instancji, szczegółowo opisane w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ odwoławczy wyjaśnił, iż kwestionowanie przez odwołującego legalizacji obiektu jest niezrozumiałe, gdyż po zakończeniu budowy właściwy organ wydał pozwolenie na użytkowanie części mieszkalnej, zaś co do części inwentarskiej realizowana ona była zgodnie z udzielonym pozwoleniem na budowę. Pozwolenie na użytkowanie obejmowało tylko część mieszkalną, gdyż inwestor tylko w tej części odstąpił od zatwierdzonego projektu, ówczesna praktyka organów nadzoru budowlanego, jakkolwiek dzisiaj może być uznana za wadliwą, to zgodnie z zasadami opisanymi w art. 7 i art. 8 k.p.a. nie może prowadzić do uznania, że inwestor działał z naruszeniem prawa i nie może skutkować nałożeniem obowiązku doprowadzenia do stanu poprzedniego. Podkreślił, iż po kontroli organu protokolarnie stwierdzono, ze budowa budynku murowanego parterowego gospodarczo-mieszkalnego została w całości zakończona, przedłożona inwentaryzacja budowlana odpowiada stanowi faktycznemu, budynek składa się z trzech pomieszczeń, nadto budynek może być użytkowany.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, P.W. zarzucił naruszenie: art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a. poprzez niedokonanie wszechstronnej analizy zgromadzonego materiału i nieuwzględnienie rozstrzygnięć organów administracji znajdujących się w aktach, a oparcie się na protokołach, notatkach i oświadczeniach, które nie prowadziły do ukształtowania praw i obowiązków inwestora; art. 71 ust. 1 i art. 71a ust. 1 ustawy Prawo budowlane poprzez przyjęcie zbyt wąskiej wykładni pojęcia "zmiana sposobu użytkowania" prowadzące do konkluzji, że w razie podjęcia przez inwestora od samego początku użytkowania budynku niezgodnie z treścią decyzji prawno-budowlanej nie dochodzi do naruszenia prawa; art. 357 w związku z art. 333 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1928r. o prawie budowlanym i zabudowie osiedli poprzez przyjęcie, że dla legalnego użytkowania budynku mieszkalno-inwentarskiego nie było konieczne uzyskanie zezwolenie na oddanie do użytku.
Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.
Uzasadniając skarżący zaakcentował, iż nie ma w dokumentach sprawy pozwolenia na użytkowanie budynku mieszkalno-inwentarskiego, a taki stan nie wynika w ocenie strony z praktyki ówczesnych organów, lecz z wadliwej oceny obecnie orzekających. Aktualnie bowiem rozpoznający sprawę organ wadliwie przyjął, iż pozwolenie na użytkowanie obejmowało tylko część mieszkalną gdyż inwestor tylko w tej części odstąpił od zatwierdzonego projektu budowlanego. Niemniej jednak, zarówno ówczesne, jak i obecne przepisy uzależniały konieczność uzyskania pozwolenia na użytkowanie od faktu zgodności inwestycji z pozwoleniem na budowę. Inwestor nie uzyskał pozwolenia na użytkowanie budynku mieszkalno-inwentarskiego, gdyż budynek nie spełniał ku temu wymagań i nadal ich nie spełnia. Legalne podjęcie użytkowania wymagało pozwolenia na użytkowanie, którego inwestor nie ma. Nadto zgodnie z art. 357 rozporządzenia z dnia 16 lutego 1928 r. bez uprzedniego uzyskania pozwolenia właściwej władzy zabronione jest użytkowanie budynków i urządzeń, wymagających uzyskania pozwolenia w myśl art. 333 rozporządzenia.
W odpowiedzi na skargę [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ł. wniósł o oddalenie skargi. Odpowiadając na zarzuty skargi organ stwierdził, iż skarżący błędnie wskazuje, iż zarówno ówczesne jak i obecnie obowiązujące przepisy nie uzależniają konieczności uzyskania pozwolenia na użytkowanie od faktu zgodności inwestycji z pozwoleniem na budowę, bowiem zgodnie z art. 51 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, w decyzji w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego i pozwolenia na wznowienie robót budowlanych albo, w przypadku zakończenia budowy, w decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego zamiennego nakłada się obowiązek uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. Treść tego obowiązku potwierdza dodatkowo brzmienie art. 55 pkt 2 ustawy Prawo budowlane. Wykładnia językowa, celowościowa i funkcjonalna art. 51 ust. 4 tej ustawy nie pozwala na inne rozumienie tego przepisu, jako obowiązku uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, w odniesieniu do obiektów budowlanych, które takim obowiązkiem w świetle art. 55 pkt 1 Prawa budowlanego nie są objęte jedynie wówczas, gdy stwierdzono istotne odstępstwa od zatwierdzonego projektu budowlanego. Nadto w ocenie organu strona skarżąca błędnie upatruje braku legalności budynku mieszkalno-inwentarskiego i sposobu jego użytkowania w niedopełnieniu obowiązku uzyskania pozwolenia na użytkowanie na podstawie art. 357 rozporządzenia z dnia 16 lutego 1928 r. Z całości dokumentacji, której treść i wiarygodność nie budzą wątpliwości wynika, że zarówno część inwentarska jak i mieszkalna zostały oddane do użytkowania. Uwadze strony umknęło, że organ ocenia okoliczności faktyczne na podstawie całego materiału dowodowego, a nie na podstawie tytułów pism i tego czy stanowią dokumenty prawne. Nawet jeśli bowiem inwestor nie uzyskał decyzji o pozwoleniu na użytkowanie części inwentarskiej, to nie sposób w oparciu o zgromadzony materiał uznać, że budowa obiektu w tej części była niezgodna z prawem i sposób użytkowania tej części jest również nielegalny, czemu wprost przeczy treść wszystkich zgromadzonych dokumentów. Nadto brak decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, czy zawiadomienia organu o zamiarze przystąpienia do użytkowania nie świadczy o nielegalnym sposobie użytkowania, a tylko o jego nielegalnym użytkowaniu, a nie są to kategorie tożsame. Przeznaczenie obiektu (sposób użytkowania) przesądzane jest w decyzji o pozwoleniu na budowę, ewentualnie w decyzji zatwierdzającej zamienny projekt budowlany, nie zaś w decyzji udzielającej pozwolenia na użytkowanie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do treści art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) i art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz.U. z 2012r., poz. 270 ze zm. – w dalszej części uzasadnienia przywoływana jako: p.p.s.a.)., sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.
W rozumieniu powyższych przepisów, sąd administracyjny bada legalność, czyli innymi słowy zgodność zaskarżonego aktu administracyjnego z obowiązującymi w dacie jego podjęcia przepisami prawa materialnego, określającymi prawa i obowiązki stron oraz z przepisami proceduralnymi, normującymi zasady postępowania przed organami administracji publicznej. Natomiast stosownie do art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a., uwzględnienie przez sąd administracyjny skargi i uchylenie zaskarżonej decyzji lub postanowienia następuje wówczas, gdy sąd stwierdzi: naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy (lit. a), naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego (lit. b), albo inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy (lit. c).
Po myśli art. 134 §1 p.p.s.a. rozstrzygając daną sprawę, sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi, może zastosować przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach, prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia (art. 135 p.p.s.a.). W przypadku zaś, gdy nie zachodzą okoliczności wskazane w art. 145 § 1 p.p.s.a, skarga podlega oddaleniu w oparciu o przepis art. 151 tejże ustawy.
Przedmiotem kontroli sądowo administracyjnej jest decyzja [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ł. z dnia [...] utrzymująca w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ł. z dnia [...] umarzającą w całości postępowanie w sprawie zmiany sposobu użytkowania murowanego parterowego budynku mieszkalno-inwentarskiego zlokalizowanego na nieruchomości w Ł. przy ul. A 34, działka nr 185/4.
Istota sporu sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy w ustalonym stanie faktycznym sprawy zaistniały podstawy do umorzenia jako bezprzedmiotowego postępowania w sprawie zmiany sposobu użytkowania opisanego budynku. Sąd w składzie orzekającym w niniejszej sprawie, po lekturze zaskarżonego rozstrzygnięcia i zgromadzonego dla potrzeb sprawy materiału dowodowego, doszedł do przekonania, iż uzasadniona jest ocena organu nadzoru budowlanego.
W pierwszej kolejności stwierdzić należy, iż postępowanie wyjaśniające przeprowadzone dla potrzeb ustalenia stanu faktycznego nie budzi zastrzeżeń. Działając z urzędu organy nadzoru budowlanego podjęły wszelkie niezbędne kroki celem wyczerpującego zgromadzenia materiału dowodowego. Celem ustalenia sposobu użytkowania spornego obiektu zwróciły się do organów administracji architektoniczno-budowlanej o udostępnienie całej posiadanej dokumentacji uwzględniając zarówno aktualny jak i poprzedni numer posesji, przy której usytuowany jest sporny obiekt. Takie działanie świadczy o rzetelnym podejściu do sprawy celem ustalenia jej pełnego całokształtu faktycznego. W tej sytuacji nie sposób postawić organom zarzutu braku należytego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, argumenty podniesione na poparcie wywiedzionego przez organ stanowiska znajdują pełne odzwierciedlenie w zgromadzonym materiale. Ustalenie powyższe powoduje, iż jako niezasadne trzeba ocenić podniesione w skardze zarzuty naruszenia przepisów postępowania, w szczególności art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a.
Po wtóre, zdaniem sądu na podzielenie zasługują wywiedzione z tak zgromadzonego materiału dowodowego wnioski organu. Przypomnieć trzeba, iż stosownie do art. 71 ust. 1 pkt 2 ustawy, przez zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części rozumie się w szczególności: podjęcie bądź zaniechanie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności zmieniającej warunki: bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego, pracy, zdrowotne, higieniczno-sanitarne, ochrony środowiska bądź wielkość lub układ obciążeń. Zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części wymaga zgłoszenia właściwemu organowi. W zgłoszeniu należy określić dotychczasowy i zamierzony sposób użytkowania obiektu budowlanego lub jego części (art. 71 ust. 2 ustawy).
Przed przystąpieniem do merytorycznych rozważań w sprawie wyjaśnić trzeba, iż w orzecznictwie wykształciło się stanowisko, iż przez zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części wymagającą pozwolenia właściwego organu należy rozumieć nie tylko przeznaczenie obiektu do innego rodzaju użytkowania, lecz także zintensyfikowanie dotychczasowego sposobu użytkowania obiektu, jeżeli spowoduje to skutki określone w art. 71 ust. 1 ustawy. W postępowaniu dotyczącym samowolnej zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego obowiązkiem organu jest ustalenie, czy taka zmiana sposobu użytkowania faktycznie nastąpiła i miała charakter samowolny. Ocena tych wszystkich elementów, w kontekście treści art. 71 ust. 1 pkt 2 ustawy stanowi zasadniczy element oceny, czy w sprawie doszło do zmiany sposobu użytkowania. Ustalenie, iż nastąpiła zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części sprowadza się do wyjaśnienia, czy i w jakim zakresie podjęcie lub zaniechanie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności związanej z jego użytkowaniem wpływa na zmianę wymagań stawianych obiektowi, związanych głównie z bezpieczeństwem jego dalszego, zmienionego użytkowania (vide: wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 5 stycznai2 012 r., sygn.akt II SA/Wr 796/11; wyrok WSA Gorzowie Wielkopolskim z dnia 8 sierpnia 2013 r., sygn. akt II SA/Go 439/13 - http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
Uwzględniając przedstawione stanowisko judykatury, w pełni podzielane przez sąd w składzie orzekającym w niniejszej sprawie, stwierdzić trzeba, iż jak wynika z ustalonego w sprawie stanu faktycznego i prawnego nie nastąpiła zmiana sposobu użytkowania spornego obiektu, co zostało szczegółowo opisane w stanie faktycznym niniejszego uzasadnienia. Jak wynika z dokumentów sprawy i oświadczenia inwestora, aktualna funkcja budynku nie uległa zmianie od momentu jego realizacji jako parterowego budynku murowanego składającego się z trzech pomieszczeń: stajni z oborą, kuchni i pokoju. Przypomnieć wypada, iż pierwotnie inwestycja realizowana była w oparciu o pozwolenie na budowę z dnia [...] obejmujące pozwolenie na budowę drewnianej stodoły i murowanego budynku gospodarczego z przeznaczeniem na stajnię, oborę i wozownię. W toku kontroli prawidłowości realizacji inwestycji ówczesny organ nadzoru budowlanego ustalił, iż doszło do samowolnej zmiany zakresu inwestycji w porównaniu do uzyskanego pozwolenia na budowę. W następstwie organ zobowiązał inwestora do podjęcia określonych działań, które w pełni zrealizował, przedkładając m.in. rysunek z natury przedstawiający parterowy murowany budynek gospodarczy, składający się z trzech pomieszczeń: stajni z oborą, kuchni i pokoju. I co istotne, jak wskazuje zgromadzony materiał dowodowy tak zrealizowana inwestycja została zatwierdzona przez właściwy organ. Nadto, w dniu 6 września 1954 r. inwestor uzyskał zezwolenie na oddanie do użytkowania dwóch izb mieszkalnych. Analiza zgromadzonych dokumentów wskazuje, iż pierwotnym zamierzeniem była realizacja budynku gospodarsko-inwentarskiego, na taki inwestor uzyskał pozwolenie na budowę. W trakcie realizacji nastąpiła modyfikacja i budynek został zrealizowany jako gospodarczo-mieszkalny i jako taki zatwierdzony przez właściwy organ i oddany do użytkowania. Zmiana, która miała miejsce (a dotycząca zrealizowania części mieszkalnej budynku) została zatem zalegalizowana przez ówczesne organy nadzoru budowlanego. Oznacza to, iż faktycznie funkcja budynku nie zmieniła się od momentu uzyskania pozwolenia na użytkowanie, a skoro tak, to zgodzić trzeba się z organem nadzoru budowlanego, iż postępowanie w sprawie zmiany sposobu użytkowania murowanego parterowego budynku mieszkalno-inwentarskiego stało się bezprzedmiotowe. Zauważyć trzeba, iż inicjując postępowanie administracyjne skarżący, w piśmie z dnia 22 września 2011 r., skupił się na wykazaniu, iż inwestor nielegalnie dokonał zmiany sposobu użytkowania obiektu na obiekt inwentarski, w którym obecnie hoduje trzodę chlewną. Skarżący zwracał przede wszystkim uwagę na uciążliwości związane z takim "nowym" sposobem użytkowania obiektu. Niemniej jednak w świetle zgromadzonego materiału nie sposób zgodzić się z tezą o "nowym" sposobie użytkowania obiektu, gdyż jak wskazują dokumenty sprawy obiekt był realizowany na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę murowanego budynku z przeznaczeniem na stajnię, oborę i wozownię. Pierwotnie zatem budynek obejmował część przeznaczoną na chów zwierząt, taki sposób użytkowania obiektu nigdy nie uległ zmianie w stosunku do uzyskanego pozwolenia na budowę.
Zmianę sposobu użytkowania obiektu należy oceniać w porównaniu do sposobu użytkowania tego obiektu określonego w decyzji o pozwoleniu na budowę, ewentualnie w porównaniu do sposobu użytkowania wskazanego w późniejszych decyzjach o pozwoleniu na zmianę użytkowanego tego obiektu (wyrok WSA w poznaniu z dnia 14 lutego 2013 r., sygn.akt IV SA/Po 1048/12 - http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Skoro takiej zmiany, w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy nie stwierdzono, to prawidłowym było rozstrzygnięcie o umorzeniu postępowania stosownie do o art. 105 § 1 k.p.a. Bezprzedmiotowość postępowania oznacza bowiem powstanie sytuacji, w której sprawa administracyjna przestaje istnieć. Aby taki stan rzeczy zaistniał nastąpić musi takie zdarzenie prawne lub faktyczne, które spowodowałoby, że przestała istnieć ta szczególna relacja między faktem (sytuacją faktyczną danego podmiotu) a prawem (sytuacją prawną danego podmiotu), z którą prawo materialne łączy obowiązek konkretyzacji normy w postaci wydania decyzji administracyjnej (wyrok WSA w Łodzi z dnia 18 kwietnia 2013 r., sygn. akt II SA/Łd 1194/12 - http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Z bezprzedmiotowością postępowania administracyjnego mamy zatem do czynienia wówczas, gdy odpadł jeden z konstytutywnych elementów sprawy administracyjnej, o której mowa w art. 1 pkt 1 k.p.a. W niniejszej sprawie z tak rozumianą bezprzedmiotowością mamy od czynienia, gdyż w oparciu o ustalony w sprawie stan faktyczny sprawy stwierdzić trzeba, iż brak podstawy prawnej do wydania decyzji w zakresie żądania skarżącego.
Reasumując, w ocenie sądu, w zaistniałym stanie faktycznym i prawnym sprawy stwierdzić należy, iż zaskarżona decyzja jest prawidłowa, a przedstawiona przez organ argumentacja i wykładnia zastosowanych przepisów w pełni zasługują na uwzględnienie. Podnoszone w skardze zastrzeżenia strony nie stanowią naruszenia prawa materialnego, ani naruszenia przepisów postępowania, które mogłoby skutkować uchyleniem zaskarżonego rozstrzygnięcia.
W tej sytuacji sąd na podstawie art. 151 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji wyroku.
B.A.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Joanna Sekunda-Lenczewska /sprawozdawca/Jolanta Rosińska
Renata Kubot-Szustowska /przewodniczący/
Sentencja
Dnia 5 marca 2014 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Renata Kubot-Szustowska Sędziowie Sędzia WSA Jolanta Rosińska Sędzia WSA Joanna Sekunda-Lenczewska (spr.) Protokolant specjalista Dominika Janicka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 marca 2014 roku sprawy ze skargi P. W. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ł. z dnia [...] nr [...] znak: [...] w przedmiocie umorzenia postępowania oddala skargę. LS
Uzasadnienie
Decyzją z dnia [...] nr [...] Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ł. na podstawie art. 105 § 1 i art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013r., poz. 267 – w dalszej części uzasadnienia przywoływana jako: k.p.a.) umorzył w całości postępowanie w sprawie zmiany sposobu użytkowania murowanego parterowego budynku mieszkalno-inwentarskiego zlokalizowanego na nieruchomości w Łodzi przy ul. A 34, działka nr 185/4.
W uzasadnieniu decyzji organ nadzoru budowlanego wyjaśnił, iż w odpowiedzi na pismo interwencyjne P. W. z dnia 22 września 2011 r. wszczął postępowanie wyjaśniające, w ramach którego wystąpił do organów administracji architektoniczno-budowlanej o przesłanie dokumentów dotyczących przedmiotowej nieruchomości. W odpowiedzi zarówno Wydział Urbanistyki i Architektury UM w Ł. jak i Referat Urbanistyki i Administracji Architektoniczno-Budowlanej Ł.-W. poinformowały, iż brak jakichkolwiek dokumentów archiwalnych. Następnie, w dniu 12 kwietnia 2012 r. przeprowadzona została kontrola na miejscu. Ustalono, że właścicielem nieruchomości jest C.P.. Na wschodniej jej części, w odległości około 0,5m od granicy z sąsiednią działką budowlaną przy ul. A 36, znajduje się murowany parterowy budynek o funkcji mieszanej mieszkalno-inwentarskiej. W północnej części budynku znajduje się pomieszczenie dla inwentarza żywego – obora ze stajnią, zaś w południowej znajdują się dwie izby mieszkalne: kuchnia i pokój. Właściciel oświadczył, że budynek wybudowali w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku jego ojciec A. P. i dziadek, nadto funkcja budynku nie zmieniła się od momentu jego wybudowania, przedłożył kopie rysunku zatytułowanego "Plan zdjęty z natury parterowego murowanego budynku gospodarczego na posesji przy ul. A nr 66. Właściciel Ob. P. A.". Na rysunku jest adnotacja, że "samowolnie wzniesiony budynek zarejestrowano w dniu 28.08.1951r." Z rysunku wynika, że przedmiotowy budynek składał się z trzech pomieszczeń: stajni z oborą, kuchni i pokoju, co oznacza, iż w 1951 roku miał już funkcję mieszkalno-inwentarską.
Organ wskazał dalej, iż wobec stwierdzenia, że na opisanym rysunku obiektu zamieszczony jest adres "ul. A 66" obecnie ul. A 34, zwrócił się do organu administracji architektoniczno-budowlanej o udostępnienie dokumentów nieruchomości przy ul. A 66. W dniu 21 maja 2012 r. wpłynęły potwierdzone za zgodność z oryginałem kopie dokumentów, z których wynika, że w dniu [...], na podstawie art. 333, art. 334 pkt a i art. 385 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1928 r. o prawie budowlanym i zabudowie osiedli (Dz.U. RP Nr 56, poz. 405) Starostwo Grodzkie [...] Oddział Nadzoru Budowlanego udzieliło A. P. pozwolenia na budowę drewnianej stodoły oraz murowanego budynku gospodarczego z przeznaczeniem na stajnię, oborę i wozownię na posesji przy ul. A 66 pod warunkiem wykonania wymienionych robót zgodnie z zatwierdzonym planem. Z kolejnego pisma, z dnia 26 czerwca 1950 r., po przeprowadzonej kontroli budowy wynika, że na posesji przy ul. A 66 przystąpiono do budowy murowanego budynku parterowego mieszkalno-gospodarczego niezgodnie z pozwoleniem z dnia [...], wobec takiego ustalenia Starostwo zarządziło wstrzymanie robót, zaś dalsze wykonywanie robót uzależniono od uzyskania pozwolenia z Oddziału Nadzoru Budowlanego oraz złożenia planu zamiennego. W dniu 12 września 1950 r. A. P. przedłożył dwa egzemplarze planu zdjętego z natury parterowego murowanego budynku gospodarczego na posesji przy ul. A 66 z prośbą o zalegalizowanie. W dniu 28 sierpnia 1951 r. plan został opatrzony pieczęcią "samowolnie wzniesiony budynek zarejestrowano". Z kolei w dniu 14 sierpnia 1954 r. po zakończeniu budowy, A. P. wystąpił z podaniem o wydanie zezwolenia na użytkowanie budynku murowanego mieszkalnego na posesji przy ul. A 34. Po przeprowadzonych w dniu 2 września 1954 r. oględzinach, protokolarnie stwierdzono, że wykonano cały budynek murowany, parterowy, gospodarczo-mieszkalny, i że budynek jest zgodny z planem zdjętym z natury zarejestrowanym w dniu 28 sierpnia 1951 r. oraz, że zezwolenie na użytkowanie może być wydane. W dniu 6 września 1954 r. A. P. uzyskał zezwolenie na oddanie do użytku dwóch izb mieszkalnych na posesji przy ul. A 34.
Mając na uwadze poczynione ustalenia organ I instancji stwierdził, iż sporny budynek zrealizowany został na podstawie pozwolenia na budowę drewnianej stodoły oraz murowanego budynku gospodarczego z przeznaczeniem na stajnię, oborę i wozownię na posesji przy ul. A 66, pod warunkiem wykonania wymienionych robót zgodnie z zatwierdzonym planem. W trakcie realizacji inwestor zmienił częściowo zamierzony sposób użytkowania z gospodarczo-inwentarskiego na mieszkalno-inwentarski i oprócz pomieszczenia dla żywego inwentarza wykonano dwie izby: kuchnię i pokój. Organ podkreślił, iż zmiany te zostały zalegalizowane i inwestor uzyskał pozwolenie na użytkowanie, a skoro funkcja budynku nie zmieniała się od momentu uzyskania pozwolenia na użytkowanie, to dalsze prowadzenie postępowania w sprawie samowolnej zmiany sposobu użytkowania opisanego obiektu stało się bezprzedmiotowe.
W odwołaniu od powyższej decyzji P. W. zarzucił naruszenie przepisów: art. 10 § 1 w związku z art. 81 k.p.a. poprzez brak jakiegokolwiek zawiadomienia strony o zgromadzeniu materiałów i dowodów w sprawie i pozbawienie strony możliwości wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji; art. 7, art. 77 § 1, art. 80 k.p.a. poprzez dokonanie ustaleń sprzecznych z treścią zgromadzonych dokumentów, gdyż z dokumentów zgromadzonych w sprawie (m.in. pismo z dnia 26 czerwca 1950 r. orzekające o wstrzymaniu robót) wynika wprost, że obiekt został wybudowany niezgodnie z pozwoleniem, nie może zatem organ twierdzić, iż obiekt zrealizowano na podstawie udzielnego pozwolenia. Nadto zezwolenie z dnia 6 września 1954 r. nie mówi nic o budynku gospodarczo-mieszkalnym, ani o oddaniu do użytku czegokolwiek. Dalej, iż żaden z dokumentów nie wskazuje, aby na gruncie obowiązujących wówczas przepisów rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1928 r. czy później obowiązujących norm prawa budowlanego doszło do legalizacji budowy. Ani inwentaryzacja budowlana, ani plan zdjęcia z natury nie skutkują i nie skutkowały na gruncie rozporządzenia zalegalizowaniem samowoli, są jedynie niezbędnym dokumentem w celu dokonania takiej legalizacji, która w sprawie nie została dokonana. Odwołujący zarzucił także naruszenie art. 84a ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane poprzez brak jakiejkolwiek kontroli zgodności wykonanych robót z przepisami, przy jednoczesnej oczywistości naruszeń w ramach inwestycji, w szczególności bliskość budynków inwentarskich oraz mieszkalnych, brak zapewnienia ochrony zbiornika na odchody i brak infrastruktury technicznej wymaganej dla budynku inwentarskiego, brak kontroli prawidłowości rozstrzygnięć organów administracji architektoniczno-budowlanej oraz wyjątkowo nieobiektywne powielania, a nawet zniekształcanie ich treści. Odwołujący wniósł o uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia.
Decyzją z dnia [...] Nr [...] [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ł. na podstawie art. 138 § 1 pkt 3 w związku z art. 105 § 1 k.p.a. umorzył postępowanie odwoławcze dotyczące decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] nr [...], którą organ I instancji umorzył w całości postępowanie w sprawie zmiany sposobu użytkowania murowanego parterowego budynku mieszkalno-inwentarskiego zlokalizowanego na nieruchomości w Ł. przy ul. A 34, działka nr 185/4. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2013 r., w sprawie II SA/Łd 126/13, uchylił decyzję organu II instancji wskazując na niewłaściwą interpretację pojęcia interesu prawnego w rozumieniu art. 28 k.p.a. dokonaną przez tenże organ.
Decyzją z dnia [...] [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ł. na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 105 § 1 k.p.a. utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] Nr [...].
Organ odwoławczy powtórzył dotychczasowy przebieg postępowania podkreślając, iż w toku czynności kontrolnych z dnia 12 kwietnia 2012 r. organ stopnia powiatowego ustalił, iż budynek zarejestrowano w dniu 28 sierpnia 1957 r. i użytkowany był on w części jako mieszkalny i w części jako inwentarski. Dalej, iż stosownie do art. 71a ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane, w razie zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części bez wymaganego zgłoszenia, właściwy organ, w drodze postanowienia:
1) wstrzymuje użytkowanie obiektu budowlanego lub jego części;
2) nakłada obowiązek przedstawienia w wyznaczonym terminie dokumentów, o których mowa w art. 71 ust. 2 ustawy.
W przypadku niewykonania w terminie obowiązku, o którym mowa w ust. 1, albo dalszego użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, pomimo jego wstrzymania, albo zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, pomimo wniesienia sprzeciwu, o którym mowa w art. 71 ust. 3-5, właściwy organ, w drodze decyzji, nakazuje przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części (art. 71a ust. 4).
Przenosząc powyższe na grunt omawianej sprawy wskazał, iż zgodnie z oświadczeniem C. P. funkcja budynku nie zmieniła się od momentu wybudowania, okoliczność tę potwierdza kopia rysunku świadcząca o zarejestrowaniu samowolnie wzniesionego budynku w dniu 28 sierpnia 1951 r., składające się z trzech pomieszczeń: stajni z oborą, kuchni i pokoju, co świadczy o wykorzystywaniu obiektu w celu mieszkalno-inwentarskim. W pełni podzielając wywiedzione stanowisko organu I instancji, szczegółowo opisane w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ odwoławczy wyjaśnił, iż kwestionowanie przez odwołującego legalizacji obiektu jest niezrozumiałe, gdyż po zakończeniu budowy właściwy organ wydał pozwolenie na użytkowanie części mieszkalnej, zaś co do części inwentarskiej realizowana ona była zgodnie z udzielonym pozwoleniem na budowę. Pozwolenie na użytkowanie obejmowało tylko część mieszkalną, gdyż inwestor tylko w tej części odstąpił od zatwierdzonego projektu, ówczesna praktyka organów nadzoru budowlanego, jakkolwiek dzisiaj może być uznana za wadliwą, to zgodnie z zasadami opisanymi w art. 7 i art. 8 k.p.a. nie może prowadzić do uznania, że inwestor działał z naruszeniem prawa i nie może skutkować nałożeniem obowiązku doprowadzenia do stanu poprzedniego. Podkreślił, iż po kontroli organu protokolarnie stwierdzono, ze budowa budynku murowanego parterowego gospodarczo-mieszkalnego została w całości zakończona, przedłożona inwentaryzacja budowlana odpowiada stanowi faktycznemu, budynek składa się z trzech pomieszczeń, nadto budynek może być użytkowany.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, P.W. zarzucił naruszenie: art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a. poprzez niedokonanie wszechstronnej analizy zgromadzonego materiału i nieuwzględnienie rozstrzygnięć organów administracji znajdujących się w aktach, a oparcie się na protokołach, notatkach i oświadczeniach, które nie prowadziły do ukształtowania praw i obowiązków inwestora; art. 71 ust. 1 i art. 71a ust. 1 ustawy Prawo budowlane poprzez przyjęcie zbyt wąskiej wykładni pojęcia "zmiana sposobu użytkowania" prowadzące do konkluzji, że w razie podjęcia przez inwestora od samego początku użytkowania budynku niezgodnie z treścią decyzji prawno-budowlanej nie dochodzi do naruszenia prawa; art. 357 w związku z art. 333 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1928r. o prawie budowlanym i zabudowie osiedli poprzez przyjęcie, że dla legalnego użytkowania budynku mieszkalno-inwentarskiego nie było konieczne uzyskanie zezwolenie na oddanie do użytku.
Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.
Uzasadniając skarżący zaakcentował, iż nie ma w dokumentach sprawy pozwolenia na użytkowanie budynku mieszkalno-inwentarskiego, a taki stan nie wynika w ocenie strony z praktyki ówczesnych organów, lecz z wadliwej oceny obecnie orzekających. Aktualnie bowiem rozpoznający sprawę organ wadliwie przyjął, iż pozwolenie na użytkowanie obejmowało tylko część mieszkalną gdyż inwestor tylko w tej części odstąpił od zatwierdzonego projektu budowlanego. Niemniej jednak, zarówno ówczesne, jak i obecne przepisy uzależniały konieczność uzyskania pozwolenia na użytkowanie od faktu zgodności inwestycji z pozwoleniem na budowę. Inwestor nie uzyskał pozwolenia na użytkowanie budynku mieszkalno-inwentarskiego, gdyż budynek nie spełniał ku temu wymagań i nadal ich nie spełnia. Legalne podjęcie użytkowania wymagało pozwolenia na użytkowanie, którego inwestor nie ma. Nadto zgodnie z art. 357 rozporządzenia z dnia 16 lutego 1928 r. bez uprzedniego uzyskania pozwolenia właściwej władzy zabronione jest użytkowanie budynków i urządzeń, wymagających uzyskania pozwolenia w myśl art. 333 rozporządzenia.
W odpowiedzi na skargę [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ł. wniósł o oddalenie skargi. Odpowiadając na zarzuty skargi organ stwierdził, iż skarżący błędnie wskazuje, iż zarówno ówczesne jak i obecnie obowiązujące przepisy nie uzależniają konieczności uzyskania pozwolenia na użytkowanie od faktu zgodności inwestycji z pozwoleniem na budowę, bowiem zgodnie z art. 51 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, w decyzji w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego i pozwolenia na wznowienie robót budowlanych albo, w przypadku zakończenia budowy, w decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego zamiennego nakłada się obowiązek uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. Treść tego obowiązku potwierdza dodatkowo brzmienie art. 55 pkt 2 ustawy Prawo budowlane. Wykładnia językowa, celowościowa i funkcjonalna art. 51 ust. 4 tej ustawy nie pozwala na inne rozumienie tego przepisu, jako obowiązku uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, w odniesieniu do obiektów budowlanych, które takim obowiązkiem w świetle art. 55 pkt 1 Prawa budowlanego nie są objęte jedynie wówczas, gdy stwierdzono istotne odstępstwa od zatwierdzonego projektu budowlanego. Nadto w ocenie organu strona skarżąca błędnie upatruje braku legalności budynku mieszkalno-inwentarskiego i sposobu jego użytkowania w niedopełnieniu obowiązku uzyskania pozwolenia na użytkowanie na podstawie art. 357 rozporządzenia z dnia 16 lutego 1928 r. Z całości dokumentacji, której treść i wiarygodność nie budzą wątpliwości wynika, że zarówno część inwentarska jak i mieszkalna zostały oddane do użytkowania. Uwadze strony umknęło, że organ ocenia okoliczności faktyczne na podstawie całego materiału dowodowego, a nie na podstawie tytułów pism i tego czy stanowią dokumenty prawne. Nawet jeśli bowiem inwestor nie uzyskał decyzji o pozwoleniu na użytkowanie części inwentarskiej, to nie sposób w oparciu o zgromadzony materiał uznać, że budowa obiektu w tej części była niezgodna z prawem i sposób użytkowania tej części jest również nielegalny, czemu wprost przeczy treść wszystkich zgromadzonych dokumentów. Nadto brak decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, czy zawiadomienia organu o zamiarze przystąpienia do użytkowania nie świadczy o nielegalnym sposobie użytkowania, a tylko o jego nielegalnym użytkowaniu, a nie są to kategorie tożsame. Przeznaczenie obiektu (sposób użytkowania) przesądzane jest w decyzji o pozwoleniu na budowę, ewentualnie w decyzji zatwierdzającej zamienny projekt budowlany, nie zaś w decyzji udzielającej pozwolenia na użytkowanie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do treści art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) i art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz.U. z 2012r., poz. 270 ze zm. – w dalszej części uzasadnienia przywoływana jako: p.p.s.a.)., sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.
W rozumieniu powyższych przepisów, sąd administracyjny bada legalność, czyli innymi słowy zgodność zaskarżonego aktu administracyjnego z obowiązującymi w dacie jego podjęcia przepisami prawa materialnego, określającymi prawa i obowiązki stron oraz z przepisami proceduralnymi, normującymi zasady postępowania przed organami administracji publicznej. Natomiast stosownie do art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a., uwzględnienie przez sąd administracyjny skargi i uchylenie zaskarżonej decyzji lub postanowienia następuje wówczas, gdy sąd stwierdzi: naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy (lit. a), naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego (lit. b), albo inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy (lit. c).
Po myśli art. 134 §1 p.p.s.a. rozstrzygając daną sprawę, sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi, może zastosować przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach, prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia (art. 135 p.p.s.a.). W przypadku zaś, gdy nie zachodzą okoliczności wskazane w art. 145 § 1 p.p.s.a, skarga podlega oddaleniu w oparciu o przepis art. 151 tejże ustawy.
Przedmiotem kontroli sądowo administracyjnej jest decyzja [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ł. z dnia [...] utrzymująca w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ł. z dnia [...] umarzającą w całości postępowanie w sprawie zmiany sposobu użytkowania murowanego parterowego budynku mieszkalno-inwentarskiego zlokalizowanego na nieruchomości w Ł. przy ul. A 34, działka nr 185/4.
Istota sporu sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy w ustalonym stanie faktycznym sprawy zaistniały podstawy do umorzenia jako bezprzedmiotowego postępowania w sprawie zmiany sposobu użytkowania opisanego budynku. Sąd w składzie orzekającym w niniejszej sprawie, po lekturze zaskarżonego rozstrzygnięcia i zgromadzonego dla potrzeb sprawy materiału dowodowego, doszedł do przekonania, iż uzasadniona jest ocena organu nadzoru budowlanego.
W pierwszej kolejności stwierdzić należy, iż postępowanie wyjaśniające przeprowadzone dla potrzeb ustalenia stanu faktycznego nie budzi zastrzeżeń. Działając z urzędu organy nadzoru budowlanego podjęły wszelkie niezbędne kroki celem wyczerpującego zgromadzenia materiału dowodowego. Celem ustalenia sposobu użytkowania spornego obiektu zwróciły się do organów administracji architektoniczno-budowlanej o udostępnienie całej posiadanej dokumentacji uwzględniając zarówno aktualny jak i poprzedni numer posesji, przy której usytuowany jest sporny obiekt. Takie działanie świadczy o rzetelnym podejściu do sprawy celem ustalenia jej pełnego całokształtu faktycznego. W tej sytuacji nie sposób postawić organom zarzutu braku należytego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, argumenty podniesione na poparcie wywiedzionego przez organ stanowiska znajdują pełne odzwierciedlenie w zgromadzonym materiale. Ustalenie powyższe powoduje, iż jako niezasadne trzeba ocenić podniesione w skardze zarzuty naruszenia przepisów postępowania, w szczególności art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a.
Po wtóre, zdaniem sądu na podzielenie zasługują wywiedzione z tak zgromadzonego materiału dowodowego wnioski organu. Przypomnieć trzeba, iż stosownie do art. 71 ust. 1 pkt 2 ustawy, przez zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części rozumie się w szczególności: podjęcie bądź zaniechanie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności zmieniającej warunki: bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego, pracy, zdrowotne, higieniczno-sanitarne, ochrony środowiska bądź wielkość lub układ obciążeń. Zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części wymaga zgłoszenia właściwemu organowi. W zgłoszeniu należy określić dotychczasowy i zamierzony sposób użytkowania obiektu budowlanego lub jego części (art. 71 ust. 2 ustawy).
Przed przystąpieniem do merytorycznych rozważań w sprawie wyjaśnić trzeba, iż w orzecznictwie wykształciło się stanowisko, iż przez zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części wymagającą pozwolenia właściwego organu należy rozumieć nie tylko przeznaczenie obiektu do innego rodzaju użytkowania, lecz także zintensyfikowanie dotychczasowego sposobu użytkowania obiektu, jeżeli spowoduje to skutki określone w art. 71 ust. 1 ustawy. W postępowaniu dotyczącym samowolnej zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego obowiązkiem organu jest ustalenie, czy taka zmiana sposobu użytkowania faktycznie nastąpiła i miała charakter samowolny. Ocena tych wszystkich elementów, w kontekście treści art. 71 ust. 1 pkt 2 ustawy stanowi zasadniczy element oceny, czy w sprawie doszło do zmiany sposobu użytkowania. Ustalenie, iż nastąpiła zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części sprowadza się do wyjaśnienia, czy i w jakim zakresie podjęcie lub zaniechanie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności związanej z jego użytkowaniem wpływa na zmianę wymagań stawianych obiektowi, związanych głównie z bezpieczeństwem jego dalszego, zmienionego użytkowania (vide: wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 5 stycznai2 012 r., sygn.akt II SA/Wr 796/11; wyrok WSA Gorzowie Wielkopolskim z dnia 8 sierpnia 2013 r., sygn. akt II SA/Go 439/13 - http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
Uwzględniając przedstawione stanowisko judykatury, w pełni podzielane przez sąd w składzie orzekającym w niniejszej sprawie, stwierdzić trzeba, iż jak wynika z ustalonego w sprawie stanu faktycznego i prawnego nie nastąpiła zmiana sposobu użytkowania spornego obiektu, co zostało szczegółowo opisane w stanie faktycznym niniejszego uzasadnienia. Jak wynika z dokumentów sprawy i oświadczenia inwestora, aktualna funkcja budynku nie uległa zmianie od momentu jego realizacji jako parterowego budynku murowanego składającego się z trzech pomieszczeń: stajni z oborą, kuchni i pokoju. Przypomnieć wypada, iż pierwotnie inwestycja realizowana była w oparciu o pozwolenie na budowę z dnia [...] obejmujące pozwolenie na budowę drewnianej stodoły i murowanego budynku gospodarczego z przeznaczeniem na stajnię, oborę i wozownię. W toku kontroli prawidłowości realizacji inwestycji ówczesny organ nadzoru budowlanego ustalił, iż doszło do samowolnej zmiany zakresu inwestycji w porównaniu do uzyskanego pozwolenia na budowę. W następstwie organ zobowiązał inwestora do podjęcia określonych działań, które w pełni zrealizował, przedkładając m.in. rysunek z natury przedstawiający parterowy murowany budynek gospodarczy, składający się z trzech pomieszczeń: stajni z oborą, kuchni i pokoju. I co istotne, jak wskazuje zgromadzony materiał dowodowy tak zrealizowana inwestycja została zatwierdzona przez właściwy organ. Nadto, w dniu 6 września 1954 r. inwestor uzyskał zezwolenie na oddanie do użytkowania dwóch izb mieszkalnych. Analiza zgromadzonych dokumentów wskazuje, iż pierwotnym zamierzeniem była realizacja budynku gospodarsko-inwentarskiego, na taki inwestor uzyskał pozwolenie na budowę. W trakcie realizacji nastąpiła modyfikacja i budynek został zrealizowany jako gospodarczo-mieszkalny i jako taki zatwierdzony przez właściwy organ i oddany do użytkowania. Zmiana, która miała miejsce (a dotycząca zrealizowania części mieszkalnej budynku) została zatem zalegalizowana przez ówczesne organy nadzoru budowlanego. Oznacza to, iż faktycznie funkcja budynku nie zmieniła się od momentu uzyskania pozwolenia na użytkowanie, a skoro tak, to zgodzić trzeba się z organem nadzoru budowlanego, iż postępowanie w sprawie zmiany sposobu użytkowania murowanego parterowego budynku mieszkalno-inwentarskiego stało się bezprzedmiotowe. Zauważyć trzeba, iż inicjując postępowanie administracyjne skarżący, w piśmie z dnia 22 września 2011 r., skupił się na wykazaniu, iż inwestor nielegalnie dokonał zmiany sposobu użytkowania obiektu na obiekt inwentarski, w którym obecnie hoduje trzodę chlewną. Skarżący zwracał przede wszystkim uwagę na uciążliwości związane z takim "nowym" sposobem użytkowania obiektu. Niemniej jednak w świetle zgromadzonego materiału nie sposób zgodzić się z tezą o "nowym" sposobie użytkowania obiektu, gdyż jak wskazują dokumenty sprawy obiekt był realizowany na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę murowanego budynku z przeznaczeniem na stajnię, oborę i wozownię. Pierwotnie zatem budynek obejmował część przeznaczoną na chów zwierząt, taki sposób użytkowania obiektu nigdy nie uległ zmianie w stosunku do uzyskanego pozwolenia na budowę.
Zmianę sposobu użytkowania obiektu należy oceniać w porównaniu do sposobu użytkowania tego obiektu określonego w decyzji o pozwoleniu na budowę, ewentualnie w porównaniu do sposobu użytkowania wskazanego w późniejszych decyzjach o pozwoleniu na zmianę użytkowanego tego obiektu (wyrok WSA w poznaniu z dnia 14 lutego 2013 r., sygn.akt IV SA/Po 1048/12 - http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Skoro takiej zmiany, w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy nie stwierdzono, to prawidłowym było rozstrzygnięcie o umorzeniu postępowania stosownie do o art. 105 § 1 k.p.a. Bezprzedmiotowość postępowania oznacza bowiem powstanie sytuacji, w której sprawa administracyjna przestaje istnieć. Aby taki stan rzeczy zaistniał nastąpić musi takie zdarzenie prawne lub faktyczne, które spowodowałoby, że przestała istnieć ta szczególna relacja między faktem (sytuacją faktyczną danego podmiotu) a prawem (sytuacją prawną danego podmiotu), z którą prawo materialne łączy obowiązek konkretyzacji normy w postaci wydania decyzji administracyjnej (wyrok WSA w Łodzi z dnia 18 kwietnia 2013 r., sygn. akt II SA/Łd 1194/12 - http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Z bezprzedmiotowością postępowania administracyjnego mamy zatem do czynienia wówczas, gdy odpadł jeden z konstytutywnych elementów sprawy administracyjnej, o której mowa w art. 1 pkt 1 k.p.a. W niniejszej sprawie z tak rozumianą bezprzedmiotowością mamy od czynienia, gdyż w oparciu o ustalony w sprawie stan faktyczny sprawy stwierdzić trzeba, iż brak podstawy prawnej do wydania decyzji w zakresie żądania skarżącego.
Reasumując, w ocenie sądu, w zaistniałym stanie faktycznym i prawnym sprawy stwierdzić należy, iż zaskarżona decyzja jest prawidłowa, a przedstawiona przez organ argumentacja i wykładnia zastosowanych przepisów w pełni zasługują na uwzględnienie. Podnoszone w skardze zastrzeżenia strony nie stanowią naruszenia prawa materialnego, ani naruszenia przepisów postępowania, które mogłoby skutkować uchyleniem zaskarżonego rozstrzygnięcia.
W tej sytuacji sąd na podstawie art. 151 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji wyroku.
B.A.
